جایگاه رسانه در ترویج دین در بین عموم مردم بویژه جوانان

Tabassoum · 22/8/23

با آغاز هزاره سوم و توسعه و رشد فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، با حضور و گستردگی رسانه ها در سپهر عمومی و همه شئون زندگی، فضا و چارچوبی فراهم شده که آموزش، فرهنگ، سـ*ـیاست، اجتماع و... انسان، حولِ محور ارتباطات، رسانه و در بسـ*ـتر فضای مجازی جریان می یابد. عصر حاضر، عصر اطلاعات، رسانه و روایت ها نام گرفته است و فناوری های نوین ارتباطی به صورت گسترده در دسترس و مورد استفاده عموم مردم قرار گرفته است. در این هنگامه، پیام آوران و راویان برای بازنمایی واقعیات تلاش می کنند و هر روایت و پیامی بتواند بیشترین تأثیرگذاری را داشته باشد میتواند توجه مردم را به سمت خود جلب کند و در نتیجه رفتار آنها را بر اساس اهداف خویش شکل دهد. یکی از کارکردهای رسانه، آموزش، تبلیغ و ترویج پیام های دینی است. بسـ*ـتر رسانه می تواند کانونی برای حرکت مردم در راستای دین، بیداری اسلامی و کارکردهای عبادی، سـ*ـیاسی، تبلیغی، آموزشی، تربیتی، مبارزاتی و نظامی امت اسلامی باشد. تحقیق پیش رو با هدف طرح پرسش، بررسی و پاسخگویی به سؤال جایگاه و نقش رسانه و پایگاه های وسایل ارتباط جمعی نوین در ترویج و اشاعه فرهنگ دینی و دینداری در بین عموم مردم بویژه جوانان صورت گرفته است. در این راستا محقق با استفاده از روش کیفی و مشاهده مشارکتی اطلاعات لازم برای نگارش مقاله را با روش توصیفی، پیمایشی، کتابخانه ای و میدانی گردآوری و تألیف کرده است. یافته های تحقیق نشان از آن دارد که همزمان با پیشرفت بشر و بُروز تکنولوژی های جدید ارتباطی و هنری، اگر شیوه انتقال و جلوه گر ساختن پیام های دینی و ترویج مذهب با جذابیت بخشی در قالب های هنری، استفاده از بسـ*ـتر پایگاه های وسایل ارتباط جمعی نوین، فضای مجازی و رسانه در مسیر مورد توجه جامعه هدف بویژه جوانان صورت پذیرد، می تواند منجر به ترغیب، تشویق و اقناع مخاطبان شود و اهداف تبلیغی، اطلاع رسانی و آموزشی خود را تأمین کرده و آثار و برکات فراوانی داشته باشد

Tabassoum · 22/8/23

در عصر حاضر، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی مدرن یکی از مؤثرترین کانون ها، و بسـ*ـتری برای اطلاع رسانی، آموزش، تبلیغ، نشر و اشاعه ساختار، قالب ها و مفاهیم و ارزش های دینی و بازتاب تولید معانی دین و دینداری در عرصه اجتماع و هدایت و رهبری مؤمنان و اقشار مختلف مردم بویژه جوانان در پهنه ای به وسعت تمام جغرافیا و فرامرزی می باشد.

با توجه به ساختار نوین ارتباطی در عصر فناوری اطلاعات ، رسانه ها دارای کارکرد، فرصت، ظرفیت مناسب و نقش تأثیرگذاری در شکل گیری سبک نوینی از اعتبار بخشی و مدیریت محتوا و آموزش دینی، پوشش مناسب رسانه ای مذهبی و اسلامی در فضای مجازی و همچنین اهداف مختلف آموزشی، فرهنگی، تبلیغی و ایجاد و گسترش دانش و تمدن اسلامی را دارد.

ما در عصری زندگی می کنیم که عصر ارتباطات نامگذاری شده است. اگر افراد از مهارت های ارتباطی مناسب برخوردار نباشند، در بسیاری از جنبه های زندگی آسیب پذیر خواهند بود. لازمۀحضور فعال و تأثیرگذار برای آموزش ، ترویج دین و تبلیغ معارف اسلامی در فضای مجازی، تمرکز در تصمیم گیری، جدیت در اجرا بدون از دست دادن زمان، هماهنگی میان دستگاه ها، پرهیز از موازیکاری و تعارض، بهره مندی از سواد رسانه ای، استفاده از فناوری های سخت افزاری و نرم افزاری همچون وسایل ارتباط جمعی نوین، شبکه های اجتماعی، فضای مجازی و استفاده از هنر ارتباطات گرافیکی است.

در ساختار فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران ، حضرت امام خمینی(ره) نقش تبلیغات دینی و رسانه را چنین ترسیم فرمودند: «بدانید که تبلیغات در رأس امور است. امروز جهان روی تبلیغات می چرخد.» و در جای دیگر می فرماید: «می دانید که سلاح تبلیغات، برنده تر از کاربرد سلاح در میدان های جنگ است، باید از اسلحه تبلیغات آنها بیشتر ترسید و متأسفانه ما در این زمینه ضعیف هستیم...

امیدوارم با هماهنگی و نظم در تبلیغات، تمام دسیسه های دشمن خنثی شود.» (امام خمینی(ره)، ١٣٦١، ج ١٦، ص ١١٣- ١١٤)

در ادامه این مشی و رویکرد جامع نگری به جایگاه تبلیغات دینی در عرصه های نوین ارتباطی، رهبر حکیم و فرزانه انقلاب حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)، فضای مجازی را یکی از سنگرهای مهم نظام می داند و با نگاه راهبردی و دوراندیشی خویش، موضوع سبک زندگی و استفاده از فضای مجازی را به گفتمانی در جامعه بویژه محافل علمی و فرهنگی در راستای گسترش فرهنگ دینی و دینداری و مقابله با جنگ نرم نموده است.

معظم له در دیدار رئیس و اعضای شورای عالی فضای مجازی در شانزدهم شهریورماه سال ١٣٩٤ با اشاره به گسترش روزافزون و پرسرعت پدیدۀعظیم و بی نظیر فضای مجازی فرمودند: «باید با استفاده از تواناییها و استعدادهای جوان کشور و با سیاستگذاری صحیح و اقدامات سنجیده و هماهنگ و بدون از دست دادن زمان به سمت خروج از حالت انفعال در عرصۀفضای مجازی، و حضور فعال و تأثیرگذار و تولید محتوای اسلامی متقن و جذاب حرکت کنیم. . . . فضای مجازی به عنوان یک قدرت نرم فوق العاده در عرصه های مختلف از جمله فرهنگ، سـ*ـیاست، اقتصاد، سبک زندگی، ایمان ، اعتقادات دینی و اخلاقیات مورد استفاده قرار گیرد.» (برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای (مدظله العالی) به نشانی اینترنتی khamenei. ir، مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی)

Tabassoum · 22/8/23

در هر عصری تعامل انسان با انسان سنگ بنای فرهنگ و ترویج دهنده عقاید مردم است و هر چه این تعامل قوی تر باشد اشاعه فرهنگ به صورت بهتری صورت می پذیرد. یکی از راهکارهای ایجاد تعامل بین انسانها و انتقال آموزه ها و مفاهیم دینی به خصوص ترویج فرهنگ نماز و استفاده از پایگاه ها، فناوری ها، وسایل ارتباطی نوین و شاهراه های اطلاعاتی همچون بسـ*ـتر رایانه ، اینترنت ، رسانه های دیجیتال و الکترونیکی و فضای مجازی است. استفاده از این فضا می تواند موجب تعالی و افزایش آگاهی انسانها در زمینه اصول و فروع دین و اشاعه فرهنگ ناب محمدی(ص) شود.

مسئولین امر بخصوص حوزه های علمیه ، دانشگاه ها، مراکز آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی مرتبط با بکارگیری استراتژی مناسب و محاسن ظرفیت عظیم رسانه ها در قالب های مختلف هنری و ارتباطات گرافیکی می توانند تهدیدهای موجود در زمینه تهاجمات فرهنگی را به فرصتی برای برنامه ریزی برای ترویج فرهنگ اسلامی، ایرانی و مذهب تشیع کرده و به اهداف والای سفیران هدایت و اولیای الهی در نیل به اهداف بلند تمدن نهضت اسلامی و اشاعه اسلام ناب محمدی(ص) بیش از پیش مثمرثمر بوده و در حوزه های عبادی، علمی، سـ*ـیاسی و اجتماعی گام بردارند.

ضرورت و اهمیت طرح
ارتباطات و ارتباط متقابل، همیشه یکی از دغدغه های بشر در همۀعصرها بوده است . رسانه ها همواره در طول تاریخ حیات خود کوشیده اند با بهره گیری از انواع ابزارها و روش ها، به ارائه اطلاعات و اخبار اقدام کنند تا ضمن انجام وظایف اصلی خود، موجب جلب و جذب بیشتر مخاطبان را با هدف ادامه بقای خود فراهم کنند. در قرون اخیر رسانه ها و مطبوعات همیشه در صدد ارتباطی مفهومی و معنایی با مخاطب بوده اند و کوشیده اند تا با راه حلی ارتباط خود را با مخاطب در جای جای پهنای گیتی حفظ نموده و روز به روز محکم تر و وسیع تر نمایند.

حال سؤال مطرح شده اینجاست که در قرن ٢١ برای ارتباطی سریع و برای انتقال درست مفاهیم دینی و اسلامی، متولیان مذهبی از چه راهکارهایی بهره ببرند تا با ساختن بسـ*ـتری رسانه ای، همۀسلیقه ها و مخاطبان خود را راضی و منجر به پذیرش و اشاعه و گسترش دین و دینداری در جامعه شوند؟ تحقیق حاضر در نظر دارد تا جایگاه و نقش رسانه در ترویج دین در بین عموم مردم را مورد بررسی قرار دهد. اهمیت موضوع پژوهش حاضر از آنجا نشأت میگیرد که در جهان امروز، فضای مجازی به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی انسانها تبدیل شده است.

پاسکال فیلسوف و ریاضی دان فرانسوی، افکار عمومی را ملکه جهان می داند و مارشال مک لوهان، جامعه شناس مشهور کانادایی که در دهه ١٩٦٠ میلادی دیدگاه های خود در حوزه جامعه شناسی رسانه ها را به صورت نظریه ارائه کرد «رسانه» را پیام می داند و در اهمیت وسایل ارتباط جمعی در جهانی کردن پیام سخن می گوید.

بدون استفاده از وسایل ارتباط جمعی نمیتوان به توسعه و رشد پایدار در آموزش علوم اسلامی و حوزه دینداری رسید و از آن جهت که رسانه ها و مطبوعات و همۀساختار رسانه ای بر این تلاش اند تا اهداف خود را که همانا جذب سلیقه مخاطب، آموزش، تبلیغ و جهت دادن به فکر مخاطبان و حتی ساخت یک هنجار برای تعیین سبک زندگی مخاطب خود نیز می باشد را پیاده کنند، بسـ*ـتر فضای مجازی می تواند به عنوان یک وسیله و ظرفیت برای بهینه سازی، رشد و توسعه جامعه با رویکرد اسلامی و دینی همچنین نیل به اهداف بلند تمدن نهضت اسلامی و اشاعه اسلام ناب محمدی(ص) با شگردهای مختلف رسانه ای و گرافیکی به عرصه عمل برساند.

Tabassoum · 22/8/23

هدف اصلی در این تحقیق، بررسی جایگاه و نقش رسانه و پایگاه های وسایل ارتباط جمعی نوین در ترویج و اشاعه فرهنگ دینی و دینداری در بین عموم مردم بویژه جوانان می باشد. در کنار این هدف، شناخت مفاهیم نظری پیام ، رسانه ، فضای سایبر، سواد رسانه ای و وسایل ارتباط جمعی و همچنین تبیین آموزه های دینی در اهمیت تبلیغ از منابع کتاب آسمانی اسلامی قرآن کریم، احادیث و روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع)، فرمایشات حضرت امام راحل (ره) و حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) مدنظر قرار می گیرد و نهایتا به بررسی نظریات جایگاه و نقش ارتباطات و رسانه بر اساس یافته های دانشمندان این حوزه، مشتمل بر نقش وسایل ارتباط جمعی ویلبر شرام، نظریه های ارتباطی اشاعه و نوآوری اورت . ام . راجرز، تبلیغات به مثابه گفتمان دانش قدرت میشل فوکو، همچنین نقش های اجتماعی ارتباطات هارولد لاسول و چارلز رایت و نقش ارتباطات گرافیکی پرداخته می شود.

فرضیات تحقیق
به نظر می رسد کارشناسان مذهبی و فرهنگی در انتقال پیام های دینی به مخاطبان و ترغیب آنان برای استفاده از سبک زندگی اسلامی و ایرانی می توانند نقش موثری ایفا کند. از طرف دیگر، با ظهور و بروز وسایل ارتباط جمعی نوین در فرایند مدرنیته و جهانی شدن همچنین عصر ارتباطات و رسانه شکاف نسلی بین نوجوانان و جوانان به وجود آمده و جامعه پذیری عموم افراد بر اساس ارتباطات اجتماعی شکل گرفته است .

در اینجا به این نکته نیز می توان اشاره کرد که متولیان و مسئولان ذیربط با خلاقیت، نوآوری و استفاده از ابزارهای نوین همانند رسانه، وسایل ارتباط جمعی و طراحی در مجموعه ها و سازمان های مردمی بویژه کانون های دینی، دانشگاه ها، مساجد، فضای مجازی و تعمیم به کل جامعه می توانند باعث ایجاد فرهنگ مقاومتی به عنوان نظریه ای در مقابل تهاجم فرهنگی شوند و در نهادینه کردن فرهنگ، گسترش تمدن، آیین و مناسک های اسلامی همچون اشاعه فرهنگ عفاف و حجاب، عبادات دسته جمعی، حضور در مساجد و گسترش اقامه نماز جماعات و جمعه، آشنایی با احکام الهی و عمل به روح معنوی برنامه زندگانی دین مبین اسلام، قرآن کریم و افزایش تحرک و نشاط جوانان و تحقق سبک زندگی اسلامی باشند.

مفاهیم نظری تحقیق
یکی از مهم ترین گام های مؤثر در توصیف، تحلیل و تبیین هر موضوع یا پرسش در تحقیقات موضوع محور یا مسئله محور، مفهوم شناسی واژگان اساسی و کلیدی می باشد. بر این اساس، ابتدا مفاهیم کلیدی این تحقیق که ترکیب آن ها تشکیل دهنده عنوان و مهم ترین موضوعات مقاله حاضر است را به طور مجزا و

خلاصه شرح داده و سپس از این رهگذر به واکاوی موضوع تحقیق و نتایج آن پرداخته می شود:

«جایگاه»: در لغت نامه دهخدا، جایگاه به معنای مکان استقرار و هر محلی که در آنجا چیزی ثابت شود آمده است و در اصطلاح به معنای مرتبت، منزلت، مقام، موقعیت، منصب و پایگاه می باشد. رودکی شاعر پارسی زبان می گوید: «ابله و فرزانه را فرجام خاک / جایگاه هر دو اندر یک مغاک».

«نقش»: در لغت نامه دهخدا، نقش به معنای نگاشتن، نگارش، نقش کردن، کندن نگین، زینت کردن چیزی به رنگ یا رنگ هایی، صورت ، شکل، تصویر، نشان یا اثر گذاشتن در روی زمین معنا شده است و در اصطلاح به رفتاری گفته می شود که دیگران از فرد یا گروهی که پایگاه معینی را احراز کرده اند، انتظار دارند (کوئن: ١٣٨٧، ٨٠). به طور مثال نقش زن و شوهر که بعد از تصمیم گرفتن به ازدواج آن را احراز می کنند یا نقش های شغلی در مشاغل علمی، آموزشی و فرهنگی مثل نقش مبلّغان دینی، معلمان و اساتید که در اجتماع و جامعه پس از احراز صلاحیت های لازم به آنها محوّل می شود.

«پیام» (Message): یکی از عناصر اصلی هر ارتباطی به شمار می رود. اگر فرستنده و گیرنده را دو عنصر اصلی ارتباط بدانیم، پیام سومین بخش مهم هر ارتباط است. در تعریف پیام، گستردگی فراگرد ارتباط و انواع آن (کلامی و غیرکلامی) به چشم می خورد. (بیژنی، ١٣٩١: ٣٣) وقتی ما صحبت می کنیم، کلام ما یک پیام است. پیام می تواند غیرکلامی باشد، مانند زبان بدن مثل گریستن، اخم کردن، فریاد زدن یا متنی باشد مثل نوشته یا گرافیکی باشد مثل نقاشی و. . . .

«رسانه» (Media): به معنای وسیله رساندن است و در اصطلاح به هر وسیله ای گفته می شود که مطلب یا خبری را به اطلاع مردم برساند. (عمید، ١٣٩٠: ٤٢٩)

Tabassoum · 22/8/23

رسانه های جمعی» (Mass Media): شامل مجموعه وسایل غیرشخصی که انتقال پیام سمعی، بصری و یا هر دو را به سوی مردمی بسیار و در مناطق دوردست موجب می شوند. شاخص این وسایل ارتباط آنان با جمع است و می توانند بین جمع با جمع ارتباط برقرار کنند. تاریخ رسانه های جمعی با کتاب های چاپی آغاز می شود و پس از آن با عبور از روزنامه ها، سینما، رادیو، تلویزیون به رسانه های الکتریکی نوین یا تله ماتیک (Telematics) ختم می شود. (بیژنی، ١٣٩١: ٤٨)

«مخاطب» (Audience): در یک تعریف ، مخاطبان رسانه ، افراد و گروه های ناشناخته ای هستند که محصولات رسانه ها برای آنان تولید می شود. بنابراین مخاطب را می توان مصرف کننده این محصولات دانست (بیژنی، ١٣٩١: ٦٢). البته برخی رسانه های مخاطبان خاص، شناخته شده و محدود دارند مانند کانالی که در شبکه اجتماعی برای اطلاع رسانی افراد یک مجموعه در سازمان خاص ایجاد می شود.

«فضای سایبر» (Cyberspace): در ایران از آن به عنوان فضای مجازی تعبیر می شود که شامل مجموعه تعامل انسان ها از طریق رایانه و فن آوری های نوین ارتباطات، بدون در نظر گرفتن زمان و مکان است.

تعاریف زیاد از سایبر عنوان کرده اند و حتی با الفاظی چون ارتباط مجازی (Virtual Communication) و یا حافظه مجازی (Virtual Memory) معرفی کرده اند. بهترین تعریف از فضای سایبر این است که: «محیط الکترونیکی واقعی است که ارتباطات انسانی به شیوه ای سریع، فراتر از مرزهای جغرافیایی و با ابزار خاص خود، در آن زنده و مستقیم روی می دهد.» (آهنگران ، ١٣٩٥: ١٧)

«سواد رسانه ای»(Media Literacy): اصطلاحی است که طی چند سال اخیر در ادبیات پژوهشی و آموزشی رسانه ها وارد شده و اگر چه تعریف های گوناگونی از آن ارائه شده است، اما محور همه آن ها آگاهی شهروندان به عنوان مخاطب رسانه هاست. پروفسور یحیی کمالی پور «سواد رسانه ای» را یکی از مهم ترین موضوعات رسانه ای امروز دانسته و میگوید: «در دنیای امروز رسانه ها یکی از اجزای اساسی جوامع بشری هستند لذا سواد رسانه ای شامل تحقیق، تحلیل، آموزش و آگاهی از تاثیرات رسانه ها (رادیو، تلویزیون، فیلم ، موسیقی، روزنامه، مجله، کتاب، اینترنت، تکنولوژیهای جدید ماهواره ای، رسانه های الکترونیک و. . .) بر روی افراد و جوامع می باشد. یکی از اهداف اصلی سواد رسانه ای آگاه کردن و سعی در کم کردن تاثیرات منفی رسانه ها بر روی کودکان ، دانش آموزان و جوانان است. قدرت رسانه ها در این است که مخاطبین ناخود آگاه، با یک دیدگاه، رفتار و گفتار بخصوص هماهنگ می شوند.» (برگرفته از پایگاه اینترنتی پروفسور کمالی پور، مقاله «سواد رسانه ای» به نشانی اینترنتیkamalipour. ir )

دکتر جیمز پاتر، استاد گروه ارتباطات دانشگاه کالیفرنیا در سانتاباربار در پاسخ به علل نیاز به سواد رسانه ای چنین می نویسد: «رسانه ها چنان اطلاعات فراوانی را عرضه می کنند که نمی توانیم از برخورد فیزیکی با این پیام ها پرهیز کنیم. بنابر این با پردازش خودکار این اطلاعات خود را (در برابر سیل عظیم آن) از نظر روانی محافظت می کنیم .» (دکتر دبلیو جمیز پاتر، ١٣٩١: ١٧).

به طور کلی می توان رسانه ها را به انواع ذیل دسته بندی کرد: ١- رسانه چاپی (Printed Media)، ٢- رسانه های الکترونیکی (Electronic Media) شامل رادیو و تلویزیون، ٣- رسانه های دیجیتال Digital) (Media (با تبدیل محتوای چاپی و الکترونیکی به صفر و یک و برنامه ریزی به زبان رایانه)، ٤- رسانه های برخط (Online) (با قرار گرفتن اطلاعات صفر و یک شده بر روی محیط وب) و ٥- رسانه های فضای سایبر (Cyberspace) که علاوه بر قرار گرفتن اطلاعات در محیط وب بر پس فرست (Feedback) استوار است و امکان بازخورد و تعامل دو طرفه بین گیرنده و دهنده پیام وجود دارد و مرحله پیچیده و حرفه ای تر در بعد مهارت های اجرایی آموزشی و تبلیغی است.

«نظریه»(Theory): فرهنگ علوم اجتماعی نظریه را چنین تعریف می کند: «مجموع بینش های سازمان یافته و منظم در مورد موضوعی مشخص». در جریان تحقیق و پژوهش علمی، نظریه که ساخته و پرداخته اندیشه است باعث تبیین و مشخص شدن نتایج به دست آمده و جای گرفتن آنها در یک مجموعه می شود. (بیژنی، ١٣٩١: ٦٨)

Tabassoum · 22/8/23

همزمان با پیشرفت بشر و بروز تکنولوژی های جدید ارتباطی و هنری، اگر شیوه آموزش دینی، انتقال و جلوه گر ساختن پیام های موردنظر علوم اسلامی با استفاده از امکانات جدید، با جذابیت بخشی، استفاده از بسـ*ـتر پایگاه های وسایل ارتباط جمعی نوین، فضای مجازی و ارتباطات گرافیکی در مسیر مورد توجه جامعه هدف بویژه جوانان صورت پذیرد، می تواند برای دارنده آن ایجاد قدرت کند و منجر به ترغیب، تشویق و اقناع مخاطبان بویژه جوانان در دینداری و ایجاد و گسترش تمدن اسلامی شود و اهداف تبلیغی، اطلاع رسانی و آموزشی خود را تأمین کند.

در همین راستا به منظور تبیین علمی پژوهش از آموزه های دینی در اهمیت تبلیغ، تعلیم و تعلّم و در حوزه ارتباطات از نظریه های ارتباطی اشاعه و نوآوری اورت. ام. راجرز، تبلیغات به مثابه گفتمان دانش قدرت میشل فوکو همچنین نقش های اجتماعی ارتباطات هارولد لاسول و چارلز رایت، نقش وسایل ارتباط جمعی ویلبر شرام و نقش ارتباطات گرافیکی استفاده شده است.

اهمیت رسانه، تبلیغ و تعلیم و تربیت در آموزه های دینی: فلسفه بعثت انبیاء و سفیران آسمانی و هدف نهایی کتاب های آنان، ارشاد و هدایت مردم و اجرای مسئله آموزش، تربیت و تبلیغ بوده است.

در اسلام مراد از تبلیغ، آشنا نمودن مردم با احکام اسلامی و معارف الهی و بشارت دادن مؤمنان و انذار و هشدار مخالفان است. در قرآن کریم برای تبلیغ، کلماتِ «انذار «، «بلاغ»، «تبشیر»، «تخویف»، «هدایت»، «ارشاد»، «دعوت» و «امر به معروف و نهی از منکر» آمده که هر یک بهُ بعدی از ابعاد تبلیغ، اشاره دارد. (قرائتی، 25: 1391)

خداوند متعال در قرآن کریم آیات فراوانی را در خصوص تبلیغ و رسالت پیام رسانی و بصیرت دهی برای هدایت بشر نازل فرموده است که به یک نمونه از این آیات نورانی اشاره می شود: «ما عَلَی الرَّسُولِ إِّلَا اْلَبَلاغُ وَالَّلهُ یعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَمَاَ تکْتُمُونَ؛ بر پیامبر [خدا وظیفه ای] جز ابلاغ [رسالت ] نیست و خداوند آنچه را آشکار و آنچه را پوشیده می دارید می داند.»(مائده: ٩٩). همچنین در بسیاری از آیات قرآن خداوند خود را معلم و آموزگار معرفی کرده است. به عنوان نمونه در آیه ٢ سوره الرحمن می فرماید:«الرَحمن علم القرآن؛ خداوند رحمان، قرآن را آموزش و تعلیم داده است.»

نظریه ارتباطی اشاعه و نوآوری اورت. ام. راجرز: به اعتقاد متفکران حوزه نوسازی روانی به خصوص راجرز و همکارانش مقابله و برخورد با امری نو دارای مکانیزمی است که متاثر از عوامل گوناگونی است .

فن آوریهای ارتباطی و اطلاعاتی به عنوان ابزاری نو، هم کارکرد ارتباطی و هم کارکردهای دیگری از قبیل آموزشی، اطلاع رسانی و غیره دارند. با توجه به تبیین نظریه های نشر، این فنآوریها میتوانند تغییرات و واکنش هایی را در جامعه روستایی داشته باشد. همان گونه که ورود فن آوریهایی نظیر رادیو، تلویزیون و اداوت کشاورزی در این جامعه داشته است.

راجرز با این هدف دست به مطالعه نشر نوآوری میزند که معتقد است، اگر چه حقیقت دارد که ما بیش از هر زمان دیگری در عصر تغییر زندگی میکنیم اما ساختار نظام اجتماعی و ویژگیهای فردی غالبا مانع نشر نوآوریها میشود. فعالیت های ما در زمینه آموزش، کشاورزی، پزشکی، صنعت و مانند آنها، غالبا بدون بهره گیری از مزایای آخرین دانسته های پژوهش جاری است (راجرز، ترجمه کرمی و فنایی، ١٣٦٩: ٧٣).

Tabassoum · 22/8/23

تبلیغات به مثابه گفتمان دانش قدرت میشل فوکو: تشبیه تبلیغات به عنوان یک رژیم حقیقت قدرت همزمان هم میتواند محدودکننده و هم فراهم کننده یک توصیف از تبلیغات باشد و محدودکننده به این دلیل که احتمالا نگاه ها را تنها به سوی جنبه های سرکوبگر و محدودکننده آن میکشاند. اگرچه این جنبه ها همواره در تبلیغات حضور دارند و کارکرد اصلی را در نظام تبلغات معاصر دارند (فوکو، ترجمه سرخوش، ١٣٩٢: ٣٦).

نقش های اجتماعی ارتباطات : نظریه های مربوط به نقشهای اجتماعی و کارکردهای ارتباطات پس از جنگ جهانی دوم در دیدگاه های مطالعاتی و تحقیقاتی ارتباطی، تأثیرهای خاصی به جا گذاشتنه اند. تعریف و طبقه بندی دقیق نقشهای اجتماعی ارتباطات، برای نخستین بار از سوی هارولدلا سول، محقق معروف آمریکایی در مقاله ای که در سال ١٩٤٨ در این باره نوشت (لاسول، ١٩٧٥)، صورت گرفت. وی در این مقاله ، سه نقش اساسی نظارت بر محیط (نقش خبری)، ایجاد و توسعۀ همبستگیهای اجتماعی (نقش تشریحی) و انتقال میراث فرهنگی (نقش آموزشی)، برای وسایل ارتباط جمعی در نظر گرفت. (براسونال، ١٩٤٨: ٩٣).

بر اثر توجه خاصی که در مطالعات «فراگرد ارتباط» به دریافت کنندگان پیام شده است ، مفهوم «همگرایی»، که معرف استنباط ها و ادراک های مشترک افراد در مورد موضوع ها و مسائل معین است نیز اهمیت خاص یافته است. با تکیه بر این مفهوم، گفته میشود که هر چه میزان همگرایی افراد بیشتر باشد، جریان ارتباط بین آنها مؤثرتر میشود. (محسنیان راد، ١٣٩٠: ٩١).

نقش وسایل ارتباط جمعی: امروزه عمده ترین نقش های وسایل ارتباط جمعی عبارتند از: فرهنگ سازی، آموزش، خبر، اطلاع رسانی، گذران اوقات فراغت و ایجاد مشارکت اجتماعی. ( معتمدنژاد، ١٣٨٥: ٦٣)

دکتر سید محمد دادگران در کتاب مبانی ارتباط جمعی در تبیین نقش وسایل ارتباط جمعی آورده است: ویلبرام شرام بر اساس پژوهش های بی شمارش در مورد نقش وسایل ارتباط جمعی درجهان سوم می گوید:

«ترغیب مردم در کشورهای در حال توسعه به تصمیم گیری پیرامون توسعه ، زمینه دادن به آنها برای مشارکت موثر، تسریع و هماهنگ کردن تحولات مورد نظر همچنین تحقق توسعه اجتماعی با بسط آموزش و اطلاعات و تأثیرپذیری از طریق وسایل ارتباط جمعی و توسعه فرهنگی و اقتصادی محقق می شود.» (دادگران، ١٣٩١: ١٠٥ 164)

نقش ارتباطات گرافیکی: ارتباط گرافیکی در دنیای مدرن امروز، واسطه ای برای پیوند جامعه و هنر می باشد. آثار ارتباطات گرافیک امروزه همه جا در زندگی ما پیوند خورده و کاربرد دارند. طراحی اسکناس ها، آرم های مختلف، تابلوهای راهنمایی، بروشورها، عکاسی و. . . شبیه به اکسیژنی شده اند که تا زمانی که حضور دارند و تنفس می کنیم، متوجه نقش حیاتی آنها نمیشویم. (محسن زاده، ١٣٩٥: ١٦)

به خدمت گرفتن تمامی شیوه های رایج در بیان هنری پیام برای واگویه مستقیم یا غیرمستقیم پیام با عنایت به موقعیت های زمانی و مکانی، هنری است که مدیران موفق روابط عمومی را از دیگر همکارانشان جدا میسازد. ایجاد و توسعه رشته آموزشی ارتباط تصویری (گرافیک) در مقاطع مختلف تحصیلی، تاسیس انجمن صنفی طراحان و فعالیت مؤثر هنرمندان این رشته در سطوح مختلف جامعه نشان میدهد که هنر گرافیک میتواند بیشتر از یک کتاب هزارتیراژی یا یک شعر در میان مردم نقش خود را پیدا کند. استفاده از ارتباطات تصویری بخصوص گرافیک خبری و اطلاع رسان می تواند با ایجاد جذابیت در ارائه پیام های دینی در فضای مجازی منجر به تشویق، ترغیب و اقناع مخاطب شده و باعث جذب سلیقه های مختلف گردد.

با توجه به اعتقاد متفکران حوزه نوسازی روانی به خصوص راجرز و همکارانش مقابله و برخورد با امری نو دارای مکانیزمی است که متاثر از عوامل گوناگونی است. اندیشه های نو توسط افراد در درجات مختلف پذیرش می شوند و وسایل ارتباط جمعی با ترکیب دانش، مهارت و نگرش های مختلف، معنا و محتوای ذهن و افکار دینی را در قالب سبک های جدید آموزشی و از طریق رسانه های نوین ارتباطی به عموم گیرندگان پیام و مخاطبین منتقل می کند.

Tabassoum · 22/8/23

فوکو به گفتمان قدرت معتقد است و در جامعه مردم را بازیگران حاکمان می داند. به طوری که یک عده معدود مشغول تماشای بازی و تئاتر عموم مردم طبق برنامه و سلیقه و بازیگردانی خودشان هستند. در صورتی که در زمان های گذشته سیاه چال هایی بود که افرادی در آن زندگانی بودند و از نور و روشنایی محروم بودند اما امروز افراد در جامعه زندانی ناظران هستند که به آن نظام سراسر بین در گفتمان زندان ها گفته میشود و هم اکنون فضای مجازی نقشِ گفتمان دانش و قدرت را در انتقال پیام های مذهبی، تأثیرگذاری، تشویق و ترغیب و اقناع مخاطب را دارد.

در حوزه ارتباط جمعی دنیس مک کوائیل از تأثیر پیام های رسانه های جمعی بر زندگی روزمره ما سخن می گوید: «کمتر کسی را می توان یافت که سرچشمه اطلاعات و عقایدش را نتوان در رسانه ها پیدا کرد. این همه پول و تلاش صرف آن می شود که رسانه ها در جهانی هدایت شوند که تأثیر دلخواه ارتباط گر تحقق یابد.»(بیژنی، ١٣٩١: ٣٤)

با واکاوی نظریه های مربوط به نقشهای اجتماعی و کارکردهای ارتباطات، فضای مجازی از مهم ترین عناصر تأثیرگذار و نقش آفرین در ساختار اجتماعی جوامع و توجه مخاطبین به پیام های رسانه ای است و با ایفای نقش های مرتبط با آموزش، توسعه همبستگی اجتماعی و همگرایی افراد، انتقال میراث فرهنگی و ارزش های دینی، آگاهی بخشی و سرگرمی با حفظ تنوع و تازگی در تولیدات فرهنگی، تبلیغی، هنری بویژه در اشاعه دینداری و تمدن اسلامی تأثیرگذار است. در حقیقت در دنیای مدرن امروز، فضای مجازی، واسطه ای برای پیشرفت جامعه و ظهور تمدن اسلامی می باشد.

رسانه در دیدگاه امام خمینی(ره) و امام خامنه ای(مدظله العالی)
در اندیشه بنیان گذار و رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی رحمت الله علیه بالاترین خدمت بشری، رشد و تربیت صحیح نیروهای انسانی می باشد.

با نگاهی به فرمایشات امام راحل (ره) در خصوص کارکردهای رسانه می توان جمع بندی کرد که: «رسانه دینی تربیت محور است نه شخصیت محور؛ رسانه دینی ابزار تفکر است نه ابزار غفلت ملت؛ دست اندرکاران رسانه دینی از دین مداران جامعه اند نه دین بازانِ ریاکار، رسانه دینی غذای روح آدمی را در فرآیندی تدریجی به او ارائه می دهد.» (روحانی، ١٣٩٥: ٥)

توجه دادن به جایگاه و اهمیت امر تبلیغ دین از مواردی است که حضرت امام راحل بارها به آنها توجه کرده و مطالبی را گوشزد کرده اند. موضوعاتی همچون: اهمیت تبلیغات، استفاده از تمام امکانات، هماهنگی در تبلیغات ، خنثی کردن روش های مخالفان، توجه به تبلیغات سوء دشمنان، دقت در اسلامی بودن تبلیغات صدا وسیما، اهمیت تبلیغ فرهنگ اسلامی، صدور انقلاب با تبلیغ بر اساس معنویت، وجوب تربیت مبلغ ، تبلیغات مسموم علیه انقلاب اسلامی و دهها موضوع دیگر همواره مورد توجه حضرت امام (ره) بود که با نگاهی به صحیفه امام (ره) به ویژه جلدهای ١٦ تا ١٩، به این مهم برخورد خواهیم کرد.

مقام عظمای ولایت حضرت امام خامنه ای (مد ظله العالی) در حکم ریاست سازمان صدا و سیما در مورخ ١٥/ ٨/ ١٣٩٥ وظیفه اصلی رسانه ها را «هدایت و مدیریت فرهنگ و افکار عمومی جامعه» می داند که مسئولیت گسترش دین، اخلاق، امید، آگاهی و ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی در میان آحاد ملت را به عهده دارد و در جهت حفظ و ارتقای استقلال فرهنگی و هویت انقلاب ایران اسلامی و بصیرت با عزم ملی، ابتهاج معنوی، نشاط انقلابی و دوری از رفتارهای انفعالی منافقانه و فتنه انگیزانه نظام سلطه جهانی رسانه با تکیه بر اصول حق جویی و حق گویی، صدای صدق و دوستی، رعایت مرزهای امیدواری و نگرانی های عاقلانه، تقویت عهد دینی، توجه به دردها و نیازهای واقعی جامعه، پاسداری از اخوت اسلامی، رعایت حد و مرز سرگرمی ها و انتقاد دلسوزانه و سازنده در راستای معرفی و استقرار اسلام ناب محمدی (ص) هویداست.

رویکرد مذهب به رسانه و تبلیغ
رسانه های دینی تربیت محور و ابزار تفکر هستند. دین از رسانه ها در راستای نشر و گسترش خود استفاده کرده است. بررسی های تاریخی نشان می دهد که رسانه ها به تقویت دینداری کمک کرده اند و با به کارگیری ظرفیت رسانه ها توانسته اند به درک و شناخت انسان از جهان پیرامون خود معنا ببخشند.

گوهر ادیان توحیدی، پیام الهی است که به پیامبران مأموریت داده شده است تا آن را به گوش انسانها برسانند. همه پیامبران رسالت پیام آوری داشته اند و معجزه پیامبر خاتم (ص) قرآن جاوید و مساجد بزرگ ترین رسانه برای تبلیغ دین مبین اسلام می باشند.

خداوند متعال در قرآن کریم آیات فراوانی را در خصوص تبلیغ و رسالت پیام رسانی و بصیرت دهی برای هدایت بشر نازل فرموده است که به یک نمونه از این آیات نورانی اشاره می شود: «مَا عَلَی الرَّسُولِ إِّلَا اْلـ*ـبَلَاغُ وَاللَّهُ یعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَکْتُمُونَ؛ بر پیامبر [خدا وظیفه ای] جز ابلاغ [رسالت ] نیست و خداوند آنچه را آشکار و آنچه را پوشیده می دارید می داند.»(مائده : ٩٩)

Tabassoum · 22/8/23

رسانه در اسلام

در دوران قبل از ظهور رسانه های ارتباطی نوین، رسانه هایی وجود داشت که همان کارکرد رسانه ها از جمله آموزش ، اطلاع رسانی، خبردهی، تبلیغ، ارشاد، سرگرمی و نقش انتقال پیام ، ترغیب ، تشویق ، اقناع و متقاعدسازی مخاطبان را به عهده داشت.

از جمله رسانه های سنتی، مسجد و منبر می باشد که در طول تاریخ اسلام در تحولات سـ*ـیاسی و اجتماعی و بسیج اجتماعی نقش آفرین بود. اهمیت و اعتبار مسجد برای حکومت در منبر تجسّم می یافت و مسجد و مصلی های اقامه نماز جمعه و جماعات به طور عام و منبر به خصوص محلی برای ارائه و تبیین اعلان های رسمی و تحلیل مهم ترین تحولات سـ*ـیاسی و اجتماعی روز بود. نتایج جنگ ها، فرامین، احکام مالیاتی، احکام عزل و نصب صاحبان مناسب عالی رتبه از فراز منبر اعلان می شد و مساجد، تکایا، کاروانسراها، بازارها و مکان های عمومی رسانه محسوب می شدند.

خداوند متعال در قرآن کریم در خصوص دعوت به حضور مسلمانان به اقامه نماز جمعه در مصلی (مسجد) و بهره وری از فیوضات نماز عبادی و سـ*ـیاسی در سوره جمعه آیه ٩ می فرمایند: «یا أَیهَا اَّلذِین آَمنُوا إِذَاُ نودِی لِلصَّلَاةِ مِنْ یوْمِ اْلجُمُعَۀِ فَاسْعَوْا إِلَی ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا اْلـ*ـبَیعَ ذَلِکُمْ خَیرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است .» اهمیت نماز جمعه در اسلام به قدری است که مراجع دینی خواندن نماز ظهر برای نمازگزاران را اختیاری دانسته و دو خطبه و دو رکعت نماز جمعه اقامه شده توسط خطیب و امام جمعه را جایگزین نماز ظهر و کافی می دانند. (امام خامنه ای(مدظله العالی)، ١٣٩٠، سوال ٣٠٦)

قرآن رسانه اسلام
پیامبر اکرم (ص) برای ابلاغ پیام الهی در روزگاری که سخنوری، شاعری، فصاحت و بلاغت مهم ترین وسیله هنری و ارتباطی آن عصر بود با استفاده از ظرفیت های بیانی و شیوه های هنری پیام الهی و معجزه دین مبین اسلام، کتاب آسمانی قرآن کریم را با استفاده از همه وسایل ارتباطی مهم آن روزگار همچون مسجد، اذان، خطبه، نامه، ارتباطات چهره به چهره، مناسک عبادی سـ*ـیاسی حج ، نماز جمعه و نماز اعیاد اسلامی در اختیار انسانها قرار داد.

قرآن کریم به عنوان کتاب ناطق، برنامه روشن برای هدایت انسان و یکی از مهم ترین رسانه ها در دین مبین اسلام است. پیامبر اکرم (ص) در حدیث ثقلین که حدیثی مشهور و متواتر و مورد پذیرش همه مسلمانان است درباره لزوم پیروی از قرآن کریم و اهل بیت پیامبر(ص) که در حقیقت رسانه مسلمانان و دین مبین اسلام می باشد می فرمایند: «إِّنِی تارِکٌ فِیکُمُ الَّثَقَلینِ مَا إِنْ تمَسَّکْتُمْ بِهِمَاَ لنْ تَضِّلُوا کِتَابَ الَّلهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِّنَهُمَاَ لَنْ یفْترِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی اْلحَوْضَ؛ به درستی که من دو چیز وزین و گرانبها را در میان شما بر جای می گذارم، تا زمانی که به این دو تمسّک جستید هرگز گمراه نخواهید شد، کتاب خدا و خاندانم، زیرا این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.»(مجلسی، ١٣٨٦، ج ٢٢، ص 408)

برخی از ویژگی های قرآن کریم عبارتند از: جامعیت قرآن، اختصار، کتاب اندیشه و عمل، پیوستگی مطالب قرآن، جهانی بودن قرآن، جاذبۀ قرآن، فصاحت و بلاغت و اظهار عجز انسانها در برابر بلاغت و فصاحت قرآن، کلمات قصار، هنر الفاظ، ترکیب الفاظ، آهنگ کلمات و آیات، تازگی، نفوذ آیات، تنوع در مطالب، عدم تناقض در آیات، نامحدود بودن معارف قرآن، اعجاز در کلمات ، نظام شگفت انگیز حروف، تجسم حقایق، صراحت و قاطعیت ، وسعت معانی، نقش آفرینی قرآن، رعایت تناسب، نمادهای قرآن، سهل و ممتنع بودن، برخورد غیر مستقیم، مقدمه و ذوالمقدمه، حکم همراه با دلیل ، صیانت قرآن، ابتکار و استقلال، اصل تنوع در قرآن، پیراستگی از عیب ها، جهانی بودن زبان قرآن و زیبایی ظاهر و عمق معنا.

شکاف نسلی نوجوانان و جوانان
در برهه ای برای فاصله زمانی ده ساله تولد بین دو انسان، از تعبیر شکاف و تغییر نسل استفاده می شد اما هم اکنون با توجه به گسترش روزافزون فضاهای اجتماعی، شبکه های مجازی و رسانه های نوین اجتماعی در عصر مدرنیته، فاصله نسلی به کمتر از پنج سال رسیده است .

شکاف از جایی صورت می پذیرد که سرعت تغییرات اجتماعی به حدی باشد که نسل گذشته برای ارتباط با نسل جدید نتوانند نقاط مشترک نقاط مشترک تاریخی، ذهنی و ایجاد تفسیر مشترک از فضا و زمان و ارزش ها بیابند. نسل جدید با گسترش روزافزون فضاهای اجتماعی و شبکه های مجازی و رسانه های مدرن ارتباطی کمتر تن به آموزش پذیری و ارتباط با نسل گذشته می دهد و جذابیت های کلامی و ارتباطات شکلی و گرافیکی در بسـ*ـتر رسانه برای انتقال ارزش ها و معارف دینی از طریق اینترنت و تکنولوژی بیشتر است. در حقیقت، زبان مشترک و پیوند تاریخ یک نسل به نسل دیگر و انتقال ارزش و فرهنگ در صورتی امکان پذیر است که تخصص لازم فراهم آمده و زبان جدید صورت پذیرد.

برای جلوگیری از شکاف نسلی متولیان و مسئولان مذهبی نیازمند یادگیری و استفاده بهینه از پدیده های نوظهور و تکنولوژی های جدید ارتباطی، پیامدها و روابط نو در جوامع می باشند تا بتوانند آرمان ها و اهداف دینی را منطبق بر نظام ارزشی جدید، بر اساس مدرنیته و عقلانیت و درک جهان و زیست اجتماعی به نسل جدید منتقل کنند.

Tabassoum · 22/8/23

جذب نسل جوان و مقابله با تهاجم فرهنگی
هر جامعه مرکب از انسانهای متنوع با قومیت ها، فرهنگ ها و آداب، سنن و رسوم مختلف از پیر و جوان، زن و مرد می باشد. جوانان سرمایه های ارزشمند، مهم، تأثیرگذار، پویا و با نشاط در هر جامعه ای هستند که این گنجینه نیازمند حفظ و حراست می باشد. در صورت عدم آموزش، حفظ، مراقبت و حراست از نسل جوان و عدم سرمایه گذاری و رفتار حکیمانه و تکریم شخصیت و احترام به نیازهای جوانان ، این گروه فعال و پرشور و نشاط اجتماع از بین خواهد رفت و راه انحراف و هلاکت را در پیش می گیرند.

قرآن کریم فصل جوانی را فرصت استثنایی عمر انسان می داند و از مهم ترین ویژگی های جوانی در قرآن: آزادمنشی، تغییرپذیری، حق طلبی، عقلانیت گرایی همراه با قدرت و توانایی بر انجام اعمال است. به طوری که از حضرت ابراهیم (ع) به عنوان جوان بت شکن ، حضرت اسماعیل (ع) جوان صبور، حضرت یوسف (ع) جوان پاکدامن، حضرت موسی(ع) جوان غیور و با حیاء و فرزند لقمان جوان پندپذیر یاد شده است.

در سیره معصومین (ع) با نگاه مثبت به جوان و دوره جوانی نگریسته شده و پیامبران (ص) و امامان (ع) به جوانان شخصیت می دادند و آنان را به خیر و نیکی سفارش می کردند. در جلد هشتم کتاب کافی در حدیث شماره ٦٦ آمده است که: حضرت امام صادق (ع) یکی از شاگردان خود را برای تبلیغ و ترویج دین اسلام و پاسخ گویی به نیازهای فرهنگی مردم به شهر بصره فرستاد. بعد از مدتی، تلاش او مؤثر واقع نشد. خدمت حضرت بازگشت و راهنمایی خواست . امام فرمود: به محل مأموریت خود بازگرد و با جوانان کار کن و آنان را دعوت به حق نما. سپس به او فرمود: «عَلَیکَ بِالاحداثِ فَاِنَّهُم اَسرَعُ اِلی کُلِّ خَیر، جوانان را دریاب ، چراکه آنان زودتر از دیگران به کارهای خیر روی می آورند.»

برخورد با نسل جوان باید بر اساس واقع بینی، منطق و با ظرافت باشد و از هر گونه تفریط و افراط خودداری شود چراکه عدم واقع بینی و غیرمنطقی بودن در رابـ*ـطه با نیازها، سؤالات و احساسات این نسل موجب غرور و خودفریبی یا طغیان و سرخوردگی او می شود.

حضرت امام خمینی(ره) در مورد برخورد با نسل جوان خطاب به علماء و روحانیون می فرماید: «علماء و روحانیون ان شاءالله به همه ابعاد و جوانب مسئولیت خود آشنا هستند، ولی از باب تذکر و تأکید عرض می کنم امروز که بسیاری از جوانان و اندیشمندان در فضای آزاد کشور اسلامی مان احساس می کنند که می توانند اندیشه های خود را در موضوعات و مسائل مختلف اسلامی بیان دارند، با روی گشاده و آ*غو*ش باز حرف های آنان را بشنوند و اگر بیراهه می روند، با بیانی آکنده از محبت و دوستی راه راست اسلامی را نشان آن ها دهید.»(امام خمینی(ره)، ١٣٦١: ٩٨)

حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) نیز در خصوص لزوم برطرف کردن شبهات دینی و مسئولیت سنگین روحانیت فرمودند: «امروزه دین اسلام با جریان های مختلفی مواجه است. چه کسی باید به این جریان ها پاسخ دهد؟! جریان فراماسونری، شیطان پرستی، موسیقی های مبتذل، ابتذال فرهنگی که در عرصه موسیقی و سینما و رمان خودنمایی می کند، جریان هایی مانند عرفان های کاذب، فمینیسم، وهابیت، بهائیت و. . . از طریق رسانه های مختلف و مطبوعات و سایت های اینترنتی، ماهواره ها و شبکه های تلویزیونی و مانند این ها تا نشر کتاب، روزنامه، سخنرانی و امثال قلک و از انحای مختلف علیه اسلام و تشیع مشغول فعالیت هستند. این وظیفه حوزه است که بتوانند به این ها پاسخ دهد.»(بیانات در دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم، ١٣٨٩/٧/٨٩)

همچنین فرمودند: «امروز شبهه هایی مطرح می شود که آماج آن شبهه ها نظام است. شبهات دینی، شبهات سـ*ـیاسی، شبهات اعتقادی و معرفتی در متن جامعه تزریق می شود به خصوص در میان جوانان هدفش فقط این است که یکی را از یک فکری منتقل کند به یک فکر دیگری؛ هدفش این است که پشتوانه های انسانی نظام را از بین ببرد؛ مبانی اصلی نظام را در ذهن ها مخدوش کند؛ دشمنی با نظام است . لذا برطرف کردن این شبهه ها، مواجهه با این شبهه ها، پاک کردن این غبارها از ذهنیت جامعه که به وسیله علمای دین انجام می گیرد این هم یک پشتیبانی دیگر، یک پشتوانه دیگر برای نظام اسلامی است.»(همان)

استاد شهید مرتضی مطهری(ره) در کتاب «ده گفتار» در خصوص شناخت و جلوگیری از انحرافات فکری و اخلاقی جوانان فرمود: «ابتدا باید نسل جوان را شناسیم، نسل جوان ما مزایا و عیب هایی دارد؛ زیرا این نسل یک نوع ادراکات و احساساتی دارد که در گذشته نبود و از این جهت باید به او حق داد. در عین حال یک انحراف فکری و اخلاقی نیز دارد. باید آن ها را نیز شناخت و چاره کرد. چاره کردن این انحرافات بدون در نظر گرفتن مزایا و بدون احترام گذاشتن به آن ها میسر نیست. اگر بخواهیم به این امور بی اعتنا باشیم، محال است که بتوانیم جلوی انحرافات فکری و اخلاقی نسل آینده را بگیریم.»

به گفته رئیس پژوهشگاه فضای مجازی کشور در دی ماه سال ١٣٩٥، هم اکنون نزدیک به ١٧٠ هزار کانال فارسی در شبکه اجتماعی «-» فعالیت دارند و ١١هزار کانال تلگرامی بیش از ٥ هزار عضو دارند و هر کاربر ایرانی به طور متوسط در ١٣ کانال عمومی عضو است و روزانه نزدیک به یکصد مطلب در این کانال ها مطالعه می کند.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

دستیار تالار هنر

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین