سبک شعرهای کهن فارسی

SAEEDEH.T · 14/12/19

سرایندگان سبک هندی
از میان گویندگانی که به این سبک شعر سروده‌اند نام اینان در خور ذکر است:
کلیم کاشانی
نظیری نیشابوری
عرفی شیرازی
عبدالقادر بیدل دهلوی
صائب تبریزی
غنی کشمیری
وحید قزوینی
طالب آملی
صابر کرمانی
تأثیر تبریزی
قاسم مشهدی
مسیح کاشانی
سلیم تهرانی
واعظ قزوینی
رفیع مشهدی
حزین لاهیجی
قدسی مشهدی
غلامرضا قدسی
دانش مشهدی
ظفرخان حسن
محمدعلی شیرازی
نجیب کاشانی
میرنجات اصفهانی

SAEEDEH.T · 14/12/19

تک بیتی‌ها

از گویندگان این سبک، تک بیتی‌های نغز و دلاویزی برجای مانده‌است که اغلب صورت ضرب‌المثل پیدا کرده‌است.

اقبال خصم هرچه فزون‌تر شود نکوست فواره چون بلند شود سرنگون شود
؛

دست طمع چو پیش کسان می‌کنی دراز پل بسته‌ای که بگذری ازآبروی خویش
؛

اظهار عجز پیش ستمگرزابلهی است اشک کباب باعث طغیانآتش است
؛

آدمی پیر چو شد حرصجوان می‌گردد خواب در وقت سحرگاهگران می‌گردد
؛

ریشهٔ نخل کهنسال از جوان افزون‌تر است بیشتر دلبستگی باشد به دنیا پیر را
(صائب تبریزی)
ما ز آغاز و ز انجام جهان بی‌خبریم اول و آخر این کهنه کتاب افتاده‌است
روزگار اندر کمین بختماست دزد، دائم در پی خوابیده‌است
(کلیم کاشانی)
عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد خمیر مایهٔ دکان شیشه‌گرسنگ است
(طاهر قزوینی)
؛

اظهار عشق را به زبان احتیاج نیست چندان که شد نگه به نگه آشنا بس است
(صائب تبریزی)
؛

خفته را گر خفتگان بیدار نتوانند کرد چون مرا بیدار کرد از خواب، خواب دیگران؟
(صائب تبریزی)
؛

نرمی ز حد مبر که چو دندان مار ریخت هر طفل نی سوار کند تازیانه‌اش
(صائب تبریزی)

SAEEDEH.T · 14/12/19

سبک بازگشت ادبی

از اوایل قرن دوازدهم هجری تحوّلی در شعر فارسی پدید آمد و گروهی از گویندگان به سبک هندی که به تدریج به ابتذال کشیده شده بود، پشت پا زدند و به پیروی از سبک شعرای قدیم از قبیل فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی،انوری ابیوردی، خاقانی و سعدی پرداختند.

شیوهٔ شاعری این استادان را <سبک اصفهانی> یا «بازگشت به سبک قدیم» نامیده‌اند.

در ادبیات، بازگشت به سبک قدیم به‌عنوان یک دوره محسوب می‌شود نه یک سبک خاص. چنان‌که در کتاب سبک‌شناسی استاد ملک‌الشعرای بهار (سه جلدی)، انواع سبک‌های شعر فارسی، از ابتدای قرن سوم و حضور رودکیتا قرن حاضر، به چهار دسته تقسیم شده‌اند.

۱- سبک خراسانی (ترکستانی - سامانی): از ابتدای قرن سوم تا اواخر قرن ششم.

۲- سبک عراقی: از اواخر قرن ششم تا اواسط قرن نهم. این سبک با سنایی آغاز و با عبدالرحمن جامی پایان می‌پذیرد.

۳- سبک هندی (سبک صائب): از اواخر قرن نهم تا اواخر قرن دوازدهم. از آنجا که صائب تبریزی طلایه دار این نوع سبک است، به نام وی هم مشهور است.

سبک اصفهانی (بازگشت): از اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم شروع می‌شود و تا اواسط قرن چهاردهم ادامه می‌یابد. صبای کاشانی - نشاط اصفهانی - آذر بیگدلی و آذر بیدگلی از مؤسسان دوره بازگشت ادبی هستند. اشعار شاعران این دوره، در بحری یکنواخت سروده شده و وزن روان و آرام آن، باب میل عامه مردم است. طبیب اصفهانی از محبوب‌ترین شاعران این دوره‌است

SAEEDEH.T · 14/12/19

ابیاتی از شعر طبیب اصفهانی:

غمش در نهان‌خانهٔ دل نشیند به نازی که لیلی به محمل نشیند
به دنبال محمل چنان زار گریم که از گریه‌ام ناقه در گل نشیند
خلد گر به پا خاری، آسان برآرم چه سازم به خاری كه در دل نشيند؟
پی ناقه‌اش رفتم آهسته، ترسم غباری به دامان محمل نشيند
مرنجان دلم را که این مرغ وحشی ز بامی که برخاست مشکل نشیند
عجب نيست خندد اگر گل به سروی كه در اين چمن پای در گل نشيند
به‌نازم به بزم محبّت که آنجا گدایی به شاه مقابل نشیند
طبيب، از طلب در دو گيتی مياسا كسی چون ميان دو منزل، نشيند؟
(طبیب اصفهانی)

۴- سبک معاصر (نیمایی - نو): از اوایل قرن چهاردهم و با انتشار شعر «افسانه» شروع شده و تا عصر حاضر ادامه دارد. مؤسس آخرین سبک شعر فارسی، علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج است. وی در یک انجمن ادبی ماهانه در حضور اساتید بزرگ آن زمان، اولین شعر نوی خود را که با بهره‌گیری از الزام وجود قافیه در شعر و نبود وزن یکسان در هر مصراع و هم چنین رعایت نکردن حدود مصراع‌ها (مصراع‌های شعر او گاه کوتاه و گاه بلند بود) سروده بود، قرائت کرد و با مخالفت‌های شدید آن‌ها مواجه شد. نام اولین شعر نوی نیما ققنوس بود.

SAEEDEH.T · 14/12/19

نمایندگان سبک
مشتاق اصفهانی
هاتف اصفهانی
عاشق اصفهانی
آذر بیگدلی
صباحی بیدگلی
در رأس سرایندگان سبک بازگشت ادبی هستند.

دیگر شاعران این سبک عبارتند از:
قاآنی شیرازی
سروش اصفهانی
محمود خان صبا
نشاط اصفهانی
شیدای گراشی
مجمر اصفهانی
فروغی بسطام

SAEEDEH.T · 14/12/19

نمونه اشعار
باز برآمد به کوه، رایت ابر بهار سیل فرو ریخت سنگ، از زبر کوهسار
باز به جوش آمدند، مرغان از هرکنار فاخته و بوالملیح، صلصل وکبک و هزار
طوطی و طاووس و بط، سیره و سرخاب و سار
(قاآنی)

دوش رفتم به کوی بادهفروش ز آتش عشق، دل به جوش و خروش
محفلی نغز دیدم و روشن میر آن بزم، پیر باده فروش
چاکران ایستاده صف در صف باده خواران نشسته دوش به دوش
پیر در صدر و می‌کشان گردش پاره‌ای مـســت و پاره‌ای مدهوش
سـینه بی کینه و درون صافی دل پر از گفت و گو و لـ*ـب خاموش
همه را از عنایت ازلی چشم حق بین و گوش راز نیوش
سخن این به ان هنیئا لک سخن آن به این که بادت نوش
گوش بر چنگ و چشم بر ساغر آرزوی دو انـ*ـدام بدن در آغــوش
(هاتف اصفهانی)

در فصل بهار و صحن گلزار جام می ارغوان به دست آر
آن چیست که به بود از این دو فصل گل و وصل یار غمخوار
در محضر دلربای گلچهر گل خوش بود و نوشیدنی گلنار
یاقوت لبی که تُنگ نوشش هرگاه که می‌شود شکربار
سازد به جهان نبات مصری بی‌قیمت و بی‌رواج و مقدار
با شهد لـ*ـبش عسل بسی تلخ پیش دهنش شکر بسی خوار
این زلف سیاه مشک‌فامش بشکسته رواج مشک تاتار
تاتار اسیر تار زلفش صد چین ز ختا به چینِ هر تار
شیدا بدهد روان شیرین حالی به سر وفای دلدار
(شیدای گراشی)

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

سبک شعرهای کهن فارسی

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

SAEEDEH.T

مدیر بازنشسته رمان۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین