"زبان‌های کنعانی"

~Hasti~ · 10/9/23

تعریف کلی

زبان‌های کنعانی یا گویش‌های کنعانی یکی از سه زیرگروه زبان‌های سامی شمال‌غربی هستند. آن‌ها در کتیبه‌های کنعانی در سراسر منطقه مدیترانه مستند شده‌اند. گویش‌های آن در درجه اول با اشاره به جغرافیای کتاب مقدس نام‌گذاری شده‌اند: عبری، فنیقی/کارتاژی، عموری، عمونی، اکرونی، موابی و ادومی؛ این گویش‌ها برای یکدیگر قابل درک بودند و تفاوت‌های میان آن‌ها از تفاوت‌های گویش‌های انگلیسی نوین بیشتر نبود. این خانواده از زبان‌ها اولین گروه از زبان‌های تاریخی هستند که از الفبای برگرفته از الفبای نیاکنعانی برای نوشتن استفاده کردند.

پراکنش: شام، کارتاژ
تبار: آفروآسیایی
سامی
سامی غربی
سامی مرکزی
سامی شمال‌غربی
زیرگروه‌ها:عمونی (منقرض)
موابی (منقرض)
ادومی (منقرض)
فنیقی (منقرض)
پونی (منقرض)
عبری

آن‌ها توسط مردم سامی باستان در مناطق کنعان و شام تکلم می‌شدند، که امروزه شامل اسرائیل، اردن، سینا، لبنان، سوریه، فلسطین و همچنین برخی مناطق حاشیه‌ای جنوب غربی ترکیه، جنوب غربی عراق و شمال شبه‌جزیره عربستان می‌شود. کنعانیان شامل عبرانیان، عمالیق، عمونیان، عموری‌ها، ادومیان، اکرونی‌ها، بنی‌اسرائیل (از جمله یهودی‌ها و سامریان)، فنیقی‌ها (از جمله پونی‌ها)، موآبی‌ها و سوتی‌ها می‌شوند. اگرچه عموریان در میان قوم کنعانیان گنجانده می‌شوند، اما زبان آن‌ها گاهی جزو خانواده کنعانی محسوب نمی‌شود.

زبان‌های کنعانی حداقل تا قرن چهارم میلادی به صورت گفتاری ادامه داشتند. امروزه عبری تنها زبان زنده کنعانی است. این به دلیل استفاده مداوم از آن در قرون وسطی توسط بسیاری از یهودیان به عنوان یک زبان مقدس و زبان ادبی و همچنین در تجارت بود. این زبان همچنین در میان سامری‌ها به عنوان یک زبان مذهبی باقی مانده‌است. عبری توسط فعالان سـ*ـیاسی و فرهنگی یهودی، به ویژه صهیونیست‌ها، در سراسر اروپا و فلسطین، به عنوان یک روزمره زبان در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ احیا شد. در اواسط قرن ۲۰، عبری نوین به عنوان زبان اصلی یهودیان فلسطین تبدیل شده بود و بعداً به عنوان زبان رسمی دولت اسرائیل شناخته شد.

~Hasti~ · 10/9/23

دسته‌بندی
زبان‌ها یا گویش‌های کنعانی را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

کنعان شمالی
-فنیقی
-پونی

کنعان جنوبی
-عمونی
-ادومی
-عبری
-موابی

سایر
سایر زبان‌های احتمالی کنعانی:
-اکرونی یا سامی فلسطینی
-اوگاریتی
-زبان کتیبه دیر علا

~Hasti~ · 10/9/23

زبان فنیقی

فنیقی زبانی بود که ابتدا در ناحیهٔ ساحلی (که در فنیقی، عربی و آرامی کنعان، در یونانی و لاتین فنیقیه و در زبان مصری، پوت نامیده می‌شد) با آن سخن گفته می‌شد. این زبان بخشی از زیرگروه کنعانی زبان‌های سامی شمال غربی است که سایر اعضای آن، عبری، آمونی، موآبی و ادومی هستند.

زبان فنیقی
dabarīm Kanaʿanīm
دوره: به شکل کارتاژی احتمالاً تا سدهٔ پنجم میلادی تداوم یافت
تبار:آفریقایی-آسیایی
سامی
سامی میانه
سامی شمال غربی
کنعانی
زبان فنیقی
سامانه نوشتاری: الفبای فنیقی

مردم مناطقی که اکنون لبنان، ساحل سوریه، ساحل شمالی اسرائیل و بخش‌هایی از قبرس شناخته می‌شوند، به زبان فنیقی سخن می‌گفتند و نیز دست‌کم زبانی معتبر در بخش‌هایی از آناتولی بود. هم‌چنین زبان مورد استفاده در مستعمرات فنیقی در امتداد ساحل جنوب غربی دریای مدیترانه از جمله بخش‌هایی از تونس، مراکش، لیبی و الجزایر کنونی و بخش‌های شمالی آن از جمله مالت، غرب سیسیل، ساردینیا، کرس، جزایر بالئاری و جنوب اسپانیا بود.

زبان فنیقی به همراه زبان کارتاژی از روی ۱۰ هزار کتیبهٔ بازمانده شناخته شد و با متن‌های به جا مانده از کتاب‌های نوشته شده به زبان‌های دیگر کامل شد. افزون بر کتیبه‌های پرشمار، این باور وجود دارد که فنیقی در سایر انواع منابع مکتوب نیز موجود بوده که اکنون از میان رفته‌اند.

نویسندگان رومی از جمله سالوست به برخی از کتاب‌های نوشته شده به زبان کارتاژی اشاره کرده‌اند، ولی به استثنای برخی ترجمه‌ها (مانند رسالهٔ ماگو) یا قطعات (مانند نمایش‌نامه‌های پلوتس) چیزی از آن‌ها باقی نمانده‌است. پایهٔ ستون ملقارت یک کتیبهٔ دو زبانهٔ یونانی باستان و کارتاژی است که در ۱۶۹۴ در مالت کشف شد و به ژان-ژاک بارتلمی محقق فرانسوی امکان داد در سال ۱۷۵۸ الفبای آن را کشف و بازسازی کند. تا سال ۱۸۳۷ تنها ۷۰ کتیبهٔ فنیقی برای محققان شناخته‌شده بودند.

پس از آن که توافق‌نامهٔ تجاری میان تمدن اتروسک و گروهی از فنیقیان در حدود ۵۰۰ پیش از میلاد، در ۱۹۶۴ کشف شد، اطلاعات بیشتری از تمدن اتروسک از طریق مقایسه با زبان فنیقی که قابل‌فهم‌تر بود، به دست آمد.

~Hasti~ · 10/9/23

الفبای فنیقی

الفبای فنیقی درست‌تر از خط هیروگلیف مصریست. فنیقی‌ها (چهارده قرن پیش از میلاد مسیح) به گمان بسیار قوی، نخستین کسانی بودند که افتخار ساختن الفبای حقیقی را دارند؛ اختراعی که تحول عظیمی در خط ایجاد کرد چه الفبای یونانی و لاتین منتج از الفبای فنیقی است و از آنجا که الفبای سایر کشورهای اروپایی مشتق از این دو الفبا است، می‌توان گفت که خاستگاه خطوط ملل اروپایی فنیقی است. همچنین، به دست قوم آرامی الفبای فنیقی در مصر و مردم عرب و میانرودان تا هند بسط یافت و اصول آن بعدها با اختراع علایمی برای نشان دادن حروف مصوت به‌وسیلهٔ یونانیها کامل شد.

نوع:ابجد
زبان‌ها:فنیقی
سامانهٔ مادر:هیروگلیف مصری
نیاسینایی
الفبای فنیقی
سامانهٔ فرزند:الفبای عبری دیرین
الفبای آرامی
الفبای یونانی
الفبای لیبیایی-بربری
الفبای اسپانیایی دیرین
سامانهٔ خواهر:الفبای عربستانی جنوبی

خط فنیقی چون به وجود آمد، سایر خطوط جز خط چینی را از قلمرو نویسندگی خارج کرد؛ چون کتابت با این خط بسیار آسان بود، به کار بستن آن توسعه زیاد یافت. در جنب پیشرفت خط سعی دیگری نیز به عمل آمد و آن توسعهٔ محل و مواد نویسندگی بود چه قبل از پیدایی کاغذ از سنگ و فلزات استفاده می‌کردند و غیر از سنگ و فلزات از پوست درختان و جانوران نیز استفاده می‌شد، ولی گرانی قیمت این دو پوست موجب شد که در مصرف آن صرفه‌جویی کنند و طریق صرفه‌جویی، یکی فشردگی در نوشته و دیگر استفاده از علائم اختصاری و دیگر تراش پوست و استفاده دوباره از آن بود.

قدیمی‌ترین نمونه‌های این الفبای فینیقی در شهر کوچک بولوس لبنان پیدا شده‌است که امروزه جبیل خوانده می‌شود. یونانی‌ها الفبای فینیقی را پذیرفتند و در آن تغییراتی دادند که الفبای یونانی (۱۰۰۰ سال پیش از میلاد) به وجود آمد. عقیده بر آن است که الفبای مذکور از خط اقوام سامی شمالی سرچشمه گرفته‌است.

~Hasti~ · 10/9/23

تاریخچه

فنیقیان نخستین جامعهٔ دارای خط سامی بودند که توانستند حکومت تشکیل دهند. الفبای فنیقی کهن‌ترین الفبای همخوان تأییدشده یا ابجد است.مرسوم است که این خط تا میانهٔ سدهٔ یازدهم پیش از میلاد که نخستین بار روی پیکان‌های برنزی مشاهده شد، با نام نیاکنعانی خوانده شود.این باور وجود دارد که الفبای آوایی فنیقی دست‌کم تاحدودی جد تقریباً همهٔ الفباهای کنونی است.

از نگاه زبان‌شناسی سنتی، فنیقی گونه‌ای از زبان‌های کنعانی بود.هرچند به دلیل اختلافات زبانی ناچیز و عدم وجود اطلاعات کافی در زمان کنونی، مشخص نیست که فنیقی یک گویش مجزا و یکپارچه است یا صرفاً بخشی از یک محیط زبانی بزرگتر است. فنیقیان کاربرد این خط را با تجارت دریایی خود تا شمال آفریقا و اروپا گسترش دادند. در اروپا خط فنیقی توسط یونانیان اقتباس شد. اتروسک‌ها نیز نسخهٔ دیگری از آن را برای استفادهٔ خود اقتباس کردند که توسط رومیان تغییر یافت و به الفبای لاتین تبدیل شد.

استعمار کارتاژی زبان فنیقی را تا غرب مدیترانه گسترش داد و زبان کارتاژی در آن منطقه توسعه یافت. کارتاژی نیز از میان رفت، البته به نظر می‌رسد مدت بیشتری نسبت به فنیقی شاید تا سدهٔ پنجم میلادی، زنده مانده باشد.

~Hasti~ · 11/9/23

زبان پونی

زبان پونی، که به آن کنعانی یا قنیقی-پونی نیز گفته می‌شود، گونه‌ای منقرض شده از زبان فنیقی بود که خود یک زبانی کنعانی از خانواده سامی به‌شمار می‌رفت. این زبان در شمال باختر آفریقا و چندین جزیره در مدیترانه توسط مردم پونی در طول دوران باستان کلاسیک، از قرن ۸ قبل از میلاد تا قرن ۶ بعد از میلاد، گویش می‌شد.

پونی
منطقه: تونس، مراکش و مناطق ساحلی الجزایر، جنوب ایبری، لیبی، مالت، غرب سیسیل
دوره: قرن ۸ ق. م تا ۶ میلادی
تبار:آفروآسیایی
سامی
سامی غربی
سامی مرکزی
سامی شمال‌غربی
کنعانی
فنیقی
پونی
گونه‌های نخستین:فنیقی
پونی
سامانه نوشتاری: الفبای فنیقی

~Hasti~ · 11/9/23

زبان عمونی
عمونی زبان کنعانی منقرض‌شده مردم عمون بود که در اردن امروزی زندگی می‌کردند. این زبان در کنار زبان‌های موابی و ادومی و همچنین عبری و فنیقی به زنجیره گویشی گروه کنعانی زبان‌های سامی شمال‌غربی تعلق داشتند.

عمونی
منطقه:در گذشته در شمال غرب اردن
منقرض‌شده:سده پنج پیش از میلاد
تبار:آفروآسیایی
سامی
سامی مرکزی
سامی شمال‌غربی
کنعانی
عمونی

~Hasti~ · 11/9/23

زبان ادومی

ادومی یک زبان کنعانی از شاخه سامی شمال‌غربی بود که در پادشاهی ادوم در جنوب غرب اردن و بخش‌هایی از اسرائیل در هزاره اول و دوم پیش از میلاد رایج بود. این زبان امروزه منقرض شده و اطلاعات اندکی از آن باقی‌است.

ادومی
منطقه:جنوب غرب اردن و جنوب اسرائیل.
دوره:نیمه نخست هزاره نخست پیش از میلاد
تبار:آفروآسیایی
سامی
سامی مرکزی
سامی شمال‌غربی
کنعانی
ادومی

~Hasti~ · 11/9/23

زبان عبری

زبان عِبْری یا عِبرانی (به عبری: עִבְרִית با تلفظ عیوْریت) یک زبان طبیعی از زبان‌های سامی غربی و زبان محلی در اسرائیل است که بیش از ۹ میلیون گویشور دارد. به‌طور تاریخی، این زبان به‌عنوان زبان بنی‌اسرائیل، یهودیه و نوادگان آن‌ها در نظر گرفته می‌شود؛ هرچند که در تنخ به آن اشاره نشده‌است. کهن‌ترین نمونه‌ها از نگارش عبری به الفبای نیاعبری به سدهٔ دهم پیش از میلاد بازمی‌گردد.

عبری
עברית, Ivrit

بیان:[(؟)ivˈʁit] – [(؟)ivˈɾit]
زبان بومی در:اسرائیل
دولت فلسطین (اراضی فلسطینی)
منطقه:سرزمین اسرائیل
قومیت:بنی‌اسرائیل؛ یهودی و سامری‌ها
منقرض‌شده:عبری باستان در سال ۵۸۶ پیش از میلاد منقرض شد، اما به‌عنوان زبان مقدس برای یهودیت به حیات ادامه‌داد.
تبار:آفرو-آسیاتیک
سامی
سامی مرکزی
سامی شمال‌غربی
کنعانی
عبری
گونه‌های نخستین:عبری توراتی
عبری میشنایی
عبری قرون وسطایی
عبری
گونه‌های معیار:عبری نوین
سامانه نوشتاری:الفبای عبری
الفبای دیرین‌عبری (عبری توراتی)
الفبای آرامی (عبری توراتی)
گونه‌های اشاره:زبان اشاره اسرائیلی (عبری شفاهی همراه با علامت)
وضعیت رسمی:زبان رسمی در
اسرائیل (تحت عنوان عبری نوین)

~Hasti~ · 11/9/23

تعریف کلی
عبری به شاخهٔ شمال‌غربی از زبان‌های سامی خانوادهٔ زبان‌های آفروآسیایی تعلق دارد و تنها زبان باقی‌مانده از زبان‌های کنعانی و تنها نمونهٔ واقعاً موفق احیای یک زبان مرده است.عبری همچنین در کنار آرامی که بیشتر توسط آشوری‌ها، مندائیان و برخی از یهودیان خاور نزدیک گویش می‌شود، یکی از دو زبان زنده شاخهٔ سامی شمال‌غربی است.

سخن گفتن به عبری به‌عنوان زبان روزمره، در حدود سال‌های ۲۰۰ و ۴۰۰ میلادی، در پی شورش بارکوخبا، متوقف شد. از آن پس یهودیان، به‌ویژه فرهیختگان و مهاجران آن‌ها، به آرامی و به میزانی کمتری یونانی، که زبان‌های بین‌المللی آن دوران بودند، گفتگو می‌کردند. با این حال، زبان عبری برای نماز یهودی، ادبیات دینی، تبادلات تجاری میان یهودیان و شعرهای یهودی استفاده می‌شد تا اینکه در سدهٔ ۱۹ میلادی به‌عنوان زبان گفتاری و ادبیاتی احیا شد. سپس به زبان میانجی یهودیان فلسطین تبدیل شد و در نهایت با بنیان‌گذاری اسرائیل به‌عنوان زبان رسمی این کشور پذیرفته شد. برپایهٔ اطلاعات اتنولوگ، در سال ۱۹۹۸ میلادی، زبان ۵ میلیون نفر در سراسر جهان عبری بود. پس از اسرائیل، ایالات متحدهٔ آمریکا دارای بزرگ‌ترین جمعیت گویشور عبری است و ۲۲۰٫۰۰۰ نفر در این کشور زبان مادری‌شان عبری است.

عبری نوین، تنها زبان رسمی در اسرائیل است، در حالی که عبری توراتی برای امور دینی و مطالعهٔ جوامع یهودی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عبری سامری نیز به‌عنوان زبان دینی سامری‌ها استفاده می‌شود، درحالی که زبان محاوره‌ای آن‌ها عبری نوین و عربی است. عبری به‌عنوان زبانی خارجی، اغلب توسط یهودیان و پژوهندگان اسرائیل و یهودیت، باستان‌شناسان، متخصصان زبان‌شناسی در خاورمیانه و دین‌شناسان تاریخ مسیحت مطالعه می‌شود.

تورات (۵ کتاب نخستین)، و بخش‌های زیادی از دیگر بخش‌های کتاب مقدس عبری، به زبان عبری توراتی نوشته شده‌اند، که بخش اعظم آن با لهجه‌ای نوشته شده که پژوهشگران اعتقاد دارند در حدود سدهٔ ششم پیش از میلاد، در حدود زمانی اسارات یهودیان در بابل استفاده می‌شد. به همین دلیل، یهودیان از زمان‌های بسیار دور، از زبان عبری به عنوان لِشان هَکودِش (לשון הקודש)، «زبان مقدس» یاد می‌کنند. در یکی از بخش‌های میشنا نیز از عبری به نام آشوریت یاد شده که به معنای آشوری است.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

مدیر آزمایشی تالار زبان

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین