تمرینات گسترش متن

YeGaNeH · 25/4/24

«به نام خداوند مهربان»

سلام به دوستان عزیزم و تمامی نویسندگان ارجمند که پیشرفت در نوشتن الویت آن‌ها است.
این تاپیک، شامل تمریناتی جهت گسترش متن برای نویسندگان مبتدی است.

امیدوارم خط به خط تاپیک برای شما مفید باشد.
~تیم آموزش نویسندگی رمان ۹۸ تقدیم می‌کند.~

YeGaNeH · 5/5/24

تمرین نامه‌ای به خود جوان‌ترمان:
یک نامه به خودتان در زمانی که جوان‌تر بودید بنویسید؛ چه حرفی برای گفتن خطاب به گذشته‌ی خودتان دارید؟ چه موفقیت‌هایی داشته‌اید؟ آیا حسرت‌هایی از گذشته برایتان به جا مانده؟ چه درس‌هایی از گذشته گرفته‌اید؟ چطور شد که تغییر کردید؟ و...
اگر داستان‌نویس هستید، می‌توانید از قول قهرمان یکی از داستان‌هایتان به سوالات بالا جواب داده و این تمرین را از زبان یکی از شخصیت‌های داستانتان و با توجه به اخلاق و طرز فکر امروزی او انجام بدهید.

تمرین طرح سوال:
وقتی شما کتابی می‌نویسید، به دو حالت می‌توانید خواننده را تشویق به ادامه‌ی خواندن کنید:
۱. علاقه‌مند حس کنجکاوی
۲. وعده‌ی یک فایده
در این تمرین با حس کنجکاوی خوانندگان سروکار داریم و می‌خواهیم ببینیم چطور می‌توانیم این حس را هر چه بیشتر در خوانندگان کتابمان به وجود بیاوریم.
مغز انسان هیچ‌وقت از سوال پرسیدن دست نمی‌کشد، چون می‌داند که فقط به این وسیله قادر است یاد بگیرد و تکامل پیدا کند.
تمرین عبارت از این است که ببینید اصلی‌ترین سوالی که کتاب شما می‌تواند مربوط به آن باشد چیست؟
سوال، نبودن قطعیت را مطرح می‌کند و نبودن قطعیت، ناشناخته‌ها را پیش می‌کشد و اگر ناشناخته‌ا‌ی وجود داشته باشد، مغز انسان به خودی‌خود میل زیادی دارد که از آن ناشناخته سر دربیاورد. بسته به این که آیا تا به حال کتاب نوشته‌اید یا نه، در مورد سوال اصلی هر یک از کتاب‌هایتان فکر کنید.
به عبارت دیگر، ببینید اساسی‌ترین سوالی که کتابتان به آن جواب می‌دهد کدام سوال است.
فراموش نکنید که در این تمرین می‌توانید در هر صفحه از کتابتان یا برای هر بخش آن سوالاتی پیدا کنید که کتابتان در حقیقت می‌خواهد به آن جواب بدهد.
برای پیدا کردن این سوالات پنهان در متن کتابتان سعی کنید در هر صفحه یا در هر فصل از کتابتان سوالات زیر را مطرح کرده و به دنبال جواب آن بگردید. «چه کسی؟ چه زمان؟ چرا؟ کجا؟» پاسخ خلاقانه یا مفید به این سوالات در هر صفحه‌ی کتاب، ضامن موفقیت شما به عنوان یک نویسنده است.
همین تمرین را می‌توانید در مورد کتاب‌هایی که خوانده‌اید یا دارید می‌خوانید نیز انجام بدهید و در هر صفحه‌ی آن از خودتان بپرسید که سوال اصلی مربوط به این صفحه چه سوالی می‌تواند باشد؛ سوالی که محتوای این صفحه سعی در جواب دادن به آن دارد کدام سوال است؟ در هنگام نوشتن کتاب نیز سعی کنید به طور مرتب این سوال را در مورد هر صفحه یا هر بخش از کتابتان از خودتان بپرسید و مطمئن شوید که هر قسمت از کتابتان به یک یا چند سوال مرتبط با موضوع کتاب جواب می‌دهد.

YeGaNeH · 5/5/24

تمرین از چشم غریبه :
اگر در حال نوشتن داستان کوتاه یا رمان هستید؛ صحنه‌ای از داستان یا رمانتان را از دیدگاه یک نفر غریبه که هیچ نقشی در داستان ندارد و تنها ناظر ماجراست بنویسید.

تمرین تصویرسازی برای متن:
یک فهرست از تصاویری که با موضوع کتابتان مرتبط می‌دانید بنویسید؛ اگر که داستان‌نویس هستید همین فهرست را در رابـ*ـطه با شخصیت‌های داستانتان هم انجام بدهید.
این فهرست‌ها را به عنوان تصاویری نمادین از آن‌چه می‌خواهید بنویسید در ذهنتان داشته باشید؛ مثلاً شما سه صحنه‌ی اساسی از زندگی قهرمان داستانتان را تصویرسازی می‌کنید و این سه صحنه همیشه در ذهن شما باقی می‌ماند و کل داستانتان را در همین سه صحنه در ذهنتان به هم پیوند می‌دهید؛ به این ترتیب می‌توانید بدون نیاز به هیچ ابزار یا کار اضافی، مسیر ادامه‌ی متن خودتان را همیشه در دسترس داشته باشید و پیش بروید.
برای کتاب غیرداستانی هم میتوانید. مثلاً برای کتاب آموزش تعمیر ماشین‌آلات این‌طور تجسم کنید که ابتدا مطالب تئوری را می‌نویسم، بعد بخش عملی و در پایان شرح ماجراهای واقعی در زمینه‌ی تعمیر فلان ماشین‌آلات را به متن اضافه می‌کنیم.

تمرین با شابلون:
آیا در متنی که نوشته‌اید گم شده‌اید؟ آیا نمی‌دانید که چطور باید به نوشتن کتابتان ادامه بدهید؟ یا شاید هم اصلاً نمی‌توانید کتابتان را شروع کنید.
نگران نباشید! تمامی این حالت‌ها برخلاف تصور اولیه‌تان طبیعی است و برای تمامی نویسندگان، حتی نویسندگان خیلی مطرح جهان بارهاوبارها اتفاق افتاده و می‌افتد.
شاید شما هم در چنین حالت‌هایی مثل بیشتر نویسندگان حس کنید که قافیه را باخته و در بین راه یا حتی در اول راه گیر کرده‌اید.
اگر چنین اتفاقی برایتان افتاد، بهتر است برای بیرون آمدن از این حالت این تمرین را انجام دهید.

برای کتاب داستانی :
الف) حادثه‌ی آغازین و مهم را بنویسید.
ب) مسئله‌ای که در حال اوج گرفتن و یا بیشتر شدن است را بنویسید.
پ) بحران داستان، یعنی اوج درگیری‌های داستان را بنویسید.
ت) راه حل برای به پایان بردن طرح اصلی و طرح‌های فرعی موجود در داستان را بنویسید.
با استفاده از شابلون بالا جاهای اضافی و ضعیف متنتان را بیشتر تشخیص خواهید داد.

یک جدول رسم کنید و طرح داستانتان را مرحله‌به‌مرحله در چند کلمه در آن جدول بنویسید؛ به این ترتیب مطمئن خواهید شد که لااقل در مسیر درست قرار دارید.

YeGaNeH · 5/5/24

جدولی که رسم خواهید کرد به شما امکان خواهد داد که وقایع یا بخش‌های کتابتان را به طور موازی و در کنار هم دیده و بسنجید. برای کتاب غیرداستانی بسته به موضوع آن باید اقدام کرد و فرمولی کلی برای آن نمی‌توان داد، ولی در یک نگاه کلی می‌توانید ابتدا جستجو و تحقیق موضوع‌های مورد نظرتان را انجام داده و درباره‌ی آن‌ها عمیق‌تر مطالعه کرده و بعد از آن مفاهیمی را که در نظر گرفته‌اید موضوع‌بندی کنید. همیشه سادگی و شفافیت در ساختار کتاب‌ها موردپسند اکثر خوانندگان از قشرهای مختلف قرار می‌گیرد. بنابراین، سعی نکنید کتابتان را نه از لحاظ نوشتار و نه از لحاظ ساختار خیلی پیچیده کنید.

تمرین بازنویسی :
یکی از کتاب‌های موردعلاقه‌تان را بردارید و به طور کاملاً تصادفی باز کنید. حالا فصلی را که در آن هستید از اول تا آخر بازنویسی کنید.
این بازنویسی باید برخلاف جهت کتاب باشد؛ یعنی آن فصل را با دیدگاهی مخالف یا متفاوت با نویسنده‌ی آن کتاب بازنویسی کنید. دقت کنید که بعد از انجام این تمرین می‌توانید کم‌کم کتاب‌هایی را که در زمینه‌ی کاری یا جزو علاقه‌مندی‌هایتان است با دیدگاهی متفاوت نگاه کنید. این دیدگاه متفاوت می‌تواند به شما ایده‌های بسیار خوبی برای نوشتن کتاب بدهد. کتابی که می‌توانید ایده‌اش را از دیگران الهام بگیرید، ولی آن را در خلاف جهت نویسندگان قبلی رشد دهید.

تمرین نجات از باتلاق:
خیلی از نویسندگان به‌خصوص نویسندگان تازه‌کار یک موضوع را برای کتاب غیرداستانی خود انتخاب کرده و به ی‌کباره چندین صفحه درباره‌ی آن می‌نویسند؛ همین اتفاق در مورد بعضی از داستان‌نویسان نیز می‌افتد. آن‌ها گاهی ناگهان شخصیتی را در ذهنشان تجسم کرده و بی‌اختیار چندصد یا یکی‌دو هزار کلمه در مورد آن شخصیت می‌نویسند، ولی خیلی زود متوقف شده و نمی‌دانند که چطور باید ادامه بدهند یا نمی‌دانند که باید با آن‌چه نوشته‌اند چه کنند؟
به این حالت اصطلاحاً باتلاق نویسندگی گفته می‌شود.
ایراد چنین طرز نوشتنی این است که نویسنده بدون در نظر گرفتن زیر ساخت‌های لازم و هماهنگی درمورد اجزای موضوع، شروع به نوشتن می‌کند.
شما باید زیرساخت‌هایی مانند موارد زیر را اول در ذهن داشته باشید و بعد از آن شروع به نوشتن کنید؛ اگر فی‌البداهه هم بخواهید بنویسید باز هم از قبل باید کارهایی کرده باشید؛ مثلاً اگر داستان می‌نویسید از قبل مشخص باشد که قهرمان چه کسی است، چه هدف‌ها و نیازهایی دارد و...
همچنین از قبل باید برای خودتان به عنوان یک نویسنده مشخص شود که ضدقهرمان داستانتان کیست و چرا می‌خواهد قهرمان داستان را متوقف کند.
در زمینه‌ی کتاب غیرداستانی هم حداقل باید پیش از شروع به نوشتن عنوان‌بندی‌هایتان برای خودتان مشخص باشد تا در زمان نوشتن کتاب موضوع‌ها قاتی هم نشوند. چرا که در غیر این‌صورت ویرایش آن‌ها بعد از تمام شدن کتاب سخت خواهد شد و در حقیقت کتاب را باید دوباره بازنویسی کنید تا به شکلی قابل‌قبول و منظم دربیاید.

YeGaNeH · 5/5/24

تمرین کشف رمز جذابیت کتاب:
آیا تا به حال کتابی خوانده‌اید که نتوانید آن را زمین بگذاری علت این موضوع چیست که عده‌ای از نویسندگان می‌توانند کتاب‌های جذابی بنویسند؟
هیچ به این فکر افتاده‌اید که برای این سوال جواب‌هایی قانع‌کننده پیدا کنید؟
اگر جواب‌هایی واقعی برای این سوال پیدا کنید در حقیقت نیمی از راه موفقیت در نویسندگی را پشت سر گذاشته‌اید.
برای این کار، یک یا چند صفحه متن بسیار جذابی که از آن خیلی خوشتان می‌آید را برداشته و با یک قلم و کاغذ بنویسید که چرا و به چه علت‌هایی فلان قسمت‌های آن متن خیلی جالب است.
معمولاً یکی از علت‌ها این است که در هر صحنه از چنین کتاب‌های موفقی چیز جدیدی معرفی می‌شود؛ این چیز جدید ممکن است یک مورد کوچک یا بزرگ درمورد درک خواننده از شخصیت‌های داستان باشد و یا اگر که کتاب یک کتاب غیرداستانی است، می‌تواند نکته‌ای مفید یا تعجب‌برانگیز باشد.
شما در این تمرین باید متن انتخابیتان از یک کتاب خیلی جذاب را مرور و بعد، صحنه‌های مهم را یادداشت کرده و جزئیات آن را بررسی کنید. سعی کنید بفهمید که چرا مردم از آن متن خوششان می‌آید.
هدف هر صحنه‌ی مهم و نقطه‌های عطف متن را مشخص کنید.
این تمرین را بارهاوبارها هر وقت که توانستید انجام بدهید. این کار قدرت خود شما را در نوشتن کتاب جذاب بسیار بالا خواهد برد.

تمرین کشف قلاب‌ها:
قلاب به چیزی می‌گوییم که باعث می‌شود خواننده به خواندن کتاب ادامه دهد.
چه بخواهید کتاب داستانی بنویسید و چه کتاب غیرداستانی، باید در سطرهای اول کتابتان یک قلاب داشته باشید تا خواننده به خواندن کتابتان ادامه بدهد.
اگر قبلاً کتابی چاپ کرده‌اید یا در حال حاضر سرگرم نوشتن متن کتابتان هستید، می‌توانید ابتدای کتاب خودتان و قسمت‌های دیگر آن را مجدداً بررسی کرده و ببینید که از تکنیک خلق قلاب تا چه اندازه توانسته‌اید استفاده کنید.
نکته‌ی مهم بعدی این است که ضمن بررسی قلاب‌های موجود در متن کتابتان به راه‌هایی فکر کنید که می‌توانید با استفاده از آن‌ها قلاب‌های موجود در کتابتان را برای جذب خوانندگان هر چه بیشتر تقویت کنید.

تمرین کشف سرنخ‌ها:
کتاب‌های خوب بهترین مربیان شما برای تبدیل شدن به یک نویسنده‌ی قوی هستند.
از خواندن کتاب‌های قوی نویسندگی یاد بگیرید.
اگر داستان‌نویس هستید آن نوع کتاب‌های داستانی را انتخاب کنید که گره افکنی و گره‌گشایی خاص خود را داشته باشند.

YeGaNeH · 5/5/24

زمانی که این کتاب‌های جذاب را می‌خوانید در مورد دلایل جذاب بودن آن‌ها فکر کرده و موارد مهمی را که به نظرتان می‌رسد یادداشت کنید. سعی کنید کتاب‌هایی انتخاب کنید که دارای گره افکنی و پیچش‌های خاص خود باشند. از کتاب‌هایی در این تمرین استفاده کنید که برای خودتان جذاب هستند؛ یعنی کتاب‌هایی که خود شما را به تعجب یا تحسین وادار کرده‌اند.
از ابتدای کتاب انتخابی‌تان مواردی را که گره افکنی توسط نویسنده است به طور جداگانه یادداشت کرده و در مورد آن‌ها فکر کنید.
به عبارت دیگر شما باید سرنخ‌های جالب را کشف کنید. نوع کلماتی که نویسندگان قوی در اشاره به سرنخ‌ها به کار برده‌اند را یادداشت کرده و به آن‌ها دقت کنید.
این تمرین به شما تکنیک‌های مختلفی یاد خواهد داد تا بدون این‌که تقلید حساب شود از آن‌ها در نوشتن کتاب خودتان استفاده کنید.

تمرین انتخاب ماجراجویی :
وقتی در حال نوشتن کتاب هستید، هر تصمیم درباره‌ی چیزهایی که می‌نویسید میتواند شما را وارد مسیر متفاوتی با تصمیم قبلی بکند. هر وقت احساس کردید نوشتن کتابتان جلو نمی‌رود و به اصطلاح در نوشتن قسمتی از کتاب گیر کرده و مانده‌اید؛ از روش زیر استفاده کنید. اگر کتاب داستان می‌نویسید به دو مسیر متفاوت فکر کنید که شخصیت اصلی یا هر یک از شخصیت‌های داستانتان می‌تواند طی کند، ببینید که سرنوشت آن شخصیت در هر اقدام به کجا منتهی خواهد شد؛ سپس یکی از آن مسیرها را که ترجیح می‌دهید برای ادامه‌ی داستانتان انتخاب کرده و بنویسید.
اگر کتابتان غیرداستانی است، باز به شکلی دیگر همین کار را بکنید و ببینید که مطرح کردن هر یک از حرف‌هایتان در این بخش از کتاب، کلاً کار شما را به کجا می‌تواند بکشاند. راه‌های مختلف را بنویسید و مسیری را که هر ایده طی خواهد کرد مشخص کرده و بعد از مقایسه یکی از آن‌ها را برای ادامه‌ی نوشتن کتاب انتخاب کنید.

تمرین ادامه‌ی نوشتن کتاب با سه سوال:
یکی دیگر از تکنیک‌های گسترش دادن متن، مطرح کردن سه سوال درباره‌ی جزئیات آن قسمت از کتابی است که در این لحظه دارید مینویسید یا قصد نوشتنش را دارید.
این سه سوال، سوال‌های ثابتی نیستند و در حقیقت می‌تواند بسته به متنی که تا به این لحظه در کتابتان نوشته‌اید یا می‌خواهید بنویسید متغیر باشد.
مثلاً شاید در حال نوشتن داستان هستید و بخواهید برای ادامه‌ی داستان یک محرک پیدا کنید‌ این محرک می‌تواند طرح چنین سوال‌هایی (و نه عیناً همین سوال‌ها) باشد:
- قهرمان داستان، «علی» کیست؟
- چرا او در اتاقش تند تند قدم می‌زند؟
- چه کسی در این لحظه به او زنگ می‌زند؟

YeGaNeH · 5/5/24

هر وقت که در نوشتن داستان یا متن غیرداستانی گیر کردید، سه سوال که بتواند به متن شما تحرک بدهد طرح کنید. با جواب به آن سوال‌ها ادامه‌ی کتابتان را خواهید نوشت، فقط به یک شرط و آن شرط این است که سوال‌ها را با تفکر طرح کنید، ولی جوابشان را فوری بدهید و روی جواب فکر نکنید؛ معمولاً با این روش، نتایج جالب‌تری به دست می‌آید. اگر که دیدید سوالات جذابی طرح نکرده‌اید سه سوال دیگر را امتحان کنید و آن‌قدر به این کار ادامه دهید تا بتوانید ادامه‌ی کتابتان را طبق دلخواه خودتان نوشته و گسترش دهید.

تمرین جدول زمانی :
شاید شما از قبل ترتیب وقایع کتاب داستان یا کتاب غیرداستانی‌تان را که می‌خواهید بنویسید مشخص کرده باشید، ولی بعد از شروع به نوشتن احساس کنید که نمی‌توانید ترتیب‌بندی آن‌ها را به خوبی رعایت کنید و یا شاید ببینید که ترتیب‌بندی مورد نظرتان آن‌طور که باید و شاید مفید نیست. در چنین حالتی اگر که داستان می‌نویسید یک جدول زمانی برای وقایع داستانتان تهیه کنید و از روی آن شروع به نوشتن بخش‌های مختلف داستان کنید.
اگر که فکر می‌کنید خود اتفاقات داستانتان چنگی به دل نمی‌زند، چنین سوالاتی از خودتان بپرسید:
- کدام اتفاقات مهم در داستان می‌افتد؟
- اگر شخصیت‌های داستان در آن لحظات مهم، تصمیم‌های مختلفی بگیرند، برای هر تصمیمشان سیر رویدادها چطور می‌تواند پیش برود و به چه ترتیب؟
اگر که کتاب شما یک کتاب غیرداستانی است، ابتدا موضوع‌های اصلی و بعد زیر مجموعه‌ی هر موضوع اصلی را مشخص کرده و در آخر، آن‌ها را باهم مقایسه کنید و ببینید که کدام یک از نظر ترتیب قرار گرفتن در کتاب باید پس و پیش شود یا کلاً تغییر کند.

تمرین خودکار قرمز:
یک خودکار قرمز برداشته و از دید یک آدم غریبه دوباره بخشی از کتابی را که نوشته‌اید، ولی آن را زیاد نمی‌پسندید بخوانید.
متن را بخوانید و به این موضوع فکر کنید که متن خوانده شده را به کدام جهت به غیر از سمتی که نویسنده‌ی آن برده می‌توانید ببرید؟
سعی کنید در متن پیش‌رویتان کلمات و مفاهیمی پیدا کنید که انعطاف‌پذیر هستند؛ بعد آن‌چه را که به نظرتان می‌رسد با خودکار قرمز در حاشیه‌ی همان متن بنویسید.
همچنین می‌توانید آن متن را با ایده‌هایی که در آن لحظه احتمالاً به فکرتان خواهد رسید بازنویسی کنید.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

تمرینات گسترش متن

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین