تنوع زیستی

M O B I N A · 1/7/23

کارشناس مهندسی محیط زیست و طلبه جامعة الزهرا (س)

ترکیب جامعه از نظر گونه های مختلف جانوران و گیاهان، تنوع زیستی، یا Biodiversity گفته می شود.

تنوع زیستی بخش حساسی از سرمایه های طبیعی است که خوراک، پوشاک، مسکن و بسیاری از داشته های انسان را تأمین می کند و روند آن با سرازیر شدن میلیاردها دلار سود به بازارهای اقتصادی جهان، همچنان ادامه دارد. تنوع زیستی علاوه بر امکان سازی توسعه کشاورزی، سازگاری فراهم ساز گونه های فاقد امکانات را با شرایط جدید همراه دارد؛ به عبارت آسان تر تنوع زیستی نوعی بیمه طبیعت در برابر حوادث ناگوار به شمار می رود.

تنوع زیستی همان؛ گوناگونی حیات، مجموعه ای از موجودات زنده به شکل های متفاوت، وجود تمام مخلوقات الهی با نظم ذاتی بر روی کره زمین، یک تک سلولی در اعماق اقیانوس، یا یک بوته گوجه فرنگی روی خاک، یا یک آهوی زیبا در دشت، تفاوت در ژن های به وجود آورنده یک گونه یا تمام گونه ها، تفاوت در شکل و نوع درختان یک جنگل، جانوران یک بیشه، یا ساختمان بدن یوزپلنگ، تفاوت رنگ چشم و موهای فرزند با والدین خود، حکمت مجسم خالق بی همتاست.

تنوع زیستی به زندگی انواع موجودات در کره زمین اشاره دارد و کلیه ژن ها و گونه ها، زیست بوم های ﴿اکوسیستم-ها﴾ موجود در جهان شامل می گردد.

1. تنوع ژنتیکی؛ این تنوع بیان گر تفاوت ها و تنوع ژن های درون یک گونه می باشد. تنوع در سایر سطوح از تنوع ژنتیکی آغاز می شود. تنوع ژنتیکی از جهش های تصادفی که در سطح مولکول ها اتفاق می افتد، منشأ می گیرد.

2. تنوع گونه ای؛ این تنوع بیانگر تنوع گونه های مختلف در یک منطقه است.

3. تنوع اکوسیستمی؛ برآورد تنوع اکوسیستمی نسبت به تنوع گونه ای و ژنتیکی سخت تر است؛ زیرا مرز میان اکوسیستم ها و جوامع گونه ها بسیار گمراه کننده است. تنوع اکوسیستمی به تنوع زیستگاه ها، جوامع حیاتی، اکوسیستم-ها و فرایندهای اکولوژیکی درون آن ها گفته می شود. در هر اکوسیستم مخلوقات زنده بر یکدیگر اثر گذاشته و بر آب و هوا و خاک اطراف خود تأثیر متقابل می گذارند.

M O B I N A · 1/7/23

بی شک انسان به سبب داشتن قوه تفکر و تعقل از دیگر موجودات پیشی می گیرد، اما او حق و مجوز نابود کردن موجودات دیگر ـ جانور و گیاه ـ را ندارد. زیست شناسان اخطار داده اند که اگر میزان جنگل زدایی ﴿به ویژه جنگل های گرمسیری﴾، بیابان زایی و تخریب تالاب ها و مناطق ساحلی در مقیاس کنونی ادامه یابد، نزدیک به یک میلیون گونه از نیم تا سی میلیون گونه برآورد شده کره زمین، در مدت سه تا چهار دهه آینده ناپدید خواهد شد.

یکی از دلایل نابودی تنوع زیستی، ویرانی جنگل ها و مراتع است؛ زیرا جنگل از زیستگاه های مهم حیات وحش به شمار می رود و تنوع زیستی بزرگ را شامل می شود؛ از این رو انسان باید رفتار و اعمالی در خور و معقول با طبیعت و محیط زیست برقرار کند؛ چرا که هرگونه تغییر در محیط، محدود به همان بخش نشده، بلکه زنجیره ی فعل و انفعال در سیستم های دیگر را به دنبال دارد.

حفظ حیات وحش و تنوع زیستی علاوه بر ارزش اخلاقی؛ یعنی احترام گذاشتن به حیات تمام موجودات و آفریده-های خدای متعال دارای، ارزش اقتصادی برای انسان است. حفاظت از جانورانی؛ همچون شیر و ببر کنترل جمعیت جانوران علف خوار مانند: آهو، گوزن و ... می شود حفاظت مراتع، درختان و درختچه ها از آسیب های غیر قابل کنترل مؤثر است.

وجود موجودات گوناگون براساس حکمت بوده و از بین رفتن حتی یک گونه از موجودات ـ حتی حشرات ـ که شاید به نظر برخی اصل وجودشان ضرورتی نداشته باشد را نمی توان نادیده گرفت.

تهدیدهای تنوع زیستی

* تخریب زیستگاه های جانداران به دست انسان.

* تخلیه زباله ها و پساب ها در رودخانه و دریا.

* استفاده نامربوط و بیش از حد از آفت کش ها.

* بهره برداری بیش از حد از منابع زنده نظیر: درختان، آبزیان و ...

* توسعه شهری و صنعتی بدون در نظر گرفتن مصالح و مفاسد زیست محیطی.

* انتقال گونه های گیاهی و جانوری به نقاط نامناسب و فاقد شرایط لازم زیست محیطی.

در این جا به برخی موارد تخریبی، ایجاد آلودگی و شکار بی رویه گونه های حیوانی اشاره می شود:

M O B I N A · 1/7/23

ببر مازندران و شیر ایرانی در پی شکار بی رویه به وسیله دام گذاری، طمعه های سمی و تخریب جنگل های محل زیست آنان نابود شده؛ به گونه ای که امروز نسل ببر مازندران منقرض گردیده و از شیر ایرانی فقط تعداد اندکی در هندوستان باقی است.

* با بررسی علت مرگ دسته جمعی لاک پشت های آبی، آشکار گردید که آلودگی محیط زیست و افزودن زباله به دریا موجب وارد شدن حلقه های پلاستیکی به امعا و احشای این جاوران، نسل آن ها نیز در معرض انقرای جدی قرار دارد.

* انواع زیادی از ماهیان رودخانه ها و آبزیان دریا به علت صید بی حد و غیر مجاز و استفاده از دینامیت و مواد شیمیایی برای صید، نابود شده، یا در حال نابودی است.

* گونه های فراوان پرندگان؛ همچون کبک، دراج و پرندگان مهاجر با شکار بی رویه در خطر نابودی قرار دارند.

* قطع برخی گیاهان و درختان جنگلی به انهدام و نابودی جنگل ها انجامیده است.

نقش و اهمیت تنوع زیستی در زندگی انسان

اهمیت این پدیده در چند مورد خلاصه می شود:

* تولید اکسیژن به وسیله ی گیاهان و درختان و تصفیه طبیعی آب ها، ادامه حیات را برای بشر ممکن می سازد.

* ساخت و کشف داروهای فراوان از منابع طبیعی که زیر ساخت سلامتی انسان به شمار می رود.

* پوشش گیاهی آسیب های ناشی از سیل، را کاهش می دهد.

* زندگی در دامان طبیعت، آرام بخش روانی است.

* توسعه ی صنعت گردشگری و تأمین منابع اولیه برای بخش های گوناگون تولیدی موجب رونق اقتصاد است.

* حاصل خیزی خاک و گرده افشانی رونق و پرباری محصولات کشاورزی را در پی دارد.

حفاظت از تنوع زیستی

* آموزش دوستی و حفاظت از طبیعت و جانداران به کودکان.

* کمک و مواظبت از حیوان ها، حتی در محیط خانه؛ زیرا درختان و باغچه ها محل جلب پرندگان هستند. آن ها از حشرات درختان و باغچه تغذیه می کنند. ریختن خرده نان و پس مانده غذا برای استفاده ی پرندگان؛ به ویژه در فصل سرد زمستان بسیار پسندیده است.

* بسیاری از جانوران، مانند: مارمولک، قورباغه، عنکبوت و امثال آن آفات کشاورزی و حشرات موذی را از بین می برند. سم پاشی های غیر ضروری در مزارع، بسیاری از این دشمنان طبیعی آفات را نابود می سازد؛ به همین دلیل امروز جمعیت آفات بسیار بیش از گذشته است.

* بالا بردن میزان اطلاعات و مطالعه درباره جانوران و پی بردن به رموز و شگفتی های فراوان درباره ی آن ها.

بسیاری از داروها بر تنوع زیستی متکی است. آسپرین از درخت بید، مرفین از خشخاش و کنین که برای مداوای بیماری مالاریا مورد استفاده قرار می گیرد، از پوست درخت گنه گنه زرد به دست می آید. داروهای ضد قارچ و باکتری موجودات زنده منشأ آنتی بیوتیک ها و بسیاری از داروهای دیگرند. صنعت چند میلیارد دلاری تولید دارو که براساس تنوع زیستی پایه ریزی شده است، حایز اهمیت بسیار است.

به یاد داشته باشیم:

بیشتر موجوداتی که ما انسان ها به آن ها نیاز داریم، بزرگ و زیبا نیستند، بلکه ممکن است خیلی کوچک و حتی زشت باشند، اما در ادامه هستی و حیات مؤثرند.
منبع: حوزه نت

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

تنوع زیستی

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین