اصول تربیت فرزندان

PARIA-M · 17/9/20

دیگر، از آن نمی رود، در تربیت فرزندان نیز نخستین وظیفه والدین این است که سرشت و کنند و هر کدام از آنها را در مسیر توانایی های ویژه او پرورش دهند. اساس چارچوبی مشخص و دلخواه خود تربیت کنیم، بلکه آنان برای رسیدن به رشد و می شود که از نشانه های نیاز «توجه به من» است. یکی از راه های مناسب برای رسیدن به این مهم، فرصت دادن به پیام متن: با واگذاری مسئولیت به فرزندان در حد توانشان، نیاز «توجه به من» آنان برآورده می شود پیام متن: اعمال خشونت در رفتار با بچه ها ممکن است به خشونت ورزی و از دست دادن اعتماد برای مثال، به جای اینکه بگویید «برو دندان هایت را مسواک بزن»، از جمله «ممکن است پیام متن: حرف شنوی بچه ها در صورتی که خواسته های والدین به صورت خواهش باشد، بیشتر ممکن است سبب لکنت زبان در فرزند شود.

بچه ها آسمانی اند

کودکان، پاک و معصوم به دنیا می آیند و چهره درون و باطنشان آسمانی است. هر کودکی ویژگی های منحصر به فردی دارد. آنها با تقدیر خاص خود به این دنیا پا می گذارند. همان گونه که طبیعی است از دانه سیب، درخت سیب به عمل آید و انتظار به بار آوردن میوه دیگر، از آن نمی رود، در تربیت فرزندان نیز نخستین وظیفه والدین این است که سرشت و طبیعت فرزندان را بشناسند و به آن احترام بگذارند. همچنین استعدادهای نهفته او را شکوفا کنند و هر کدام از آنها را در مسیر توانایی های ویژه او پرورش دهند. هرگز نباید آنها را بر اساس چارچوبی مشخص و دلخواه خود تربیت کنیم، بلکه آنان برای رسیدن به رشد و تکامل، تنها به حمایت های مدبّرانه و ارشادی ما نیاز دارند. برای اینکه جوانه های عظمت و شکوهشان رشد کند، باید زمین حاصل خیز را برایشان آماده کنیم و به توانایی ها و هوش مدیریتی سرشار آنان ایمان بیاوریم. آری همان گونه در هر دانه سیب، چگونگی رشد یک سیب پی ریزی شده است، در مغز، قلب و جسم همه کودکان نیز برنامه رشد و تکامل و دست یابی به همه حالت های درستِ مربوط به آنها وجود دارد. به جای اینکه بکوشیم فرزندانمان را به دلخواه خود تربیت کنیم، آگاه باشیم که بچه ها پاک و مستعد به دنیا آمده اند و ما مسئولیم که این خوبی و پاکی آنها را با تربیت شایسته، برایشان حفظ کنیم.

PARIA-M · 17/9/20

پیام متن:

1. حفاظت از معصومیّت کودک.

2. بسـ*ـترسازی شکفتن استعدادهای نهفته فرزند.

سپردن مسئولیت

یکی از راه های تربیت اجتماعی فرزندان، فراهم کردن زمینه پذیرش مسئولیت های اجتماعی و نقش آفرینی آنان در جامعه است تا خود را در موقعیت جدید محک بزنند و پایه های یک شخصیت سالم در ایشان شکل بگیرد. در دوره نوجوانی و جوانی، مسئله ابراز وجود، امری طبیعی است. اگر فرصت مناسب و معقولِ «ارائه خود و اظهار من» برای نوجوانان و جوانان فراهم نیاید، این نیاز به صورت غیرمنطقی و نادرست تأمین خواهد شد. برای مثال، توجه به زیبایی ظاهر، زینت و نوعی خودنمایی، در سنین 15 ـ 16 سالگی پدیدار می شود که از نشانه های نیاز «توجه به من» است. امام صادق علیه السلام ، وظیفه پدران و مادران و مربیان را در این سنین، همراهی و مراقبت دختران و پسران می داند.

در این دوره حساس، پدر و مادر باید در چهره دوستی صمیمی و هم فکری صادق با فرزند فرد رفتار کنند و به همه نیازهای جسمی، روانی و دینی او به خوبی توجه داشته باشند. آنها افزون بر اینکه می خواهند محبوب پدر و مادر باشند، دوست دارند که دیگران نیز آنها را تمجید و تحسین کنند. یکی از راه های مناسب برای رسیدن به این مهم، فرصت دادن به آنها برای مشارکت داشتن در فعالیت های جمعی است، به گونه ای که نوجوانان و جوانان، با تصویری روشن از مسئولیت محول شده، توانایی خود را در محدوده اختیاراتشان نشان دهند.

پیام متن:

با واگذاری مسئولیت به فرزندان در حد توانشان، نیاز «توجه به من» آنان برآورده می شود و نیازی برای اظهار وجود غیرمنطقی و نامعقول در آنان باقی نمی ماند

PARIA-M · 17/9/20

خشونت، خشونت می آورد

بدون شک، اگر بچه ها با استفاده از ابزارهایی چون خشونت، تنبیه یا تحقیر و برانگیختن احساس گنـ*ـاه در آنان اداره شوند، هرگاه به حرکتی ناشایست روی آورند، والدین نیز مجبورند برای به دست گرفتن کنترل دوباره رفتارشان، به خشونت و تنبیه پناه ببرند؛ راهی که کودکان نیز به آن عادت کرده اند.

باید توجه داشت که برخورد خشونت آمیز با بچه ها، آنها را خشن تر می کند و در نتیجه، از راه های مختلف به کارهای نادرست خو می کنند. گاهی نیز سر به طغیان می گذارند و به شیوه هایی متوسل می شوند که زیان های جبران ناپذیری برایشان رقم می زند. اعتماد به نفسشان را از دست می دهند و از دیگران یا از خودشان متنفر می شوند.

پیام متن:

اعمال خشونت در رفتار با بچه ها ممکن است به خشونت ورزی و از دست دادن اعتماد به نفس آنان بینجامد و تنفر از دیگران را در پی داشته باشد.

PARIA-M · 17/9/20

دستور، نه؛ درخواست و نظرخواهی، آری

دستور دادن پی در پی به کودک کارساز نیست، همان گونه که بزرگ ترها دوست ندارند مدام کسی به آنها فرمان بدهد و امر و نهی شان کند. یک روز از زندگی هر کودک، پر از صدها دستور است و اگر مادران همواره از حرف گوش نکردن فرزندانشان شکوهِ دارند، بی دلیل نیست. دستورهای تکراری و نابجا، روابط را ضعیف تر می کند. در روش مثبت پرورش کودک، به جای دستور دادن، از پرسیدن و درخواست کردن استفاده می شود. آیا شما ترجیح نمی دهید رئیس یا همسرتان، به جای دستور دادن به کاری، از شما درخواست کند؟ آری، هم والدین و هم بچه ها با خرسندی، پذیرای عمل به چنین درخواستی خواهند بود. تغییر دادن این نوع عملکرد تربیتی بسیار ساده است، در صورتی که از تمرین و دقت فراوان نباید غافل بود. برای مثال، به جای اینکه بگویید «برو دندان هایت را مسواک بزن»، از جمله «ممکن است دندان هایت را مسواک کنی؟» کمک بگیرید.

پیام متن:

حرف شنوی بچه ها در صورتی که خواسته های والدین به صورت خواهش باشد، بیشتر است تا اینکه به صورت امر و نهی باشد.

لُکنت زبان

لکنت زبان، بازتابی از ناراحتی های عاطفی و احساسی کودک است که در قالب اختلال های گفتاری در او ظاهر می شود. کودکی که دچار لکنت زبان است، کلماتی را به کار می برد که آهنگ ها و قافیه های شکسته و لرزان و گاه تکراری دارند و او نمی تواند بیشتر آنها را به سرعت دلخواه ادا کند. تکرار دو قافیه شکسته در آهنگ صدا که به عنوان لکنت می شناسیم، نشانه ای از فشار روحی و تنش روانی در کودک است. این فشارها ممکن است گذرا و معلول تجربه های اضطراب زا و فرسایشی یا هیجان های شدیدی باشد که در مسیر رشد او قرار گرفته است. لکنت، در پسران بیش از دختران رایج است و معمولاً در 3 تا 5 سالگی شان به دلیل روان و سلیس صحبت نکردن آنان، به راحتی می توان به این عارضه پی برد. لکنت زبان، پیش از رسیدن به 7 سالگی آغاز می شود و بیشتر این مبتلایان، بدون درمان بهبود می یابند. بنا بر نتایج تحقیقاتی که درباره بچه های مبتلا به لکنت انجام گرفت، در خانواده های چنین بچه هایی معمولاً ویژگی هایی چون استبداد، مراقبت بیش از حد، انضباط و نظارت شدید و تنبیه بدنی مشاهده می شود.

پیام متن:

برخورد مستبدانه والدین با فرزندان، مراقبت و انضباط بیش از حد و تنبیه بدنی، گاهی ممکن است سبب لکنت زبان در فرزند شود.

PARIA-M · 17/9/20

بـ*ـو*سیدن فرزندان

معمولاً کودک علاقه دارد که پدر و مادر و اطرافیان او را ببوسند و در آ*غو*ش بگیرند. از سوی دیگر، او نیز می کوشد عاطفه خود را به آنان نشان دهد و بـ*ـو*سه های گرم خود را به گونه های پدر و مادر یا دیگران نثار کند. بـ*ـو*سیدن و بـ*ـو*سه زدن کودک، امری است که نیاز او را به محبت تأمین می کند و او را راضی می سازد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:

اَکثِرُوا مِن قُبلَةِ اَولادِکُم فَاِنَّ لَکُم بِکلِّ قُبلَةٍ دَرَجَةٌ فِی الجَنَّةِ ما بَیْنَ کُلِّ دَرَجَةٍ خَمسُ مِأَةِ عامٍ.

فرزندان خود را زیاد ببوسید؛ زیرا با هر بـ*ـو*سه، برای شما مقام و مرتبه ای در بهشت فراهم می شود که فاصله میان هر مقامی پانصد سال است.

توجه نداشتن به این نیاز عاطفی و فطری در کودک، ستم در حق اوست و عقوبت الهی را در پی دارد. در روایتی آمده است شخصی در حضور پیامبر اظهار کرد که من تا به حال کودکی را نبوسیده ام. حضرت در وصف او فرمود: «هذا رَجُلٌ عِندی اَنَّهُ مِن اَهلِ النّارِ؛ این شخص در پیش من جایگاهش آتش است».

پیام متن:

بـ*ـو*سه بر فرزند نشانه مهرورزی بازدارنده کمبود شخصیت و محبت.

آماده کردن یک محیط امن و مورد علاقه
به علت اینکه حوادث خانگی یکی از علل آسیب در کودکان خردسال است، داشتن محیطی امن که کودک بتواند ضمن جست و جو، بازی و سرگرمی از آسیب دیدگی مصون باشد، ضروری به نظر می رسد.

خانه ای پر از اشیاء جالب برای کودک مانند وسایل آشپزخانه، کنجکاوی کودک و رشد زبانی و قوای هوش او را علاقه‌مند خواهدکرد و او را سرگرم و فعال نگه داشته و احتمال بدرفتاری او را کاهش می دهد. کودکان نیاز به نظارت مناسب دارند بدین معنی که بدانید کودک کجاست و چه کاری انجام می دهد (نظارت غیرمستقیم).

PARIA-M · 17/9/20

ایجاد محیط یادگیری
والدین لازم است در دسترس کودکان باشند. این بدان معنی نیست که همیشه با کودک خود باشید بلکه منظور آن است که در هنگامی که کودک به کمک یا مراقبتنیاز دارد در دسترس او باشید. در حقیقت کیفیت زمان مهم است نه کمیت بودن با کودک.

انضباط
انضباط به معنی ثبات در رفتار با کودک است. یعنی به یک رفتار کودک در زمان و مکان های مختلف واکنش یکسان نشان دهیم. هنگام بدرفتاری کودک و آموزش به کودکان برای ارایه رفتار قابل قبول، وقتی والدین از انضباط قاطعانه استفاده کنند، کودکان می آموزند مسئولیت رفتار خود را بپذیرند، از نیازهای دیگران آگاه شوند و کنترل بر خویش را افزایش دهند.

پدر و مادر شادی باشید
وقتی نیازهای شخصی شما مانند ارتباط صمیمانه، همراهی، تفریح و... برآورده شود پدر یا ماردبودن آسانتر می شود. این به این معنی نیست که کودک بر زندگی شما تسلط داشته باشد. اگر نیازهای شخصی شما به عنوان یک بزرگسال برآورده شود جسور بودن، ثبات داشتن و در دسترس کودکان بودن برای شما آسانتر می شود.

مدیریت رفتار نامطلوب
همه کودکان لازم است یاد بگیرند که حدود و قوانین را بپذیرند و ناکامی خود را هنگامی که به خواسته های خود نمی رسند کنترل کنند. مدیریت این موفقیت ها برای والدین ممکن است پردردسر باشد، اما روش های مثبت و موثری وجود دارد که به کودکان کمک می کند کنترل بر خویش (خویشتن داری) را یاد بگیرند. هنگامی که والدین برای بدرفتاری کودکان از پیامدهای فوری، مستمر و قاطع استفاده کنند کودکان کنترل بر خود را می آموزند.

نادیده گرفتن: برای مواجهه با مشکلات رفتاری استفاده می شود. برای کودکان 1 تا 7 سال نادیده گرفتن به معنی توجه نکردن عمدی به کودک، به هنگام بروز مشکلات رفتاری کوچک است مانند گریه کردن، گفتن کلمات زشت و ... هنگامی که یک رفتار را نادیده می گیرید به کودک نگاه نکنید و با او صحبت نکنید. کودک ممکن است در ابتدا شلوغ کند و سعی در جلب توجه شما داشته باشد، در صورت لزوم روی خود را برگردانید و دور شوید، سعی کنید آرام باشید، در صورت نیاز چند نفس آرام و عمیق بکشید.

نادیده گرفتن را تا زمانی که مشکل رفتاری ادامه دارد ادامه دهید و هر زمانی که کودک مشکل رفتاری را متوقف کرد او را تحسین کنید و مشکلات جدی تر مثل آسیب رساندن به دیگران یا تخریب اشیاء را نادیده نگیرید.

PARIA-M · 17/9/20

روش های اداره مشکلات رفتاری کودکان:
قانین واضح وضع کنید: کودکان نیاز به تعیین حدود دارند تا بدانند که از آنها چه انتظاری دارند و چگونه باید رفتار کنند. چند قانون اصلی برای خانه (4 یا 5 قانون) می تواند کمک کننده باشد. قوانین باید به کودکان بگویند چه کاری انجام دهند نه اینکه چه کاری انجام ندهند.

برای مثال: درخانه آرام راه برو! قوانین اگر ساده باشند، انجام آنها راحت باشد و بتوان پیامدی برای آن درنظر گرفت خیلی نتیجه بهتری خواهدداشت، سعی کنید کودک را در تصمیم گیری برای قوانین خانواده شرکت دهید.

شما می توانید یک جلسه خانوادگی داشته باشید و در مورد برخی قوانین با خانواده خود تصمیم گیری کنید.

در ابتدا برای شروع، تعداد کمی قانون در نظر بگیرد.

اطاعت از قوانین باید آسان باشد.

قوانین باید بصورت مثبت بیان شود.

قوانین باید ساده باشد.

قوانین باید قابل تقویت شدن باشند.

اگر هیچکس در خانه قوانین را رعایت نمی کند انتظار نداشته باشید که کودک شما این کار را انجام دهد.

از بحث مستقیم برای برخورد با قانون شکنی استفاده کنید: بهترین مورد بحث مستقیم هنگامی است که کودک گاه گاهی یکی از قوانین اساسی خانه را فراموش می کند. این کار شامل جلب توجه کودک گفتن مشکل به کود، توضیح مختصر با درخواست از کودک برای انجام یک رفتار مناسب است و سپس با رفتار مناسب باید تمرین شود.برای مثال: مریم تو داری در خانه می دوی، ممکن است چیزی را بشکنی، قانون ما در مورد راه رفتن در خانه چیست؟ حالا به من روش صحیح راه رفتن در خانه را نشان بدهد، برگرد به طرف در و دوباره شروع کن!

برای این که بحث مستقیم را موثرتر کنید کودک را وادار کنید که رفتار صحیح را دوباره تمرین کند.

PARIA-M · 17/9/20

دستور دادن: اغلب مشاهده می شود والدین دستوراتی به کودکان خود می دهند که به راحتی نمی توانند آنها را انجام دهند. دستوراتی که موثر واقع نمی شود دارای یکی از این خصوصیات هستند:1- دستورات زنجیره ای: در دستورات زنجیره ای چندین دستور در یک زمان به کودک داده می شود (مثال: لباست را بپوش، دندان هایت را مسواک بزن، موهایت را شانه کن، و بیا صبحانه بخور)، در حالی که کودک هنوز توانایی به خاطر سپردن همه آنها را ندارد. پس بهتر است دستورات به بخش های کوچکتری تقسیم شود و هر بخش را به تنهایی و جداگانه از کودک بخواهید انجام دهد.

2- دستورات مبهم: دستوراتی که واضح نیستند. مثلا بچه خوبی باش. درواقع کودک ممکن است نداند که واقعا چه چیزی از او خواسته می شود. بهتر است مثلا به کودک گفته شود: اسباب بازی هایت را با برادرت مشترک استفاده کن.

3- دستورات سوالی: در این گونه دستورات از کودک پرسیده می شود که آیا این کار را انجام می دهد؟ و درواقع مستقیما به او دستور انجام کاری داده نمی شود. مثال: آیا دوست داری که الان اتاقت را تمیز کنی؟ در این مورد کودک لجباز به سادگی می تواند بگوید نه

PARIA-M · 17/9/20

4- دستوراتی که به دنبالش دلیل و منطق آورده می شود: مثال: اسباب بازی ها را بردار، چون مادربزرگت اینجا می آید و تو می داند که او خانه تمیز را دوست دارد! مشکل در اینجا این است که کودک ممکن است دستور اصلی را فراموش کند.

با پرهیز از این نوع دستورات و رعایت اصول زیر می توان انتظار داشت که کودک دستورات شما را با احتمال بیشتری انجام دهد:

توجه کودک را به خود جلب کرده و قبل از دادن دستور، با او تماس چشمی برقرار کنید.

با صدای محکم و قاطع با کودک صحبت کنید، البته صدایتان بلند و خشن نباشد.

دستوری به کودک بدهید که خاص و ساده باشد.

از ژست های فیزیکی به طور مناسب استفاده کنید (مثلا به جایی که باید اسباب بازی را بگذارد اشاره کنید).

از دستورات مثبت به جای دستورات منفی استفاده کنید.

اطاعت از دستور را پاداش بدهید.

نکته: خانه ای پر از اشیاء جالب برای کودک مانند وسایل آشپزخانه، کنجکاوی کودک و رشد زبانی و قوای هوش او را علاقه‌مند خواهدکرد و او را سرگرم و فعال نگه داشته و احتمال بدرفتاری او را کاهش می دهد.

نکته: بهتر است دستورات به بخش های کوچکتری تقسیم شود و هر بخش را به تنهایی و جداگانه از کودک بخواهید انجام دهد.

PARIA-M · 17/9/20

اول اینکه به ازای هر برنامه تنبیهی باید سه برابر برنامه تشویقی برای بچه ها در نظر بگیرید. دوم اینکه قبل از اجرای تنبیه و محرومیتی که در نظر دارید، هشدار دادن را فراموش نکنید. هشدار دادن قبل از محرومیت یک جور تنبیه است؛ مثلا شما قبل از اینکه پسر کوچولوی تان شروع به دویدن و توپ بازی در آپارتمان کند (که طبق قول و قرار قبلی تان این یک رفتار ممنوعه است) باید با این شیوه، هشدارهای لازم را به او بدهید: «علی جان! تو داری توی آپارتمان می دوی. قرارمون چی بود؟» مثلا او می گوید: «قرار بود آرام راه بروم.» شما ادامه می دهید: «چرا قرار شد؟ چون همسایه های پایینی ناراحت می شوند» و او تایید می کند. شما هم آفرین می گویید و از او می خواهید به صورت نمایشی از سر جای اول اش آرام راه برود و برای این کار جایزه ای دریافت کند. اما اگر سکوت کنید و بگذارید کار به جایی برسد که دویدن او و توپ بازی اش به شکسته شدن ظرفی منجر شود، عصبانی می شوید و او را تنبیه می کنید که البته غلط است. نکته سوم اینکه بعد از هشدار دادن این است که باید پیامد منطقی کار برای بچه ها معلوم شود.

فرزند شما به محض اینکه از راه می رسد جوراب اش را گلوله کرده و پرت می کند و احتمالا زیر تـ*ـخت یا پشت کمد می رود. پیامد منطقی این کار چیست؟ او فردا جوراب تمیز ندارد چون آن را در جایش نگذاشته و یا از مادرش خواهش نکرده آن را بشوید. جوراب اش را پیدا نمی کند .

حالا بدون جوراب به مدرسه می رود و تذکر ناظم مدرسه او را متوجه عواقب کار بدش می کند و یاد می گیرد باید وسایل اش را سر جای خود بگذارد تا موقع لزوم آن را پیدا کند. اگر شما این پیامدها را برای فرزندتان مشخص نکنید، او هرگز مستقل بار نمی آید. بعد از هشدار و نمایاندن پیامد کار، نوبت محرومیت هاست. برحسب سن بچه و اشتباهی که انجام داده است باید محرومیت را به عنوان تنبیه در نظر بگیرید. برای بچه های زیر سنین دبستان زمان خلوت در نظر بگیرید.

این تنبیه، با فرستادن او به اتاق خلوت فرق دارد. زمان خلوت در همان محل است و مثلا بچه باید صندلی اش را رو به دیوار کند و به مدت چند دقیقه آرام بنشیند. همین که او از آن کاری که دوست داشته، محروم و مجبور شود ۵ دقیقه آرام بنشیند و دیواری را تماشا کند که هیچ جذابیتی ندارد، برایش کافی است. بچه های بزرگ تر را باید به اتاق خلوت فرستاد تا در مورد کارشان بیندیشند.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

اخراج شده

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین