خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ با هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی و تقویت قلم عزیزان ایجاد شده است.
هدف ما همواره ایجاد محیطی گرم و صمیمی و دوستانه بوده
برای مطالعه کامل رمان‌ها و استفاده از امکانات انجمن
به ما بپیوندید و یا وارد انجمن شوید.

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
پس از ذکر اقسام مسائل اعتقادی، باید به این پرسش پاسخ دهیم که ضروریات دین کدام اعتقادات را در بر می‌گیرد؟ درباره اصول دین باید گفت از آنجا که این اصول، مقوم دین و سبب ورود به اسلام‌اند، انکار هر یک به طور مستقیم، انسان را از محدوده دین خارج می‌کند. عدم قبول اصول دین به منزله کفر است. از این رو علمای ما در تعریف کافر گفته‌اند:
«کافر کسی است که منکر یکی از اصول دین، یعنی الوهیت و رسالت و معاد باشد.»
منکر اصول دین را در فقه، کافر اصلی می‌گویند، در مقابل مرتد که بعد از ورود به دین، از دین خارج می‌شود. کافر اصلی کسی است که با نپذیرفتن اصول دین، به محدوده دین وارد نمی‌شود. در کشف الغطاء آمده است:
«الکافر قسمان اولهما الکافر بالذّات و هو الکافر باللّه تعالی او نبیّه او المعاد... القسم الثانی ما یترتب علیه الکفر بطریق الاستلزام کانکار بعض الضروریات الاسلامیة و المتواترات عن سید البریّة کالقول بالجبر و التفویض...؛
[۲۶]

کافر دو قسم است: نخست، کافر اصلی که به خدا و پیامبر و معاد اعتقاد ندارد... قسم دیگر کسی است که با انکار بعضی از ضروریات اسلام و متواترات که از پیامبر رسیده، کافر می‌گردد؛ مانند کسی که به جبر یا تفویض معتقد شود....»
تفصیلات اصول دین اگر به حدّ بداهت و ضرورت برسد، در محدوده ضروری دین قرار می‌گیرند. به علاوه، مسائل اعتقادی نوع دوم، اگر به قدری در بین مسلمانان رواج داشته باشد که هر که در دین درآید آن را بداند، در محدوده ضروری دین قرار می‌گیرند. پس دایره ضروریات دین، عمده مسائل اعتقادی و احکام فرعی را در بر می‌گیرد.
از آنجا که باور‌نداشتن اصول دین باعث وارد‌نشدن به دین می‌شود، علمای ما آن سه را در تعریف کافر به طور مستقیم آورده‌اند و بقیه اعتقادات را در ضروری دین خلاصه کرده، در تعریف مرتد به کار گرفته‌اند. ضروریات دین تمام عقاید و احکام را در بر می‌گیرد؛ ولی این عقاید و احکام باید ملاک ضروری‌بودن را که بعد از این خواهد آمد، داشته باشند؛ یعنی تمام عقاید و احکام شأنیت ضروری‌بودن را دارا هستند.
گردآوری و شمارش ضروریات دین اگر غیرممکن نباشد، امر آسانی نخواهد بود. فقهای ما نیز متعرض شمارش همه ضروریات دین نشده‌اند؛ زیرا همان‌گونه که ذکر شد، گستره ضروریات دین، تمام احکام و عقاید را در بر می‌گیرد. بررسی‌کردن تمام این موارد و تعیین ضروریات دین، دشوار است.
در بحث ضروریات دین مهم آن است که ملاک ضروری دین روشن شود تا بتوان به کمک آن، مصادیق ضروری را شناخت. گذشته از این، در اعتقاد به اسلام، لازم نیست به تک تک ضروریات، شناخت داشته باشیم و معتقد شویم. آنچه مهم است آن است که فرد مسلمان منکر ضروری دین نشود. مسلمان به تدریج ضروریات دین را خواهد شناخت. انسان مسلمان باید اجمالاً به هر چه در دین اسلام هست، معتقد باشد.
برخی از علما در کتب خود به گوشه‌ای از ضروریات دین اشاره کرده‌اند؛ از جمله علامه مجلسی در کتاب حق الیقین و شیخ صدوق در اعتقادات کتاب الهدایه.


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
علامه مجلسی نوشته است:
«بدان که علمای خاصه و عامه [به طور] مجمل گفته‌اند که انکار ضروری دین اسلام موجب کفر است و حصری نکرده‌اند آنها را و متفرقاً در ابواب فقه گاهی می‌گویند که فلان چیز ضروری دین اسلام است. پس لازم است که در این مقام بعضی مذکور شود.
بدان که ضروری دین امری را گویند که وضوحش در آن دین به مرتبه‌ای رسیده باشد که هر که در آن دین داخل باشد، داند مگر نادری که تازه به دین درآمده باشد یا در بلاد بعیده از بلاد اسلام نشو و نما کرده باشد، مثل واجب‌بودن پنج نماز در شب و روز و عدد رکعات هر یک از آنها و مشتمل‌بودن اینها بر رکوع و سجود، بلکه بر تکبیرة الاحرام و بر قیام و قرائت فی الجمله، بنابر قول اظهر، هر چند در بعضی از صور خفائی داشته باشد، و مشروط‌بودن نماز در طهارت فی الجمله و واجب‌بودن غسل جنابت و حیض، بلکه نفاس، و ناقض‌بودن بول و غائط و ریح وضو را بنابر اظهر، و واجب‌بودن یا راجح‌بودن غسل اموات، و کفن‌کردن و نماز بر ایشان و پنهان‌کردن ایشان مجملاً و واجب‌بودن زکات فی الجمله، و روزه ماه رمضان، و ناقض‌بودن اکل و شرب معتاد، و جماع‌کردن در قُبل زن روزه‌دار، و واجب‌بودن حج بیت‌الله‌الحرام، و مشتمل‌بودن آن بر طواف، بلکه سعی میان صفا و مروه فی الجمله، و احرام و وقوف عرفات، و وقوف مشعر، بلکه ذبح قربانی و سر تراشیدن، و رمی جمرات‌کردن همه مجملاً اعم از وجوب و استحباب بنابر احتمال ظاهری، و وجوب جهاد فی الجمله بنابر احتمالی، و رجحان جماعت در نمازها فی الجمله، و رجحان تصدق بر مساکین فی الجمله، و فضیلت علم و اهل علم، و فضیلت راستگویی که ضرر نرساند، و بدی دروغی که نافع نباشد، و حرام‌بودن زنا و لواط بلکه بـ*ـو*سیدن زن و پسر مردم از روی میل بنابر اظهر، و حرام‌بودن نوشیدنی انگور، نه بوزه و نوشیدنی‌هایی که از غیرانگور می‌گیرند، حرمت آنها ضروری دین اسلام نیست؛ زیرا که سنّیان بعضی حلال می‌دانند؛ اما دور نیست که ضروری دین شیعه باشد؛ و حرمت‌خوردن گوشت خوک و میته و خون فی الجمله، و حرمت نکاح مادران و خواهران و دختران و دخترهای برادر و خواهر و خاله‌ها و عمه‌ها، بلکه مادرزن و جمع میان دو خواهر بنابر اظهر، و حرمت سود قرض فی الجمله بنابر احتمالی، و حرمت ظلم و خوردن مال مردم بی جهت شرعی، و حرمت کشتن مسلمانان به غیر حق، و مرجوح بودن دشنام و فحش بی جهت با مسلمانان، و زدن و تعذیب‌کردن ایشان بی سببی، بلکه بهتان و غیبت ایشان بنابر احتمال، و رجحان سلام و جواب آن بنابر احتمالی اقوی، و راجح‌بودن نیکی به پدر و مادر و مرجوح بودن عقوق ایشان، بلکه راجح‌بودن مطلق صله رحم بنابر احتمالی، و حکم میراث فی الجمله، و آنکه وارث احق است به مال میّت از غیر وارث، بلکه عمل به وصیت فی الجمله بنابر احتمالی، و آنکه تصدق و خیرات به میت نفع می‌بخشد بنابر اظهر، و آنکه روزه مجملارجحان دارد و آنکه نکاح باعث حلّیت وطی می‌شود و طلاق باعث تفریق می‌شود، و آنکه بدن را از نامحرم باید پوشانید فی الجمله، و مرجوحیت نظر به عورات اجانب، و مرجوحیت وطی حیوانات، و آنکه عقد بیع و صلح و اجاره و صلح فی الجمله باعث انتقال می‌شود بنابر اظهر، و آنکه ذبح حیوانات فی الجمله باعث حلیت می‌شود و حرمت دزدی و راهزنی مسلمانان، و حقیّت قرآن و مُنزَل‌بودن آن از جانب خداوند، بلکه معجزه‌بودن آن بنابر اظهر، و مودت اهل بیت رسالت و تعظیم ایشان و لهذا خوارج و نواصب کافرند و غیر اینها... از اموری که متواتر و معلوم باشد نزد عامه مسلمانان.»
[۲۷]


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
حال برخی از مواردی را که فقها، ضرورت آنها را ادعا کرده‌اند، بررسی می‌نماییم.
اذان و اقامه: «و هما‌ ای الاذان و الاقامة مشروعان للفرائض الخمس باجماع المسلمین بل لعلّه من ضروریات الدّین.»
[۲۸]
استحباب اتخاذ مسجد: «اذ هو مجمع علیه بین المسلمین بل ضروری من ضروریات الدین.»
[۲۹
وجوب زکات در چهارپایان و طلا و نقره و غلات چهارگانه (گندم، جو، خرما، کشمش): «بلا خلاف اجده بین المسلمین فضلاً عن المؤمنین بل هو من ضروریات الفقه ان لم یکن من ضروریات الدین.»
[۳۰
شرط بودن زاد و راحله در استطاعت حج: «الشرط الثالث ان یکون له ما یمکن به من الزاد و الراحله لانّهما من المراد بالاستطاعة الّتی هی شرط فی الوجوب باجماع المسلمین و النص و الکتاب المبین و المتواتر من سنة سید المرسلین بل لعلّ ذلک من ضروریات الدین کاصل وجوب الحج.»
[۳۱]
رهن: «لا اشکال و لا خلاف فی ثبوت الرهن فی الجملة بل الاجماع بقسمیه علیه، بل لعلّه من ضروریات الدین او المذهب.»
[۳۲
وجوب حدّ زنا با تحقق شرایط آن: «ولا اشکال و لا کلام فی انّه یجب الحدّ مع ثبوت الزنا بالشرایط الآتیة بل هو من ضروریات الدین.»
[۳۳]
ثواب و عقاب: «... فان الثواب و العقاب قریب ان یکون من ضروریات دین محمد بل کل الادیان.»
[۳۴]
منظور از «ثواب و عقاب نزدیک است که جزء ضروریات دین باشد» چیست؟ و از کجا مشخص می‌شود که حکمی به حدّ ضرورت رسیده است؟ در جواب باید گفت در این مسائل باید به عرف جامعه اسلامی مراجعه کرد.
وجوب وضو: «الوضوء و نقول امّا بوجوبه بالمعنی الاول للصّلوة فی الجمله فلمّا انعقد الاجماع علیه بل کاد ان یکون من ضروریات الدّین.»
[۳۵]
«و هذا الحکم اعنی وجوب الوضوء للصلوة الواجبة مجمع علیه بین المسلمین بل الظاهر انّه من ضروریات الدین.»
[۳۶]
وجوب سجدتین در هر رکعت: «امّا وجوب السجدتین فی کلّ رکعة فمتّفق علیه بین المسلمین بل الظاهر انّه من ضروریات الدین.»
[۳۷]
«و یجب فی کل رکعة سجدتان هذا اجماعی بین المسلمین بل کاد ان یکون من ضروریات الدین.»
[۳۸]
حرمت روزه تبرک در روز عاشورا: «و هو حرام بل هو کفر مع العلم (نعوذ باللّه) لانّه بغض لذوی القربی الذین تجب مودّتهم بالقرآن و الاخبار بل من ضروریات الدین و بغضهم کفر.»
[۳۹]
خروج از نماز به وسیله «السلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته: «... حتی ادّعی بعض علمائنا ان قول سلف الامّة السلام علیکم عقیب الصّلوة داخل فی ضروریات الدین.»
[۴۰]
حرمت ربا، وجوب وفا به عقد صحیح: «الفصل السابع فی الربا المحرّم کتاباً و سنةً و اجماعاً من المؤمنین بل المسلمین بل لا یبعد کونه من ضروریات الدین فیدخل مستحلّه فی سلک الکافرین... و وجوب الوفاء بالعقد الصحیح فلعلّه من ضروریات الدین الآن.»
[۴۱]
در این جمله ایشان با آوردن کلمه «الآن» در پایان جمله، مسئله دخالت زمان در ضروریات دین را تاکید می‌کند.
اعتبار استصحاب: «فلنشرع فی حکایة ما حکی عن الفاضل الاسترآبادی... و حکی عنه انّه قال: اعلم انّ للاستصحاب صورتین معتبرتین باتفاق الامة بل اقول: اعتبارهما من ضروریات الدین.»
[۴۲]


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
اینها نمونه‌هایی از ادعای ضرورت برخی از احکام است که در کتب فقهی آمده است. همان‌گونه که دیدیم گستره ضروریات دین در احکام محدود نمی‌شود و حتی در برخی مسائل اصولی نیز ادعای ضرورت شده است. البته باید دانست که صرف ادعاهای ضروری‌بودن مسئله، موجب ضروری‌شمردن آن نمی‌شود و در برخی موارد، فقها ادعای ضرورت را رد می‌کنند. این اختلاف‌ها، می‌تواند ناشی از روشن‌نبودن معنا و معیار ضروری دین باشد. در شناخت ضروریات دین نباید به ادعای ضرورت بسنده کرد، بلکه باید در جامعه تحقیق میدانی صورت گیرد تا روشن شود که چه مسائل و احکامی در جامعه اسلامی به حد بداهت رسیده است. ضروریات دین جزء موضوعات و تشخیص آن به عهده مکلّف است و فقیه پس از اثبات بداهت و ضرورت برای حکمی، پی‌آمدهای خاص را بر آن بار می‌کند و حکم آن را بیان می‌دارد.
پس از آنکه با مفاهیم ضروری دین و ضروری مذهب آشنا شدیم، حال باید به موضوع «انکار ضروریات» بپردازیم. نخست حکم انکار ضروری مذهب را باز می‌شناسیم، سپس، مساله اصلی، یعنی انکار ضروری دین را بر می‌رسیم.
کوشش می‌کنیم مباحث، گزارش گونه باشد. از این رو، در میانه بحث، گاه لازم می‌آید که عبارت‌های فقها را به طور مستقیم نقل نماییم. از آنجا که شاید برای نخستین بار موضوع ضروری دین به طور مستقل نگارش می‌یابد، عبارت‌های فقها را نقل خواهیم کرد تا خواننده، خود نیز بتواند از منابع اصلی آگاهی یابد و درباره آن قضاوت نماید
شرطی که برای تکفیر منکر ضروری دین ذکر کردیم، در منکر ضروری مذهب نیز معتبر است؛ و آن اینکه منکر باید به ضروری‌بودن آن حکم عالم باشد و انکارش مستند به شبهه نباشد. آنچه در اینجا باید گفته شود آن است که به اعتقاد اکثر علما، منکر ضروری مذهب از همان مذهب خارج می‌شود نه از دین اسلام.

۱۲.۱ - کلام میرزاجواد تبریزی


به عبارت زیر توجه کنید:
«مسالة الامامة و عصمة الائمّة من الضروریات عند الشیعة... فالضروریات الدینیة علی قسمین: قسممنها ضروری عند عامة المسلمین او جلّهم کوجوب الصلوة و قسمٌ منها من ضروریات المذهب کجواز الجمع بین الظهرین و مثل عدم طهارة جلد المیتة بالدّبغ و هذه الامور تحسب من ضروریات المذهب و مسلّماته و المنکر لذلک مع علمه بکونها ضروریة من المذهب، خارجعن المذهب کما ان فی الاوّل المنکر مع عدم الشبهة یخرج عن الاسلام. هذا بالنسبة للاحکام الضروریّة و اما بالنسبة للاعتقادات التی تجب معرفتها علی کل مکلّف عیناً و الاعتقاد بها جزماً، بعضها من اصول الدین کالتوحید و النبوة الخاصّة و قسم آخر من اصول المذهب کالاعتقاد بالامامة بعد النّبی ـ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وسلم ـ فانه یجب علی کل مکلّف الاعتقاد بها الاّ انّ عدم الاعتقاد و المعرفة بالاوّل یخرج الشخص عن الاسلام و فی الثانی لا یخرجه عن الاسلام و انما یخرج عن المذهب....»
[۴۳]



«مسئله امامت و عصمت امامان از ضروریات و مسلّمات شیعه است... ضروریات دین بر دو قسم است: یک قسم نزد همه مسلمانان یا اکثر قریب به اتفاق آنان، ضروری است؛ مثل واجب‌بودن نماز و قسم دیگر از ضروریات مذهب است؛ مثل جایزبودن جمع بین نماز ظهر و عصر، و همانند پاک‌نشدن پوست میته با دبّاغی. این امور و شبیه آن را از ضروریات مذهب به شمار می‌آورند و کسی که با علم به ضروری‌بودن، آن را انکار کند از مذهب خارج می‌شود، همان‌طور که اگر ضروری دین را بدون شبهه انکار کند، از اسلام خارج می‌شود، این نسبت به احکام ضروری است، اما در مورد اعتقاداتی که شناخت و اعتقاد به آن بر هر مکلف واجب است، برخی از اصول دین است مانند توحید و نبوت خاصه و قسمی از اصول مذهب است مثل اعتقاد به امامت بعد از پیامبر. در اعتقادات واجب است که هر مکلّفی به آن معتقد باشد، الاّ اینکه عدم اعتقاد به عقاید قسم اول، شخص را از اسلام خارج می‌کند و در قسم دوم شخص را از اسلام خارج نمی‌کند؛ بلکه تنها از مذهب خارج می‌شود.»


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
در مقابل اکثر، برخی از علما، انکار ضروری مذهب از سوی شیعه را همسان انکار ضروری دین می‌دانند و منظورشان از ضروری مذهب، آن اعتقادات و احکامی است که هر شیعه‌ای آن را می‌داند و حتی غیر شیعه‌ها هم بدانند که این حکم، از احکام اختصاصی شیعه امامیه است؛ مانند مشروع بودن ازدواج موقّت. این دیدگاه را صاحب جواهر برگزیده است:
«بل الظاهر حصول الارتداد بانکار ضروری المذهب کالمتعة من ذی المذهب ایضاً لانّ الدین هو ما علیه و لعلّ منه انکار الامامی احدهم ـ (علیهم‌السّلام) ـ، قال محمّد بن مسلم: قلت لابی جعفر (علیه‌السّلام) ارایت من جحد اماماً منکم ما حاله؟ فقال: من جحد اماماً من الائمة و برا منه و من دینه فهو کافر و مرتدّ عن الاسلام لانّ الامام من اللّه و دینه من دینه و من بری ء من دین اللّه فدمه مباح فی تلک الحالة الاّ ان یرجع و یتوب الی اللّه ممّا قال.»
[۴۴]


«ظاهر آن است که با انکار ضروری مذهب نیز ارتداد حاصل می‌شود؛ مانند اینکه شیعه، متعه را انکار کند؛ زیرا دین همان چیزی است که او پذیرفته و بر آن است؛ و شاید از این قبیل باشد انکارکردن یکی از ائمه (علیهم‌السّلام). محمد بن مسلم می‌گوید: از امام باقر (علیه‌السّلام) پرسیدم: حال کسی که یکی از شما امامان را انکار کند چگونه است؟ فرمود: کسی که امامی از امامان را انکار کند و از او و دین او بیزاری جوید، کافر است و از اسلام بیرون رفته است؛ زیرا امام از جانب خداست و دین امام از جانب خداوند است و هر کس که از دین خدا بیزاری جوید، خونش مباح است، مگر اینکه برگردد و توبه کند.»
در این حدیث، امام باقر (علیه‌السّلام) کسی را کافر و مرتد دانسته است که امام را انکار کند و علاوه بر انکار، از او و دین او بیزاری جوید. روشن است که این اشاره دارد به یکی از ضروریات دین که حبّ اهل بیت (علیهم‌السّلام) و مودّت ایشان است و در قرآن نیز به آن تصریح شده است: «قل لا اسالکم علیه اجراالاّ المودّة فی القربی.»
پس روایت درباره ضروریات مذهب نیست؛ هیچ مسلمانی نباید کینه و عداوت اهل بیت را داشته باشد و بر همه مسلمانان واجب است که به اهل بیت پیامبر محبّت و مودّت داشته باشند. آنچه از ضروریات مذهب است، امامت و عصمت ائمه است. پس روایت بر مدعای صاحب جواهر منطبق نیست.
ایشان در ادامه به حدیث دیگری استناد می‌نمایند:
«و قال احمد بن مطهّر: کتب بعض اصحابنا الی ابی محمّد یساله عمّن وقف علی علی بن الحسن موسی ـ (علیه‌السّلام) ـ؟ فکتب: لا تقرّهم علی عمل و تبرّا منه انّا الی اللّه منه بُرآء فلا تتولّهم و لا تعد مرضاهم و لا تشهد جنائزهم و لا تصلّ علی احدٍ منهم مات ابداً، مَنْ جحد اماماً من اللّه او زاد اماماً لیست امامته من اللّه تعالی کان کمن قال ان اللّه ثالث ثلاثة، ان الجاحد امر آخرنا جاحدٌ امر اوّلنا.»
[۴۵]


«احمد بن مطهر گوید یکی از یاران ما به امام عسکری (علیه‌السّلام) نامه نوشت و درباره کسانی که بر امام علی بن موسی (علیه‌السّلام) توقف کرده‌اند، پرسید. امام در پاسخ نوشت: در هیچ عملی با آنها همراهی نکن و از آنان بیزاری جوی، ما از او به سوی خدا بیزاری می‌جوییم، با آنها دوستی مکن و از بیمارانشان عیادت منما و بر جنازه‌هاشان حاضر مشو! و هرگز بر مرده آنان نماز مگذار! کسی که امامی از سوی خدا را انکار کند یا امامی را بر ائمه بیفزاید که از سوی خدا نباشد، همانند کسی است که می‌گوید خداوند سه تاست. به درستی که منکر امر آخرین ما منکر امر اولین ماست.»

آنچه از این حدیث فهمیده می‌شود، قطع رابـ*ـطه با چنین گروهی است تا انسان، به عقاید آنان مبتلا نشود؛ اما روایت، تصریحی بر کفر آنان و وجوب قتل ایشان ندارد، هر چند در تمثیل به کسی که می‌گوید خداوند سه تاست، اشاره‌ای به شرک رفته است.


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
در مقابل صاحب جواهر، برخی معتقدند که انکار ضروری مذهب، اگر به انکار رسالت و توحید بینجامد، موجب کفر است:
«انّ انکار ضروری المذهب ان رجع الی انکار الرسالة او الالوهیّة او التوحید یوجب الکفر و ان لم یرجع ففی ایجابه له اشکالولکن لو قطع الامامی بصدور هذا الحکم او المعتقد الامامی عن الرسول ـ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وسلم ـ و انّه من الدین الاسلامی و انکره فیوجب الکفر کما ذکر هذا بعض العلماء.»
«انکار ضروری مذهب اگر به انکار رسالت و توحید منجر شود، باعث کفر است و اگر منجر نشود، در ایجاب کفر اشکال است؛ اما اگر شیعه امامی با قطع به صدور حکم یا عقیده از پیامبر، آن را انکار کند موجب کفر است.»
ایشان بعد از مناقشه در نظر صاحب جواهر می‌گویند:
«و علی هذا فلو انکر امراً قطعیاً معلوماً من الرسول فیرتدّ و یکون بذلک کافراً لتکذیبه ـ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وسلم ـ عن نفسه و ان الحکم علیه فی الظاهر یتوقف علی کونه ضرورمن الدین فان اراد صاحب الجواهر هذا فهو اختیلمختار مخالفیه و ان اراد غیره فالدلیل لایفی به.»
[۴۶]


«بنابراین اگر امر قطعی را که از پیامبر رسیده انکار کرد، مرتد می‌شود و با این کار کافر می‌شود؛ زیرا پیامبر را تکذیب کرده است؛ اما حکم کفر بر او، متوقف است بر اینکه آن مطلب انکار شده از ضروریات دین باشد. اگر منظور صاحب جواهر این باشد که توضیح داده شد، همان قول مخالف ایشان است و اگر غیر از این را اراده کرده‌اند، دلیل کافی بر این مطلب ندارند.»
می‌توان گفت که حکم ارتداد اگر بر انکار «ما علم انه من الدین» مترتب شود، اختصاص به شیعه ندارد؛ بلکه غیرامامی نیز اگر قطع و یقین پیدا کرد که حکمی از رسول خدا صادر شده است و آن را انکار کرد، مرتد می‌شود.

۱۲.۴ - اعتقادات امامیه


احکام و معتقدات امامیه دو گونه است: بعضی به طور قطع از پیامبر رسیده است و برخی نیز به طور قطع از امام رسیده (هر چند ما معتقدیم که هر چه از امام صادر شد، در واقع از پیامبر رسیده است.) انکار گونه اول با علم به قطعی‌الصدور بودن از پیامبر، موجب ارتداد است؛ اما انکار قسم دوم موجب خروج از مذهب است و شامل امامی و غیرامامی می‌شود.
اگر انکار قول امام (علیه‌السّلام) موجب تکذیب رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و رسالت او باشد، فرد با انکار قول امام مرتد خواهد شد؛ زیرا ملاک در کفر، تکذیب پیامبر و رسالت اوست، به هر وسیله که باشد.
پس اگر مسلمانی بداند که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) همه مسلمانان را به ولایت اهل بیت دستور داده است و با این حال، ولایت اهل بیت را انکار کند، انکارش موجب تکذیب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است؛ زیرا حکم کفر، اختصاص به انکار ضروری دین ندارد و شامل انکار مقطوع الصدور از پیامبر می‌شود و اگر مسلمان، هر چه از دین باشد یا مستلزم انکار رسالت و رسول باشد، انکار کرد، کافر خواهد بود.
در احادیث فراوانی از پیامبر، به امامت امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) اشاره شده است. برخی از این احادیث قطعی‌الصدورند، یا قرائنی بر قطعی‌بودنشان موجود است و صریحانیز بر امامت ایشان دلالت دارد؛ اما برخی از افراد دلالت و معنای آن احادیث را تحریف کرده‌اند و معانی دیگری برای آن برشمرده‌اند. این تحریف‌ها باعث ایجاد شبهه در ذهن برخی افراد شده است. بنابراین هر کس این احادیث شریف را با معانی صحیح آن بداند و انکار کند، انکارش مستلزم انکار پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است.
اما محبت و دوستی اهل بیت (علیهم‌السّلام) از ضروریات دین است. هر کس در بین مسلمانان نشو و نما کرده باشد می‌داند که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به آن دستور داده است. حتی قرآن کریم به آن تصریح می‌کند: «قل لا اسالکم علیه اجراالاّ المودّة فی القربی»
[۴۷]


و احادیث فراوان و در حد تواتر بر آن دلالت دارند. به همین سبب انکار آن، انکار ضروری دین است و به تکذیب پیامبر منجر می‌شود. از همین روست که علما حکم ارتداد را شامل ناصبی می‌دانند؛ زیرا او دشمنی و بغض و کینه با اهل بیت را آشکارا اظهار می‌کند. همین طور اگر کسی در حق ائمه غلو کند، مثلاً معتقد باشد که خدا هستند، کافر است.


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
24,702
امتیاز واکنش
63,864
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
273 روز 8 ساعت 33 دقیقه
نویسنده این موضوع
علامه مجلسی در اعتقادات خود چنین آورده است:
«پس بدان که انکار آنچه دانسته شده ثبوت آن از دین به طریق ضرورت و بداهت به طوری که مخفی نیست بر احدی مگر شاذّ نادری، کفر است که منکر آن مستحق قتل و کشته‌شدن است... اما انکار کردن چیزی که از ضروریات مذهب امامیه است، پس آن ملحق می‌کند منکرش را به مخالفین و بیرون می‌کند او را از زمره متدیّنین به دین ائمه (علیهم‌السّلام) مثل امامت اثناعشر و فضل و علم این ائمه و وجوب اطاعت از آنها و فضیلت‌داشتن زیارت ایشان. و اما مودت ایشان و تعظیم ایشان فی الجمله، پس، از ضروریات اسلام است و اختصاصی به شیعه ندارد و منکر آن کافر است؛ مثل خوارج و نواصب.»
[۴۸]
برای روشن شدن مسئله منکر ضروریات مذهب باید منظور از دین در ضروریات دین روشن شود. اگر منظور از دین را همان دینی بدانیم که شخص به آن معتقد است و قبول دارد و آن را دین خود می‌داند، می‌توان ضروریات مذهب را همان ضروریات دین او دانست و اگر انکار کرد، به ارتداد او حکم کرد:
«کمالو صار عند الشیعة وجوب مسح الرجلین ضروریاً عن النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فانکاره من الشیعة انکار لضروری الدین بخلاف مخالفیهم فتامل.»
[۴۹]


اگر منظور از دین را دین واقعی و نفس الامری بدانیم، یعنی همان شریعت الهی که مورد رضایت خداوند است، هر مذهبی خود را مطابق با واقع می‌داند و پیروان هر مذهبی بر این باورند که دین واقعی، دین آنهاست. در اینجا ضروریات هر مذهبی با مذهب دیگر رد می‌شود و مورد اختلاف قرار می‌گیرد و نمی‌توان آن را در حکم ضروریات دین دانست و منکر آن را کافر شمرد؛ زیرا وقتی سنی امامت ائمه را انکار می‌کند، معتقد است که در واقع از دین نیست (هر چند در این اعتقاد خطا کرده است) و شیعه نیز اعتقادات سنی مذهب را به عنوان آنکه از دین نیست، انکار می‌کند. پس انکارش به انکار رسالت پیامبر باز نمی‌گردد. آری اگر به هر طریقی یقین پیدا کرد که فلان حکم از دین است و منکر شد، منکر ضروری دین شده است.
حال اگر از این زاویه به مساله بنگریم که منظور از دین، همان وجه اشتراک همه مذاهب اسلامی است و آن همان اصول کلی دین است که در شهادتین تجلی می‌یابد و به آن اسلام گفته می‌شود، ضروری دین آن است که همه مسلمین ـ بِماهُم مسلمین ـ از دین بدانند و معتقد باشند. پس ضروریات مذاهب از دایره ضروری دین خارج است و منکر آن در حکم منکر ضروری دین نیست و فقط از دایره آن مذهب خاص خارج می‌شود:
«و صفوة القول هنا انّه قد یکون الضروری بحیث یتّفق علیه کلمة المسلمین علی اختلاف شعبهم و کثرة اغصانهم فهذا هو الذی یقتضی انکاره التکذیب و یترتب علیه الحکم بالکفر و النجاسة کوجوب الصلوة و صوم شهر رمضان و قد لا یکون کذلک بل هو فی حدّ یمکن ان یذعن به تابعو مذهب و ینکره الآخرون کما فی قضیّة المتعتین و انکار هذا القبیل من الضروری الذی یکونفی اطارخاص و حوزة محدودة غیر موجب للتکذیب فلا یترتب علی انکاره الحکم بالکفر.»
[۵۰]


نکته‌ای که باید بر آن تاکید کرد، آن است که ضروری‌بودن یک حکم و اعتقاد، همیشگی نیست و گاه منحصر به زمان و مکان خاصی می‌شود. از این رو نمی‌توان کسی را که آن حکم و اعتقاد را در غیر آن زمان انکار می‌کند، کافر شمرد و این، به سبب تحول در افکار و اشخاص در زمان‌های مختلف است؛ گاه اعتقادی به سبب یک واقعه تاریخی یا اجتماعی در جامعه گسترش می‌یابد، به گونه‌ای که همه آن را می‌دانند و به صورت ضروری مذهب یا دین در می‌آید؛ اما در زمان دیگر این گونه نیست. سیدبحرالعلوم در جلد سوم فوائد رجالیه به همین نکته اشاره می‌کند:
«و من هذا یعلم ان القول بالقیاس ممّا لم ینفرد به ابن الجنید من علمائنا و اَنَّ له فیه سلفاً من الفضلاء الاعیان کیونس بن عبدالرحمن و الفضل بن شاذان و غیرهم فلا یمکن عدّ بطلانه من ضروریات المذهب فی تلک الزمان.»
ایشان به دلیل آنکه قائلین به قیاس در زمان ابن جُنَید متعدل بوده‌اند، بطلان قیاس را در آن زمان از ضروریات مذهب نمی‌شمارد و بر این باور است که بعدها، بطلان قیاس از ضروریات مذهب شیعه شده است.
#ویکی_وقفه


ضروری دین

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • تشکر
Reactions: MĀŘÝM
shape1
shape2
shape3
shape4
shape7
shape8
بالا