فرهنگ خوزستان

~MOHADESE~ · 1/7/23

آش توله
توله نوعی گیاه با برگهای نسبتا پهن است که در پاییز و زمستان در بیشتر مناطق خوزستان می روید. برنج، نمک و روغن از مواد لازم جهت تهیه آش توله می باشد. پس از شستن و خرد کردن برگه های توله آن را در آب در حالِ جوش ریخته و نیم پز می کنند. برنج را به آن می افزایند. پس از آبکش کردن برنج، که با توله مخلوط شده است، آن را دم می کنند. به آش توله نارنج یا لیمو خشک اضافه می کنند. در بعضی مناطق مانند رداده آش توله را با دوغ و آرد تهیه می کنند. بدین صورت که توله را به جای آب در دوغ می جوشانند. در شوش توله را همراه با سیر در پیاز داغ سرخ می کنند. از ساق توله هم برای پخت آش توله استفاده می کنند.
او باقله o baqele
باقلای ِ خشک را می سایند، همراه با نمک و فلفل در آب ریخته، می پزند. هنگامی که باقلا پخته شد، در آن تکه های نان ریخته و می خورند.
کشکینه kaŠkina
گندم را بلغور کرده و دوغ را می جوشانند تا سفت شود که به آن ترخینه می گویند. ترخینه را گلوله گلوله کرده، خشک می کنند. ترخینه را معمولا در تابستان می پزند تا در زمستان استفاده شود. برای پخت کشکینه، به مقدار لازم ترخینه را در پیاز سرخ می کنند.
کپه kapah-
مواد لازم: برنج، لپه، کشمش، روغن و نمک. برنج را تا زمانی که له شود می جوشانند. سپس آن را ورز می دهند و گلوله می کنند. لپه و کشمش را می پزند، به مقدار لازم در میان گلوله های برنج می گذارند و در روغن سرخ می کنند.

~MOHADESE~ · 1/7/23

آش بلگ e balagšâ
مواد لازم:عدس، نخود، لوبیا، خمیر گندم، گیاهان محلی، ترشی انار و ماست.
ابتدا عدس، نخود و لوبیا را می پزند. سپس خمیر گندم را رشته رشته کرده و داخل آن می ریزند. گیاهان محلی را نیز با مقداری ماست، ترشی یا ترشی انار و مقدار لازم آب اضافه می نمایند.

معرفی یک نوع نان سنتی در ایذه(منطقه بختیاری نشین)
نان کلگkalg
نانی که از آرد بلوط تهیه شود، نان کلگ نام دارد. بلوطهای تهیه شده را پس از پوست کندن و خشک کردن در زیر نور آفتاب به وسیله آسیابهای محلی آرد نموده و آرد را داخل سبدی می ریزند و چند گونی روی آن می گذارند. سپس این ظرف را بر سر راه جریان آب قرار می دهند. با این روش تلخی آرد بلوط در مدت ۴ الی ۵ روز کشیده می شود. با همین آرد، خمیری فراهم شده و نان بلوط بر روی تاوه پخته می شود.

غذاهای سنتی اعراب خوزستان
انواع غذا شامل: قلیه ماهی،ماهی صُبور، ماهی شور، برنج، قوزی، میگو پلو، کُبه
انواع شیرینی شامل: لیگمات، معسل، شعث، مهلبیه، شَعریَه

معرفی چند نوع غذا

قلیه ماهی
مواد لازم: ماهی، ادویه، نمک، فلفل، پیاز، سیر، تمبر هندی، لیمون عمانی، سبزی(گشنیز و شنبلیله)گوجه یا رب گوجه
طرز تهیه: ابتدا پیاز و سیر را خرد کرده و سرخ می نمایند. سبزی خرد شده را اضافه می کنند و کمی تفت می دهند. ماهی تکه تکه شده را به آن افزوده، سرخ می نمایند و پس از آن، تمبر هندی، لیمو عمانی، نمک و ادویه، گوجه را به مواد قبلی اضافه می کنند و تفت می دهند. در آخر مقداری آب اضافه می کنند و می گذارند تا کاملا پخته شود.

~MOHADESE~ · 1/7/23

ماهی صُبور
مواد لازم: پیاز،سیر،کشمش، سبزی(گشنیز)،لیمو عمانی،دارچین، ادویه،نمک،ماهی صبور
طرز تهیه: ابتدا ماهی صبور را تمیز می کنند، سپس پیاز خرد شده را سرخ می کنند. سبزی خرد شده را به آن می افزایند و به همراه ترکیبات تفت داده شده(دارچین، نمک، ادویه و لیمو عمانی آسیاب شده و کشمش) داخل شکم ماهی می ریزند. شکم ماهی را با نخ می بندند، درون ظرفی به نام gali (سینی دسته دار)گذاشته، جهت پخت در تنور (امروزه در فر) قرار می دهند.
قوزی
گوسفندی را کشته، پوست آن را می کنند و سپس شکم آن را تمیز کرده و مخلفاتی از قبیل برنج، تخم مرغ، زعفران، هِل، مرغ، نمک و دارچین درون ِآن قرار می دهند و آن را کباب می کنند. گاهی اوقات به جای گوسفند از مرغ استفاده می کنند.
کُبّه
مواد لازم: گوشت چرخ کرده، پیاز، لپه، نخود، کشمش، دارچین، فلفل، برنج و نمک
طرزتهیه: برنج را همراه مقداری آب در ظرفی ریخته، جهت پخت روی اجاق می گذارند. پس از پخت کامل، آن را خوب له کرده، به صورت گلوله های کوچک در می آورند و درونِ گلوله های که از ترکیبات سرخ شده گوشت، پیاز، نخود، لپه، کشمش، دارچین، فلفل و نمک تهیه شده، قرار می دهند و در روغن سرخ می کنند.
محمر -mohammar
مواد لازم: خرما، آب و برنج. خرما را داخل آب سرد ریخته، هسته های آن را جدا می کنند. سپس برنج را در آب جوش ریخته، می پزند. قبل از آنکه آب آن تمام شود خرما را اضافه می کنند و مانند شیر برنج می پزند.
َشعث
خرما را درون روغن محلی نموده و با حرارت ملایم سر می کنند.
خورشت بامیه(ماراگ بامیه)
به پیاز سرخ شده گوجه خرد شده اضافه می کنند. مقداری گوشت قیمه شده را نیز به همراه ادویه کاری با مواد، تفت داده و بامیه های آب پز شده را نیز اضافه می کنند. معمولا برای خوشمزه تر شدن خورشت بامیه به آن سیر و تمرهندی نیز اضافه می کنند.

~MOHADESE~ · 1/7/23

ماهی شور(اِم گََََشَت)
ابتدا ماهی شور را با کمی آب می پزند. سپس ماهی را از آب خارج کرده، تکه تکه می کنند. مقداری پیاز سرخ شده و کمی کشمش و ادویه را باهم مخلوط کرده، به پیاز می افزایند. تکه های آماده و پخته ماهی را سرخ می کنند و با مخلوط مواد حاصله تر کیب می کنند. این غذا مخصوص فصل زمستان است.

فلافل
مقداری نخود را به مدت ۲ شبانه روز می خیسانند تا نرم شود سپس آن را ریز می کنند(می کوبند). مقداری سیر له شده را با مقداری گوشت چرخ کرده و ادویه نمک و فلفل مخلوط کرده و از کمی آرد برای چسباندن مواد به یکدیگر استفاده می کنند. برای تهیه فلافل مقداری از مواد را در قالبی مخصوص می ریزند و پشت سر هم ماده گرد شده را که پس از پخت فلافل نام می گیرد در روغن می ریزند تا سرخ شود.

خلال مطبوخ
خرمای نارس یا خارک را با آب می پزند.

ِتذخانَه
این غذا با ماهی شور تهیه می شود و در واقع نوعی سوپ است. بدین ترتیب که ماهی شور را با برنج می پزند و حالت سوپ پیدا می کند.

ُخبس التمر
ابتدا هسته های خرما را خارج ساخته، آنها را خمیر می کنند و بعد خمیر خرما را با روغن مخلوط کرده و آن را روی خمیر آماده نان که صاف کرده اند مالیده و برای ِ پخت روی تاوه قرار می دهند.

ِامفَطَّح (emfattah)
گوسفندی را ذبح نموده، آن را به چهار قسمت تقسیم می کنند. دو ران و کتف آن را به صورت درسته در دیگ بزرگی می گذارند تا آب پز شود و همراه برنج آن را مصرف می کنند. نان خشک را خرد کرده، با روغن و پیاز تفت می دهند.

~MOHADESE~ · 1/7/23

غذاهای محلی در منطقۀ بهبهان دارای تنوع و گستردگی فراوان می باشند و ویژگی مهم اینکه غذاهای سنتی هنوز یکی از ارکان مهم تغذیه در این منطقه بوده و همچنان به قوت خود باقی هستند.
انواع غذاهای سنتی شامل: اوانوری owanori (آب انار)، ابوقله owboqle(آب باقلا)، آبگوشت، اوعدسowadas، اوماشک owmâs (آب ماش)، اوپیوزی owpiyozi (آب پیاز)، گوینه gevine، اوموهی owmohi(آب ماهی)، برنج، باقلا، آش کارده، اوربنیکwrebenik
شیرینی ها و شربت ها شامل: حلوای آردگندم،حلوای آردبرنج، حلوای شیره خرما، حلوای خرما، پالیلقی، فل، نان شیرینی حلوای سیاه، قرصک، چوخیزورون، مسقطی،حلوای نشاء، حلوای انگشت پیچ
انواع نان شامل: نان تیری، نان بلبل balbal، بلبل کلخنگی balbalekalxongi، شل شلوšolšolu، تودون tavdun

بازیهای سنتیِ اعراب
شاملِ:تُبه- چعب بازی- حیله- عظیم الغطاء- غمازه جیجو- رُکبان-مهابث-راوت یا رُوا- سبط یا ثابت- علی ابو- ُمسگِلَه- اُم ذیوه- لعب لوز- لعب تین-گِلول-گُرگِتَه-شِگَت َبطَن عُمَر

معرفی ِ چند بازی سنتیِ اعراب

عظیم الغطا
در این بازی که در شب های مهتابی انجام می شود تعدادی دور هم جمع می شوند و کسی بر حسب قرعه انتخاب می شود تا تکه استخوانی تهیه کند. سپس بازیکنان دیگر چشمهایشان را می بندند و شخص انتخاب شده در همان لحظه استخوان را به نقطه ای پرت می کند. بعد از آن بازیکنان که چشم خود را باز کرده اند به جستجوی استخوان می پردازند. هر کدام از بازیکنان که استخوان را بیابد به عنوان بردنده محسوب خواهد شد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان خرمشهر ثبت شده است.

~MOHADESE~ · 1/7/23

حیلِه
این بازی را بیشتر از همه دختران انجام می دهند. بدین ترتیب پای خود را در بـ*ـغل می گیرند و می دوند. در این رقابت هر کس بتواند بیشتر بدود برنده خواهد بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان خرمشهر ثبت شده است.

گُرگِتَه
این بازی بیشتر در فصل برداشت محصولات، بین دختران و پسران کشاورز انجام می شود. هنگام برداشت خرما ها، بچه ها کلمه “گرگته”را یک نفس ادا کرده و خرماهایی را که روی زمین ریخته شده اند، جمع کرده و در جعبه ها می ریزند. هر کس که بتواند این کلمه را با همان نفس بکشد، و خرمای بیشتری جمع کند، برنده خواهد بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان آبادان ثبت شده است.

ُهمِرییَه- hommeriye
در این بازی که در آب انجام می شود تمام افراد شناکنان به سوی جلو حرکت می کنند. فرد انتخاب شده به دنبال آنها شنا می کند. به هر کس که رسید و دستش را روی سر او گذاشت، آن فرد باید پشت سر بقیه قرار گیرد و مانند فرد قبلی همین کار را تکرار نماید. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

ِاحبال(طناب کشی)
وسیله بازی طنابی بلند و محکم است و گاهی مقداری پارچه. در این بازی ابتدا خطی روی زمین می کشند بعد در وسط طناب دو گره در فاصله معین می زنند یا به جای گره، دستمالی در وسط طناب می بندند. هر گروه یک سر طناب را می گیرد و با فرمان سر گروه بازی آغاز می شود. هر کدام از گروهها تلاش می کنند طناب را به سوی خود بکشند. اگر گروهی موفق شود با کشش طناب، گره یا دستمال محدوده گروه مقابلشان را از روی خط مرزی به سوی خود بکشند، برنده خواهند بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

~MOHADESE~ · 1/7/23

بازیهای سنتی لرها و بختیاریها
کله ورووانکkelavaruvânak))- خرس خرسی(xers xersi)-جیزبازی(jizbâzi) یا پندگال(pendegâl (- پشکل غار(peškelegâr)- کاکله مشت یا پوچ بازی(kâkelamošt)- تپ تپو(taptapu)- - -(taltal)- بند سرلنگ (bande sare leng)- قاچو- بِتی بازی- چغال( چغه)-دال پِلان-ُگل ُگلرز- قاو- چزگو- جوزو- هِی مِلکی-کاز کیز-کیله پینه-چو چور- طاق پیل- چار پشکلی- خالکی
خرس خرسی xers xersi
این بازی از جمله بازیهای مردانه است که در مراسم عروسی و جشنهای بختیاری برگزارمی شود و در آن یک نفر با پوسیدن لباسهای مندرس و انداختن پتو به دور خود به صورت خرس در می آید و به بقیه حمله می کند و دیگران با دیدن وی در چنین حالتی می خندند. در واقع این بازی جنبه مزاح و سرگرمی برای حاضرین در مراسم را دارد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.

بند سرلنگ bande sare leng
دراین بازی که توسط مردان و پسران برگزار می شد طنابی را به پای یک نفر می بستند و عده ای دور او می چرخیدند و یک نفر با کفش و یا وسیله ای او را کتک کاری می کردند و فرد در بند نیز سعی می کرد با پا به پای آنها بزند٬ اگرکسی را می زد آن فرد جای وی دربند گرفتار می شد و توسط بقیه کتک می خورد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.
بالا بلندی balabolandi
این بازی مخصوص دختران لر و بختیاری است و در آن معمولا، بچه های سنین ۵ تا ۱۰ ساله شرکت میکنند. فصل انجام این بازی عمدتا در بهار است. در این بازی، یک نفر نقش گرگ دارد و بقیه به عنوان گوسفند به جاهای بلند فرار می کنند. آنها اجازه نمی دهند فردی که نقش گرگ را دارد، به آنها دسترسی پیدا کند. فردی که توسط گرگ دستگیر شود، از بازی اخراج می شود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.

~MOHADESE~ · 1/7/23

سیم سیم مجسمه
این بازی که در روستاهای لر نشین اطراف شوش انجام می شود. بازی سیم سیم مجسمه با ریتم و ساز و دهل انجام می شود و همراه آن اشعاری خوانده می شود. هنگامی که شعر تمام می شود، آهنگ قطع شده، تمام افراد بی حرکت می مانند. کسی بازنده است که هنگام قطع آهنگ همچنان مشغول رقص باشد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

چوب بازی(چو بزی)- ču bozi
چوب بازی عمدتا در مراسم عروسی اجرا می شود. سن بازیگران معمولا ۱۵ سال به بالاست. وسایل بازی شامل یک چوب ضخیم و بلند و یک چوب باریک و کوتاه یا شیلنگ است. نفر اول چوب ضخیم را برداشته و دور میدان راه می رود و رجز می خواند و دیگران را به بازی فرا می خواند.

فردی که ابراز تمایل به بازی دارد چوبی باریک بر می دارد.حرکات بازیکن با ریتم خاصی از ساز و دهل همراه است. فردی که چوب باریک بر می دارد، در حالی که با دو دست چوب رابالای سرش نگه می دارد، شروع به رقصیدن و چرخیدن می کند. هنگامی که او قصد دارد به نفر اول(کسی که چوب ضخیم در دست دارد)حمله کند، او(نفر اول)چوب را با کمی فاصله از خود در زوایای ۶۰-۹۰ درجه نگه میدارد.

طبق قانون این بازی، نفر دوم(صاحب چوب باریک)می تواند ضربه خود را تا زیر زانوی نفر اول بزند و زدن ضربه بالاتر از زانو، خطا می باشد. از نظر مردم حاضر، هر چه نفر اول ضربات بیشتری تحمل نماید، قدرتمند تر جلوه می نماید. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

~MOHADESE~ · 1/7/23

بازی ِ ُگل و ُگل ریز
در این بازی گروهی، افراد هدفی را مشخص می کنند سپس چوبی به طول ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر انتخاب می کنند. چوب را به سمتی پرتاب می کنند. هر کسی چوب را زود تر پیدا کرده و به هدف بزند برنده است. ضمن اینکه افراد دیگر سعی می کنند که به او اجازه ندهند چوب را به هدف بزند و اگر کسی بتواند چوب را از دست او برباید و خود به هدف بزند، برنده است. این بازی در سنین مختلف بین ۷ تا ۱۵ سال مرسوم است. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان اندیمشک ثبت شده است.

بازیِ قاو
دایره ای در نظر می گیرند. گروهی داخل دایره می نشینند.گروه دیگر در بالای سر آنها به دور شان می چرخند و سعی می کنند کلاهِ گروه وسط را بردارند. اگر موفق شوند، برنده اند و اگر گروه وسط هر کدام از آنها را با پا بزنند، گروه مقابل بازنده است و باید داخل دایره بنشیند و گروه داخلِ دایره دور آنها بچرخد و کار آنها را انجام دهد. این باز ی عمدتا در روزهای عید نوروز انجام می شود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان اندیمشک ثبت شده است.

بازیهای محلی شوشتر
بازیهای محلی
شامل: برد کل(bard kel) – اشتی تی(eštiti) – دوس بازی(dus bâzi) – قرقروک((qarqaruk – فنگ بازی(feng bâzi) – گل مشتک(gol moštak) -گُل مِلِنَه-گال پِشکِلَک-کی دارِ ایزِ نِه – گُروک

~MOHADESE~ · 1/7/23

اشتی تی eštiti
اشتی تی eštiti بازی خاص شبهای ماه رمضان است. بازی کنان به دو گروه مساوی تقسیم و هر گروه در یک نیمه زمین قرار می گیرند. به نوبت از هر گروه یک نفر با گفتن اشتی تی با یک پا بدون اینکه نفس تازه کند داخل زمین گروه مقابل می شود. بازیکن پیش از آنکه نفس تازه کند باید با بازیکن مقابل با دست تماس پیدا کند و اگر دست بازیکن اشتی تی کنان به او بخورد باید از بازی خارج شود.

گل مشتک gol moštak
بازی شبانه کودکان به این صورت که یک مهره(گل) را نزد یکی از یاران گروه می گذارند و گروه مقابل باید حدس بزند که گل نزد کیست.

قم قمبه
در این بازی فر فره ای را بر روی سطح مسطحی می چرخانند و هر کس بتواند فرفره را با مدت زما ن بیشتری بچرخاند برنده این بازیست.

کی دارِ ایزِ نِه
در این بازی بازیگران نام مستعاری بر خود می نهند. بازیگری که نقش گرگ را بازی می کند بایستی نام بازیگران دیگر را حدس زند. فردی که نامش درست حدس زده شده باشد، به سوی تُل(تپه) می دود. اگر گرگ پیش از آنکه بازیگر به تُل برسد او را بگیرد، جای آنها با هم عوض می شود.

قطورgotur
این بازی با ۵ سنگ کوچک(کمی کوچکتر از یک بند انگشت) انجام می گیرد. بازیگر، سنگها را در کف دست نگه می دارد و آنها را به هوا پرتاب می کند و بلافاصله دست خود را پشت به هوا می گیرد. اگر از سنگهای باز گشته شده، سنگی بر پشت دست قرار نمی گرفت یا تنها یک سنگ باقی می ماند، آن بازیگر باخته بود. در غیر این صورت بایستی دوباره آنها را به هوا پرتاب کند که این بار بایستی کف دست خود را زیر آنها قرار دهد تا در دستش جای گیرند. او در حالی که ریگها را در دست دارد باستی آنها را یکی یکی به هوا پرتاب کند و سایر ریگ ها افتاده شده را بردارد.این بازی به نام “گُروک” نیز شناخته می شود.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

مدیر تالار فرهنگ

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین