نویسنده این موضوع
گاهشماری شاهنشاهی در ۲۴ اسفند ۱۳۵۴ در پی جلسهٔ مشترک مجلس شورای ملی و مجلس سنا، به عنوان تقویم رسمی کشور ایران اعلام شد. تا پیش از آن گاهشماری هجری خورشیدی، تقویم رسمی کشور بود. در این مصوبه مبدأ تقویم خورشیدی از هجرت پیامبر اسلام به تاریخ تاجگذاری کوروش بزرگ تغییر یافت. برمبنای این گاهشماری سال ۱ شاهنشاهی برابر است با ۵۵۹ پیش از میلاد و سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی با ۱۳۲۰ هجری خورشیدی (آغاز پادشاهی محمدرضا پهلوی) مصادف میشود.
در کتاب تاریخ سال چهارم آموزش متوسطهٔ مدارس زمان محمدرضاشاه نوشتند: «در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۵۴ خورشیدی، با تصویب مجلسین شورای ملی و سنا، مقرر شد تاجگذاری کورش بزرگ در سال ۵۵۹ پیش از میلاد مسیح، مبدأ سال خورشیدی و سرآغاز تاریخ سـ*ـیاسی و اجتماعی ایران قرار گیرد. به همین مناسبت اول سال ۱۳۵۵ هجری خورشیدی آغاز سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی، سال رسمی کشور شاهنشاهی ایران اعلام شد.»
پیشینهی گاهشماری در ایران
وضع گاهشماری با مبدأ و آغاز پادشاهی کوروش هخامنشی در ایران به گاهشماری شاهنشاهی محدود نمیشود. هنگامها پیش از وضع گاهشماری شاهنشاهی، در ۱۳۰۶ خورشیدی، سید جلال الدین طهرانی گونهای گاهشماری پیشنهاد کرد که آغاز آن همین آغاز پادشاهی کوروش هخامنشی بود. مبدأ این گاهشماری پیشنهادی سال ۵۰۰ پیش از میلاد، و در نتیجه اختلاف آن با مبدأ گاهشماری هجری خورشیدی ۱۱۸۰ سال بود. نام ماهها در آن از نام ماههای گاهشماری جلالی الگوبرداری شده بود. دیگر ارکان این گاهشماری نیز همانند گاهشماری جلالی بود. فرق مبدأ پیشنهادی در آن با گاهشماری شاهنشاهی نیز از اینجا برگرفته میشد که در گاهشماری شاهنشاهی، دو شماره سمت راست تاریخ هر سال، سالهای سپری شده از آغاز پادشاهی محمدرضا پهلوی (۲۶ شهریور ۱۳۲۰) را نشان میداد.
دلایل برگزیدن گاهشمار شاهنشاهی
با توجه به اسناد، نقش سه تن از کارشناسان در این تصمیم پر رنگ بودهاست: شجاعالدین شفا، معاون دربار شاهنشاهی، هادی هدایتی، معاون اجرایی نخستوزیر و خسرو بهروز، معاون برنامه سازمان برنامه و رئیس دفتر انفورماتیک.
به نظر این کارشناسان، «تقویم هجری خورشیدی نه ملی است و نه اسلامی زیرا این تقویم مبنای اسلامی ندارد و تقویم مذهبی تمامی مسلمانان جهان هجری قمری است. ایرانیان نیز بر طبق تقویم هجری قمری آن اعیاد و مراسم سوگواری، روزه و حج خود را تعیین میکنند. در حالی که تقویم هجری شمسی در هیچ کشور اسلامی در جهان معمول نیست و کاربردی ندارد.» از نظر آنان، تقویم خورشیدی همچنین مبنای ملی ندارد، زیرا در زمان خلافت معتضد بالله، خلیفه عباسی، برای «رفع اشکال اخذ خراج از ایرانیان و ثابت کردن نوروز در فصلی که مناسب جمع خراج است وضع گردیده.» به تعبیر آنان این تقویم یادگار تسلط بیگانگان بر ایران بود پس هیچگونه جنبه ملی نداشت. دلیل دیگر این بود که چون تاریخ پادشاهی ایرانیان به ۲۵۰۰ سال پیش برمیگشت، تقویم خورشیدی نمیتوانست همه تاریخ کشور ایران را پوشش دهد. به عنوان مثال، برای تعیین تاریخ تاجگذاری کوروش باید رقم «سال ۵۵۹ قبل از میلاد» به کار گرفته میشد.
به دلایل بالا بود که این تغییر در دستور کار قرار گرفت و سه پیشنهاد مطرح شد:
منبع: ویکی پدیا
در کتاب تاریخ سال چهارم آموزش متوسطهٔ مدارس زمان محمدرضاشاه نوشتند: «در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۵۴ خورشیدی، با تصویب مجلسین شورای ملی و سنا، مقرر شد تاجگذاری کورش بزرگ در سال ۵۵۹ پیش از میلاد مسیح، مبدأ سال خورشیدی و سرآغاز تاریخ سـ*ـیاسی و اجتماعی ایران قرار گیرد. به همین مناسبت اول سال ۱۳۵۵ هجری خورشیدی آغاز سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی، سال رسمی کشور شاهنشاهی ایران اعلام شد.»
پیشینهی گاهشماری در ایران
وضع گاهشماری با مبدأ و آغاز پادشاهی کوروش هخامنشی در ایران به گاهشماری شاهنشاهی محدود نمیشود. هنگامها پیش از وضع گاهشماری شاهنشاهی، در ۱۳۰۶ خورشیدی، سید جلال الدین طهرانی گونهای گاهشماری پیشنهاد کرد که آغاز آن همین آغاز پادشاهی کوروش هخامنشی بود. مبدأ این گاهشماری پیشنهادی سال ۵۰۰ پیش از میلاد، و در نتیجه اختلاف آن با مبدأ گاهشماری هجری خورشیدی ۱۱۸۰ سال بود. نام ماهها در آن از نام ماههای گاهشماری جلالی الگوبرداری شده بود. دیگر ارکان این گاهشماری نیز همانند گاهشماری جلالی بود. فرق مبدأ پیشنهادی در آن با گاهشماری شاهنشاهی نیز از اینجا برگرفته میشد که در گاهشماری شاهنشاهی، دو شماره سمت راست تاریخ هر سال، سالهای سپری شده از آغاز پادشاهی محمدرضا پهلوی (۲۶ شهریور ۱۳۲۰) را نشان میداد.
دلایل برگزیدن گاهشمار شاهنشاهی
با توجه به اسناد، نقش سه تن از کارشناسان در این تصمیم پر رنگ بودهاست: شجاعالدین شفا، معاون دربار شاهنشاهی، هادی هدایتی، معاون اجرایی نخستوزیر و خسرو بهروز، معاون برنامه سازمان برنامه و رئیس دفتر انفورماتیک.
به نظر این کارشناسان، «تقویم هجری خورشیدی نه ملی است و نه اسلامی زیرا این تقویم مبنای اسلامی ندارد و تقویم مذهبی تمامی مسلمانان جهان هجری قمری است. ایرانیان نیز بر طبق تقویم هجری قمری آن اعیاد و مراسم سوگواری، روزه و حج خود را تعیین میکنند. در حالی که تقویم هجری شمسی در هیچ کشور اسلامی در جهان معمول نیست و کاربردی ندارد.» از نظر آنان، تقویم خورشیدی همچنین مبنای ملی ندارد، زیرا در زمان خلافت معتضد بالله، خلیفه عباسی، برای «رفع اشکال اخذ خراج از ایرانیان و ثابت کردن نوروز در فصلی که مناسب جمع خراج است وضع گردیده.» به تعبیر آنان این تقویم یادگار تسلط بیگانگان بر ایران بود پس هیچگونه جنبه ملی نداشت. دلیل دیگر این بود که چون تاریخ پادشاهی ایرانیان به ۲۵۰۰ سال پیش برمیگشت، تقویم خورشیدی نمیتوانست همه تاریخ کشور ایران را پوشش دهد. به عنوان مثال، برای تعیین تاریخ تاجگذاری کوروش باید رقم «سال ۵۵۹ قبل از میلاد» به کار گرفته میشد.
به دلایل بالا بود که این تغییر در دستور کار قرار گرفت و سه پیشنهاد مطرح شد:
- پیشنهاد شجاعالدین شفا: سال ۵۳۹ قبل از میلاد یعنی سال فتح بابل به دست کوروش بزرگ و صدور منشور آزادی و حقوق بشر مبدأ تاریخ شاهنشاهی قرار گیرد. اما این طرح همچنان نمیتوانست تاریخ قبل از آن را یعنی تاجگذاری کوروش را پوشش دهد و برای آن، باید دوباره از تاریخ قبل از میلاد استفاده میشد. همچنین این تاریخ با جنگ آغاز میشد که دارای وجهٔ خوبی نبود.
- پیشنهاد هادی هدایتی: سال ۵۵۹ قبل از میلاد یعنی سال تاجگذاری کوروش مبدأ تاریخ در نظر گرفته شود. به نظر او تاجگذاری کوروش، آغاز سلطنت ایرانیان و وحدت قوم ماد و پارس بود. همچنین علت دیگر این پیشنهاد این بود که تاریخِ به سلطنت رسیدن محمدرضا شاه پهلوی، بر اساس تقویم جدید عدد سرراست ۲۵۰۰ میشد و در صورت پذیرفته شدن این پیشنهاد، با اضافه کردن رقم رُند ۱۱۸۰ به تقویم هجری خورشیدی، تاریخها به آسانی به شاهنشاهی تبدیل میشد. با تصویب این قانون، سال ۱۳۵۵ هجری خورشیدی، مقارن با سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی ایران شد.
- پیشنهاد خسرو بهروز: سال تولد کوروش مبدأ تقویم تاریخ شاهنشاهی قرار گیرد. اما اشکال این پیشنهاد در این بود که تاریخ تولد کوروش فرضی بود در حالی که تاریخ تاجگذاری او در اکثر منابع تأیید شده بود.
منبع: ویکی پدیا
گاهشماری شاهنشاهی
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com