M O B I N A
سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
- عضویت
- 3/4/21
- ارسال ها
- 24,702
- امتیاز واکنش
- 63,858
- امتیاز
- 508
- سن
- 19
- محل سکونت
- BUSHEHR
- زمان حضور
- 273 روز 8 ساعت 22 دقیقه
نویسنده این موضوع
احسان و نیکوکاری یکی از آموزه های وحیانی و از مفاهیم پردامنة قرآنی است. قرآن کریم با امر به «عدل و احسان»[1] به این مهم اشاره می کند؛ چرا که عدم عدالت، بنیان اجتماع را متزلزل می کند، عدم احسان نیز موجب به وجود آمدن جامعه ای خشک و بی روح می شود. احسان و نیکوکاری، در قرآن مجید دارای مصادیق فراوانی است که پرداختن به تمام آنها، نیازمند بحثهای مفصل است. به همین جهت، به بحث پیرامون «احسان در حوزۀ ارتباط انسان با دیگران» یا به عبارتی دیگر، احسان و نیکوکاری در جامعه بسنده می کنیم. قرآن کریم می فرماید: «لَیسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الآْخِرِ وَ الْمَلائِکةِ وَ الْکتابِ وَ النَّبِیینَ وَ آتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السَّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ...»؛[2] «نیکی، (تنها) این نیست که (به هنگام نماز) روی خود را به سوی مشرق و (یا) مغرب کنید (و تمام گفتگوی شما، دربارة قبله و تغییر آن باشد و وقت خود را مصروف آن سازید)؛ بلکه نیکی (و نیکوکار) کسی است که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورده، مال (خود) را، با تمام علاقه ای که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و خواهندگان و بردگان، انفاق کند».
تعالیم اسلام از یک سو به جسم و روح انسان و ابعاد وجودی و حیات فردی و اجتماعی او توجه دارد، و از سویی دیگر، به اجرای عدل و احسان (مواسات و مساوات) در میان مردم و حضور آنها در جامعه نظر می کند، و در نتیجه، ما را به این مهم هدایت می نماید که اختلاف افراد در تواناییها و موهبتها، به هیچ وجه توجیه گر تمایز معیشتی و پذیرفتن فاصلة طبقاتی نیست؛ چرا که این فاصله ها اعضای بدنة امت اسلامی را از یک دیگر جدا می کند، و برادری اسلامی را پایمال می سازد، و چهرة زیبای اسلام و اخلاقیات آرمانی آن را زشت می نمایاند.
یکی از برکات انقلاب اسلامی ایران، توجه به اقشار نیازمند و مستضعف جامعه است و «جشن عاطفه ها»، «جشن نیکوکاری»، «طرح اکرام» و طرحهای مشابه آن یکی از راه های توجه دادن مردم به این فرمان الهی است. بدون شک کمک و احسان به نیازمندان جامعه از عبادتهای مهمّ؛ بلکه یکی از مهم ترین عبادات است. بدین جهت امیرمؤمنان(ع) می فرماید: «نِعْمَ زَادُ الْمَعَادِ الْإِحْسَانُ إِلَی الْعِبَادِ؛[3] احسان و کمک به بندگان خدا، زاد و توشة مناسبی برای جهان پس از مرگ است.» مهم تر آنکه، در سخنی دیگر می فرماید: «رَأْسُ الْإِیمَانِ الْإِحْسَانُ إِلَی النَّاس؛[4] کمک به مردم رأس ایمان است.»
جالب اینکه در این روایات تنها احسانِ به مسلمانان یا مؤمنان مطرح نشده؛ بلکه احسان به مردم مطرح است؛ یعنی حتّی نیکی به فقرا و نیازمندانِ بی ایمان نیز پسندیده و مورد سفارش است. بنابراین، احسان و رواج یافتن آن در جامعه، خود از نیرومندترین عواملی است که مردم را به بهره وری از نعمتها و استفاده از فرصتها هدایت می کند، و آنان را به سوی «مساوات» و نزدیک سازی سطح زندگیها به یکدیگر سوق می دهد.
گرچه پرداختن به موضوع احسان و نیکوکاری نیازمند بحث و بررسی بیش تری می باشد؛ اما به ناچار در این مختصر به مرور برخی نکته ها دربارة این مهم می پردازیم:
اهمیت و ضرورت احسان
در اهمیت و ضرورت احسان همین بس که رواج آن در میان مردم، سبب پیدا شدن جامعه ای متعادل و نزدیک به یکدیگر می شود، و فقر و آسیبهای آن از جامعه رخت بر می بندد. برای ساختن چنین جامعه ای نیازمند همراهی اغنیا از طریق اختصاص دادن برخی از سرمایه های خود برای رفع فقر و فاصلة طبقاتی است. خدای متعال در توصیف پرهیزگاران بهشتی می فرماید: «وَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»؛[5] «در اموال آنها حقّی برای سائل و محروم بود.» تعبیر به «حق» یعنی یکی از اوصاف بهشتیان این است که نیازمندان را در اموال خویش شریک می دانند و سهمی از اموال خویش را صرف رفع مشکلات آنان می کنند. نکتة مهم تر آنکه نیکوکاران منتظر درخواست نیازمندان نمی مانند و قبل از درخواست به کمک آنان می شتابند؛ چرا که نیازمندان را در سرمایه خویش شریک می دانند.
در سورۀ معارج نیز بعد از ذکر نماز - که بهترین اعمال، و برترین حالات مؤمنان است، - به دومین ویژگی اهل ایمان پرداخته، - می افزاید: «وَ الَّذِینَ فِی أَموالِهِمْ حقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»؛[6] «کسانی که در اموالشان حق معلومی است برای تقاضا کنندگان و محرومان.»
تعالیم اسلام از یک سو به جسم و روح انسان و ابعاد وجودی و حیات فردی و اجتماعی او توجه دارد، و از سویی دیگر، به اجرای عدل و احسان (مواسات و مساوات) در میان مردم و حضور آنها در جامعه نظر می کند، و در نتیجه، ما را به این مهم هدایت می نماید که اختلاف افراد در تواناییها و موهبتها، به هیچ وجه توجیه گر تمایز معیشتی و پذیرفتن فاصلة طبقاتی نیست؛ چرا که این فاصله ها اعضای بدنة امت اسلامی را از یک دیگر جدا می کند، و برادری اسلامی را پایمال می سازد، و چهرة زیبای اسلام و اخلاقیات آرمانی آن را زشت می نمایاند.
یکی از برکات انقلاب اسلامی ایران، توجه به اقشار نیازمند و مستضعف جامعه است و «جشن عاطفه ها»، «جشن نیکوکاری»، «طرح اکرام» و طرحهای مشابه آن یکی از راه های توجه دادن مردم به این فرمان الهی است. بدون شک کمک و احسان به نیازمندان جامعه از عبادتهای مهمّ؛ بلکه یکی از مهم ترین عبادات است. بدین جهت امیرمؤمنان(ع) می فرماید: «نِعْمَ زَادُ الْمَعَادِ الْإِحْسَانُ إِلَی الْعِبَادِ؛[3] احسان و کمک به بندگان خدا، زاد و توشة مناسبی برای جهان پس از مرگ است.» مهم تر آنکه، در سخنی دیگر می فرماید: «رَأْسُ الْإِیمَانِ الْإِحْسَانُ إِلَی النَّاس؛[4] کمک به مردم رأس ایمان است.»
جالب اینکه در این روایات تنها احسانِ به مسلمانان یا مؤمنان مطرح نشده؛ بلکه احسان به مردم مطرح است؛ یعنی حتّی نیکی به فقرا و نیازمندانِ بی ایمان نیز پسندیده و مورد سفارش است. بنابراین، احسان و رواج یافتن آن در جامعه، خود از نیرومندترین عواملی است که مردم را به بهره وری از نعمتها و استفاده از فرصتها هدایت می کند، و آنان را به سوی «مساوات» و نزدیک سازی سطح زندگیها به یکدیگر سوق می دهد.
گرچه پرداختن به موضوع احسان و نیکوکاری نیازمند بحث و بررسی بیش تری می باشد؛ اما به ناچار در این مختصر به مرور برخی نکته ها دربارة این مهم می پردازیم:
اهمیت و ضرورت احسان
در اهمیت و ضرورت احسان همین بس که رواج آن در میان مردم، سبب پیدا شدن جامعه ای متعادل و نزدیک به یکدیگر می شود، و فقر و آسیبهای آن از جامعه رخت بر می بندد. برای ساختن چنین جامعه ای نیازمند همراهی اغنیا از طریق اختصاص دادن برخی از سرمایه های خود برای رفع فقر و فاصلة طبقاتی است. خدای متعال در توصیف پرهیزگاران بهشتی می فرماید: «وَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»؛[5] «در اموال آنها حقّی برای سائل و محروم بود.» تعبیر به «حق» یعنی یکی از اوصاف بهشتیان این است که نیازمندان را در اموال خویش شریک می دانند و سهمی از اموال خویش را صرف رفع مشکلات آنان می کنند. نکتة مهم تر آنکه نیکوکاران منتظر درخواست نیازمندان نمی مانند و قبل از درخواست به کمک آنان می شتابند؛ چرا که نیازمندان را در سرمایه خویش شریک می دانند.
در سورۀ معارج نیز بعد از ذکر نماز - که بهترین اعمال، و برترین حالات مؤمنان است، - به دومین ویژگی اهل ایمان پرداخته، - می افزاید: «وَ الَّذِینَ فِی أَموالِهِمْ حقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»؛[6] «کسانی که در اموالشان حق معلومی است برای تقاضا کنندگان و محرومان.»
احسان و نیکوکاری در قرآن و سنت
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com