تاریخچه صنعت خودرو در جهان

mel6i · 9/8/23

شاید بتوان نخستین ایده مکتوب در مورد وسیله نقلیه‌ای را که بدون نیروی انسان یا جانوران قادر به حرکت باشد، در کتاب ایلیاد اثر هومر، شاعر یونانی یافت. در بخشی از رمان ایلیاد هفاستوس (خدای آتش و فلزکاری) یک سه‌چرخه متحرک می‌سازد و از آن برای جابه‌جایی استفاده می‌کند. اما در جهان واقع، این وسیله برای نخستین بار در سال ۱۶۷۸ توسط پدر فردیناند فربیست مبلغ مسیحی بلژیکی در چین طراحی و ساخته شد که توسط فشار بخار کار می‌کرد. این خودرو اولیه ۶۵ سانتی‌متر طول داشت و به‌عنوان وسیله سرگرمی برای امپراتور چین ساخته شده بود. نخستین خودرو واقعی با نیروی بخار که برای جابه‌جایی انسان و بار به‌کار گرفته شد در سال ۱۷۶۷ توسط نیکل ژوزف کان فرانسوی طراحی و ساخته شد. خودروی کان می‌توانست ۴ تن بار به همراه ۲ خدمه را با سرعت ۷/۸ کیلومتر بر ساعت به حرکت درآورد. نخستین تصادف خودرویی جهان نیز با این خودرو در سال ۱۷۷۱ اتفاق افتاد.
موتور احتراقی در سال ۱۸۶۰ میلادی به‌وسیله یک فرد بلژیکی به نام اتین لونوار اختراع شد. پس از آن، روند تکامل صنعت خودروسازی تداوم یافت و در میان سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۹۷۰ میلادی در اروپا اختراعات مختلفی به وسیله چند تن از مهندسان انجام گرفت.
سال ۱۸۸۶ به عنوان سال تولد خودروهای مدرن امروزی شناخته می‌شود.
کارل بنز مخترع آلمانی در سال ۱۸۸۶ بنز پتنت-موتورواگن را عرضه نمود. از سال ۱۹۰۸ که فورد مدل تی توسط هنری فورد طراحی و ساخته شد، به‌سرعت کالسکه‌ها جای خود را به خودروهای موتوری دادند.
نخستین خودرو با موتور برون‌سوز یک موتور کوچک بود که بر روی یک گاری کوچک نصب شد. این خودرو را زیگفرد مارکوس در سال ۱۸۷۴ میلادی در شهر وین ساخت. موتور این وسیله نقلیه، موتور بخاری یا موتور برون‌سوز نام گرفت. اما به‌تدریج موتورهای برون‌سوز تبدیل به موتورهای درون‌سوز گردیدند. در موتورهای درون‌سوز، مخلوط هوا و گاز در داخل سیلندر به وسیله جرقه محترق می‌گردد و حاصل این احتراق باعث ایجاد نیرو و در نهایت به حرکت درآوردن خودرو می‌شود.
نخستین نمونه موتور درون‌سوز را یک مهندس آلمانی به نام نیکلاس اتو ساخت. موتورهای امروزی، در حقیقت نمونه تکامل‌یافته این موتور محسوب می‌شوند.

mel6i · 9/8/23

اما اختراع خودرو به کارل بنز نسبت داده می‌شود. او در سال ۱۸۸۵ موفق به ساخت نخستین خودرو با موتور احتراقی گردید. در سال ۱۸۸۸ برتا بنز همسر کارل بنز، نخستین سفر خودرویی را با خودرو سه چرخ ساخت بنز انجام داد. در این سفر او فاصله ۱۰۶ کیلومتری مانهایم تا فورتزهایم را برای برگرداندن فرزندانش ریچارد و یوگن به صورت رفت و برگشت طی کرد. او دلیل این سفر را دیدار مادرش در فورتزهایم ذکر کرد اما در حقیقت هدف او از این سفر نشان دادن توانایی‌های خودرو بود.

درعین‌حال هنری‌فورد، برای نخستین بار خودروهای با موتور احتراقی را انبوه‌سازی کرد و خودروهای تولیدی خود را، فورد نامید. هنری فورد در سال ۱۸۹۱ یک موتور کوچک گازوئیلی طراحی کرد و سه سال بعد، یک ماشین گازوئیلی ساخت که به نام کیس ازدواج بدون اسب شناخته می‌شود. ۵ سال بعد، هنری فورد طراحی ماشین‌های موسوم به مدل A و مدل T را آغاز کرد. او سرانجام توانست خط تولید و مونتاژ این خودروها را توسعه دهد تا تولید ماشین‌ها سریع‌تر و اقتصادی‌تر شود. مدل T خودرویی بود که در همه جای آمریکا به‌راحتی استفاده می‌شد و موتورش آن‌قدر قوی بود که در زمین‌های ناهموار به راحتی حرکت می‌کرد. این خودرو، به سادگی تعمیر می‌شد و حتی یک کشاورز با کمی دقت می‌توانست قطعات معیوب آن را عوض کند. قیمت این خودرو در آن زمان، ۸۵۰ دلار بود. این قیمت اگرچه نسبت به درآمد مردمان عادی، قیمت بالایی محسوب می‌شد، اما نسبت به خودروهای زمان خودش بسیار ارزان بود.
در سال ۲۰۱۰ شمار خودروهای فعال در سراسر جهان از رقم ۱ میلیارد خودرو عبور کرد، که نسبت به سال ۱۹۸۶ که شمار آن‌ها ۵۰۰ میلیون دستگاه بود، به میزان دو برابر افزایش داشته‌است. روند تولید خودروها روندی افزایشی است که بیشترین نرخ رشد خودرو مربوط به کشورهای چین، هند و سایر کشورهای تازه صنعتی‌شده می‌باشد.

mel6i · 9/8/23

گاه‌شمار تحولات اساسی خودرو:

سال ۱۷۶۷ میلادی: ساخت نخستین وسیله نقلیه خودرویی قابل استفاده توسط کان
سال ۱۸۷۶ میلادی: ساخت موتور چهارزمانه توسط اتو و لانگن
سال ۱۸۸۳ میلادی: ساخت موتور کاربراتوردار با دور زیاد توسط دایملر
سال ۱۸۸۴میلادی: ساخت نخستین موتورسیکلت با قدرت ۲/۱ اسب بخار توسط دایملر
سال ۱۸۸۵ میلادی:ساخت خودرو سه چرخه با دستگاه اشتعال برقی توسط بنز
سال ۱۸۹۳ میلادی: ساخت کاربراتور رودلف دیزل
سال ۱۹۰۰ میلادی: طراحی ساختمان کلی خودرو به نحوی که امروزه هم رایج است.
سال ۱۹۲۴ میلادی: ساخت یک خودرو با استفاده از موتور دیزل توسط کارخانه بنز
سال ۱۹۵۷ میلادی: ساخت موتور وانکر تاریخچه خودرو در جهان همه اتفاقاتی را شامل می‌شود که عده‌ای علاقمند به خودرو شبانه روز تلاش کرده‌اند تا فضای رقابتی امروز صنعت خودروسازی در جهان رقم زده شود. نگاهی به تاریخچه خودرو در جهان نشان می‌دهد که موفقیت هر برند و فعال صنعت خودروسازی، تنها یک اختراع نبوده، بلکه مجموعه تلاش‌های مهندسین‌، مخترعین و علاقمندان به این صنعت پرسود بوده است. پیش‌از ‌اینکه خودروها در قرن ۲۱ چنین پیشرفته و مملو از امکانات رفاهی و ایمنی شوند تلاش فراوانی صورت گرفته تا وسایل حمل‌ونقل این‌گونه رایج و دردسترس باشند. اما نخستین بار چه کسی ایده چنین وسیله‌نقلیه‌ای را مطرح کرد؟ چه کسی اولین بار موتور ماشین را اختراع و در نهایت آن را درون یک خودرو قرار داد؟ پاسخ به این پرسش‌ها این نکته را تداعی می‌کند که تاریخچه خودرو پر از اتفاقات و فراز‌و‌ نشیب‌های فراوان و هیجان‌انگیزی است که هر علاقه‌مند به ‌دنیای خودرویی را به سمت خود جذب می‌کند

mel6i · 9/8/23

پیش از آغاز قرن ۲۰ میلادی استفاده از خودرو چندان رایج نبوده و مردم برای جابجایی بیشتر از حیوانات، کالسکه و گاها دوچرخه استفاده می‌کردند. قرن بیستم را شاید بتوان صده افزایش آسایش و رفاه مردم نامید چراکه در این قرن بود که استفاده از خودرو رایج شده و این وسیله حمل‌ونقل چنین گسترده در دسترس عموم قرار گرفت.

تصور نکنید که تمایل انسان برای تولید وسیله‌نقلیه‌ای که بتواند بدون ارتباط و با کمک نیروی خود حرکت کند به قرن ۲۰ میلادی برمی‌گردد. در این قرن خودروهای مدرن به‌سرعت فراگیر شدند اما پیش‌از ‌این نیز بشر توانسته بود وسیله‌ای را تولید کند که بتواند بدون کمک انسان و یا حیوانات حرکت کند. براساس شواهد در دسترس، چنین وسیله‌ای برای نخستین بار در سال ۱۶۷۲ توسط یک بلژیکی در چین طراحی شده که توانایی جا به جایی توسط بخار را داشته است.

موتور احتراق داخلی نقطه آغازین روند تکامل صنعت خودروسازی مدرن است. این موتور در سال ۱۸۶۰ اختراع شده و توانسته در سال ۱۸۷۶ اولین نمونه تکامل‌یافته آن را تولید کند.

سال ۱۸۸۶ سال تولد نخستین خودرو مدرن جهان است چراکه در این سال کارل بنز به‌عنوان یک مخترع آلمانی نخستین بار حق اختراع خودروی بنز ولو خود را ثبت کرد. البته خودرو فورد مدل T سال ۱۹۰۸ اولین خودرویی بود که به شکل امروزی راهی جاده‌ها شد. این خودرو توسط هنری فورد طراحی و ساخته شده و به‌دلیل موتور قدرتمند خود به‌سرعت به‌خصوص در آمریکا جایگزین کالسکه‌ها شد. همین موضوع نشان می‌دهد که گسترش صنعت خودروسازی از آمریکا آغاز شده، زیرا در این سرزمین ماشین به‌نسبت اروپای شرقی سریع‌تر جایگزین حیوانات، کالسکه و دوچرخه شده است.

به‌این‌ترتیب کارل بنز نخستین فردی است که خودرو را به‌شکل امروزی اختراع کرده است و اولین‌بار برتا بنز همسر و شریک تجاری وی با این خودرو به مسافرت رفته است. در طی این سفر ۱۰۶ کیلومتری برتا و کارل موفق شدند نشان دهند خودرو تولیدی آن‌ها چه قابلیت‌هایی دارد.

mel6i · 9/8/23

البته هنری فورد نخستین مخترعی است که توانسته ایده تولید خودرو ارزان‌قیمت را از اوایل قرن بیستم میلادی به‌صورت عملی پیاده‌سازی کند. قیمت خودرو فورد مدل T حدود ۸۵۰ دلار بوده و حتی کشاورزان نیز می‌توانستند با صرفه‌جویی اقتصادی آن را خریداری کرده و در صورت خرابی این خودرو را تعمیر کنند.

به طور مثال یک کارگر مشغول در خط تولید فورد مدل T می‌توانست این خودرو را با پرداخت ۴ ماه از حقوق خود خریداری کند. این خودرو به‌دلیل قیمت اقتصادی، موتور قدرتمند و تعمیرات ساده بسیار مورد استقبال آمریکایی‌ها قرار گرفته و خط تولید آن از سال ۱۹۰۸ تا سال ۱۹۲۷ توانست بالغ بر ۱۵ میلیون خودرو را تولید کرده و روانه بازار کند.

جالب است بدانید خط مشی سـ*ـیاسی و اقتصادی فورد در ابتدای کار هنوز هم مورد توجه بسیاری از فعالان نظام‌های اقتصادی و صنعت‌گران است.

در‌واقع فورد نقش غیرقابل‌انکاری در گسترش صنعت خودروسازی جهان داشته است. تاریخچه خودرو وام‌دار گرایش خاص هنری فورد برای انتخاب برچسب‌قیمتی پایین، برپایی خطوط تولید پیشرفته، بازاریابی خاص و ارائه تسهیلات ویژه برای خرید خودرو است. این تفکر خاص فورد علاوه‌بر گسترش خودرو، اقتصاد آمریکا را نیز در زمان خود تا حد قابل قبولی بهبود بخشیده است.

حدفاصل سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۰ فورد قلمرو کاری خود را گسترش داد و به بازارهای اروپایی نیز راه یافته است. هم‌زمان با این موضوع دیگر خودروسازانی همچون کادیلاک، بنز، شورولت و اولدزموبیل نیز فعالیت خود را آغاز کرده و رفته‌رفته صنعت خودروسازی امروزی شکل گرفت. فضای رقابتی بین خودروسازان در طی قرن گذشته تاثیر قابل‌توجهی در افزایش قابلیت‌ها و بهبود کارایی خودروهای امروزی داشته است.

mel6i · 9/8/23

نقش پژو در تاریخ صنعت خودروسازی

در این میان نباید از نقش غیرقابل انکار آرمان پژو نیز چشم‌پوشی کرد. وی ‌به‌عنوان یکی از پیشگامان صنعت خودروسازی جهان، خودروهای مدرن را در دسترس بسیاری از فرانسوی‌ها و دیگر اروپایی‌ها قرار داد. شرکت پژو فرانسه در ابتدا به تولید دوچرخه پرداخته و با علاقه‌مندی بنیا‌ن‌گذار این شرکت به صنعت خودروسازی به سوی تولید خودرو حرکت کرد. این خودروسازی تنها در سال ۱۸۸۹ حدود سه هزار خودرو را در فرانسه تولید کرده و به فروش رساند.

فرانسه و پژو را می‌تواند مهد پیشرفت تکنولوژی‌های مربوط به تایر خودروها دانست. برند پژو نخستین خودروسازی بود که از تایر‌های لاستیکی بر روی محصولات خود استفاده کرد.

هم‌زمان با اروپا و آمریکا، آسیایی‌ها نیز در مسیر توسعه قدم گذاشته و کارخانه‌های خودروسازی خود را برپاکردند. به‌عنوان نمونه کیشیرو تویودا در سال ۱۹۳۷ نخستین خودرو شرکت تویوتا را تولید کرده و پای ژاپنی‌ها را نیز به صنعت خودروسازی جهان باز کرد.

تصور نکنید که خودروهایی که در ابتدا وارد بازار خودرو می‌شدند شباهت بالایی با خودروهای امروزی داشتند این خودروها مسقف نبوده، فنربندی و سیستم تعلیق چندان مطلوبی نداشته و حتی از صندوق عقب نیز برخوردار نبودند. اکثر آن‌ها به‌دلیل عدم‌برخورداری از چراغ‌های روشنایی چندان در هنگام تاریکی هوا مورد استفاده قرار نمی‌گرفتند و عدم بهره‌مندی آن‌ها از بوق و نبود قوانین رانندگی صحیح و بکپارچه در کنار بی‌اعتنایی افراد به قوانین موجود سبب می‌شد که درصد بالایی تصادفات رانندگی داشته باشند. با گذر زمان تکنولوژی‌های امروزی به این خودروها افزوده شده و کم‌کم نواقص برطرف شدند.
هم‌زمان با گسترش کارخانه‌ها و کمپانی‌های خودروسازی در سراسر جهان صنعت خودروسازی نیز شکل تازه‌ای به خود گرفته و رفته‌رفته پای تکنولوژی‌های جدید نیز به دنیای خودرو باز ‌شد. این تکنولوژی‌ها علاوه‌بر افزایش امکانات رفاهی، سطح امنیت خودروها را نیز افزایش داده و سبب تمایل بیشتر مردم به استفاده از این وسایل حمل‌ونقل ‌شدند.

شاید برای شما جالب باشد که بدانید تاریخچه خودرو در کشور نیز با واردات خودرو در ۱۹۰۰ میلادی آغاز شد. نخستین خودرویی که وارد کشور ایران شد یک دستگاه اتومبیل رنو مدل ۱۸۹۰ بود که توسط مظفرالدین شاه قاجار خریداری شده بود.

mel6i · 9/8/23

اولین اتومبیل چه زمانی به ایران وارد شد؟ برای پاسخ به این سوال و بررسی تاریخچه اتومبیل در ایران باید به زمان قاجار برویم. در اسناد، تاریخ دقیقی از حضور اولین اتومبیل در ایران ثبت نشده است. معتبرترین روایت از جعفر شهری در کتاب تاریخ تهران مطرح شده به این شرح که اولین بار مظفرالدین شاه در بازگشت از سفر اروپا دو اتومبیل با راننده‌های‌شان را همراه خود به ایران آورد. البته درباره‌ی‌ این دو اتومبیل تاریخی روایت‌های متعددی بیان می‌شود. در بعضی کتب این اتومبیل‌ها فورد کروکی کلاچی با تایرهای توپُر ثبت شده‌اند و در بعضی دیگر دو مدل از رنوی فرانسه. در هر صورت، ظاهرا مظفرالدین شاه اولین برگه از کتاب تاریخچه اتومبیل در ایران را به نام خود ثبت کرده است.

روایت‌هایی که معتقدند اولین اتوموبیل‌های وارد شده به ایران فورد بودند مبدا آن‌ها را بلژیک می‌نامند و دیگران مدعی هستند اولین خودروهای وارد شده به ایران که رنو بودند از فرانسه آمده‌اند. همچنین جعفر شهری که معتقد است مظفرالدین شاه در سال ۱۲۷۹ دو رنو را از فرانسه و از راه آب و خشکی راهی ایران کرد، می‌گوید یکی از این اتومبیل‌ها هیچ‌گاه وارد ایران نشد چرا که در مسیرش و هنگام حمل و نقل دچار نواقصی شده و در راه ماند.

خودروی دیگر نیز در واقعه‌ی ترور نافرجام محمد علی شاه در دوشان‌تپه منفجر شده و از بین می‌رود. بنابراین بقایایی از این دو خودرو در موزه‌های کشور وجود ندارد و سندی از این دو خودرو در تاریخچه اتومبیل در ایران وجود ندارد. پس از این دو، خودرویی که برای احمد‌شاه از اروپا خریداری شد به عنوان سومین اتومبیل وارد شده به ایران شناخته می‌شود.

mel6i · 9/8/23

این‌طور که به نظر می‌رسد ورود اولین اتومبیل به ایران باعث شد که تا سال ۱۲۸۹ استفاده از اتومبیل شخصی بین سفرای دیگر کشورها در ایران، تجار و افراد سرشناس و دولت‌مردان رایج شود.

با نگاهی به تاریخچه اتومبیل در ایران متوجه می‌شویم که اولین خودروهای وارد شده به ایران در بین مردم به کالسکه دودی معروف بودند. به دنبال واردات بیشتر اتومبیل‌ها،خودروهایی با نام ماشین لاری، که شبیه به وانت‌های امروزی بودند و اتومبیل‌هایی معروف به دور سیمی که برای حمل بار و مسافر مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به ترتیب وارد کشور شدند.
نگاه به تاریخچه خودرو در ایران نشان می‌دهد که در سال ۱۳۰۰ اتومبیل یکی از اصلی‌ترین کالاهای وارداتی در ایران محسوب می‌شد. این رشد تقاضا باعث شد تا نیاز به خودرویی که خرید آن در حد توان عموم مردم باشد بسیار احساس شود. چرا که بسیاری اقشار با درآمد متوسط علاقه‌مند به داشتن خودروی شخصی بودند اما وارداتی بودن این محصول و در نتیجه قیمت بسیار بالای آن باعث می‌شد که در بین دارایی‌های لوکس و اعیانی قرار بگیرد.

همین نیاز بود که منجر به تاسیس «کارخانه‌ی صنعتی ایران ناسیونال» تحت لیسانس کمپانی تالبوت از زیرمجموعه‌های روتس انگلیس در سال ۱۳۴۱ توسط برادران خیامی شد. اولین محصولات این شرکت گونه‌ای اتوبوس و مینی‌بـ*ـو*س بود. تولید پیکان که از محصولات قدیمی تالبوت بود در سال ۴۶ دربرنامه‌ی ایران ناسیونال قرار گرفت و تا سال ۵۶ مدل‌های مختلفی از آن مانند کار، جوانان، استیشن و لوکس ساخته شد.
دومین کارخانه‌ی خودروسازی ایران «سایپا» بود که در سال ۱۳۴۴ تاسیس شد. اولین خودروی تولیدی سایپا نیز ژیان بود که با مشارکت سیتروئن فرانسه تولید می‌شد. ژیان مهاری، ژیان پیکاپ، رنو ۵ و رنو ۲ خودروهایی بودند که توسط سایپا تا سال ۵۶ تولید شدند. در طول این سال‌ها دیگر کمپانی خودروساز ایرانی یعنی پارس خودرو نیز با تولید خودروهای شاهین و آریا در صنعت خودروسازی ایران فعالیت داشت.

پیکان تولیدی توسط کمپانی برادران خیامی بسیاری از ایرانیان نه‌چندان متمول را که در بین ثروتمندان جامعه قرار نمی‌گرفتند به آرزوی داشتن یک خودروی شخصی رساند و در فاصله‌ی کوتاهی تمام خیابان‌های کشور را فرا گرفت. پیکان تا سال‌ها پرفروش‌ترین خودروی کشور بود و تبدیل به اسطوره‌ای در تاریخ صنعت ایران شد

mel6i · 9/8/23

صنعت خودروسازی ایران بعد از انقلاب اسلامی

با نگاهی به تاریخچه اتومبیل در ایران متوجه می‌شویم که صنعت خودرو سازی در ایران چندان قدیمی و دیرین نیست، اما از آنجا که ایران در بین کشورهای صنعتی جهان قرار ندارد این صنعت پس از صنعت نفت عنوان دومین صنعت بزرگ کشور را بر دوش می‌کشد.

جایگاه خودروسازی ایران در بین هم‌مسلکانش در جهان چندان جذاب نیست و تاکنون نتوانسته مقامی بهتر از هجدهمین خودروساز جهان را از آن خود کند.

ایران خودرو تولید پیکان را تا سال ۸۴ ادامه داد و سایپا نیز در سال ۷۵ تولید پراید را جایگزین تولید رنو ۵ و رنو PK کرد. اولین خودروی ملی ایران که در سالگرد ۴۴ سالگی صنعت خودروسازی جهان وارد بازار کشور شد، سمند بود و تاکنون خودروهای دیگری از جمله دنا، رانا، تیبا و ساینا در مدل‌ها و تیپ‌های مختلف به عنوان خودروی ملی در این کمپانی‌ها ساخته شده‌اند.

علاوه‌ بر این دو خودروساز بزرگ، پارس‌خودرو و کرمان‌موتور نیز از خودروسازان پرکار و پرفروش کشور هستند. بخش اعظم صنعت خودروسازی در ایران طی سال‌های فعالیتش به کار مونتاژ محصولات کمپانی‌های بزرگ‌تر جهانی مشغول بوده و همواره به دلیل مواجه با تحریم‌های جهانی و پیشتر به دلیل شرایط جنگی کشور، با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده‌اند.

اکنون نیز به دلیل اعمال تحریم‌های جهانی بیشتر خودروهای مونتاژی در این کمپانی‌ها از محصولات چینی هستند. شاید بتوان گفت که تاریخچه اتومبیل در ایران هیچ‌وقت نتوانست آنطور که باید پربار شود و همیشه به دلایلی داخلی یا خارجی از رقابت با کشورهای دیگر بازمانده است.
منبع: ویکی پدیا و راسخون

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین