درباره آرامگاه شاهچراغ
آرامگاه شاهچراغ، آرامگاه سید میراحمد بن موسی کاظم (ع) یکی از 17 برادران حضرت رضا (ع) - است که توسط خلیفه وقت در شیراز به شهادت رسید. اولین بار در سال 745 ه.ق تاشیخاتون، مادر شاه ابواسحاق فرمانروای فارس، مقبره ای بزرگ به همراه مدرسه ای در کنار آن بنا نهاد ولی بیشتر آنچه که امروزه می بینید به اواخر دوره قاجار و دوره انقلاب اسلامی باز می گردد که در حال حاضر نیست در حال توسعه می باشد.ویژگیهای شخصیت احمد (ع)
: حضرت احمد (ع) در نزد پدرش امام موسی کاظم(ع)، از جایگاه و احترام ویژهای برخوردار بودهاست. نوشتهاند که حضرت احمد، مردی کریم، جلیل القدر، بزرگوار و پارسا بود. حضرت امام موسی کاظم (ع) به دلیل علاقهای که به حضرت احمد (ع) داشت، ملکی به نام یسیره را به او هدیه کرد، ملکی که بعدها حضرت احمد (ع) آن را فروخت و به وسیله آن هزار اسیر را آزاد کرد.
شهادت احمدبن موسی (ع)
بنا به دستور قتلغ خان، سربازان وی به پناهگاه حضرت احمدبن موسی (ع) حمله ور شدند آن حضرت، شجاعانه در برابر سربازان به دفاع از خود پرداخت. دشمنان که از پس او برنمیآمدند، دیوار پشتی مخفیگاه حضرت را خراب کرده و به درون خانه او نفوذ کردند و از پشت سر با شمشیر، فرق مبارک آن حضرت را شکافتند و سپس خانه را بر بدن مطهر او ویران کردند، این واقعه در تاریخ 17 رجب رخ دادهاست.تاریخچه آرامگاه :احمدبن موسی(ع)
در سال 745 (ه. ق) مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو پادشاه فارس، ملکه تاشیخاتون اقدامات نیکویی بر بارگاه آن حضرت انجام داد. این بانوی نیکوکار، اقدام به بهسازی بارگاه کرد و در عرض 5 سال از سال 745 تا 750 (ه. ق) آرامگاهی وسیع و گنبدی بلند بر آن ساخت. همچنین در جنب آرامگاه، مدرسهای وسیع بنا کرد. او همچنین تعداد زیادی از مغازههای بازار نزدیک حرم و ملک میمند فارس را وقف بر این آستان مقدس کرد.
ابن بطوطه جهانگرد مراکشی که در سال 748 (ه. ق) برای بار دوم به شیراز سفر کرده، در سفرنامه خود درباره اقدامات ملکه تاشیخاتون و توصیف آرامگاه، چنین نوشتهاست:
این آرامگاه در نظر شیرازیها احترام تمام دارد و مردم برای تبرک و توسل به زیارتش میروند. تاشیخاتون، مادر شاه ابواسحاق، در جوار این بقعه بزرگ، مدرسه و زاویهای ساختهاست که در آن به اطعام مسافران میپردازند و عدهای از قاریان پیوسته بر سر تربت امام زاده، قرآن میخوانند شبهای دوشنبه، خاتون به زیارت آرامگاه میآید و در آن شب قضات و فقها و سادات شیراز نیز حاضر میشوند. این جمعیت در بقعه جمه میشوند و با آهنگ خوش به قرائت قرآن مشغول میشوند. خوراک و میوه به مردم داده میشود و پس از صرف طعام، واعظ، بالای منبر میرود و تمام این کارها در بین نماز عصر و شام انجام میگیرد.
خاتون در غرفه مشبکی که مشرف به مسجد است، مینشیند. در آخر هم (به احترام این بقعه) همانند سرای پادشاهان طبل و شیپور و بوق مینوازند.
در سال 912 (ه. ق) به دستور شاه اسماعیل صفوی، بهسازی گستردهای بر آرامگاه انجام گرفت. 85 سال بعد بر اثر زلزله سال 997 (ه. ق)، نیمی از گنبد آرامگاه ویران شد که دوباره در سالهای بعد بازسازی گردید.
در سال 1142 (ه. ق) نادرشاه افشار بهسازی گستردهای بر این آرامگاه انجام داد و به دستور او قندیل بزرگی در زیر سقف و گنبد آویزان کردند. نادرشاه پیش از گرفتن شیراز و غلبه بر افغانها، پیمان بسته بود که اگر در جنگ پیروز شود، بهسازی شایستهای بر این بقعه انجام دهد. بنابراین پس از پیروزی بر افغانها و تسلط شیراز، 1500 تومان پول آن زمان را صرف بهسازی شاهچراغ کرد و قندیل او 720 مثقال وزن داشته که از طلای ناب و زنجیر نقرهای ساخته بودهاند. این قندیل تا سال 1239 (ه. ق) همچنان آویزان بود.
در زلزله سال 1239 (ه. ق) شیراز با خاک یکسان شد و این آرامگاه نیز به کلی مخروبه گردید، نویسنده تذکره دلگشا که خود شاهد این زلزله بودهاست چنین مینویسد:
گنبد بقعه (شاهچراغ) که از غایت ارتفاع، آفتاب جهان تاب هر روز در نیم روز خود را در سایه آن کشیدی به یک دفعه چنان بر زمین خورد که زمین شکافته و در اعماق خاک فرورفت .. و آن عمارات عالی ... تو گویی همیشه ویران بوده ... .
پس از زلزله، قندیل اهدایی نادرشاه را فروختند و صرف بازسازی آرامگاه کردند.
در سال 1243 (ه. ق) به دستور فتحعلی شاه قاجار، حسینعلی میرزا فرمانفرما، پیگیر شد تا کف بقعه را یک متر از سطح زمین بلندتر بسازد. این کار صورت گرفت و به جای استفاده از سنگ و ساروج، آن را از سنگ و آجر و گچ بنا کردند و در آخر ضریحی نقرهای بر مزار مطهر نصب کردند. در سال 1269 (ه. ق) بر اثر زلزله، گنبد آرامگاه شکست و فروریخت. در همان سال محمدناصر ظهیرالدوله آن را نوسازی کرد.
در سال 1289 (ه. ق) مسعود میرزا ظل السلطان دری نقرهای بر ورودی حرم نصب کرد و در سال 1292 (ه. ق) شاهزاده ظل السلطان، ساعت زنگ دار بزرگی بر برج جنوبی بقعه نصب کرد.
در سال 1306 (ه. ق) آینه کاری مفصلی بر دیوارهای داخل حرم انجام گرفت.
در سال 1336 خورشیدی، آخرین گنبد قدیمی آرامگاه برچیده شد و اولین گنبد با بتون آرمهای توسط انجمن آثار ملی و اداره باستان شناسی فارس ساخته شد.
در سال 1360 خورشیدی با حکمی از سوی حضرت امام خمینی (ره) سید محمد مهدی دستغیب به تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی منصوب شدند و در این دوره بازسازی های بسیاری در این حرم مطهر صورت گرفت که همچنان در حال توسعه می باشد.