تاریخچه‌ی علم پزشکی

M O B I N A · 18/7/23

تاریخچه علم پزشکی

در تاریخچه طوالنی کشف و استفاده از گیاهان خوراکی ، انسان در عصرپارینه سنگ ی نیز بسیاری از افراد را

تشخیص داده است که به نظر می رسد بیماری های پوستی را درمان کرده و یا تب را تسکین می دادند .

طب گیاهی قدیمی ترین سنت علمی در پزشکی است و تا به امروز بخش مهمی از پزشکی باقی مانده است در

واقع از زمان های دور پزشکان از نحوه درمان با گیاهان آشنا بوده و بهره برده اند.

گیاه Snakeroot یا گل مار که در شرق برای آرام کردن بیماران به طور سنتی به کار می رفته است اکنون

در پزشکی برای کاهش فشار خون استفاده می شود. پزشکان در هند باستان عصاره ای از گل انگشتانه را به

بیمارانی که پاها متورم شده داده اند. دیژیتال سرخ یا گل انگشتانه ، اکنون یک محرک استاندارد برای قلب

است. بومی های آمازون گروهی از گیاهان را به نام )Curare ،) به نوک پیکان آغشته کرده و از آن آمازونی

برای فلج کردن طعمه استفاده می کردند ،این گیاهان امروزه به عنوان یک آرامش بخش مهم عضالنی در

جراحی های مدرن به کار می رود.

مطالعات طوالنی در تجارب پزشکی نشان می دهد که سوسروتا ، پزشکی که در حدود قرن ششم قبل از میالد

مسیح در هند کار می کند ، قادر به شناسایی صدها گونه داروی گیاهی بوده است.

با این وجود ، مواد گیاهی تنها بخش کوچکی از کارنامه پزشک اقوام را تشکیل می دهند ، زیرا به طور کلی

توافق بر این بود که بیماریهای جدی دارای دالیل روحی باشند نه جسمی و وظیفه اصلی پزشک تسکین یا

بیرون راندن روح شیطانی است که فرد بیمار را برطرف می کند.

غرق شدن ، جادوها و خلسه ها که خود )اغلب توسط داروهای گیاهی ایجاد می شود( یک عمل استاندارد از مرد

پزشک یا شمن قبیله بوده است. حتی اولین عمل جراحی جهان که حداقل 4000 سال پیش انجام شده است

، به احتمال زیاد برای تقویت قدرت های خود پزشک انجام می شود تا درمان یک بیمار.)3)

تاریخچه علم پزشکی در خاورمیانه

علم پزشکی تاریخچه طوالنی در خاورمیانه دارد،و به دوره بین النهرین باستان آغازتمدن سومرحدود 3000سال

قبل از بر می گردد. لوح های میخی زیادی ازشهرهای مانند ارک Uruk ( 2500قبل از میالد( ودر کتابخانه

آشور بنی پال درنینوا پایتخت آشوریان )668ق.م( باقی مانده است. تعداد زیادی از این لوح ها نسخه های

تجویزی هستند،اما مجموعه کمی از لوح های که به» رساله ها« ضمیمه می شده اند،وجود دارند. یکی از قدیم

M O B I N A · 18/7/23

ترین وبزرگترین از این مجموع لوح ها بعنوان »رساله تشخیص و تفسیر « شناخته شده است . متن چهل لوح

است که توسط ر.لـ*ـبات ) labate. R )دانشمند فرانسوی بررسی و جمع آوری شده در برمی گیرد.

