M O B I N A
سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
- عضویت
- 3/4/21
- ارسال ها
- 24,702
- امتیاز واکنش
- 63,861
- امتیاز
- 508
- سن
- 19
- محل سکونت
- BUSHEHR
- زمان حضور
- 273 روز 8 ساعت 23 دقیقه
نویسنده این موضوع
موضوع انجمنهای ایالتی و ولایتی در انقلاب مشروطیت از چند جهت قابل بررسی است. در زمانیکه مورخ به تبیین شکلگیری و تاثیر مجامع مذکور میپردازد، جامعهشناس از خود میپرسد که چه شد بعد از تحول نسبتا آرامی که در مرکز به وقوع پیوست، تمامی شهرهای کوچک و بزرگ کشورمان به جنبوجوش درآمدند و طبقات شهری یکپارچه خواستار مشارکت در تصمیمگیریها و مدیریت شهرها شدند. همچنین جای این سوال باقی است که مردم کشورمان چه تجربه قبلی از برپایی مجامع مذکور داشتند که درست چند ماه بعد از امضای فرمان مشروطیت، یکییکی شهرها و حتی قصبات، به تشکیل انجمنهای یادشده پرداختند. دیگرآنکه این مردم چه نیازی در تشکیل مجامع مذکور میدیدند که چنان در برپایی و ماندگاری آنها پای میفشردند. قدرت و نفوذ فراوانی که انجمنهای مذکور بهدست آوردند، چه تعارضی با سنت دیرین تمرکزگرایی در کشورمان ایجاد نمود و حاکمیت (دولت و مجلس) چگونه سعی کرد قدرت آنها را تحت کنترل درآورد. همچنین بهخودیخود این سوال مطرح میشود که این نخستین تجربه مدیریت جمعی، در بعد کشوری و منطقهای چه مشکلاتی را به دنبال داشت.
لازم به ذکر است تاکنون در مطالعات مربوط به مشروطیت، نگاه پژوهشگران اغلب به پایتخت معطوف بوده، حالآنکه بررسی تحولات مشروطیت بدون پرداختن به وقایع ولایات، و بررسی وقایع ولایات نیز بدون درنظرگرفتن نقش و جایگاه انجمنها ناقص خواهد بود.
مقاله حاضر در نظر دارد به بخشی از سوالات مذکور پاسخ گوید و فرازوفرود انجمنهای ایالتی و ولایتی و نقش آنها را ــ با تکیه بر دو شهر (ولایت) اصفهان و تبریز ــ بررسی کند.
چگونگی شکلگیری انجمنهای ایالتی و ولایتی
در میان درخواستهایی که بهطورروشن از سوی برپاکنندگان نهضت مشروطیت به دولت مظفرالدینشاه اعلام گردیدند، سخنی از برپایی انجمنهای محلی نیامده است. فقط در قانونی که تحت عنوان قانون انتخابات مجلس شورای ملی در نخستین روزهای پس از مشروطه، بهوسیله جمعی از نخبگان سـ*ـیاسی نوشته شد، برایآنکه انتخابات مجلس از نفوذ حکام به دور بماند، پیشبینی شد «هیات نظاری» از طبقات ششگانه شهری و زیرنظر حاکم تشکیل شود تا کار انتخابات مجلس را انجام دهند.[ii][ii] اما این تنها زمینه تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی نبود؛ چراکه از همان نخستین جلسه انجمن محلی تبریز که در روز اول ماه رمضان (دوماهونیم بعد از اعطای مشروطیت) توسط «جمعی از علما و طلاب و تجار» تشکیل شد، مقرر گردید دو مجلس جداگانه تشکیل شوند: مجلسی متشکل از «چندنفر علما و بیستنفر از تجار» که باید «درخصوص بعضی امورات» مشاوره و گفتوگو کنند و مجلس دوم، همان انجمن نظارت بر انتخابات بود که از طبقات ششگانه ترتیب مییافت و باید کار انتخابات مجلس شورا را برعهده میگرفت.[iii][iii] در اصفهان نیز برپایی مجلس محلی یکی از خواستههای اولیه مشروطهخواهان بود: «چندی بود جمعیتهای مختلفه تشکیل میشد در شهر برای استدعای اقامه مجلس محلی و ارسال وکلا به پایتخت.»[iv][iv] ازاینرو در ششم ذیقعده (حدود پنجماه بعد از اعطای مشروطیت) نخستین جلسه انجمن محلی تشکیل گردید. دو روز بعد نیز فهرستی بیستنفره «از طرف ایالت جلیله» معین شد که باید دوره اول انجمن اصفهان را تشکیل میدادند.[v][v]
در رسمیتیافتن انجمنهای محلی، تبریزیان نقش اصلی را برعهده داشتند؛ چراکه در بیستوسوم ذیحجه 1324.ق هنوز نمایندگان آذربایجان به تهران نرسیده بودند که اولین اعتراض و تجمع مردم آذربایجان در اطراف انجمن محلی شکل گرفت. این اعتراض که حدود یک هفته به طول انجامید، تا بدانجا پیش رفت که «اهالی میخواستند قورخانه را ضبط نموده، اسلحه و تفنگ را بین مردم قسمت نمایند و محبوسین را از حبس خارج نمایند.»[vi][vi] از میان درخواستهای هفتگانه تبریزیان، دو مورد اهمیت بیشتری داشتند: یکیآنکه دولت رسما اعلام کند ایران کشوری مشروطه است و دومآنکه «انجمنهای ملی باید دستخط بر افتتاح آنها صادر شود.»[vii][vii] قابل ذکر است که شاه ناچار شد در بیستوهشتم ذیحجه تمامی درخواستهای مذکور را رسما بپذیرد.
بنابر آنچه گفته شد، بیگمان زمینه تشکیل انجمنهای محلی[viii][viii] را نه قانون انتخابات مجلس بلکه فشار انجمنهای مردمی و تودههای مردم فراهم کرد و این فشارها پس از شکلگیری انجمنها نیز، بهطورفزاینده در راستای تاکید بر لزوم قوت و ماندگاری آنها ادامه داشت. درست در دومین جلسه انجمن اصفهان، هجوم مردم به انجمن بهقدری بود که «همهمه و صدای خشنودی مردم در امر انتظام مجلس خلل انداخته بود.»[ix][ix] در جلسات نخست انجمن تبریز هم نظارت و حساسیت مردم نسبت به انجمن چنان بود که «اهالی با جمعیت آمده به اعضا متعرض شدند که دیشب قرار بود که اعضای انجمن هیچوقت تعطیل ننمایند یا دو نفر از جانب خودشان شبهای تعطیل را در انجمن وکیل بگذارند، چرا از حرف خودشان تخلف کردهاند.»[x]
لازم به ذکر است تاکنون در مطالعات مربوط به مشروطیت، نگاه پژوهشگران اغلب به پایتخت معطوف بوده، حالآنکه بررسی تحولات مشروطیت بدون پرداختن به وقایع ولایات، و بررسی وقایع ولایات نیز بدون درنظرگرفتن نقش و جایگاه انجمنها ناقص خواهد بود.
مقاله حاضر در نظر دارد به بخشی از سوالات مذکور پاسخ گوید و فرازوفرود انجمنهای ایالتی و ولایتی و نقش آنها را ــ با تکیه بر دو شهر (ولایت) اصفهان و تبریز ــ بررسی کند.
چگونگی شکلگیری انجمنهای ایالتی و ولایتی
در میان درخواستهایی که بهطورروشن از سوی برپاکنندگان نهضت مشروطیت به دولت مظفرالدینشاه اعلام گردیدند، سخنی از برپایی انجمنهای محلی نیامده است. فقط در قانونی که تحت عنوان قانون انتخابات مجلس شورای ملی در نخستین روزهای پس از مشروطه، بهوسیله جمعی از نخبگان سـ*ـیاسی نوشته شد، برایآنکه انتخابات مجلس از نفوذ حکام به دور بماند، پیشبینی شد «هیات نظاری» از طبقات ششگانه شهری و زیرنظر حاکم تشکیل شود تا کار انتخابات مجلس را انجام دهند.[ii][ii] اما این تنها زمینه تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی نبود؛ چراکه از همان نخستین جلسه انجمن محلی تبریز که در روز اول ماه رمضان (دوماهونیم بعد از اعطای مشروطیت) توسط «جمعی از علما و طلاب و تجار» تشکیل شد، مقرر گردید دو مجلس جداگانه تشکیل شوند: مجلسی متشکل از «چندنفر علما و بیستنفر از تجار» که باید «درخصوص بعضی امورات» مشاوره و گفتوگو کنند و مجلس دوم، همان انجمن نظارت بر انتخابات بود که از طبقات ششگانه ترتیب مییافت و باید کار انتخابات مجلس شورا را برعهده میگرفت.[iii][iii] در اصفهان نیز برپایی مجلس محلی یکی از خواستههای اولیه مشروطهخواهان بود: «چندی بود جمعیتهای مختلفه تشکیل میشد در شهر برای استدعای اقامه مجلس محلی و ارسال وکلا به پایتخت.»[iv][iv] ازاینرو در ششم ذیقعده (حدود پنجماه بعد از اعطای مشروطیت) نخستین جلسه انجمن محلی تشکیل گردید. دو روز بعد نیز فهرستی بیستنفره «از طرف ایالت جلیله» معین شد که باید دوره اول انجمن اصفهان را تشکیل میدادند.[v][v]
در رسمیتیافتن انجمنهای محلی، تبریزیان نقش اصلی را برعهده داشتند؛ چراکه در بیستوسوم ذیحجه 1324.ق هنوز نمایندگان آذربایجان به تهران نرسیده بودند که اولین اعتراض و تجمع مردم آذربایجان در اطراف انجمن محلی شکل گرفت. این اعتراض که حدود یک هفته به طول انجامید، تا بدانجا پیش رفت که «اهالی میخواستند قورخانه را ضبط نموده، اسلحه و تفنگ را بین مردم قسمت نمایند و محبوسین را از حبس خارج نمایند.»[vi][vi] از میان درخواستهای هفتگانه تبریزیان، دو مورد اهمیت بیشتری داشتند: یکیآنکه دولت رسما اعلام کند ایران کشوری مشروطه است و دومآنکه «انجمنهای ملی باید دستخط بر افتتاح آنها صادر شود.»[vii][vii] قابل ذکر است که شاه ناچار شد در بیستوهشتم ذیحجه تمامی درخواستهای مذکور را رسما بپذیرد.
بنابر آنچه گفته شد، بیگمان زمینه تشکیل انجمنهای محلی[viii][viii] را نه قانون انتخابات مجلس بلکه فشار انجمنهای مردمی و تودههای مردم فراهم کرد و این فشارها پس از شکلگیری انجمنها نیز، بهطورفزاینده در راستای تاکید بر لزوم قوت و ماندگاری آنها ادامه داشت. درست در دومین جلسه انجمن اصفهان، هجوم مردم به انجمن بهقدری بود که «همهمه و صدای خشنودی مردم در امر انتظام مجلس خلل انداخته بود.»[ix][ix] در جلسات نخست انجمن تبریز هم نظارت و حساسیت مردم نسبت به انجمن چنان بود که «اهالی با جمعیت آمده به اعضا متعرض شدند که دیشب قرار بود که اعضای انجمن هیچوقت تعطیل ننمایند یا دو نفر از جانب خودشان شبهای تعطیل را در انجمن وکیل بگذارند، چرا از حرف خودشان تخلف کردهاند.»[x]
از هیات نظاری تا انجمنهای ایالتی
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com