با ناپدید شدن ماه چه بر سر زمین و ساکنان آن خواهد آمد؟

MacTavish · 20/8/19

در این مطلب، نقش کره ماه را در پیدایش حیات روی زمین بررسی می‌کنیم؛ اینکه در نبود آن، سیاره ما چه شرایطی داشت و با ناپدید شدن ماه چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.

اکثر ما چندان به کره ماه فکر نمی‌کنیم؛ شاید فقط زمانی که بیرون رفته‌ایم و قرص کامل ماه، تنها منبع روشنایی است توجه‌مان به آن جلب شود. به هر حال این قمر همیشه سر جای خود بوده و انتظار این است که همین‌طور هم باقی بماند. اما چه می‌شود اگر یک تغییر ناگهانی رخ دهد؟ ناپدید شدن ماه چه پیامدهایی برای ساکنان زمین خواهد داشت؟

کره ماه 4.5 میلیارد سال پیش شکل گرفت؛ هنگامی که یک سیاره به بزرگی مریخ با زمین برخورد کرد!

تاثیرگذارترین جرم سماوی منظومه شمسی، خورشید است که گرما و روشنایی به ما می‌بخشد. بدون آن، دمای زمین به صفر مطلق می‌رسد؛ خیلی سردتر از آن که قابل زیستن باشد. اما وجود ماه نیز برای جریان داشتن حیات روی زمین، ضروری است.

ماه نقشی بسیار مهم در تعدیل شرایط زمین ایفا می‌کند. این قمر تنها یک تماشاچی نیست که با نیروی جاذبه‌ی سیاره‌ی ما، به این سو و آن سو کشیده شود؛ بلکه مشارکتی فعال در توسعه‌ی ژئولوژیکی و بیولوژیکی زمین دارد.

بدون وجود ماه یا موقعیت فعلی و مدار حرکتش، شاید هرگز حیات از همان چند میلیارد سال قبل روی زمین پدیدار نمی‌شد. پس کره ماه در تکامل نوع بشر، نقشی اساسی داشت؛ اگرچه اکثر مردم از اهمیت آن غافل هستند.

اهمیت ماه به روشن کردن شب‌های تاریک خلاصه نمی‌شود

تاثیر ماه در انحراف محوری زمین

اگر نقش ماه در تثبیت انحراف محوری زمین نبود، به احتمال زیاد تکامل روی زمین رخ نمی‌داد یا مسیر به کل متفاوتی را طی می‌کرد. در سال 1993 «ژاک لاسکار» مدیر مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، آنالیز دقیقی را تدارک دید تا تاثیر ماه در انحراف محوری زمین را بسنجد. در حال حاضر میزان این انحراف، 23.5 درجه به طرف خورشید یا دور از آن است؛ بسته به اینکه در چه فصلی از سال قرار داریم.

لاسکار دریافت که بدون وجود یک قمر بزرگ، انحراف محوری زمین به مرور زمان ناپایدارتر می‌شد و تغییرات شدید اقلیمی را به بار می‌آورد. این شرایط برای وقوع تکامل زیستی مشکل‌ساز بود یا حداقل، بروز آن را به شکل دیگری رقم می‌زد.

تاثیر ماه در جزر و مد دریاها

یکی از مهم‌ترین نقش‌های ماه، به تاثیر آن روی جزر و مد مربوط می‌شود؛ پدیده‌ای که برای ظهور نخستین شکل‌های حیات روی زمین، ضروری بوده است.

جزر و مد دریاها با ناپدید شدن ماه تقریبا از بین خواهد رفت

نواحی ساحلی، تغییرات دوره‌ای شدیدی را در میزان شوری تجربه کردند که شاید همین امر، عامل شکل‌گیری و تکامل مولکول های خود-تکثیرشونده بوده است؛ چیزی که در نهایت به خلق نوعی از حیات انجامید که ما می‌شناسیم. البته خورشید هم در جزر و مد نقش دارد؛ اما تاثیر ماه در بروز این پدیده بیشتر است و به دو سوم می‌رسد.

از طرفی جزر و مد با تنظیم جریان‌های اقیانوسی، به کنترل اقلیم زمین نیز کمک می‌کند؛ این جریان‌ها مسئول توزیع آب های سرد و گرم در سراسر سیاره هستند. اثر ترکیبی آن‌ها، موجب برقراری تعادل در شرایط آب و هوایی زمین و بین عرض‌های جغرافیایی مختلف می‌شود.

با این اوصاف، قمر زمین آنچنان که سزاوار بوده مورد توجه یا ستایش قرار نگرفته است. ما بیش از آنکه بتوانیم تصورش را بکنیم، به آن وابسته هستیم و با ناپدید شدن ماه قادر به زیستن نخواهیم بود.