شکوفایی دوباره تمدن اسلامی

M O B I N A · 18/7/23

هنر و معماری
معماری عصر صفوی در اصفهان و در بناهای مشهور عصر شاه عباس اول خلاصه نمی شود.
بناهای متعددی در دوره های مختلف و در شهر های متعدد بنا گردید.
پل ها، حمام ها، کاروانسراها، مدارس، مساجد، بقاع و دیگر بناها در ایران در عصر صفوی حکایت از شکوه و هنر معماری این دوره دارد
فرهنگ و تمدن
5. قالیبافی و صنعت نساجی
گرچه قالیبافی در ایران ریشه ای کهن دارد، این صفویان بودند که آن را از سطح یک صناعت روستایی به فعالیتی در سطح کشور ارتقا دادند و به صورت بخش مهمی از اقتصاد کشور در آوردند.
زیبا ترین قالی های ایران از آن دوره صفوی است.
این امر دو عامل دارد: اول اینکه این شاخه از هنرهای ایران در این ایام بیشتر از گذشته به اوج ترقی خود رسید، دوم اینکه از قالی های دوره تیموری که تکامل آنها بر پایه تکامل نگارگری ایران بود، چیزی باقی نمانده تا درباره آنها داوری شود، حال آنکه قالی ها و پارچه های باقی مانده از دوره صفوی نشان دهنده مراحل پیشرفته فنی و تحولات زیبایی شناختی آنها است.
فرهنگ و تمدن
5. قالیبافی و صنعت نساجی
افزون بر قالیبافی، دوره صفوی نقطه اوج نساجی هم هست.
استفاده ماهرانه ای از بافت های پیچیده، ترکیب رنگ های درخشان در طرح های رنگارنگ، نوآوری ظاهراً پایان ناپذیر در استفاده از نقش های اسلیمی و گلدار برای تزیین، ایرانیان را قادر ساخت منسوجاتی تولید کنند که از غنا و تنوع منحصر به فردی برخوردار بود.
در عصر شاه عباس اول تولید و صدور ابریشم ترقی زیادی کرده بود.
شاردن در این زمینه می نویسد:« کالای عمده تجارتی ایران ابریشم است ».
فرهنگ و تمدن
6. سفالگری
کوزه گری ایران تأثیر فراوانی بر کوزه گری، هم در شرق و هم در غرب نهاده است.
کوزه گری ایران در عصر سلجوقیان و مغول به اوج خود رسید، کارهای کوزه گران صفوی کیفیت بالایی داشت و خشت های سفالین آنها بی نظیر بود.
معادل فارسی برای خشت لعاب دار، کاشی است که از نام شهر کاشان گرفته شده و این شهر از اوایل دوران اسلامی مرکز صنعت سفال سازی بوده است.
در زمان صفویه اصفهان و مشهد نیز مراکز عمده این صنعت شده بودند و رنسانسی در هنر سفال سازی در راه بود.
کوزه گران صفوی به تقلید کورکورانه از سبک های دوران قبل نپرداختند، بلکه انواع جدید از محصولات سفالین را تکامل دادند و قوه تخیل و نوآوری خود را به کار انداختند.
فرهنگ و تمدن
7. تأثیر اروپاییان در ایران ( گسترش هنرهای ظریف )
منابع اروپایی از دوران آغاز صفویه از هیچ خارجی مسیحی در دربار ایران نام نمی بردند.
در دوره شاه تهماسب به ندرت چنین تماس هایی وجود داشته است، زیرا تحقیر مسیحیان در نزد او بسیار مشهود بود.
نخستین بار در آغاز سلطنت شاه عباس اول است که به سبب اجرای سـ*ـیاست آزاد اندیشی وی و علاقه به حضور اروپاییان در دربار خود، به مسیحیان در مناصب و مشاغل ایرانی بر می خوریم.
از این رو مردانی بودند که به خدمت در آمدند و هنرهای ظریف را گسرش دادند و برای شاه آداب و رسوم اروپایی را متداول کردند.

M O B I N A · 18/7/23

تأثیر اروپاییان در ایران ( گسترش هنرهای ظریف )
شاه معمولاً از دانش خارجیان استفاده می کرد، خارجیان در حکم مترجم و راهنمای مسافران در خدمت شاه بودند و حتی شاهان صفوی از آنها به جای سفیر استفاده می کردند.
از برترین گروهی که در میان هنرمندان هنرهای دستی اروپا در دربار ایران بودند، می توان از نقاشان نام برد.
نقاشان اروپایی مزایای زیادی از شاهان ایران به دست می آوردند.
ساعت سازی یکی از هنرهای غربی مورد توجه در عصر صفوی بوده است.
فرهنگ و تمدن
8. تسلیحات نظامی
جنگ چالدران اولین برخورد جدی دولت نوپای صفوی با امپراتوری عظیم و مقتدر عثمانی بود که عثمانی ها به سبب برخورداری از سلاح آتشین و توپخانه سنگین بر صفویان غلبه کردند.
راجر سیوری بر این باور است که صفویان از آن رو از سلاح های آتشین در چالدران بهره نبردند که این کار دلخواه آنان نبود، نه اینکه این سلاح ها تا آن هنگام در ایران معمول نشده یا ایشان با این جنگ افزارها نا آشنا بودند.
شواهد بسیاری، هم در منابع اروپایی و هم در منابع ایرانی هست که ایرانیان مدت ها پیش از روزگار شاه عباس اول با بهره گیری از توپخانه آشنا، و قشون ایرانی مجهز به تپانچه بودند.
فرهنگ و تمدن
8. تسلیحات نظامی
تا پیش از روی کار آمدن شاه عباس و تشکیل ارتش نوین و منظم ستون فقرات سپاه ایران قشون قزلباش بود که متشکل از ترکمانان بود.
این مردان، که در اصل سواره نظام بودند، زرههای سبک به تن می کردند و مسلح به تیر و کمان، تیغ و خنجر و گاه تبرزین بودند.
قزلباشان انسجام صنفی محکمی داشتند و نیروی جنگی سهمناکی را تشکیل می دادند که حتی نزد عثمانیان محترم بود و توانایی آن را اروپاییان نیز می دانستند زیرا برخورد با آنان را تجربه کرده بودند.
ضرورت تحول در ساختار ارتش پس از جنگ چالدران کاملاً آشکار گردید و از این به بعد شاهان صفوی درصدد بر آمدند برای حفظ موجودیت خود در منطقه با تسلیحات روز خود را مجهز سازند.
فرهنگ و تمدن
8. تسلیحات نظامی
شاه تهماسب اول، با انتخاب زبده ترین جوانان کشور، هنگ پاسداران دائمی شاهی را مرکب از پنج هزار تن که به آنها قورچی می گفتند، به صورت هسته اصلی ارتش کوچکی در آورد.
در زمان شاه تهماسب تعداد نفرات ارتش به شصت هزار سوار می رسید.
همچنین شواهد موجود نشان می دهد که پرتغالیان در ساختن اسلحه تهماسب را کمک کردند.
به هر حال در این دوره در ایران اسلحه تولید می شد.
فرهنگ و تمدن

M O B I N A · 18/7/23

تسلیحات نظامی
شاه عباس درصدد تشکیل ارتشی برآمد که آن را « شاهسون » نام نهاد.
در ارتش جدید عنصر اصلی سازمان قئیم که وفاداری به طایفه و قبیله بود از میان رفت و خدمت به شاه جانشین آن گردید.
عامل دیگری که به ارتش نوبنیاد شاه عباس کمک کرد آن بود کخ افراد غیر مسلمان مانند ارمنی ها و گرجی ها با دیگر اقوام ایرانی در سازمان جدید مستحیل گشتند.
در این ایام آنتونی شرلی و رابرت شرلی به قزوین نزد شاه عباس آمدند و مقرب شدند.
فرهنگ و تمدن
8. تسلیحات نظامی
شاه عباس از دانش نظامی آنها بهره برد و آنان با کسب اجازه از شاه عباس شالوده ارتشی نوین را ریختند، شامل صفوف مختلف پیاده نظام و سواره نظام و توپخانه.
بدین گونه شاه عباس ارتشی نیرومند بوجود آورد که به خوبی در رویارویی های داخلی و خارجی موفق بود.
متأسفانه اساسی که شاه عباس در ارتش ایران بنیاد نهاد، از سوی جانشینان او دنبال نشد و روز به روز ارتش ضعیف گردید تا بار دیگر نادر شاه افشار، که سرباز لایقی بود، جان دوباره ای به آن بخشید.
فرهنگ و تمدن
9. نظام اداری صفویان
در ساختار قدرت صفویان شاه در رأس امور قرار داشت و مملکت را با کمک مقام ها و صاحب منصبانی اداره می کرد.
یکی از مقامات وکیل نفس نفیس همایون بود که شاه به او قدرت دنیوی و اقتدار روحانی اش را تفویض کرده بود.
در آغاز، در عصر شاه اسماعیل اول، این مقام به صوفیان واگذار می شد، ولی شاه اسماعیل برای کاستن از مقام قزلباش ها به تدریج این مقام را به دیگران واگذار کرد.
فرهنگ و تمدن
9. نظام اداری صفویان
پس از جنگ چالدران این مقام هم اهمیت خود را از دست داد و از دست قزلباشان خارج شد و دیگر نایب السلطنه شاه در امور دینی و دنیوی نبود بلکه به عنوان رئیس دستگاه اداری، نماینده دولت صفوی تلقی می شد.
در اواخر عهد صفوی دیگر خبری از وکیل نیست.
مقام دیگر امیر الامرا بود.
در عهد صفویان اصطلاح امیرالامرا از آن سپهسالار قوای قزلباش بود که بنیاد قدرت صفویان را تشکیل می دادند.
امیرالامرا جدای از قدرت نظامی، سلطه شایان توجهی بر امور اداری داشت که پیامد فقدان مرزی مشخص میان شعبات گوناگون دولتی بود.
فرهنگ و تمدن
9. نظام اداری صفویان
این مقام طبعاً به قزلباشان تعلق می گرفت که هم به طور سنتی نیروی جنگی بودند و هم در شکل گیری دولت صفوی نقش مهمی ایفا کرده بودند.
قورچی باشی هم از مناصب دولت صفوی محسوب می شد که فرماندهی هنگ های عشایری را عهده دار بوده است.
وزیر اعظم در مرتبه بعد از شاه قرار داشت و ملقب به اعتمادالدوله بود.
در رأس دیوان وزیر اعظم قرار داشت، در زیر دست وزیر اعظم عده ای از وزیران، منشیان و مأموران دیگر بودند که هر کدام یکی از کارهای اداری وزیر اعظم را، که دفترخانه همایون نامیده می شد بر عهده داشتند.
فرهنگ و تمدن
. نظام اداری صفویان
صدر از دیگر مقام های عصر صفوی بود که برقراری یکپارچگی عقیدتی را بر عهده داشت.
این کارکرد از دوره شاه اسماعیل به بعد کاستی گرفت.
مهم ترین منصب مذهبی در دولت صفوی صدر بود که البته در حکومت های پیش از صفویان هم وجود داشت.
صدر رئیس تمام مقام های مذهبی و نیز متصدی تمام موقوفات مذهبی بود.
گرچه او در رأس نهاد مذهبی قرار داشت، مستقل از تشکیلات سیلسی عمل نمی کرد.
منبع: راسخون

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

شکوفایی دوباره تمدن اسلامی

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین