آموزش ژانرها | اختصاصی انجمن رمان ۹۸

Ryhwn · 9/4/21

بسم هو
سلام و درود به کاربران عزیز و نویسندگان گرامی.
توجه: این تاپیک اختصاصی رمان ۹۸، آموزش ژانرها برای نویسندگان مبتدی است.
هرگونه کپی برداری از آن پیگرد قانونی دارد.
تیم آموزش نویسندگی رمان ۹۸ تقدیم می‌کند.

Ryhwn · 16/4/21

سلامی دوباره به همگی
قراره یکم در مورد ژانرها صحبت کنیم. اصلا ژانر چیه؟ به چه دردی می‌خوره؟ مگه چیز مهمی هست؟ باید بگم که بله ژانر به نوبه خودش خیلی مهمه.
ژانر یه لغت فرانسویه به معنی دسته. میشه گفت قالب. همونطور که فیلم‌ها رو بر اساس نوع فضایی که توی فیلم قرار داره و غالبه، کتاب‌هارم دسته بندی می‌کنن. بر اساس نوع فضایی درشون وجود داره و غالبه و بیشتر به چشم میاد. مثل ژانر عاشقانه، اجتماعی و کلی ژانر دیگه.
خب متاسفانه ژانر من درآوردی و سبک فیلم اینا زیاد داریم. مثل کلکلی، دانشجویی، ارباب_رعیتی، خانوادگی و....
خب اینها ژانر نیستند. بیشترشون من درآوردیه. ولی خانوادگی از دسته فیلم‌هاست. یعنی برای فیلم‌ها ذکر میشه نه رمان.
دقت کنید که ما توی انتخاب ژانر هیچوقت براش اندازه تعیین نمی‌کنیم. یعنی اینکه بگیم کمی طنز، یا نسبتا عاشقانه غلطه. اگه فضای طنز روی رمان حاکم نیست، پس نوشتنش صحیح نیست. بهتره برای نوشتن ژانر، فضای غالبی که بر رمان حاکمه رو انتخاب کنید و بنویسید.
مثلا قراره یه رمان بنویسید که سرتاسرش پر از قتل و جنایته و پر از پرونده روی میز که حل نشدن.
خب فضای غالب و حاکم به رمان، جنایی پلیسی هست. حالا چون معمای قتل اون مقتول‌ها هم معلوم نیست، میشه ژانر معمایی رو هم بهش اضافه کرد. ولی نمی‌تونید اینجا بنویسید کمی غمگین یا حالا هرچی. علاوه بر اینکه غلطه، فضای حاکمی توی رمان نیست.
خب این از تعریف ژانر و اشتباهاتش.
حالا قراره از بین اینهمه ژانر، با ژانر تراژدی آشنا بشید. اول تعریف ژانر، بعد در مورد اشتباه‌هایی که اکثر نویسنده‌ها انجام میدن و در آخر چطوری می‌تونید رمانی با چنین ژانری بنویسید به همراه کلیشه‌هاش.
خب اول تعریف ژانر تراژدی:
خود لغت تراژدی یعنی سوگنامه. در زمان‌های قدیم قبل میلاد مسیح، نوعی از نمایش بود که یونانی‌های باستان ازش برای تعریف کشمکش بین خدایانشون و یا جنگ و جدال بین شاه‌ها و شاهزاده‌ها استفاده می‌کردن. فضای غالبش غم انگیز بود و پایانش غم‌انگیزتر که منجر به مرگ قهرمان یا پایان ناخوشایند میشد. از دیدگاه شوپنهاور ژانر تراژدی نمایش یه شور بختی بزرگ هست. هدف این نمایش‌ها نشون دادن تقدیر و ضعف آدم‌ها بود.
خب این یه تعریف کلی در مورد ژانر تراژدی، اینکه از کجا اومده، تاریخچه‌اش، موضوع‌هاش، هدفش و...
همونطور که بالا هم گفته شد توی ژانر تراژدی برعکس ژانر طنز فضای غالب ما سراسر اندوه و غم و غصه هست. یعنی طوری نوشته شده که هرکسی رو وادار به گریه کردن و یا بغض کردن می‌کنه. البته اینو هم بگم ژانر تراژدی لزومی نداره که پایانش تلخ باشه. همین که تمام فضای رمان سراسر غم و اندوه باشه کافیه.

Ryhwn · 29/4/21

ژانر تراژدی اکثرا(نه الزاما) با ژانر اجتماعی همراهه. چرا؟ چون ژانر اجتماعی مشکلات جامعه و اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌ده رو بیان می‌کنه و چون بیشتر اتفاقاتی که توی جامعه رخ می‌ده ناراحت کننده هستن، پس ژانر تراژدی هم باهاش همراه میشه. ترکیب بابی هستن. اکثرا باهم میان. ولی ممکنه باهم هم نیان و با ژانرهای دیگه همراه بشن.
متاسفانه، نویسنده‌های مبتدی و تازه‌کار که تازه می‌خوان دست به قلم بشن، به جای اینکه توی ژانرها بنویسن ژانر تراژدی، می‌نویسن ژانر درام، ملودرام یا حتی غمگین.
اینها اشتباهن. درام و ملودرام مال فیلم هست. خودش هم درام با ملودرام فرق داره.
غمگین هم اصلا ژانر نیست. کلمه ساده‌ است و اصلا درست نیست برای ژانر به کار برده بشه.
خب بعد از اینهمه تعریف، حالا چطوری متونیم ژانر تراژدی رو بنویسیم؟
خب برای نوشتن رمان با ژانر تراژدی، اول باید فضایی ایجاد کنیم که خواننده رو تحت تاثیر قرار بده، بغض کنه و حتی در آخر گریه کنه.
برای اینکار به چنتا سوژه احتیاج هست تا فضا رو پر از ناراحتی و غم کنه. اول به عنوان یک انسان به این فکر کنید که چه چیزی می‌تونه باعث بشه انسان به شدت ناراحت بشه و اشک بریزه.
مسئله‌هایی مثل : مرگ عزیزان، شکست عشقی، افسردگی و...
آدم رو ناراحت می‌کنن ولی باید مطمئن بشید که سوژه‌های انتخابی کلیشه‌ای نباشن. مثال‌هایی که زدم کلیشه‌ای هستن و بهتره کمتر ازشون استفاده کنید تا رمانتون جذاب‌تر بشه.
*توصیه میشه اگه در مورد شخصی می‌نویسید که بیماری خاصی داره، در مورد اون بیماری تحقیق زیادی بکنید که گیر نکنید.
بعد از انتخاب چنتا سوژه برای رمانتون، نوبت به فضا سازی هست. توی هر ژانری فضاسازی و حس‌آمیزی مهمه. توی ژانر تراژدی هم همینطور. باید اون حس غم و ناراحتی به خواننده منتقل بشه وگرنه فایده‌ای نداره. برای اینکار می‌تونید خودتون رو جای شخصیت رمان بذارید و باهاش قدم به قدم زندگی کنید تا حس و حالش رو بنویسید. نباید مستقیم بگید ناراحت شد. باید حس اون رو طوری توصیف کنید که خواننده حسش کنه.
بازی با کلمات و یا استفاده از آرایه‌ها می‌تونه کمکتون بکنه. یکم فقط یکم میتونید کشش بدید. دو حالت هست برای نوشتن بغض توی گلو:
یکیش اینه که مستقیم بگید بغض توی گلوش گیر کرد.
یکیش هم اینه که توصیفش کنیم به جای اینکه مستقیم بگیم مثلا: مانند سدی در گلویش گیر کرده. نه می‌رود و نه اجازه می‌دهد. امان می‌برد. نمی‌گذارد نفس بکشد. چشم‌هایش پر شده ولی نمی‌تواند گریه کند...
اولی ساده است. مستقیم گفتیم بغض توی گلوش گیر کرده.
ولی دومی، بغض رو به یه سد تشبیه کردیم. بهش جون دادیم که نمی‌ذاره نفس بکشه. نه خودش میره و نه اجازه می‌ده نفس بکشه.
دومی مسلما جذاب‌تره. چون از آرایه‌ها استفاده کردیم. مستقیما نگفتیم.توصیفش کردیم.
پس استفاده از آرایه‌ها می‌تونه توی فضاسازی و حس آمیزی بهتون کمک کنه.
مبالغه:
توی رمان با ژانر تراژدی لازمه که یکم اغراق کنیم. یعنی یه چیزی رو بزگتر از اونی نشون بدیم که واقعا هست.
البته مواظب باشید که اغراق زیاد باعث میشه رمان حالت فراواقعی به خودش بگیره و باورپذیری‌اش بیاد پایین و همینطور سطح رمان.
خب این از اولین ژانرمون. امیدوارم به اندازه کافی این مطلب براتون مفید بوده باشه.

-DELI- · 12/5/24

بسم الله الرحمن الرحیم
تمام مطالب این تاپیک، اختصاص به انجمن رمان ۹۸ دارد.

در این مطلب قصد داریم، به معرفی انواع ژانر‌ها و آموزش‌های مرتبط با هر سبک بپردازیم. پس در ابتدا، ژانر‌ها را به شکل خلاصه شده‌ای تعریف می‌کنیم و راه تشخیص هرکدام را به شکل مناسب بیان خواهیم کرد. سپس به آموزش نویسندگی، با توجه به ژانر انتخابی کتاب شما پرداخته و کتاب‌هایی را معرفی می‌کنیم، که به آشنایی شما عزیزان با ژانر‌های مختلف و تبحر یافتن در آن ژانر، کمک می‌کند.

نخست به معرفی مفهوم ژانر و تشخیص ژانر مناسب با داستان می‌پردازیم، که از اصول ابتدایی و مهم داستان‌نویسی محسوب می‌شود و چهارچوب داستان را می‌سازد. این مطلب، پیش نیاز و ضمیمه‌ای برای مطالعه‌ی بخش معرفی کتاب در تالار آموزش نویسندگی خواهد شد.
امیدواریم این مطالب برای شما عزیزان، مفید واقع شود.

ژانر چیست؟
لازمه‌ی نوشتن و شروع یک داستان، تعیین ژانر مناسب با رمان است، که قالب نوشته‌ی ما را تعیین می‌کند و به قلم ما سمت و سو می‌دهد. افراد با توجه به علایق و خواسته‌های خود از یک داستان، به انتخاب ژانر می‌پردازند و این دسته‌بندی، سهولت انتخاب یک داستان مناسب با علایق ما را فراهم می‌کند و وجهه تمایزی با سایر داستان‌ها ایجاد می‌کند.
در واقع قلم و ایده‌های ما مانند حجمی از آب هستند که در هر قالبی آن‌ها را تخلیه کنیم، شکل و شمایل آن ظرف را می‌گیرد و ژانر حکم این ظرف را برای نویسنده دارد‌.
برای قوی واقع شدن در ژانر موردنظر، مطالعه‌ی تئوری انواع ژانر کفایت نمی‌دهد، اما لازمه‌ی آن تشخیص ژانر‌ها و کسب اطلاعات در رابـ*ـطه با هر سبک از داستان است. بهترین راه برای پیشرفت در ژانری که می‌نویسیم، خواندن است. خواندن کتاب‌هایی که ژانری مشابه با ژانر داستان ما دارند و توانسته‌اند از بهترین‌های سبک خودشان شوند. با دیدی تحلیل‌گونه به خواندن رمان‌هایی بپردازیم که تا دیروز، ساده از آنها عبور می‌کردیم.

لازم به ذکر است، که ژانر‌های بسیاری وجود دارد که خارج از چهارچوب اصلی محسوب می‌شوند. لذا ژانر‌هایی مثل کلاسیک، اساطیری، کمدی سیاه، فانتزی خفیف و... رد نمی‌شود بلکه از ژانر‌های اصلی به شمار‌ نمی‌روند و خود زیرشاخه‌ای برای دیگر ژانر‌ها هستند.

-DELI- · 12/5/24

انواع ژانر در کتاب:

۱- عاشقانه:
محبوب‌ترین ژانر در جهان، ژانر عاشقانه محسوب می‌شود، که در بسیاری از داستان‌ها با آن مواجه شده‌ایم. در این سبک از داستان، محوریت بر دو شخصیت اصلی در گردش است، که احساساتی دو طرفه و یا حتی یک طرفه دچار می‌شوند و عموماً با پایانی خوش به اتمام می‌رسد. نقاط اوج و روند اصلی این داستان عاطفی است و مستقیماً با مضمون عاشقانه ارتباط دارد.

۲- علمی-تخیلی:
در این ژانر و ژانر فانتزی، تخیلات بحث اصلی داستان است، اما تفاوت بارز این دو، در توجیح علمی است، که برای خیالات در ژانر علمی-تخیلی ارائه می‌شود. این داستان‌ها محوری آینده‌نگرانه دارند و به پیش‌بینی احتمالات می‌پردازد. موضوعاتی از قبیل پیشرفت تکنولوژی، فضا، آزمایشات ژنتیکی، ابرانسان، هوش مصنوعی، اخرالزمان، فناوری پیشرفته و... در این داستان‌ها جریان دارد.

۳- فانتزی:
متفاوت از ژانر علمی-تخیلی، در این سبک از داستان‌ها، ایده‌ها و تخیلات، ریشه‌ای در واقعیت ندارند و همانطور که از اسم آن پیدا است، نویسنده دنیایی فانتزی خلق می‌کند. در داستان می‌توان عوامل جادویی و فراطبیعی پیدا کرد، از قبیل موجودات خیالی‌ای مثل خون‌آشام‌ها، گرگینه‌ها و پری‌ها و یا نیروهای ماورایی و اساطیری، مکان‌های غیرواقعی، شیء و عوامل جادویی که در دنیای واقعی وجود ندارند.

-DELI- · 12/5/24

۴- جنایی-پلیسی:
از ژانرهای محبوب دیگر در سطح جهان، ژانر جنایی پلیسی محسوب می‌شود. فضاسازی غالب داستان جنایی است و حول محور پلیس، تخلفات و خلاف‌کاران و‌... در گردش است. در سطح این سبک از داستان جرم و جنایت بسیار پررنگ است و به دنبال پرده‌برداری، حل مسئله و فرار از خطر است. در این سبک حضور گروه خوب و بد، بسیار پر رنگ است و در تقابل و کشمکش این دسته است، که با پیروزی گروه خیر به اتمام می‌رسد. قتل، اعدام، قاچاق مواد و انسان، زندان، اختلاص و... از سمبل‌های آن هستند.

۵- جنایی-مافیایی:
در داستان‌های مافیایی باندی تبه‌کار وجود دارد، که در اکثر مواقع، داستان در حمایت از یک گروه بد است‌. این گروه، هرچند بد شمرده شوند، به نظر خواننده بد به نظر نمی‌رسند و در طرفداری آن‌ها بر می‌خیزند. باندهای تبهکاری در زمینه‌های رشوه‌خواری، کلاه‌برداری، پول‌شویی، قتل قراردادی، قاچاق مواد مخدر و تجارت به صورت سازمان یافته فعالیت می‌کنند.

۶- تراژدی:
در ژانر تراژدی هاله‌ای از غم برفضای داستان حاکم است که شخصیت اصلی در شقاوتی گیر افتاده، که خواننده را به گریستن وا می‌دارد. شخصیت اصلی به دنبال خروج از آن گره‌ای است که در زندگیش رخ داده و به سمت یافتن سعادت، قدم برمی‌دارد و به دنبال گریختن از آن مهلکه‌ی مصیبت‌بار و دردناک است.

-DELI- · 12/5/24

۷- مذهبی:
رمانی است که دین، اصول دینی و اجتماعی، آداب، تعالیم و مذهب در آن حاکم است. تفکرات، بیان‌ها، رویدادها، مضامینی از مذهب دارند و به اصول اخلاقی مورد قبول دین و مردم می‌پردازد. مخاطب را به سوی آن جذب می‌کند و کششی به سمت سعادت حقیقی از دیدگاه مذهب تولید می‌شود و حقانیت آن را اثبات می‌کند.

۸- ترسناک:
هدف اصلی این داستان‌ها ایجاد رعب و وحشت در خواننده است، به گونه‌ای که فرد را تکان دهد. موضوعات رایج در این رمان‌ها خودکشی، شکنجه، ارواح، احضار روح، اجنه و شیاطین، قتل، جن‌گیری، جادوگری، بیماری‌های روانی است و حول محور رویداد‌های غیرمنتظره و خارق‌العاده‌ای است که خارج از درک و تحمل انسانی است. تشخیص این ژانر، نسبتاً آسان است.

۹- معمایی:
مسائل مبهم و پر رمز و رازی در سرتاسر این داستان‌ها وجود دارد و شخصیت اصلی به دنبال گره‌گشایی از این، مسائل حیاتی است. شخصیت اصلی به دنبال قرار دادن تکه‌های پازل بر سر جای اصلی خودشان است تا چالش را برطرف کند و به پاسخ برسد. هیجان در این‌گونه داستان‌ها بسیار است و مخاطب را به چالش می‌کشد. اغلب شخصیتی باهوش و کنجکاو به دنبال کشف حقیقت است، اما گاهی به این شکل نیست و فردی عادی به درون ماجرای پر پیچ و خمی می‌افتد که وادار به جستجو و ماجراجویی می‌شود

-DELI- · 13/5/24

۱۰- اجتماعی:
در رمان‌های اجتماعی به وضعیت جامعه، آداب و رسوم غلط، تعصبات نابه‌جا، اختلافات طبقاتی، جنسیت، نژاد و... که بر روی شخصیت‌های داستان تاثیر گذار است، پرداخته می‌شود و غیرمستقیم به اعتراض و نشان دادن وجهه‌ی بد آن شرایط اجتماعی، می‌پردازد.

۱۱- طنز:
نویسنده با بیانی ادبی، به سهل نشان دادن رویدادها می‌پردازد و از دل روزمرگی‌ها و اتفاقات ناخوشایند، چیزی خوشایند بیرون می‌کشد، که لبخند بر لـ*ـب مخاطب می‌کارد. نویسنده به شکلی غیرمستقیم، موضوعی را نقد می‌کند و سعی بر اصلاح نکاتی دارد. در شیوه‌ای دیگر، نیت تنها بر خنداندن مخاطب با بیان و گفتگو‌ها، طرز دید، رویدادها و... است و خنداندن خواننده، هدف اصلی داستان به شمار می‌رود. هرچند معمولا این دو با یکدیگر ادغام می‌شوند. اصولا این ژانر با ژانر اجتماعی همراه می‌شود.

۱۲- تاریخی:
رمانی است که فضاسازی در گذشته‌ی تاریخ اتفاق می‌افتد. اماکن، فرهنگ، آداب و رسوم، زبان، پوشش، هنر و... مرتبط با زمان حال نیست و در زمان‌های دور اتفاق می‌افتد. عموماً، رمان‌ها در این ژانر پیش‌زمینه‌ی سـ*ـیاسی یا اجتماعی دارند.

-DELI- · دیروز در 18:12

ژانر فانتزی
عناصر این ژانر را بی‌شمار می‌توان شمرد؛ زیرا که دنیای تخیلات، دنیایی بی‌پایان است و خلاقیت و نوآوری یک فرد می‌تواند سازنده‌ی دنیایی جدید شود. اگر غرق شدن در خیال و فارغ شدن از دنیای اطراف، برای‌تان زیاد اتفاق می‌افتد، شما می‌توانید یک نویسنده‌ی فانتزی شوید!
در ادامه به معرفی کوتاهی از این ژانر می‌پردازیم.
علل گوناگونی باعث ایجاد این نوآوری‌ها و ایده‌ها می‌شود. ممکن است کسی که برای اولین بار، اژدها را به تصویر کشید، ترس شدیدی از آتش داشته است یا در گذشته آسیب و خسارت هولناکی از آتش به او وارد شده. کسی چه می‌داند؟ شاید با خود خیال کرده است که اگر موجودی بود که همه‌جا را به آتش می‌کشید و نفس آتشین بیرون می‌فرستاد، آن موقع چه اتفاقی گریبان‌گیر مردم می‌شد؟
حتی با ایجاد یک سوال بزرگ در ذهن نویسنده، که اطلاعاتش توان پاسخ‌دهی به آن را ندارد. عناصر خیال این‌گونه تولید می‌شوند. با پر کردن چاله‌های خالی‌ای که می‌خواهیم پر شوند.
شاهد حضور پر رنگ داستان‌های فانتزی در تاریخ نیز هستیم. اگر به فلسفه‌ی یونان و روم باستان بازگردیم، شاهد داستان‌های اساطیری‌ای هستیم که با توجیح حضوری برتر، خداوندگاران متکثر با نیروهایی فرامادی، پرستیده می‌شد، می‌شویم و ریشه‌های ژانر فانتزی را می‌توان پیدا کرد.
از آثار محبوب در این ژانر که ژانر فانتزی با آن‌ها شناخته می‌شود، می‌توان رمان « ارباب حلقه‌ها » اثر جی.آر.آر. تالکین، « هری پاتر » اثر جی کی رولینگ و « نغمه‌ی آتش و یخ » اثر جرج.ر.ر.مارتین از نام‌آوران این ژانر هستند.
بیشتر داستان‌های فانتزی در دسته‌ی « ادبیات گریز » قرار می‌گیرند. در این داستان‌ها مخاطب به دنیایی کشیده می‌شود که به دور از دنیای اطرافش است و ریشه‌ در واقعیت ندارد و خواننده را برای لحظاتی از دنیای اطرافش دور می‌کند.
در این سبک از داستان‌ها، نویسنده خالق یک دنیای خیالی می‌شود و وجود نیروهای ماوراطبیعی، امری طبیعی جلوه می‌شود.
عناصر آن موجودات افسانه‌ای، سحر و جادو، مکان‌ها یا ابزارهایی که در آن چیزی جادویی در جریان است، اژدهایان، حیوانات غول پیکر یا سخن‌گو، انسان‌هایی با شمایلی عجیب مثل گوش‌های تیز یا بال و قد کوتاه، گرگینه‌ها و خون‌آشام‌ها و...
ژانر فانتزی، قوانین مختص به خود را دارد که زاده‌ی ذهن نویسنده‌ است و تمام رفتارها، هنجارها، رسوم و... را خود نویسنده خلق می‌کند و ریز به ریز نکات آن را می‌تواند طراحی کند، حتی لباس‌ کاراکتر‌ها. اگر در داستان قانونی وجود نداشته باشد، هرج و مرج ایجاد می‌شود و در واقع یک پراکنده نویسی است، نه داستان‌نویسی!
در آخر، اگر خواهان نوشتن در این سبک هستید لازم است تا برای باز شدن ذهن و کمک برای دستیابی به ایده‌ای نو که خود خالق آن باشیم؛ همچنین آشنایی با شیوه نگارش در این ژانر، کتاب‌هایی در این سبک را مطالعه کنیم.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

ناظر آزمایشی کتاب

ناظر آزمایشی کتاب

ناظر آزمایشی کتاب

ناظر آزمایشی کتاب

ناظر آزمایشی کتاب

ناظر آزمایشی کتاب

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین