تاریخ صنعت سنگ

mel6i · 3/8/23

تاریخچه صنعت سنگ ایران بسیار درخشان است ، هم چنین استخراج سنگ ساختمانی در ایران تاریخچه غنی ای دارد .در مراحل اولیه شکل گیری تمدن ایران استفاده از سنگ های ساختمانی و سنگ ها در ابعاد مختلف امری عادی بوده است .بقایای این امر در تـ*ـخت جمشید و پاسارگاد و دیگر بناهای تاریخی ایران مشاهده می شود.
در دورانی که بشر هنوز آهن را کشف نکرده بود از سنگ ها برای ساختن بناهای خود استفاده می کرد .امروزه استفاده از سنگ ها شکل تازه ای به خود گرفته است و از سنگ ها در ابعاد مختلف با توجه به کاربرد و‌ ویژگی سنگ استفاده می شود .با توجه به تمدن ایران و سابقه آن در سازه های سنگی ، صنعت سنگ ایران دارای قدمت زیادی نیست .اولین کارخانه سنگبری ایران توسط آستان قدس رضوی در سال ۱۳۳۸ در مشهد تاسیس شد.
اولین کارخانه سنگبری ایران:
این کارخانه توسط متخصصان آلمانی ساخته و در سال 1338 راه اندازی و برای تامین سنگ های مورد نیاز حرم امام رضا ساخته شد .اما پس از آن سنگ های تولیدی در بانک مرکزی ایران در تهران، شعبه مرکزی بانک سپه در تهران مورد استفاده قرار گرفت. تهران، ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت، کاخ مرمر و …
این کارخانه دارای دو دستگاه اره یک کاتر و یک اره بریج و دو دستگاه پولیش ساخت آلمان بود. در سال 1949 یک اره پل ایرانی و در سال 1953 یک دستگاه پولیش ایرانی به کارخانه اضافه شد. در دهه اخیر ایرانیان روش های نوین در استفاده و استخراج این منابع به کار می برند و از روش های نوین مانند استخراج غیر انفجاری و ماشین های برس سخت استفاده می‌کنند که مهم ترین تغییر در صنعت سنگ ایران به شمار می رود .این امر همچنین باعث گسترش پیدا کردن مصرف سنگ های ابعادی می شود.در بین کشور های فعال در صنعت سنگ ، ایران ۴.۷ میلیون تن منابع سنگ را شامل می شود .هم چنین ایران در رتبه چهارم تامین کنندگان سنگ طبیعی جهان قرار می گیرد.هم چنین کشور ایران داری رتبه اول جهان از نظر تنوع رنگ و کیفیت سنگ می باشد.

mel6i · 3/8/23

پدر سنگ ایران
قنبر رحیمی، معروف به ارباب قنبر، به دلیل خدماتی که در خصوص کشف معادن و استخراج سنگ های معدنی و نما داشته اند پدر صنعت سنگ ایران به شمار می رود. وی متولد روستای سوه در استان اصفهان است. او معادن بزرگی از جمله عباس آباد، آتشکوه نیم ور و مرمریت جوشقان را کشف کرد.
ارباب قنبر قطعاتی از سنگ‌های تراورتن و جوشقان را برای برج آزادی، ستون های سنگی گران قیمتی برای ایوان قبله (مسجدی در خراسان جنوبی) اهدا و سنگ‌های مرمر روشن برای حرم های امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) را اهدا کرده است.
هم اکنون مجسمه ارباب قنبر در یکی از میادین شهری ایتالیا (ایتالیا با داشتن ۸۶ معدن سنگ تزئینی و نما از صادرکنندگان برتر این بخش محسوب می‌شود .
تاریخچه استفاده از سنگ ساختمانی:
قدمت استفاده از سنگ توسط بشر به منظور ساختن محل سکونت به سال های بسیار دور می رسد و مشاهده آثار باستانی قدیمی نظیر اهرام مصر و یا آثاری در رم و یونان و هم چنین در کشور ایران با در نظر گرفتن امکانات فنی و تکنولوژی آن دوران، باعث حیرت و تعجب بسیار می شود. مورخان قدمت استفاده از سنگ توسط بشر را بیش از ۱۲ هزار سال برآورد کرده است.
از دوران پارینه سنگی و نوسنگی که انسان آهن را نمی شناخت، از سنگ برای رفع نیازها استفاده شده است. بگونه ای که در عصر حجر با آگاهی از خصوصیات و ویژگی های سنگ های سخت و شکننده، سنگ های سیلیسی را برای ساختن ابزار استفاده می کردند. با رشد تمدن بشری نحوه استفاده از سنگ نیز متحول شد که ساختمان های باستانی با نمای سنگی حاکی از این تغییرات است که این تغییرات در کشورهایی مانند مصر، یونان، ایتالیا و ایران مشهود است.
استفاده از سنگ با بلوک های بزرگ شروع شد و با پیشرفت علم و تکنولوژی، به تدریج از وزن آن کاسته و به رنگ، صیقل پذیری، بافت و استحکام سنگ بیشتر توجه شده است و اکنون بیشتر از پلاک هایی زیبا با رنگ، صیقل، جلا و قطر کم استفاده می شود.

mel6i · 3/8/23

معادن سنگ ایران:
ذخایر سنگ‌های تزئینی جهان به حدود ۱۵ میلیارد تن می‌رسد که شامل گرانیت‌ها، مرمریت‌ها، تراورتن‌ها و مرمرهاست که در این میان، تنوع رنگ و کیفیت سنگ‌های تولید ایران با ۴٫۷ میلیون تن ذخیره در جایگاه اول جهان قرار دارد. ایران براساس رتبه‌بندی جهانی از نظر ذخایر سنگ‌های تزئینی در رتبه چهارم است. و به دلیل اهمیت بخش معدن در رشد اقتصادی کشور، توجه بیشتر به این بخش و رفع موانع پیش روی آن را ضروری می سازد.
سنگ تراشی در ایران قرن ها قبل از میلاد حضرت مسیح، با تهیه لوازم برای شکار حیوانات و وسایل اولیه زندگی آغاز شده و به تدریج به اوج رونق و شکوفایی رسیده است.بازیافته های باستانی از جمله اشیایی که از حفاری هایتپه یحیی واقع در کرمان به دست آمده، موید آن است که پیشینه این صنعت به ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد می رسد و کشف این ظروف نشانگر آن است که در آن زمان تراش اشیاء مختلف مصرفی و تزئینی از سنگ سبز در کرمان رواج داشته که البته هنوز هم این نوع سنگ استخراج می شود. به طور کلی باید گفت سنگ تراشی در ایران قدیم بیشتر به تهیه وسایل کشاورزی و آلات و ابزار شکار و کندن پوست حیوانات اختصاص داشته و لوازم سنگی بدست آمده از غار مسکونی یا غار هوتودر نزدیکی بهشهر که متعلق به ۱۱۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می باشد، نشان دهنده این موضوع است. سنگ در ساختن بناهای تاریخی و آثار باستانی هم نقش بسیار مهم و اساسی داشته است. از جمله مهم ترین ابنیه تاریخی می توان کاخ های)دوران هخامنشی، (حجاری های) دوره ساسانی را نام برد. تـ*ـخت جمشید نمونه بارزی از صنعت سنگ بری دوره هخامنشی است.
صنعت استخراج سنگ های ساختمانی از حدود سال ۱۳۳۱ در ایران پا گرفته است. ولی در عمل تا قبل از سال ۱۳۶۶ هیچ گونه اقدامی برای بهبود روش استخراج صورت نگرفته بود تا اینکه در سال ۱۳۶۶ اولین دستگاه سیم برش الماسه توسط یکی از شرکت های وابسته به وزارت معادن و فلزات ساخته و به کار گرفته شد.

mel6i · 3/8/23

تـ*ـخت جمشید:
در ساختمان تـ*ـخت جمشید دو نوع سنگ بکار رفته است. سنگهای آهکی با رنگ روشن از همان کوه مهر (کوه رحمت در شیراز) استخراج می گردیده است. سنگهای کبود رنگ را از معادن سیوند در نزدیکی شهرک سیوند و معدن مجدآباد مجاور روستای مجدآباد ۲۵ کیلومتری جنوب تـ*ـخت جمشید تهیه کرده و به محل مصرف می بردند. این سنگها اغلب به صورت بلوکهای بزرگی که وزن آنها گاهی از ۳۰ تا ۴۰ تن نیز بیشتر بوده است به محل مصرف حمل نموده و به شکلهای زیبائی تراشیده می شدند. وزن یکی از سر ستونها به ۱۷ تن می رسد. بطور کلی روش کار در استخراج بلوکهای سنگی چنین بوده است. در یک یا چند سمت بلوک با اندازه خواسته شده یک یا چند شیار به پهنای ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر حفر و بلوک را به این ترتیب از اطراف آزاد می کردند.وسپس در سطح زیرین آن سوراخهایی حفر و در آنها گوه های چوبی فرو می نمودند، روی این چوبها آب می ریختند، چوب ها در نتیجه نفوذ آب آماس کرده و بلوک را از جا می کندند. در کانهای یاد شده، بلوکهای کنده شده و آماده حمل و همچنین عملیات نیمه کاره استخراج سنگها را به خوبی می توان دید. سنگ هایی که در ساختمان های پاسارگاد و نیز تـ*ـخت جمشید به کار رفته، چند گونه است، یکی سنگ آهکی سپید رنگی که به مرمر می نماید، دیگری سنگی کبود که در سختی به خارا می ماند و در جاهایی هم سنگ سیاه مرمرین که بسیار شکننده است. این سنگ سیاه پس از گذشت ۲۵ سده چنان پخته و پیر شده اسـت که امروز به آسانی خـرد و آردی می شود؛ اما دو نوع سنـگ دیگر، بسیار بادوامند و هم چنان پابرجا مانده اند. سنگ های سپید مرمر را از کوه سیـوند و سنـگ های سیـاه را از کوه تنـگ سیـاه و کوه تنـگ بـلاغی می آوردند

mel6i · 3/8/23

در ایران با وجود برخورداری از تمدن و قدمت چند هزارساله تاریخی و بناهای سنگی بسیار قدیمی، صنعت سنگ بری از سابقه چندان طولانی برخوردار نیست. اولین دستگاه برش سنگ که یک نوع اره با تیغه های آهنی بود و با پودر سیلیس کار می کرد در حدود سال ۱۳۰۷ هجری شمسی هم زمان با شروع عملیات ساختمانی کاخ مرمر ساخته شد که به اره گلی معروف و در منطقه نازی آباد تهران نصب شد. در این دستگاه از فشار وزنه هایی که به دستگاه آویزان می شد، برای برش استفاده می شد.دومین کارخانه از همین نوع، مدت کوتاهی پس از آن در مشهد راه اندازی شد.در حدود سال ۱۳۱۲ فردی به نام گلداشمیت یک دستگاه اره در محل احداث ساختمان بانک ملی شعبه بازار نصب کرد و همچنین شرکت اشکودا برای تامین سنگ مورد نیازساختمان دادگستری اره مشابهی رانصب وراه اندازی کرد که دستگاه های مذکور پس از پایان عملیات ساختمانی برچیده شدند.
اولین کارخانه سنگ بری در ایران در سال ۱۳۱۷ توسط آستان قدس رضوی در مشهد دایر شد. این سنگ بری ساخت کشور آلمان بود و توسط کارشناسان آلمانی در ایران نصب و در سال ۱۳۱۸ راه اندازی شد. این کارخانه به منظور تهیه سنگ های پلاک روی مرقد مطهر امام رضا (ع) تاسیس شده بود که پس از راه اندازی و تولید سنگ، از محصولات این کارخانه در ساخت بانک مرکزی تهران، بانک سپه شعبه مرکزی تهران، ساختمان وزارت صنایع و معادن، کاخ مرمر و چند کاخ دیگر استفاده شد. کارخانه سنگ بری مذکور شامل یک دستگاه سنگ بری به نام اره گلی و یک دستگاه فرز الماسه برای قواره کردن سنگ و دو دستگاه ساب ساخت کشور آلمان بوده است. در سال ۱۳۲۸ یک دستگاه فرز ایرانی و در سال ۱۳۳۲ یک دستگاه ساب ایرانی نیز در این کارخانه نصب و راه اندازی شد.

mel6i · 3/8/23

دستگاه اره گلی دارای ۴۰ تیغه فولادی می باشد که تیغه ها به فاصله ۳ تا ۵ سانتی متر از هم قرار داشته و قابل تنظیم از نظر فاصله می باشند. تیغه های مذکور به وسیله یک بازو که توسط لنگر حرکت می کند، در جهت افقی عقب و جلو رفته و کل ۴۰ تیغه که در یک سطح و در داخل یک چارچوب قراردارند در جهت قائم هم بالا و پایین می روند. لنگر توسط چرخ ها و تسمه که با یک الکتروموتور ارتباط دارند با کمک نیروی برق به حرکت در می آید.در قسمت بالای تیغه ها دوش آب تعبیه شده است که مرتباً آب روی تیغه ها و سنگ در حال برش ریخته می شود. برای برش سنگ به صورت پلاک از بلورهای ریز گرونا (به تعبیر محلی شن یاقوتی) که توسط کارگر با دست روی سنگ مورد نظر پاشیده و با قرار گرفتن تیغه های فولادی بر روی بلورهای مذکور به حرکت در آمده که با فشار وارده سنگ کربناته را برش داده می شود. در ابتدای کار، برای ثابت کردن سنگ مورد نظر، درزیر تیغه های سنگ بری، قواره سنگ را به وسیله گچ بر روی زمین ثابت می کردند.
در سال ۱۳۲۰ گلداشمیت و شریک ایرانی وی در منطقه جوادیه تهران نزدیک پل راه آهن اره جدیدی را راه اندازی کردند. هم زمان، کارخانه نازی آباد اره خانه خود را تا یازده دستگاه توسعه داد که سنگ های حرم حضرت امیرالمومنین (ع) در نجف اشرف، حرم حضرت امام حسین (ع) در کربلا و مسجد ارگ تهران از جمله تولیدات کارخانه مذکور بودند. در سال ۱۳۲۷ یک واحد دیگر در محدوده میدان ۱۷ شهریور (ژاله سابق) راه اندازی شد.
به غیر از مشکلات مراحل تولید، در قسمت های خدماتی مسایل جانبی وجود داشت که عملیات را دشوارتر می ساخت. از آن جمله تخلیه سنگ از کامیون بود که در محوطه کارخانه، با استفاده از غلطک و دیلم انجام می گرفت و سنگ به پایین پرتاب می شد. تا این که در حدود سال ۱۳۴۰ یکی از کارخانه های سنگ بری، یک دستگاه جرثقیل دروازه ای از خارجکشور وارد و نصب کرد.تا این تاریخ بسیاری از ماشین آلات سنگ بری هرچند به طورساده و ناقص در کشور ساخته می شد تااین که در سال ۱۳۴۰ هم زمان با نصب جرثقیل دروازه ای مذکور، اولین اره ۶۰ تیغه ای کوارتز خارجی که از پودر کوارتز استفاده می کرد، مورد بهره برداری قرار گرفت. در سال ۱۳۴۲ براساس طراحی جدید، برای اره ها پایه ی چدنی ساخته شد و سیستم وزنه ای به محور پیچی تبدیل شد، که هم اکنون نیز به صورت تکمیل شده از آن استفاده می شود.
تا سال ۱۳۴۵ تولید سنگ به همین منوال ادامه داشت. پس از آن اولین اره سنگ بری که با تیغه های الماسه کار می کرد از خارج خریداری و نصب شد و راه برای تولید انبوه سنگ باز شد. البته در کشور های خارجی، حدود ۱۵ سال پیش از این برش با تیغه های الماسه متداول شده بود. تا پایان سال ۱۳۴۳ در مجموع حدود ۱۰ واحد سنگ بری در کشور وجود داشت. از این تعداد یکی در مشهد، یکی در اصفهان و مابقی در تهران قرار داشتند.
در طی چند سال گذشته، تعداد واحد های سنگ بری در ایران از افزایش چشم گیری برخوردار بوده و شاید در کمتر صنعتی بتوان چنین رشدی را مشاهده کرد.
منابع :
سایت یوستون و اگزیبو

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

تاریخ صنعت سنگ

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

mel6i

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

مدیر آزمایشی تالار تاریخ

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین