معرفی کتاب کشتن مرغ مینا | هارپر لی

دونه انار · 25/8/21

با نام و یاد خدا
نقد وبررسی کتاب کشتن مرغ مینا

کشتن مرغ مینا اثر برجسته خانم هارپر لی است که در سراسر جهان شهرت دارد. رمانی که با وجود سادگی، حرف‌های بسیار مهمی برای گفتن دارد و کمی پس از انتشارش در سال ۱۹۶۰ غوغایی به پا کرد. پیشنهاد می‌کنیم این کتاب را در لیست کتاب‌هایی که باید مطالعه کنید، قرار دهید.
بعد از رمان کشتن مرغ مینا، هارپر لی برای مدت بسیار زیادی، کتاب دیگری منتشر نکرد و سرانجام در سال ۲۰۱۵ کتاب دوم از این نویسنده منتشر شد. اما کتاب اول هارپر لی به‌قدری مهم است که با توجه به آمارها در ۷۵ درصد از مدارس امریکا مورد مطالعه قرار می‌گیرد و سالانه یک میلیون نسخه از کتاب به فروش می‌رود.
هارپر لی در ۱۹۲۶ در مونروویل آلاباما در امریکا به دنیا آمد. پدرش وکیلی معروف بود و خودش هم تحصیلاتش را در رشته حقوق در دانشگاه آلاباما گذراند. در سال ۱۹۵۰ میلادی به نیویورک رفت و تا پیش از شروع کار نویسندگی، در یک موسسه هواپیمایی کار می‌کرد.
پشت جلد کتاب آمده است:
این اثر نخستین بار در ۱۹۶۰ منتشر شد و در سال ۱۹۶۱ جایزه پولیتزر را کسب کرد. از اولین سال انتشار تاکنون، میلیون‌ها نسخه از این کتاب به فروش رفته و به بیش از چهل زبان دیگر ترجمه شده است. بر اساس این رمان، در سال ۱۹۶۲ فیلمی به کارگردانی رابرت مالگین و نقش‌آفرینی گریگوری پک ساخته شد که از شاهکارهای سینمایی محسوب می‌شود.

خلاصه کتاب کشتن مرغ مینا
داستان رمان از زبان دختری سفیدپوست و کم سن‌وسال به نام اسکاوت فینچ روایت می‌شود. دختری که در حال رشد است و دوست دارد همه‌چیز را تجربه کند. اسکاوت در ابتدای رمان شرح مفصلی از پیشینه خانوادگی و سپس شهر و محل زندگی ارائه می‌کند. از همسایه‌های عجیب و غریب و از جو حاکم بر شهر – می‌کمب – هم صحبت می‌کند و به طور کلی فضای جامعه را به ساده‌ترین شکل ممکن و با زبانی شیرین بیان می‌کند.
سپس از مدرسه و اتفاقات عجیبی که رخ می‌دهد حرف می‌زند و نشان می‌دهد که وضعیت جامعه ایده‌آل نیست و فقر گریبانگیر عده زیادی از اهالی است. اما مشکل اصلی در شهر می‌کمب فقر نیست، مشکل دیدگاه اشتباهی است در بین آن‌ها وجود دارد.
کتاب کشتن مرغ مینا در دو بخش نوشته شده است. بخش اول شامل توصیف فضای کودکی و بازی‌های اسکاوت، برادرش جیم و دیل دوست آن‌هاست. کنجکاوی عمده آن‌ها کشف رازی درباره یکی از همسایه‌ها – بو رادلی – است که برای مدت زیادی از خانه خارج نشده است و بچه‌ها هرگز او را ندیده‌اند. بچه‌ها نمی‌توانند درک کند که رادلی از روی اختیار و آگاهانه است که وارد جامعه نمی‌شود. باید کتاب را خواند و دید که سرانجام بچه‌ها و این همسایه مرموز چه خواهد شد.
در بخش اول همچنین جو حاکم بر جامعه نشان داده می‌شود و مهم‌تر از همه در این بخش است که با شخصیت قوی و استثنایی اتیکوس – پدر اسکاوت – آشنا می‌شویم. اتیکوس وکیل است و تمام تلاشش را می‌کند که اسکاوت و جیم را به بهترین شکل ممکن تربیت کند. در طول کتاب انتخاب‌های سختی پیش روی اتیکوس قرار می‌گیرد اما او همیشه کار درست را انجام می‌دهد تا همچنان قهرمان فرزندانش باشد.
بخش دوم کتاب اما، بخش اصلی و کلیدی رمان است. در شهر کوچک می‌کمب مردم دید خوبی به خانواده فینچ ندارد، چرا که اتیکوس علاوه بر اینکه آشپز خانه‌اش زنی سیاه‌پوست است وکیل مردی سیاه‌پوست نیز می‌باشد. چیزی که مردم شهر نمی‌توانند دلیل آن را درک کنند و مدام این سوال مطرح می‌شود که چرا یک سفیدپوست وکیل مردی سیاه‌پوست است؟
اتهام وارد شده به مرد سیاه‌پوست – توم رابینسون – بی احترامی است. اتیکوس به وضوح می‌داند که این اتهام درست نیست اما در زمانی که تبعیض نژادی بیداد می‌کند، کار به همین راحتی نیست و باید برای به دست آوردن حق جنگید. تلاش‌های اتیکوس و صحبت‌های او در دادگاه از جمله قسمت‌های به یاد ماندنی کتاب کشتن مرغ مینا است که باید خواند و از آن یاد گرفت.

درباره کتاب کشتن مرغ مینا
شاید اگر در رمان دقیق شویم و بخش‌های مختلف آن را در نظر بگیریم با یک کتاب قوی و یا فوق‌العاده روبه‌رو نباشیم. اما وقتی کتاب تمام می‌شود و شما قسمت‌های مختلف آن را در کنار هم قرار می‌دهید، آن‌وقت است که به عظمت رمان پی می‌برید. هارپر لی واقعا یک رمان به یاد ماندنی خلق کرده است که تاثیر آن برای همیشه با شما خواهد بود.
در نظر بگیرید که رمان ابتدا با توصیف فضای کودکی و معصومیت خاص آن‌ها آغاز می‌شود. بچه‌هایی که چیزی از تبعیض، خشم، ناعدالتی و نابرابری نمی‌دانند و فقط به دنبال این هستند که خوش باشند و در کنار هم بیشتر بازی کنند. همین بچه‌های معصوم ناگهان خود را در دادگاه محاکمه می‌بینند – که البته به دور از چشم پدر در آن حاضر شده‌اند – و در برابر حجم گسترده‌ای از خشونت زندگی قرار می‌گیرند. برخورد معصومیت و این فضای خشن در جامعه رمان کشتن مرغ مینا است که بازهم به شکل جدی پیشنهاد می‌کنم مطالعه کنید.
شیوه برخورد اتیکوس با اسکاوت و جیم، نحوه مطرح کردن مسائل بزرگ با آن‌ها، شکل توضیح دادن مشکلاتی که پیش آمده، برخورد او با بچه‌هایش که به دور از چشم او کارهای خطرناکی انجام داده‌اند و بسیاری از موارد دیگر، دلیل محکمی است که این کتاب را به پدر و مادرها هم پیشنهاد کنیم و از آن‌ها بخواهیم با دقت این رمان را بخوانند.
اسکاوت شاید شخصیت اصلی کتاب باشد و بلوغ فکری او در طول کتاب هم بسیار مهم است اما شخصیت قدرتمند و فرهیخته کتاب اتیکوس است. فردی کتابخوان، عادل و خونسرد که همیشه از حق دفاع می‌کند. مهم هم نیست که ممکن است در این راه جان خود را از دست بدهد. سختی‌هایی که اتیکوس تحمل می‌کند بسیار زیاد است، به عنوان مثال بچه‌هایش به خاطر اینکه او وکالت مردی سیاه‌پوست را قبول کرده شرایط سختی دارند، در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و کسی رفتار درستی با آن‌ها ندارد اما همه این موارد دلیل بر آن نیست که اتیکوس از انجام کار درست سر باز بزند.
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنم که کتاب کشتن مرغ مینا با یک ویراستاری خوب و درجه یک می‌توانست کتابی بی‌نقص باشد اما متاسفانه در کتاب غلط‌ها و ایرادهای نگارشی زیادی وجود دارد. ترجمه کتاب خوب و روان است اما ایرادهای نگارشی وقتی غرق در کتاب هستید باعث توقف شما می‌شود که حس بدی دارد. به عنوان یک نمونه ساده در نظر داشته باشید که در حدود ۵۰ صفحه از کتاب اسم اسکاوت به شکل «ااسکاوت» نوشته شده است. امیدوارم در چاپ‌های بعدی این ایرادها رفع شود.