فرهنگ ارمنستان

Cinder · 29/7/19

ارمنستان، کشور کوهستانی کوچکی است که استقلال خود را در سال 1991 به دست آورد. این کشور بیشتر با فلات کوهستانی وسیعش شناخته می‌شود که مجموعه‌ای از رشته کوه‌ها، دره، قله‌های آتشفشانی، دریاچه‌ها و رودها را دربرمی‌گیرد. مردم ارمنستان، کشور خود را «هایستان» (Hayastan) می‌نامند که به معنی «سرزمین هایک‌ها» است. یک سوم جمعیت این کشور در پایتخت، یعنی شهرایروان متمرکز شده و 93% از کل جمعیت را ارمنی‌ها تشکیل می‎دهند. اما روس‌ها، کردها و یونانی‌ها نیز در میان آن‌ها به چشم می‌خورند. برای آشنایی بیشتر با سنت‌ها و آداب و رسوم مردم ارمنستان با ما همراه باشید.

زبان
زبان رسمی این کشور، زبان ارمنی است. البته در زمان سلطه‌ی روسیه و جمهوری شوروی بر آن، زبان روسی به عنوان دومین زبان رسمی کشور انتخاب شد. زبان ارمنی به 2 گروه تقسیم می‎شود؛ «ارمنی غربی» (Western Armenian)، بیشتر در شهرهای شرقی کشور رواج دارد و ارمنی‌های ساکن ایران هم از همین زبان استفاده می‌کنند که مبنای آن به قرن 19 میلادی و زمانی برمی‌گردد که در استانبول به این زبان صحبت می‌شد. البته املای زبان ارمنی غربی در دوره‌ی سلطه‌ی شوروی تا حدودی تغییر پیدا کرد. «ارمنی گرابار» (Grabar Armenian)، همان زبان نوشتار اصیل این کشور است که هنوز هم در مناجات‌نامه‌های «کلیسای حواری ارمنی» (Armenian Apostolic Church) از آن استفاده می‌کنند.

مذهب
مسیحیت از قدیم الایام مذهب غالب کشور ارمنستان به حساب می‎آمد؛ اما در دوران حکومت شوروی، توجه به دین تا حد زیادی کاهش پیدا کرد. البته بیشتر مردم همچنان به باورهایشان و به خصوص کلیسای حواری ارمنی وفادار ماندند. همچنین فرقه‌های کاتولیک و پروتستان نیز طرفداران خودش را در میان مردم ارمنستان دارد. درمجموع کلیسا در این کشور، نمادی از فرهنگ ملی و خانه‌ی مردم به شمار می‎رود. علاوه بر آن، مردم اهمیت بسیاری برای زنده نگه داشتن یاد اموات قائل هستند و برگزاری مراسم هفت و چهل در ارمنستان نیز رواج دارد و به قبرستان‌ها به خوبی در این کشور رسیدگی می‎شود.

لباس های سنتی
لباس‌های سنتی مردم ارمنستان، بسیار متنوع و رنگارنگ است. لباس خانم‌های ارمنی شرقی و غربی شباهت بسیاری به هم دارند و در قدیم، معمولاً لباس بلندی به نام «ارخالق» (Arkhaluk) به تن می‌کردند که دامن آن به زیبایی گلدوزی شده و دور کمرش با کمربند یا پارچه‌ی ابریشمی پوشانده می‌شد. ارمنی‌های غربی، دستمال سر و کلاه پر زرق و برقی را نیز به همراه لباسشان بر سر می‌گذاشتند. لباس سنتی آقایان از پیراهنی ابریشمی با یقه‌ای کوتاه تشکیل می‎شد و ارخالق ابریشمی‌شان که دکمه‌های کوچکی داشت را بر روی پیراهن می‌پوشیدند که کمربندی باریک با سگکی بزرگ را دربرمی‌گرفت. بعدها پارچه‌های دست باف بلندی را جایگزین این کمربندها کردند که چند بار دور کمر چرخانده می‎شد.

غذاهای سنتی
این کشور بعد از کسب استقلال از شوروی، توجه خود را بر روی کشاورزی در ابعاد کوچک متمرکز کرده است. معمولاً ارمنی‌ها در هر جای دنیا که باشند، عاشق گوشت کباب شده و سبزیجات هستند. علاوه بر آن، نان و نمک نقش مهمی در غذاهای ارمنی دارد. همچنین «هریسا» (Harissa) غذایی سنتی است که برای درست کردن آن، گندم و گوشت بره را می‌گذارند به آرامی بپزد. انار، میوه‌ی ملی محسوب می‎شود و آن را نمادی از حاصلخیزی به حساب می‎آورند.

آداب معاشرت و سنت ها
مردم ارمنستان، تأکید فراوانی بر مهمان‌نوازی و دست و دل بازی دارند. کودکان در مرکز توجه خانواده هستند؛ اما بعد از دوران بلوغ از آن‌ها انتظار می‎رود تا مسئولیت‌هایی را برعهده بگیرند. به تحصیلات نیز در این کشور اهمیت داده می‌شود و زنان در این زمینه، دارای حقوق مساوی هستند و می‌توانند تا هر مقطعی که بخواهند تحصیل را ادامه بدهند. تک همسری در این کشور رواج دارد و ترجیح بر این است که با اقوام نزدیک ازدواج صورت نگیرد. درمجموع، همیشه فاصله‌ی بسیاری بین مردان و زنان ارمنی بوده و با اینکه اخیراً به حقوق خانم‌ها رسیدگی بیشتری شده، اما هنوز هم دستمزد آن‌ها دو سوم مردان است.