ماموریت کاوشگر جدید ناسا مریخ 2020، یافتن نشانه های حیات در سیاره سرخ است

MacTavish · 19/8/19

ناسا (NASA) اعلام کرده که کاوشگر جدید مریخ 2020 خود را به سیاره سرخ می‌فرستد؛ این مریخ نورد که مریخ 2020 نام دارد، ماموریت یافتن نشانه های حیات در سیاره مریخ را به عهده گرفته است.

درست از همان لحظه‌ای که بشر متوجه شد توانایی کاوش مریخ را دارد، یک سوال عظیم و بسیار مهم برایش بوجود آمد؛ آیا در مریخ حیات وجود دارد؟ طی سال‌های اخیر، همین سوال، خود به دو سوال کاملا مستقل تقسیم شده است. یک سوال این است که آیا به صورت همزمان و موازی با حیاتی که ما در سیاره زمین داریم، در سیاره مریخ هم حیات وجود دارد؟ احتمال مثبت بودن پاسخ این سوال، که شباهت بسیار زیادی با همان سوال ابتدایی بشر دارد، روز به روز درحال کاهش یافتن است. اما سوالی که طی سال‌های اخیر بوجود آمده و احتمال مثبت بودنش هم اصلا کم نیست، این است که ممکن است میلیون‌ها سال پیش در مریخ حیات وجود داشته بوده باشد؟ از آنجایی که هر دو سوال، برمبنای شواهد علمی هستند، دانشمندان هم جست‌وجوی خود برای یافتن نشانه حیات در مریخ را به دو بخش تقسیم کرده‌اند؛ یکی یافتن نشانه‌هایی از وجود موجودات زنده در این سیاره و دیگری، یافتن شواهد تاریخی که نشان دهد میلیون‌ها سال پیش، در سیاره سرخ حیات وجود داشته است. مریخ نورد جدید ناسا قرار است روی مورد دوم تمرکز کند!

مریخ 2020 به دنبال کشف حیات فرازمینی به دهانه جِزِرو می‌رود

یکی از اصلی‌ترین مشکلات ناسا برای یافتن نشانه های حیات در مریخ پیدا کردن مکانی مناسب برای فرستادن مریخ نوردهایش است. اما خوشبختانه بنظر می‌رسد دانشمندان ناسا توانسته‌اند بهترین جای ممکن برای یافتن نشانه های حیات در مریخ را پیدا کنند. مریخ نورد جدید ناسا که در سال 2020 عازم سیاره سرخ می‌شود، قرار است به کاوش دهانه جِزِرو (Jezero Crater) بپردازد. نام این مریخ نورد، مریخ 2020 یا Mars 2020 است.

دلیل انتخاب دهانه جِزِرو

دهانه جزرو از نظر زمین‌شناسی، منطقه‌ای بسیار غنی است. در این دهانه، سنگ‌های بسیار گوناگون و متنوعی وجود دارد که می‌توانند هم در یافتن نشانه های حیات در مریخ به ناسا کمک کنند و هم درک بهتری راجع به این سیاره، عاید دانشمندان کنند. یکی از کسانی که در انتخاب دهانه جِزِرو به عنوان مقصد کاوشگر مریخ 2020 نقش داشته، آقای بریانی هورگان (Briony Horgan) است. او معتقد است که علاوه‌بر غنی بودن جِزِرو از نظر زمین‌شناسی، این دهانه 45متری، زمانی جایگاه قدیمی‌ترین دریاچه مریخ بوده است. هورگان معتقد است که در دوران نواکیان (Noachian Period، یک دوره تاریخی در مریخ از 4.1 تا 3.7میلیارد سال قبل) در این منطقه، یک دریاچه فعال همراه با سیستم رودخانه‌ای وجود داشته است.

شاید جالب باشد این را هم بدانید که دهانه جزرو، تنها مکان مورد نظر ناسا برای فرستادن مریخ 2020 نبوده است. درواقع سه مکان دیگر هم همزمان با جزرو مورد بررسی ناسا قرار گرفت که درنهایت، آن‌ها جزرو را انتخاب کردند. آن سه مکان دیگر، سِرتیس شمال‌شرقی (Northeast Syrtis)، تپه‌های کلمبیا (Columbia Hills) و یک منطقه مرموز و غیرمنتظره بنام میانه (Midway) بوده‌اند. نکته جالب و هیجان‌انگیز برای ناسا این است که اگر همه‌چیز بر وفق مراد پیش برود، از نظر جغرافیایی این احتمال وجود دارد که کاوشگر مریخ 2020 بتواند پس از کاوش دهانه جزرو، به سمت میانه یا همان Midway حرکت کند و این منطقه را نیز کاوش کند. این منطقه هم از نظر زمین‌شناسی بسیار غنی است و اگر کاوشگر مریخ 2020 بتواند این منطقه را نیز کاوش کند، آنگاه می‌توان گفت که ناسا، با یک تیر، دو نشان زده است!

کاوشگر مریخ 2020

کاوش برای یافتن شواهد وجود حیات در میلیون‌ها سال پیش

اگر وجود دریاچه در دهانه جزرو را قطعی بدانیم، آنگاه می‌توانیم بگوییم که به احتمال بسیار زیاد، زمانی در این منطقه حیات وجود داشته است. شاید این حیات میلیون‌ها یا میلیاردها سال باشد که از بین رفته است اما شواهد و نشانه‌های وجود حیات، چیزی نیست که به سادگی، حتی پس از گذشت میلیاردها سال، از بین برود. یکی از جاهایی که می‌توان این شواهد و نشانه‌ها را در آن یافت، داخل سنگ‌ها است و همانطور که گفته شد، چیزی که در دهانه جزرو به وفور یافت می‌شود، سنگ است! اما چگونه می‌توان نشانه های حیات در مریخ را از دل این سنگ‌ها بیرون کشید؟ برای اینکار به تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای نیاز است که خوشبختانه بنظر می‌رسد ناسا تمامی این تجهیزات را نیز تدارک دیده است!

کاوشگر مریخ 2020 مجهز به جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات ساخت بشر است. با کمک این تجهیزات، مریخ 2020 می‌تواند وجود مواد ارگانیک در سنگ‌ها را بررسی کند. علاوه‌بر این، این مریخ نورد، مجهز به یک دستگاه اشعه X یا X-Ray بسیار پیشرفته هم هست که می‌تواند داخل سنگ‌ها و نمونه‌های یافته شده را نیز اسکن کند. با کمک این تجهیزات پیشرفته، مریخ 2020 نه تنها می‌تواند از وجود مواد ارگانیک در سنگ‌ها و نمونه‌ها مطلع شود، بلکه حتی می‌تواند مکان قرارگیری این مواد ارگانیک را هم پیدا کند. سپس این مریخ نورد، نمونه‌های یافت شده را درجایی مناسب نگهداری می‌کند تا ناسا در ماموریت بعدی خودش، این نمونه‌ها را به زمین بیاورد و به طور دقیق‌تر و تخصصی‌تر روی اینبار خود مواد ارگانیک یافت شده (اگر البته در سنگ‌ها، مواد ارگانیک یافت شود) و بافت سنگ‌ها مطالعه کند.

تجهیزات کاوشگر مریخ 2020

شاید بنظر برسد که یافتن حیات زنده در مریخ، مهمتر و جذاب‌تر از یافتن شواهد وجود زندگی باستانی در سیاره سرخ باشد. اما این موضوع را هم هرگز فراموش نکنید که اگر بشر مطمئن شود که در گذشته در سیاره مریخ، حیات وجود داشته است، آنگاه انقلابی عظیم، شاید حتی عظیم‌ترین انقلاب علمی تاریخ بشر رخ دهد. یافتن حیات باستانی در مریخ، می‌تواند آغازگر یافتن حیات زنده در دیگر سیارات و دیگر منظومه‌ها شود.