شواهدی ازمهارتهای متنی دیگر راجع به مهارت های پزشکان بین النهرین از کد قانون

حمورابی سال 1700 ق.م. استخراج می شود. این قوانین اظهار می دارد که دکتر بخاطر اشتباهات جراحی

وکوتاهی در امرطبا بت مسئول می بود . حداقل چهار لوح خاکی که شیوه عملی جراحی بیان وشرح می دهند،

باقی مانده اند ، یکی از آنها روشهای که آسو درون سـ*ـینه بیمار به منظور تخلیه چرک از جنب می شکافد،وصف

کند. دو متون جراحی دیگر از مجموعه لوح ها پزشکی بنام »داروهای تجویزی برای بیماریهای

سر head the of diseases for prescription » تعلق دارند. یکی از این متن ها کاربرد درمان

مهارتهای بریدگی چاقوی را، و دیگری مراقبت های از زخم پس ازعمل جراحی بیان می کند.

درقرن پنجم قبل از میالد هرودت تاریخ دان وجهانگرد در مورد کارهای پزشکی جاری در مصر نظریه داد. »

دانش شفاه در میان آنان تقسیم می شود بطوری که هر پزشک یک بیمار، نه بیشتررا درمان کند« بدینوسیله

مصر پر ازپزشکان می شود،بعضی بیماریهای چشم و دیگران سر، سایرین دند انها، معده و سایرین بیماریهای

نامشخصی درمان می کنند.«.

متون مصری باستان باقی مانده از پادشاهان قدیم )2635-2155ق .م.( ،حداقل 50 پزشک که اساساّ از

نامشان روی آرامگاههای شخصی بر می آید، در برمی گیرد. اگر چه اکثریت پزشکان مرد می بودند، پزشکان زن

نیز وجود داشند. جراحی و روشهای ماموگرافی و مو ضوع هایی که با زایمان سروکار دارند؛ شامل باروری ،نازایی

،حاملگی ، سقط جنین بـ*ـو*سیله مصریان باستان استفاده می شدند، و اولین تست حاملگی شناخته شده در تاریخ

بـ*ـو*سیله مصریان طراحی و ابداع می شدند.

هخامنشیان )Achaemenidn(550 سال ق.م. اولین سلسله عمده ایرانیان فرهنگ وعلوم بطور وسیع

گسترش دادند. زنون ) Exnophon ،نویسنده مشهوریونانی430-355 ) نقل می کند: زمانی که سربازان یونان

تحت فرمان سیروس جوان از سر زمینهای بابلیان می گذشتنند، آنها بقدر کافی پزشکان حتی در روستاها و

دهکده ها برای درمان جنگجویان زخمی شده می یافتند.

بعداّ، سلسله های سلوکیان و پارتیان همان روش ها را با تاثیر بیشتر علوم یونان وهنر در نتیجه حضور زیاد

یونانیان در منطقه متابعت می کردند .

پادشاه ساسانیان ،خسرو انوشیروان توسط بسیاری از تاریخ دانان و تذکره نویسان پیشرفت دهنده اصلی تمام

علوم از جمله فلسفه ذکرمی شده است. درمتن پهلوی )کارنامک(دو جمله ذیل از وی نقل شده است: » ما در

M O B I N A · 18/7/23

باره قواع ساکنان امپراتوری روم و ایاالت هندی تحقیق کرده ایم.ما هرگز کسی بخاطر اختالف مذهبی یا

نژادیشان رد نکرده ایم.آنچه ما بطور قطع اظهار می کنیم حسودانه از آنها مانع نشده ایم ودر همان زمان ما برای

یادگیری آنچه آنها جستجو می کنند ناقابل ندانسته ایم.برای آن که حقیقت است که دانش واقعی وعلوم ومطالعه

آنها بزرگترین چیزی است که شاه می توانست خودش را با آن آرایش دهد و شرم آورترین برای پادشاهان اهانت

آرایش علم است وشرمنده شدن از اکتشاف علوم است.او که یاد نمی گیرد عاقل نیست «.

فیلسوفان یونانی –سریانی می گویند: مسیحیان ومسیحیان نسطوری در حال تعقیب که توسط قوانین روم

شرقی )Byzantine )دستگیر می شدند، و بـ*ـو*سیله انوشیروان مأ موریت می یافتند تا متون سریانی به زبان

پهلوی ترجمه کنند.

ساخت اولیه داشگاه معروف و بیمارستان جندی شاپور واوج آن به زمان انوشیروان می رسد. قیفیتی

)Qifiti )مورخ مسلمان)قرن 12-13بعد از میالد( درکتابش »تاریخچه یادگیری انسان« learned history

men جمله ذیل نقل می کند: » درسال بیستم سلطنت خسرو دوم)انوشیروان( پزشکان جندی شاپور در یک

سمپوزیوم علمی ) Symposium )تحت سرپرستی جبرئیل درست آبادی ) Durustabad Jibril ) پزشک

رسمی دربارخسرو که معموالّ درحضور Sufistai و همکارانش به اضافه یوهانه ( bucktishe Johannes )و

تعداد زیادی از دیگر مردان پزشکی که به دستور شاه برگزار می شد، گرد می آمدند« و مورخان اولیه مسلمین

نظیر مقدیسی (Magdisiقرن دهم( نام پزشکان و اعضای مشهورجندی شاپوررا ذکر میکنند.

برزویه ) Burzoy ) نویسنده مشهور ومترجم که او کتاب افسانه پنج تنتره‘هندی )بعد کلیله و دمنه( برای

انوشیروان ترجمه می کرد نیز معروف جندی شاپور بود .اولین پزشک مسلمان حارث بین خالد ) Kalada

bin harth )ثبت شد ه، درمدرسه پزشکی جندی شاپور تحصیل می کرده است.

بعداّ به دنبال ورود امپراتور روم شرقی، یونان مرکز هنر-فرهنگ وتمدن گردید.اسکندریه و قسطنطنیه مرکز

عمده فعالیت های علمی همراه با تئاتر ها،کتابخانه ها و دانشگاهها بودند.عالوه برشهرهای عمده مانند اسکندریه

،قسطنطنیه واورشلیم )Jerusalem،) داشمندان و خردمندان اید ه واندیشه از ادسا )Edessa )در غرب،از

طریق نصیبین ) Nisbis )و موصل به مروه وجندی شاپور در ایران نقل و انتقال می شدند.

پیروزی اسالم در قرن هفتم، شرق و غرب اتحاد کرد ، تجارت وطرح نشر کتاب با رواج کاغذ های پیشرفته

و ساختن تکنیکهای از چین پیشرفت کرد عاقبت عربی زبان جهانی امپراتوری شد و پیشرفت در دمش در زمان

عبدشمس امیه (Umyyad ،(نخستین سلسله مسلمین ) 661 -750 )شروع شد و در عباسیه بغداد) 754بعد

از میالد( رشد یافت. نوبخت نجوم و فرزندش ابوشال ) shall Abu )ودیگر همکارانش فرازی وطبری وبسیاری

M O B I N A · 18/7/23

اشخاص دیگر با حمایت خانواده برمکی)وزیر دوران اولیه عباسیان که بعداّکشته شدند( متون پهلوی به زبان

عربی و فارسی جدید را گسترش وترجمه می کردند.

نسطوری،جبرئیل بن بختیشوع ) ibn jabrail )زمانی که او در سال 148 بعد از میالد بدستور خلیفه آل

منصور بعنوان وزیر بهداشت)physician court the)به بغداد فرا خوانده می شد، رئیس دانشگاه جندی شاپور

بود. او بعداّ در ساختمان اولین بیمارستان در شهر بر اساس مدل )persian-Syro )که قبالّ در جندی شاپور

تأسیس شده بود تغییراتی داد.

حومه ستیسفون بغداد در سال 762 بـ*ـو*سیله آل منصور ساخته شد )بیت الحکمت(نامیده شده وبسیاری

از مدیرانش یا از ایران یا از نسل ایرانیان بودند .بیمارستان adudi- Al( در سال 981 بعد از میالد دربغداد

ساخته شد( تحت دستورات پزشک بزرگ ایرانی رازی)Razi )به )النین Rhaziاهل ری ( ساخته می

شد . حدود 450 قبل از میالد آلکمائون ) Alcmaeon )فیلسوف طبیعی یونانی االصل متولد ایتالیا نظریه

جدیدی مطرح کرد که بیماریها بـ*ـو*سیله عدم تعادل اساسی در بدن بین شرایط استاندارد معینی نظیر ،سردی،

گرمی ،تری،خشکی بوجود می آید . پنج قرن بعد بزرگ یونان،جالینوس) 200-130 (بعد از میالد تعریف کرد

که خون در کبد از موادی که بـ*ـو*سیله معده فراهم شده تولید می شد.

پزشک وفیلسوف مشهور ایرانی، ابوعلی سینا )980-1037 )کتاب شاهکار ) priscianusly(

dus او»قانون در طب« یکی از کالسیک های پزشکی است که تاکنون نوشته شده است .او جداّ عقیده داشت

که تمام نظریه ها باید توسط تجربه تائید شود. موسویه )Masaway )یهودی شاغل درجندی شاپور کتاب

مفصلی در مورد چشم پرشکی )Opthalmology )نوشت . حنین ابن اسحاق) Hunain )که او مجموعه

کاملی از آثار یونانی از جمله آثار جالینوس وبقراط ) Hippocrates )ترجمه می کرده بود، پزشک جندی شاپور

بود. . طبری بزرگ دیگر در نیمه اول قرن نهم بعد از میالد از ایران به بغداد مهاجرت کرد.اثر عمده اش

بنام بهشت عقل )Wisdom of Paradise)اطالعات زیادی از تمام منابع موجود از جمله یونان ،سوری و

هندی وطرز عمل آناتومی زیادی در بر می گرفت .)1 )

سابقه علم پزشکی در ایران

قراین و اس ناد مکتوب تاریخی گویای آن است که ریشه علم طب در ایران مربوط به دوران پیش از اسالم است .

پس از حمله اس کندر به ایران و نفوذ علوم و فرهنگ یونانی، طب بقراطی و جالینوس ی به تدریج با طب ایرانی در

آمیخت. در دوران اسالمی نیز طب ایرانی با طب و معارف اسالمی نیز ممزوج شد که در پی آن آموزش پزشکان،

تدوین کتابهای طبی و شکوفایی مراکز علمی معتبر در این رش ته رخ نمود. محمد زکریای رازی و ابن سینا از

M O B I N A · 18/7/23

چهره های ش اخص طب ایرانی و اسالمی بودند و کتابهای آنان نیز سالهای طوالنی در دانشگاههای پزشکی اروپا

تدریس می شد .

بر اس اس داستانهای کهن ایرانی آغاز و معرفی طب به »جمشید »پادشاه اساطیری نسبت داده شده و او نخستین

کسی است که به مردم آموخت که هنگام بیماری از دارو استفاده کنند .

آریایی ها نیز پس از ورود به س رزمین ایران، با بهره گیری از پزشکی پیشرفته مصر و بابل که از طریق آش وریان

به ایران راه یافته بود ، مکت ب خاصی را در طب به نام » مغان« ایجاد کردند که در اوستا و کتابهای مهم دیگر

زرتشتی نظیر »دینَکرت « و» بندهشن« به آن اشاره شده است.

در اوس تا به سه طبقه مردم شفابخش و معالج اشاره شده است که عبارتنداز کسانی که با دعا و رسوم دینی شفا

می بخشند )موبدان )؛ کسانی که با پرهیز و دارو بیماران را معالجه می کنند )پزش کان( و نیز کسانی که با وسایل

و لوازم ، بیماران را مداوا می کنند )جراحان(. همچنین در وندیداد آمده است که پزشک تازه کار پیش از آنکه

معالجه یکی از نیکان زرتشتی را شروع کند باید سه کافر را با موفقیت معالجه کرده باشد .

زرتشتیان همچنین معتقدبودند که بیماری را اهریمن آفریده اس ت بنابراین برای دفع آن از وردها و مراسم دینی

کمک می طلبیدند چنانکه در اوستا مداوا با سخن و مدد یزدانی بهترین نوع درمان دانسته شده است. آنچه بویژه

در طب ایران باستان جلب توجه می کند اهتمام ایرانیان به امور بهداشتی و لوازم جلوگیری از بروز بیماری

است .ِ همچنین در ایران همانند بابل در) زمان حمورابی( حق الزحمه طبیبان معین و پرداخت می شد.در

زمان هخامنشیان به علت وسعت امپراتوری آنان که متشکل از اقوام و ملتهای گوناگون بود طب ایرانی از طب

سایر کشورها مانند هند ، یونان و مصر تاثیر پذیرفت.

اوضاع طبی دوره اشکانیان چندان مشخص نیست ولی در زمان ساسانیان ضمن ترویج آداب طبی زرتشتی،

دانشگاه طبی جندی شاپور تاسیس شد که در گسترش طب یونانی در ایران نقش زیادی داشت .این دانشگاه در

دوران اسالمی نیز محل پرورش اطبای بزرگی شد .پس از ورود اسالم به ایران ، چهار دوره متمایز در طب ایرانی

دیده می ش ود: دوره نفوذ طب یونانی و اختالط آن با طب ایرانی، دوره ترجم ه کتابهای طبی یونانی ، دوره تالیف

کتابهای طبی و دوره ثبات و استقرار طب ایرانی. محمد زکریای رازی و ابن س ینا نیز از چهره های شاخص طب

ایرانی و اسالمی بودند که کتابهای آنان نیز سالهای طوالنی در دانشگاههای پزشکی اروپا تدریس می شد .طب

در ایران در دوره های تاریخی مختلف به دلیل تحوالت سـ*ـیاسی ، فرهنگی و اجتماعی ، با فراز و نشیب های

فراوانی مواجه شد. در عهد صفویه با وجود پیشرفت چشمگیر در بسیاری از رشته ها و هنرها ، علم طب چندان

جلوه ای نداشت و نوابغی مانند گذشته در این علم به وجود نیامدند. در دوران فتحعلی ش اه ، عباس میرزا نایب

M O B I N A · 18/7/23

السلطنه جوانانی را برای کس ب علم به فرنگ فرستاد و مسافرت پزشکان خارجی نیز به ایران آغاز ش د که این دو

عامل موجب آش نایی اندک جامعه ایرانی با طب اروپایی شد .)2 )

تاریخچه جریان های مهم پزشکی :

➢ 2600 پیش از میالد ایمهوتب )Imhote ) مصری ، تشخیص و درمان 200 بیماری را توصیف

می کند

➢ 500 سال قبل از میالد آلکیمون کروتون رگها را از شریان متمایز کرد

➢ 460 پیش از میالد تولد بقراط ، پدر یونانی پزشکی مطالعه علمی پزشکی را آغاز می کند و نوعی

آسپرین را تجویز می کند

➢ 300 سال قبل از میالد مسیح اولین کتاب شناخته شده آناتومی را نوشت

➢ 280 سال قبل از میالد هروفیلیوس سیستم عصبی را مورد مطالعه قرار می دهد

➢ 130 میالدی تولد گالن. پزشک یونانی تا گالدیاتورها و امپراتورهای رومی

➢ سال 60 میالدی پدانیوس کتاب Medica de Materia را می نویسد

➢ 910 پزشک ایرانی رازی) Rhazes) آبله را شناسایی می کند

➢ 1010 ابن سینا کتاب شفابخشی و کانن پزشکی را می نویسد

➢ 1249 راجر بیکن عینک را اختراع می کند

➢ 1489 لئوناردو داوینچی اجساد را تشریح کرد

➢ 1543 وسالیوس یافته های مربوط به آناتومی انسان را در Corporis Fabrica De

Humani منتشر می کند

➢ 1590 زاخاریوس جانسن میکروسکوپ را اختراع کرد

➢ 1628 ویلیام هاروی یک مطالعه آناتومیکی در مورد حرکت قلب و خون در حیوانات منتشر کرد که

پایه و اساس تحقیقات آینده در مورد رگ های خونی ، شریان ها و قلب را تشکیل می دهد.

➢ 1656 سر کریستوفر ورن با آزمایش خون سگ آزمایش می کند

➢ 1670 آنتون ون لیوونوئک سلولهای خونی را کشف می کند

➢ 1683 آنتون ون لیوونوئک باکتری ها را مشاهده می کند

➢ 1701جیاکومو پایالرینی اولین تلقیح آبله را نشان می دهد

M O B I N A · 18/7/23

در سال 1747 ، جیمز لیند رساله خود را درباره اسکوروی منتشر کرد و اظهار داشت که میوه مرکبات

مانع از ایجاد بیماری زخم می شود

➢ 1763 کلودیوس آیماند اولین آپاندکتومی موفق را انجام می دهد

➢ 1796 ادوارد جنر روند واکسیناسیون از آبله را که اولین واکسن برای هر بیماری است ، توسعه می

دهد

➢ 1800 سر هامفری دیوی خواص بیهوشی اکسید نیتروژن را کشف می کند

➢ 1818 جیمز بلوندل اولین انتقال موفقیت آمیز خون انسان را انجام داد

➢ 1842 کرافورد .دبلیو النگ از بیهوشی عمومی استفاده می کند

➢ 1844 دکتر هوراس ولز از اکسید نیتروژن به عنوان بیهوشی استفاده می کند

➢ 1846 ویلیام مورتون ، دندانپزشک ، اولین کسی است که روند استفاده از خواص بیهوشی اکسید

نیتروژن را منتشر کرد

➢ سال 1849 الیزابت بلکول اولین زنی است که موفق به اخذ مدرک پزشکی از کالج پزشکی ژنو در

نیویورک شد

➢ 1847ایگناز زملوایز نحوه جلوگیری از انتقال تب خفیف را کشف می کند

➢ 1853 چارلز گابریل پرااز و الکساند ر وود ساخت سرنگ را انجام دادند

➢ 1857 لوئیز پاستور میکروب ها را به عنوان بیماری معرفی می کند

➢ 1867 جوزف لیستر استفاده از روشهای جراحی ضد عفونی کننده را توسعه داده و اصل ضد عفونی

کننده عمل جراحی را منتشر می کند

➢ 1870 رابرت کوچ و لوئیس پاستور تئوری جوانه زایی بی ماری را برقرار می کنند

➢ 1879 اولین واکسن برای وبا ایجاد شد

➢ 1881 اولین واکسن که توسط لوئیز پاستور برای آنتراکس ایجاد شده است

➢ 1882 اولین واکسن ایجاد شده برای بیماری هاری توسط لوئیز پاستور

➢ کخ باسیلوس سل را کشف می کند

➢ 1887 اولین لنزهای تماسی ایجاد شد

➢ 1890 امیل فون بهرینگ آنتی اکسین ها را کشف می کند و واکسن های کزاز و دیفتری ایجاد می

کند

➢ 1895 ویلهلم کنراد روتنگن اشعه ایکس را کشف کرد

M O B I N A · 18/7/23

1896 اولین واکسن برای تب حصبه تولید شد

➢ 1897 اولین واکسن برای طاعون بوبونیک تولید شد

➢ 1899 فلیکس هافمن آسپرین را توسعه می دهد

➢ 1901 کارل لندشتاینر سیستم طبقه بندی خون را به گروه های A ،B ،AB و O معرفی می کند

➢ 1913 دکتر پل دادلی وایت پیشگام استفاده از الکتروکاردیوگرافی - ECG

➢ در سال 1921 ادوارد مالنبی کشف کرد که کمبود ویتامین D در رژیم غذایی باعث ایجاد راشیتیسم

می شود

- ارلی دیکسون باند طبی را اختراع کرد

➢ 1922 انسولین برای اولین بار برای درمان دیابت استفاده شد

➢ 1923 اولین واکسن برای دیفتری ایجاد شد

➢ 1926 اولین واکسن برای سرفه سرفه ایجاد شد

➢ 1927 اولین واکسن برای سل ایجاد شد

➢ واکسن اول برای کزاز ایجاد شد

➢ 1928 سر الکساندر فلمینگ پنی سیلین را کشف کرد

➢ 1935 اولین واکسن برای تب زرد ایجاد شد

➢ پرسی الون جولیان داروها را فیزوستیگمین برای گلوکوم و کورتیزون برای آرتریت روماتوئید سنتز کرد

➢ 1937 اولین واکسن برای بیماری نفخ ایجاد شد

➢ برنارد فانتوس در استفاده از اولین بانک خون در شیکاگو پیشگام است

➢ در سال 1942 دکتر کارل تئودور دوسیک اولین مقاله در مورد سونوگرافی پزشکی - سونوگرافی را

منتشر کرد

➢ 1943 سلمان ،آ. واکسمن استرپتومایسین آنتی بیوتیکی را کشف کرد

➢ 1945 اولین واکسن آنفلوانزا ایجاد شد

➢ Franklin Rosalind از پراش پرتو X برای مطالعه ساختار DNA استفاده می کند

➢ 1953 جیمز واتسون و فرانسیس کریک روی ساختار مولکول DNA کار می کنند

➢ گرتروود الیون در سال 1954 داروی ضد سرطان خون را ثبت کرد

➢ دکتر جوزف. ای. موری اولین پیوند کلیه را انجام می دهد

➢ 1955 جوناس سالک اولین واکسن فلج اطفال را توسعه داد
1963 توماس فگارتی سوند آمبولکتومی بالون را اختراع کرد

➢ 1964 اولین واکسن برای سرخک ایجاد شد

➢ 1967 اولین واکسن برای اوریون ایجاد شد

➢ دکتر کریستین برنارد اولین پیوند قلب انسان را انجام می دهد

➢ 1970 اولین واکسن برای سرخچه تولید شد

➢ 1974 اولین واکسن برای آبله مرغان تولید شد

➢ 1975 رابرت اس. لدلی سی تی اسکن را اختراع کرد

➢ 1977 اولین واکسن برای ذات الریه ایجاد شد

➢ 1978 اولین نوزاد لوله آزمایش متولد شد

➢ واکسن اول برای مننژیت ایجاد شده است

➢ 1980 آبله از بین می رود

➢ 1981 اولین واکسن برای هپاتیت B تولید شد

➢ 1983 ، HIVویروسی که باعث ایدز می شود ، شناسایی شده است

➢ 1984 آلک جفریس روش ژنتیک انگشت نگاری را ابداع کرد

➢ 1985ویلیام .جی. کولف دستگاه دیالیز کلیه مصنوعی را اختراع کرد

➢ 1992 اولین واکسن برای هپاتیت A ایجاد شد

➢ 1996 دالی گوسفند اولین کلون می شود

➢ 2006 اولین واکسن برای هدف قرار دادن علت سرطان(4)
منابع:

1 -سیف اله خسروی ، سهیال سال افزون ، فرانک کریمی ۱۳۹۲/۰۸/۰۸

2 -مهدی علیجانی، مروري بر تاريخچهی طب در ايران، با تأکید بر دورهی قاجار،

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

تاریخچه‌ی علم پزشکی

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین