خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ با هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی و تقویت قلم عزیزان ایجاد شده است.
هدف ما همواره ایجاد محیطی گرم و صمیمی و دوستانه بوده
برای مطالعه کامل رمان‌ها و استفاده از امکانات انجمن
به ما بپیوندید و یا وارد انجمن شوید.

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
25,247
امتیاز واکنش
64,014
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
272 روز 9 ساعت 46 دقیقه
نویسنده این موضوع
میشله (Michelet)، مورخ فرانسوی، نیز معتقد است: اگر تاریخ با دقت بررسی و تحلیل شود، نقش گروه های اجتماعی در آن مشخص می شود. او با بررسی انقلاب فرانسه می گوید:«مردم، بازیگران عمده و قهرمانان انقلاب به نظر می رسیدند که ثمره اصلی آن توسط رهبران طبقه متوسط به دور انداخته شده بود».(12) ویکو (Vico)نیز درباره انقلاب فرانسه، به نقش جامعه توجه دارد. او می نویسد:انقلاب فرانسه «نمونه انقلاب واقعی و حقیقی است، انقلابی که نام اشخاص در آن ذکر نشده و قهرمان عمده نداشته ... جامعه همه کار را کرد و هیچ کس رهبری نکرد یا هیچ کس نقشه نکشید و هیچ فردی، دیگری را تحت الشعاع قرار نداد».(13)

اگر هدف تاریخ را بهینه سازی زندگی انسان ها بدانیم و این که چگونه می شود بشر به سوی سعادت واقعی رهنمون شود، باید تاریخ را در بعد اجتماعی آن مورد بررسی قرار دهیم. لوسین فور (Febvre)می نویسد:«هرگز نباید تنها به مطالعه فرد پرداخت، بلکه باید جوامع بشری و گروه های انسانی را بررسی کرد».(14) شرایط اجتماعی بر فرد و افراد جامعه و مسلما بر وقایع و رویدادها و علل و اسباب و نتایج حاصل از آن ها تأثیر می گذارد. اندیشه، باور و اعتقادات انسان ها با گذشت زمان و تغییر شرایط زندگی اجتماعی آنان، متحول می شود. امروزه دانشمندان جامعه شناسی و مورخان به این نتیجه رسیده اند که فرد و جامعه در تعامل متقابل با هم قرار دارند و همین برخوردها است که رفتار جمعی را شکل داده و تکامل می بخشد. افراد جامعه متأثر از رفتار جمعی هستند و گروه های اجتماعی نقش مهمی در دوران های مختلف تاریخی داشته اند و در جامعه تأثیر می گذاشته اند. کار (E.H.Carr) معتقد است: مورخ نیز فردی از افراد جامعه است و نوشته او « آینه اجتماعی است که در آن به سر می برد».(15) هر چند وقایع تاریخی، منحصر به فرد است و هر واقعه در زمان و مکان و شرایط خاصی ایجاد می شود و نتایجی به بار می آورد که با واقعه دیگری در شرایط و زمان و مکان خاص دیگر متقاوت است، ولی آن چه برای مورخ اهمیت دارد و دیدگاه او را شکل می دهد، گذشته فرد و جامعه است که به هم پیچیده و در هم تنیده اند.

از آن جا که موضوع مطالعه تاریخ و جامعه شناسی، جوامع انسانی است، پس می توانند مشترکات بسیاری با هم داشته باشند. این نزدیکی، به نفع هر دو آنها است و باید تعامل میان آن دو برقرار باشد. کار به این امر توجه کرده می نویسد:«هر چه تاریخ بیشتر اجتماعی می شود و هر چه جامعه شناسی بیشتر تاریخی می شود، برای هر دو بهتر است».(16) و در جایی دیگر اشاره می کند که «علما، دانشمندان علوم اجتماعی و مورخان همه رشته های مختلف، مطالعه واحدی را دنبال می کنند: مطالعه انسان و محیط او، مطالعه تأثیرات انسان بر محیطش و مطالعه تأثیرات محیط بر انسان. هدف همه این مطالعات، یکی است: ازدیاد درک و تسلط بشر نسبت به محیطش».(17) فرنان برودل نیز به لزوم نزدیکی تاریخ و جامعه شناسی اشاره دارد و می گوید: «کارورزان هر دو رشته سعی دارند تجربه انسان را به صورت یک کل ببینند».(18)


جامعه‌شناسی تاریخ

 

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
25,247
امتیاز واکنش
64,014
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
272 روز 9 ساعت 46 دقیقه
نویسنده این موضوع
با وجود این همه وجوه اشتراک میان تاریخ و جامعه شناسی، آن دو با مشخصه هایی، محدود می شوند. جامعه شناسی، به حال جوامع توجه دارد و تاریخ به گذشته و تعمیم آن به آینده. جامعه شناس چون به حال می پردازد، فرصت مشاهده و آزمایش و تجربه را دارد و می تواند پدیده های مورد نظر را در اطراف خود مشاهده و بررسی کند. در صورتی که محقق تاریخ در بررسی گذشته امکان آزمودن و مشاهده را ندارد و فقط آثار و اسناد و مدارک و منابع باقیمانده از زمان های گذشته را بازسازی می کند و آنها را بررسی می کند. به گفته والش: «با آنکه گذشته را نمی توان مستقیما مورد وارسی و مشاهده قرار داد، ولی با وجود این، همین گذشته به صورت اسناد، ابنیه، مسکوکات، نهادهای اجتماعی، شیوه ها و نظایر آن به حد کاملاً مکفی در زمان حال، آثار و علایم گذارده است و براساس همین آثار و علایم است که هر مورخ صاحب عزت نفس، باز سازی تاریخ را استوار می کند. هر نوع اظهاری که یک تاریخ نویس می کند، به گفته خویش باید براساس نوعی شواهد مستقیم یا غیرمستقیم باشد».(19)

جامعه شناس می گوید چه و چگونه هست، ولی مورخ می اندیشد چه و چگونه بود و چرا اتفاق افتاد و علت وضع فعلی جوامع را در سوابق و پیشینه آن جستجو می کند. مورخ به فرد و امر عینی توجه نشان می دهد و ارزش ها و معانی در نزد او دارای اهمیت است.

جامعه شناس در بررسی جوامع انسانی، به فرد یا افراد خاصی توجه ندارد و به ارزش داوری نمی پردازد، در صورتی که در تاریخ، افراد جایگاه خاصی دارند و نقش آنان اصلی و بنیادی است و مورخ در مورد اعمال خوب و بد، انسانی یا غیرانسانی آنها و ... داوری می کند. تاریخ به تحلیل وقایعی می پردازد که انسان ها در به وجود آوردن آن نقش اساسی داشته اند. اندیشه، رفتار و تعامل انسان ها با یکدیگر و با حکومتشان، در چگونگی وقایع تاریخی دخالت داشته است.

بدین ترتیب، تاریخ و جامعه شناسی نه منطبق بر هم، بلکه مکمل یکدیگرند. آن دو ارتباط و پیوستگی تنگاتنگی با هم دارند. به نظر می رسد، از یک طرف منابع تاریخی، مواد خام مورد نیاز جامعه شناس را فراهم می سازد و جامعه شناس نمی تواند بدون درک تاریخی یک جامعه به بررسی و تحقیق بپردازد.«سر و کار جامعه شناسی با تاریخ جوامع است که هر کدام منحصر به فرد و بنا بر سوابق و شرایط خاص خود شکل پذیرفته است».(20) جامعه شناسان برای مطالعه تحولات جوامع، مجبور به استفاده از دستاورد و اطلاعات تاریخی هستند و برای تعمیم یک فرضیه اجتماعی و قانون مند کردن پدیده های اجتماعی، مجبور به بازگشت به گذشته جوامع با استفاده از منابع تاریخی هستند. تاریخ، اطلاعات لازم را برای فرضیه پردازی دانشمندان جامعه شناس در اختیار آنان می گذارد.


جامعه‌شناسی تاریخ

 

M O B I N A

سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
  
  
عضویت
3/4/21
ارسال ها
25,247
امتیاز واکنش
64,014
امتیاز
508
سن
19
محل سکونت
BUSHEHR
زمان حضور
272 روز 9 ساعت 46 دقیقه
نویسنده این موضوع
از طرف دیگر مورخان با مطالعه آداب و رسوم و مذهب و باورها و اعتقادات مردم یک شهر یا منطقه و در سطح وسیع تر یک کشور، بسیاری از علل رخدادهای تاریخی را با دیدی موشکافانه تر بررسی می کنند و حقایق مبهم را از پس پرده های تاریک دربارها و دیوان ها بیرون می کشند و مفهوم و معنای جدیدتری برای تاریخ ایجاد می کنند. مورخان از نظریات جامعه شناسان در تحلیل وقایع تاریخی سود می برند. جامعه شناسی از نظر شناسایی زمینه ها و ساختارهای اجتماعی به مورخان کمک کرده است تا جنبه های علت یابی و تحلیلی تحقیقات تاریخی افزایش یابد و در چهارچوب علمی به مقایسه و نتیجه گیری و ارائه راهکارها برای آیندگان بپردازد. «علوم اجتماعی از چند جهت تأثیرات سودمندی بر تاریخ داشته اند. سبب ایجاد شناخت درباره بسـ*ـترها و زمینه ها و ساختارهای اجتماعی شده اند که اعمال و واکنش های تاریخی در قالب آنها صورت گرفته اند. شناختی ارائه کرده اند که شکاف ها و کاستی های موجود در مدارک و شواهد مورخان را بر طرف می سازد و موجب پالایش و پیشرفت نحوه تفکر و روش های مورخان درباره جوامع گذشته شده اند».(21) پیتر برک(Burke) ، مورخ انگلیسی و معاصر، از جمله مورخانی است که به تاریخ جمعی توجه دارد و از نظریات جامعه شناسی در تبیین رویدادهای تاریخی سود جسته است و به تعامل تاریخ و جامعه شناسی عنایت نشان می دهد. از نظر او «نگارش تاریخ اصیل، معتبر و موثق بدون پشتوانه تئوریک و نقب زدن به عرصه نظریات اجتماعی، اگر نه غیر ممکن که دشوار خواهد بود و ارائه نظریات جدید اجتماعی بدون داده های معتبر تاریخی و بدون استفاده از اسناد و منابع تاریخی کاری علمی نیست».(22)

بنابراین، تاریخ و جامعه شناسی، هر دو به پدیده های واحدی توجه دارند و این همکاری می تواند نتایج و دستاورهای خوبی در برداشته باشد. تاریخ اجتماعی، به عنوان شاخه ای از علم تاریخ، با استفاده از علم جامعه شناسی می تواند زمینه های روند تغییر، تحول، تکامل و پیشرفت های یک جامعه را مطالعه و تحقیق نماید. وظیفه تاریخ اجتماعی ایجاد توانایی درک و تحلیل وقایع در انسان ها است تا بتوانند بر جامعه و سرنوشت خود مسلط شوند. به گفته کار: وظیفه تاریخ «قادر ساختن بشر به درک جامعه گذشته و افزایش استیلای او بر جامعه کنونی است».(23)



یادداشت ها

1. عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

2. ابن خلدون، عبدالرحمان. مقدمه ترجمه محمدپروین گنابادی، ج1، تهران، نشر نی، 1382، چ 10، ص 2.

3. فلسفه تاریخ، روش شناسی و تاریخ نگاری، ترجمه و تدوین حسینعلی نوذری، تهران، طرح نو، 1379، ص 43.

4. سارامان، شارل و همکاران. روش های پژوهش در تاریخ، ترجمه ابوالقاسم بیگناه، و غلامرضا ذات علیان و اقدس یغمایی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1375، چ 2، ج 4، ص 303.

5. ابن خلدون، ج 1، ص 51

6. فلسفه تاریخ، روش شناسی و تاریخ نگاری، ص 411.

7. ابن خلدون، ج 1، ص 7.

8. فلسفه تاریخ، روش شناسی و تاریخ نگاری، ص 418.

9. کار، ای. اچ. تاریخ چیست، ترجمه حسن کامشاد، تهران، خوارزمی، 1351، چ 2، ص 218.

10. به نقل از ود مهتا، فیلسوفان و مورخان، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران، خوارزمی، 1369، ص 208.

11. همان، ص 206.

12. به نقل از امری نف. فلسفه تاریخ، ترجمه عبدالله فریار، تهران، کتابفروشی دهخدا، 1340، ص 206

13. همان، ص 150.

14. به نقل از سارامان، ج 3، ص 174.

15. کار، ص 64.

16. همان، ص 98.

17. همان، ص 128.

18. فلسفه تاریخ، روش شناسی و تاریخ نگاری، ص 431.

19. والش، دبلیو. اچ. مقدمه ای بر فلسفه تاریخ، ترجمه ضیاءالدین علایی طباطبایی، تهران، امیرکبیر، 1363، ص 21.

20. فلسفه تاریخ، روش شناسی و تاریخ نگاری، ص 136.

21. همان، ص 409.

22. کار، ص 82.
منبع: حوزه نت


جامعه‌شناسی تاریخ

 
shape1
shape2
shape3
shape4
shape7
shape8
بالا