اصول طراحی ساختمان‌های شهری

Arti · 20/7/23

۱-ساختمان‌های درمانی

مراکز درمانی برای پذیرش و طی شدن پروسه درمان بیماران احداث می‌شوند. مراجعین چنین فضاهایی آدم‌ها با شرایط ویژه هستند. شرایط افراد بیمار و حتی همراهان آنها به شکلی نیست که تحمل حضور در فضایی آشفته، گیج‌کننده و یا غیرمتمرکز را داشته باشند. در طراحی و ساخت ساختمان درمانی باید همه المان‌های معماری بنا حول محور آرامش بیماران و همراهان آنها تا طی شدن پروسه سازه درمانی تنظیم شود.
اصول ساخت ساختمان درمانی در تداوم سلامت بیماران و سرعت بخشیدن به پروسه درمانی آنها تأثیرگذار است. تا همین چند سال اخیر چندان نگاه تخصصی برای تأثیر فضای درمانی در شرایط حال بیماران وجود نداشت. عموماً ساخت درمانگاه با توجه به موقعیت بنا، مقدار متراژ و یا خلق ساختمانی با حداکثر بهره‌برداری از فضا بوده ‌است. اما حالا از تأثیر عمیق معماری بناهای درمانی برای بهبود حال بیماران و حتی تسکین دردهای آنها آگاه هستیم. لذا مهم است که درساخت کلینیک و یا هر فضای کوچک و بزرگ تمامی این نکات را در نظر داشته باشیم.

برای طراحی درمانگاه و دیگر نهادهای درمانی با انبوه چالش‌ها و الزامات مواجه هستیم که در بسـ*ـتری از ضوابط شهرسازی، نکات معماری، طراحی پلن فضاها والبته سری قوانین نظام پزشکی را شامل می‌شود. برای این منظور در مسیر ساخت درمانگاه به سلسله نکاتی مانند موارد زیر توجه می‌شود:

-سایت
-طرح جامع
-همسایگی ها
-دسترسی
-طرح و نقشه ساختمان
-تعامل بین عناصر معماری داخلی و خارجی ساختمان درمانی
-خروجی های اضطراری
-طراحی اتاق ها
-دیوارها، درب ها و پنجره ها
-اتاق های تأسیسات مکانیکی و الکتریکی
-مبلمان
-تجهیزات پزشکی

Arti · 20/7/23

معماری بنا، اصلی‌ترین مرحله در طراحی بیمارستان است. از کوچکترین کلینیک‌ها تا بزرگترین بیمارستان‌ها تماماً با فضاهای درمانی مواجه هستیم که باید در پلنی مناسب، خدمات کاملاً مفید برای مراجعین داشته باشند. قاعدتاً هر فضای درمانی از کنار هم قرار گرفتن اتاق‌های ویزیت بیماران، فضاهای آزمایشگاهی، بخش بسـ*ـتری و یا فضاهای درمان سرپایی و… شکل می‌گیرد. بسته به بزرگی ساختمان حضور این فضاها کم و یا زیاد است. این ساختمان می‌تواند یک بیمارستان باتمامی بخش‌های کاملاً حرفه‌ای باشد و یا یک کلینیک ساده برای خدمات شخصی از فعالیت‌های بهبودی شکل‌ گرفته باشد.

اصول معماری در ساخت ساختمان درمانی:

ضوابط معماری ساختمان درمانی برای جانمایی تمامی فضاهای استاندارد بیمارستان تدوین شده ‌است. با رعایت این ضوابط می‌توانیم از فضای درمانی استاندارد که مسیر پذیرش بیمار تا پروسه درمانی را کاملاً حرفه‌ای طی می‌نماید، برخوردار باشیم. البته در اجرای این فضاها رعایت برخی نکات کلیدی طراحی الزامی است. نکاتی مانند:

-فضای پذیرش باید در مجاورت ورودی اصلی جانمایی شده باشد. این فضا باید در دسترس سریع و ساده مراجعین قرار بگیرد.

-محیط داخلی کلینیک پزشکی باید فضایی آرامش‌بخش باشد. معماری داخلی فضاهای درمانی از مهمترین مراحل طراحی درمانگاه است.

-در مراحل ساخت کلینیک باید از دیوارهای عایق صوتی استفاده شود تا محیط داخل درمانگاه تحت تأثیر فضای شلوغ شهرها قرار نگیرد.

-دمای تمامی فضاها باید شرایطی مطلوب و دلپذیر داشته باشد. طراحی سیستم تهویه مطبوع سراسری و جانمایی فضاها برای خلق چنین سیستمی از الزامات ساخت درمانگاه است.

-کیفیت هوای فضاهای درمانی باید کاملاً پاکیزه و استریل باشد. لذا در تمامی پروژه‌های طراحی درمانگاه و یا دیگر فضاهای پزشکی، بر چگونگی طراحی هواسازها و جانمایی آنها در بخش‌های مختلف ساختمان پرداخته می‌شود.

-رنگ‌آمیزی فضای داخلی تا انتخاب مبلمان خصوصاً برای طراحی اتاق انتظار از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که با طراحی اصولی اتاق انتظار می‌توانیم ازاسترس و آشفتگی مراجعین بیمار بکاهیم.

-نورپردازی فضاهای درمانی نیز در پروسه آرامش همراهان تا درمان بیماران تأثیرگذار است. استفاده حداکثری از نور طبیعی معیار اصلی در طراحی درمانگاهاست. در عین ‌حال چگونگی استفاده از نورپردازی مصنوعی برای خلق روشنایی کامل نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

منبع: نیکان-گروه معماری آرکا

Arti · 20/7/23

۲-ساختمان‌های اداری

اگرچه امروزه اغلب واحدهای اداری به شکل فلت (flat) طراحی می شوند تا در نهایت هر کسب و کاری بتواند با توجه به نیاز خود آن را پارتیشن بندی کرده و پلان مخصوص به خودش را داشته باشد، اما در هر حال یک ساختمان اداری نیز همانند یک ساختمان مسکونی نیاز به یک نقشه اولیه دارد که برخی فضاها در آن مشخص شود. در این پلان اولیه برای یک ساختمان اداری نیز باید برخی نکات رعایت شود.

سایز واحد اداری برای بسیاری از کسب و کارها مهم است. هرچند در یک ساختمان اداری لزوما تمامی واحدها یک اندازه نیستند و می توان در طراحی پلان ساختمان اداری، واحدهای آن را در سایزهای مختلفی طراحی کرد تا نیازهای کسب و کارهای کوچک و بزرگ را به یک اندازه برطرف کند. اما این مساله نباید موجب شود یکی از واحدهای ساختمان اداری خیلی کوچک بوده یا نیازهای اولیه آن از جمله نور طبیعی یا پنجره کافی و تهویه مناسب برطرف نشود. بنابراین مهم است که به تعداد کارمندانی که در یک دفتر کار مشغول به کار می شوند، فضایی که به صورت استاندارد به خود اختصاص می دهند و نیازهای اولیه آن ها توجه کرد تا بتوان به خوبی چه پلان اداری کوچک چه یک نقشه ساختمانی بزرگ طراحی کرد.

اصلی‌ترین وجه تمایز انواع طراحی ساختمان اداری در باز یا بسته بودن این نوع فضا شکل گرفته و به طراحی متنوع این نوع فضا منجر می‌شود که شامل انواع زیر است:

-طراحی ساختمان اداری با فضای کار باز یا Open Office

این نوع طراحی که برای کار گروهی با بیش از 10 نفر کارمند طراحی شده برای فعالیت‌های نیازمند به ارتباط مستمر طراحی شده و جهت کارهایی با تمرکز پایین مناسب است.

-طراحی ساختمان اداری با فضای کار گروهی Team Space

فضای کاری نیمه بسته‌ای است که برای گروه‌های کاری 2 تا 8 نفره طراحی و با پارتیشن تقسیم‌بندی می‌شود. سطح تمرکز در این نوع طراحی متوسط بوده و برای فعالیت‌های گروهی در سطح متوسط مناسب است.

Arti · 20/7/23

-طراحی ساختمان اداری با اتاق گروهی Team Room

این فضای بسته کاری مناسب برای 4 تا 10 نفر بوده و به‌ویژه برای امور مهم و محرمانه اداری و نیازمند به ارتباط درون گروهی و مداوم مناسب است.

-جایگاه موقت Touch Down

این فضا برای 1 نفر و مناسب جهت فعالیت‌هایی با سطح تمرکز پایین طراحی شده است.

-سالن کار راحت Work Lounge

این نوع فضا برای موارد مشورتی یا تعامل فوری و جهت 2 الی 6 نفر طراحی شده است.

-طراحی ساختمان اداری تحت عنوان اتاقک کار Cubicle

این فضای نیمه بسته نیز با پارتیشن تقسیم شده و برای کار انفرادی و مشاغلی با سطح متوسط تمرکز مناسب است.

-طراحی ساختمان اداری با دفتر کار خصوصی Private Office

این فضا به شکل بسته و به‌طور اختصاصی جهت فعالیت‌های محرمانه و نیازند به تمرکز بالا و ملاقات‌های روزانه طراحی شده است.

طراحی ساختمان اداری با دفتر کاری مشترک Shared Office

این فضای اداری به شکل بسته و مناسب برای 2 یا 3 نفر مهیا شده و جهت فعالیت‌هایی با تمرکز متوسط در قالب گروهی طراحی شده است.

طراحی ساختمان اداری با باجه مطالعه Study Room

این فضا همانطور که از نامش برمی‌آید، برای مطالعه و تمرکز مناسب بوده و برای 1 نفر طراحی شده است.

بخش‌های مختلف در طراحی ساختمان اداری:

یکی از اصول مهمی که در طراحی ساختمان‌های اداری باید به آن توجه شود در نظر داشتن بخش‌های مختلف مورد نیاز در یک بنای اداری است. بر خلاف تصور اولیه، در یک سازه اداری تنها به امور اداری رسیدگی نمی‌شود و خدمه و کادر حاضر در آن نیازمند فضاهای ویژه با کاربری‌های متفاوتی نیز هستند. بسته به وسعت چنین مکانی و تعداد کارکنان آن و نیز با توجه به ساعات و میزان کار صورت گرفته در آن، نیاز به چنین فضاهایی در طراحی ساختمان اداری به‌چشم می‌خورد:

-قسمت اداری: این قسمت که اصلی‌ترین پلان در نظر گرفته شده برای یک ساختمان اداری است شامل دفاتر مجزا برای افراد به‌صورت منفرد یا گروه‌های 3 نفره بوده و نیز کارگاه‌ها و دفاتر گروهی را برای مجموعه‌های تا 20 نفره شامل می‌شود. بسته به اینکه فضای اداری با پلان باز یا بسته طراحی شده باشد، طراحی این بخش متفاوت خواهد بود.

Arti · 20/7/23

در اداراتی با پلان باز، جز بخش اختصاصی که برای منشی‌گری مجزا در نظر گرفته می‌شود، سایر بخش‌ها برای کار گروهی و فردی چند منظوره طراحی می‌شوند.

-خدمات بایگانی: اسناد، پرونده‌ها و متعلقات اداری موجود شامل میکروفیلم‌ها، لوازم بایگانی، تجهیزات الکترونیکی و... در هر اداره در بخشی با نام انبار اسناد نگهداری می‌شوند. در همین بخش لوازم خرد کن و اسناد بازسازی نیز جمع‌آوری و مراقبت شده و بخش ویژه برای این امور در طراحی ساختمان اداری در نظرگرفته می‌شود.

-پست‌خانه: در هر ساختمان اداری بخشی با عنوان پست خانه به محموله‌های پستی و کنترل ورود و خروج اقلام اداری و تجهیزات تعلق دارد که در طراحی کلی ساختمان اداری منظور می‌شود.

-بخش نمایش گروهی: این فضا که جهت نمایش فیلم و اسلاید و اجرای برخی برنامه‌های آموزشی در نظر گرفته شده، دارای دیوارهای متحرک بوده و قابلیت مانوربر روی وسعت فضا را داراست.

-بخش خدمات اصلی اداری: این قسمت که در طراحی ساختمان اداری از اهمیت بالایی برخوردار است دارای تجهیزات تکثیر و نوشتاری، پرینت و چاپ، فتوکپی وکامپیوترهای شخصی بوده و بسیاری از کارهای کلیدی اداری در آن صورت می‌پذیرد.

اهمیت طراحی حساب شده و قوی برای این بخش در طراحی ساختمان اداری غیر قابل چشم‌پوشی است.

-امکانات اجتماعی و کاربری: فضای در نظر گرفته شده برای خدمات عمومی شامل آشپزخانه و سالن غذاخوری، سرویس بهداشتی، رختکن، و بسیاری دیگر ازتمهیدات مهیا شده در هر ساختمان اداری نیز از قسمت‌های مهم در طراحی ساختمان اداری هستند. بسته به وسعت و ساعات حضور کارکنان در اداره مربوطه،طراحی این بخش می‌تواند با تفاوت‌هایی اجرا شود، اما وجود هر یک از این بخش‌های اصلی در ساختمان اداری الزامیست.

Arti · 20/7/23

-پارکینگ و محوطه ماشینی: طراحی بخشی برای ورود و خروج و نیز استقرار خودروهای اداری همواره بخشی از طراحی ساختمان اداری بوده و سهم زیادی درتکمیل طراحی یک سازه اداری ایفا می‌کند.

-بخش خدمات فنی و تاسیسات: این قسمت شامل آبدارخانه، خدمات تهویه مطبوع و سیستم‌های مرتبط، سیستم‌های سرمایش و گرمایش و مرکز پردازش کامپیوتری وتجهیزات مربوط به آن بوده و در طراحی اداری ساختمان در نظر گرفته می‌شود.

طراحی ساختمان‌های اداری و نقش پنجره‌ها و زاویه تابش آفتاب به درون بنا از موارد مهمی است که به‌ویژه با توجه به ساعات طولانی کار و فعالیت‌های اداری نقش مهمی در حفظ سلامتی کارکنان ایفا می‌کند.

بر این اساس طراحان چنین بناهایی کوش می‌کنند تا امکان بیشترین استفاده از نور طبیعی خورشید را در ساعات روز فراهم آورند.

این مورد هم‌چنین به‌لحاظ استفاده از روشنایی روز نیز دارای اهمیت بوده و علاوه بر تامین سلامتی افراد، نقش به سزایی نیز در صرفه‌جویی مصرف انرژی برای روشنایی دارد. هم‌چنین در فصول سرد سال می‌توان از طراحی ساختمان اداری با قابلیت تابش آفتاب به درون ساختمان جهت گرمایش محیط استفاده نموده و ازاین نظر نیز در مصرف سوخت و انرژی صرفه‌جویی نمود.

-طراحی ساختمان اداری و مشکلات آلودگی صوتی:

یکی از ویژگی‌های دنیای صنعتی که به‌ویژه در محیط‌های کاری بیشتر خودنمایی می‌کند، مشکلات آلودگی صوتی است که این روزها گریبانگیر فضاهای اداری نیزشده است. البته طراحی مهندسی شده چنین فضاهایی تا حد زیادی از بروز چنین مشکلاتی کاسته و آن را کنترل می‌کند.

Arti · 20/7/23

با در نظر داشتن المان‌های طراحی، پارتیشن‌بندی علمی و به‌ویژه کاربرد پنجره‌های دوجداره و عایق‌ صوتی در این فضاها می‌توان به حد قابل توجهی از مشکلات صوتی کاسته و فضایی مناسب جهت تمرکز، تعاملات کاری و انجام امور با تمرکز لازم را مهیا نمود.

لازم به یادآوری است که نقش پارتیشن‌بندی صرفا تقسیم فضاهای بزرگ به قطعات کوچکتر بوده و سهمی در کاهش یا تضعیف صداهای موجود ندارد. بر این اساس لازم است برای پیشگیری از این مشکلات به فاکتورهای دیگری از قبیل پانل‌های عایق صوت و یا دکوراتیو ضد صدا رو آورد.

فضای سبز:

وجود فضای سبز در اطراف یک ساختمان اداری می تواند ایده خوبی باشد. این کار را هم می توان هنگام طرحی پلان ساختمان اداری انجام داد. چرا که امروزه بسیاری از پلان ها همراه با فضایی طبیعی و سرسبز ارائه می شوند. معمولا پنجره ها به سمت این فضای سبز قرار می گیرند تا در آرامش افراد داخل ساختمان تاثیرگذار باشد و در برخی مواقع برایشان الهام بخش نیز باشد. توجه به اینکه افراد داخل یک ساختمان چه چشم اندازی را خواهند دید می تواند به طراحی بهتر پلان یک ساختمان اداری کمک کند.

جمع بندی:

یک واحد اداری باید کاربردی و دقیق طراحی شود. با توجه به اینکه نیازهای سلایق مختلف در طراحی دکراسیون فضای اداری متفاوت است، بهتر است پلان فضای اداری طوری طراحی شود که بتوان در آینده در آن تغییراتی اعمال کرد. همچنین توجه به نیاز کارکنان یک دفتر کاری، از سکوت گرفته تا توجه به دما و تهویه، همه ازجمله اصول طراحی پلان ساختمان اداری هستند.

منبع:دارکوب-تهران دیزاین سنتر

Arti · 20/7/23

۳-ساختمان‌های آموزشی:

آموزش و یادگیری بخش مهمی از زندگی هر انسان است و همه انسان ها در طول زندگانی خود تحت تعلیم و آموزش قرار می گیرند این امر در مقاطع مختلف تحصیلی و در فضاهای گوناگون مانند مهد کودک، دبستان راهنمایی و دبیرستان و .... صورت می گیرد.

در طراحی فضاهای آموزشی دو مورد اساسی وجود دارد که نقش بسیار مهمی را در چگونگی طراحی این فضاها بازی می کند و آن دو مورد که یکی جنسیت افراد استفاده کننده از فضا و دیگری مقطع تحصیلی افراد استفاده کننده می باشد که اصول کلی فکر یک طراح را برای طراحی مشخص میکند.
فضاهایی که در یک فضای آموزش باید مورد استفاده قرار گیردند عبارتند از:

فضاهای آموزشی شامل:

کلاس های درس، کارگاه، آزمایشگاه، سالن سخنرانی یا همایش، کتابخانه، سالن سمعی و بصری، سالن امتحانات

فضاهای رفاهی خدماتی شامل:

سرویس های بهداشتی، سلف سرویس، انباری و موتورخانه، زمین و سالن ورزشی، زمین های بازی، محوطه

فضاهای ادرای شامل:

اتاق های اداری، مدیریت و معاونین، آرشیو و بایگانی، اتاق های مشاوره تحصیلی، اتاق اساتید و معلمان، اتاق جلسات، بخش سرایداری و نگهداری

Arti · 20/7/23

(کلاس های درس)

حداکثر تعداد شاگردان در کلاس ۳۲ نفر است .براساس دستور العمل های ساخت وساز ،طراحی کلاس ها به صورت عادی بر پایه میزها و محل کار صورت میگیرد.

شکل استاندارد کلاس های درس به شکل مربع مستطیل است که ابعاد آنها با توجه به نوع درس و مقطع تحصیلی افراد استفاده کننده متفاوت می شود مطابق استاندارد های جهانی فضاهای لازم برای کلاس های درس نظری ۶/۵ در ۸/۵متر مربع بوده است در این کلاس ها که اصطلاحا کلاس های درس سنتی از آنها یادمی شود فضاهای لازم به ازای هر دانش آموز ۲ متر مربع بوده است و این درحالی است که اگر چنین کلاسی برای کلاس های آزاد و هنری مورد استفاده قرار گیرد به ازای هر نفر ۴/۵ متر مربع فضا نیاز است.

ارتفاع کلاس های درس باید بین ۲/۷ تا ۳/۴ در نظر گرفته شود و ایجاد هرگونه تراس یا بالکن متصل به کلاس درس ممنوع می باشد همچنین دیواره های کلاس تاارتفاع ۱/۵ متر لازم است با سنگ پوشیده شود و از ارتفاع ۱/۵ متر به بعد با رنگ های روشن و براق پوشیده شود و همچنین پوششی که در کف کلاس به کار میرود باید غیر قابل نفوذ بوده و لغزنده نباشد که به راحتی قابل شستشو بوده و غیر براق باشد تا از کثیف شدن مداوم آن جلوگیری شود.

(کارگاه ها و آزمایشگاه ها)

کارگاه و آزمایشگاه جزو لاینفک فضاهای آموزشی است و معمولا فضای آموزشی دارای کارگاه و آزمایشگاه می باشد تا دانش آموزان علاوه بر اینکه به صورت تئوری درس را فرا می گیرند در آزمایشگاه و کارگاه با فرآیند آزمون و خطای دروس آشنا شوند.

Arti · 20/7/23

(بخش رفاهی و خدماتی)

در هر فضای آموزشی یکی از قسمت های بسیار مهم جهت ارائه خدمات به دانش آموزان و محصلان بخش رفاهی و خدماتی است که این فضا شامل سرویس ها وتاسیسات بهداشتی – رستوران و سلف غذاخوری – زمین و سالن ورزشی و ... است.

(امکانات بهداشتی)

لازم است توالت ،دستشویی ها با توجه به تعداد کل دانش اموزان اماده شود و براساس دستور العمل های ساخت مدارس میان دانش‌آموزان تقسیم شود.توالت ها میبایست به صورت مستقیم روشن و تهویه شوند.

نور و پنجره در فضای آموزشی:

۱- نور و روشنایی از عوامل بسیار مهم در طراحی هر نوع فضای معماری است.

۲- موقعیت، اندازه، و نوع پنجره تعیین کننده مقدار روشنایی فضا در طراحی فضای آموزشی است. معیار اصلی کیفیت فضای آموزشی نور طبیعی است اما لازماست که نور طبیعی و مصنوعی به طور همزمان استفاده شود و در عین حال جهت کلاس به سمت شمال و جنوب بوده و از ورود اشعه مستقیم خورشید به درون فضا ممانعت به عمل آید.

یک مدرسه موفق در طراحی و عملکرد محیطی باید به صورت یک جامع مشارکتی عمل کند در بسیاری از مدارس که در طراحی یک فضا مانند کلاس درس – کتابخانه و .... بر اساس اصول فرهنگی که مورد پذیرش مردم منطقه است باید عمل شود و در نتیجه حس مشارکت و رغبت بیشتری را در بین استفاده کنندگان برمی انگیزد.

منبع: آموزک-تات بیم

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

مدیر آزمایشی تالار معماری

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین