M O B I N A
سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
- عضویت
- 3/4/21
- ارسال ها
- 25,243
- امتیاز واکنش
- 64,123
- امتیاز
- 508
- سن
- 19
- محل سکونت
- BUSHEHR
- زمان حضور
- 272 روز 9 ساعت 46 دقیقه
انواع اسطرلاب
به طور کلی می توان گفت کالتام ، توماری ، هلالی ، چلیپایی ، ذورقی ، قوسی ، جامعه جنوبی ، رصدی ، شمالی ، کروی ، مسطح خطی ، ثلثی و صلیبی مشخص می‌شود. بر طبق اسناد معتبر ، استرلاب ذورقی و صلیبی را ابوسعید احمد فرزند عبدالجلیل سجزی (سیستانی) ، معلم ابوریحان بیرونی ، در سده چهارم هجری اختراع کرده است و استرلاب رصدی را عبدالکریم نیکمرد قاینی از دانشمندان سده پنجم هجری ساخته است.
اسطرلاب مسطح مدور به علت سهولت حمل و سهولت کاربرد به زودی در میان ستاره شناسان تداول یافت. اما نوآوریهای ستاره‌شناسان مسلمان در طرح اسطرلاب و از جمله در تصویر منطقة البروج و دوایر ارتفاع و خط مشرق و مغرب به ساخت انواع گوناگونى از اسطرلاب مسطح انجامید که شمار آنها از 20 افزون است. اسطرلابهای آسى، طبلى (مُطب�'ل)، سرطانى (مسرطن)، مُبط�'َخ، حلزونى، ثوری، جاموسى، شقایقى، سفرجلى، زورقى و صلیبى از این جمله‌اند. به طوری که از منابع برمى‌آید، این نام‌گذاریها در 9 مورد نخست به‌شکل منطقةالبروج در صفحة عنکبوت مربوط مى‌شود، یعنى منطقةالبروج دراین‌اسطرلابها، به ترتیب به شکلهای برگ مورد، طبل، خرچنگ، خربزه، حلزون، سر گاو، سر گاومیش، برگ شقایق و گلابى است(بیرونى،همان، 297- 298، الدرر...، 116-124؛ مراکشى، 2/69- 78؛ I/725 , 2 .(EI
از این میان، اسطرلابهای طبلى، سرطانى، ثوری، جاموسى، شقایقى و زورقى، بدون آنکه تغییری در ساختمان آنها لازم آید، برای هر دو نیمکره به کار مى‌رفته‌اند و در آنها میان شمالى و جنوبى تفاوتى نبوده است (بیرونى، استیعاب، گ 36 الف - ب، 40 الف، الدرر، همانجا؛ مراکشى، 2/68 -70). چنانکه در شرح ساختمان اسطرلاب دیدیم، اسطرلابهایى که برای رصد ستارگان و اندازه‌گیری مختصات آنها از نیمکرة جنوبى لازم است، با اسطرلابهایى که در نیمکرة شمالى به کار مى‌روند، تفاوتهایى در ساختمان عنکبوت و صفیحه‌ها، شامل جا به جایى در مدارهای رأس السرطان و رأس الجدی، و نیز در تصویر دوایر ارتفاع (مقنطرات ) دارند؛ در حالى که در اسطرلابهای یاد شده، این تفاوتها از میان برداشته شده است. درمورد اسطرلاب زورقى که به ابتکار ابوسعید سجزی ساخته شده است، یک ویژگى مهم دیگر نیز جلب توجه مى‌کند. بیرونى که خود نمونه‌ای از این اسطرلاب را دیده است، پس از ستایش آن و سازنده‌اش گوید: «این اسطرلاب برپایة اعتقاد برخى اهل نظر که حرکت کلى مرئى را از آن‌ِ زمین، و از غرب به شرق مى‌دانند، ساخته شده است».
به طور کلی می توان گفت کالتام ، توماری ، هلالی ، چلیپایی ، ذورقی ، قوسی ، جامعه جنوبی ، رصدی ، شمالی ، کروی ، مسطح خطی ، ثلثی و صلیبی مشخص می‌شود. بر طبق اسناد معتبر ، استرلاب ذورقی و صلیبی را ابوسعید احمد فرزند عبدالجلیل سجزی (سیستانی) ، معلم ابوریحان بیرونی ، در سده چهارم هجری اختراع کرده است و استرلاب رصدی را عبدالکریم نیکمرد قاینی از دانشمندان سده پنجم هجری ساخته است.
اسطرلاب مسطح مدور به علت سهولت حمل و سهولت کاربرد به زودی در میان ستاره شناسان تداول یافت. اما نوآوریهای ستاره‌شناسان مسلمان در طرح اسطرلاب و از جمله در تصویر منطقة البروج و دوایر ارتفاع و خط مشرق و مغرب به ساخت انواع گوناگونى از اسطرلاب مسطح انجامید که شمار آنها از 20 افزون است. اسطرلابهای آسى، طبلى (مُطب�'ل)، سرطانى (مسرطن)، مُبط�'َخ، حلزونى، ثوری، جاموسى، شقایقى، سفرجلى، زورقى و صلیبى از این جمله‌اند. به طوری که از منابع برمى‌آید، این نام‌گذاریها در 9 مورد نخست به‌شکل منطقةالبروج در صفحة عنکبوت مربوط مى‌شود، یعنى منطقةالبروج دراین‌اسطرلابها، به ترتیب به شکلهای برگ مورد، طبل، خرچنگ، خربزه، حلزون، سر گاو، سر گاومیش، برگ شقایق و گلابى است(بیرونى،همان، 297- 298، الدرر...، 116-124؛ مراکشى، 2/69- 78؛ I/725 , 2 .(EI
از این میان، اسطرلابهای طبلى، سرطانى، ثوری، جاموسى، شقایقى و زورقى، بدون آنکه تغییری در ساختمان آنها لازم آید، برای هر دو نیمکره به کار مى‌رفته‌اند و در آنها میان شمالى و جنوبى تفاوتى نبوده است (بیرونى، استیعاب، گ 36 الف - ب، 40 الف، الدرر، همانجا؛ مراکشى، 2/68 -70). چنانکه در شرح ساختمان اسطرلاب دیدیم، اسطرلابهایى که برای رصد ستارگان و اندازه‌گیری مختصات آنها از نیمکرة جنوبى لازم است، با اسطرلابهایى که در نیمکرة شمالى به کار مى‌روند، تفاوتهایى در ساختمان عنکبوت و صفیحه‌ها، شامل جا به جایى در مدارهای رأس السرطان و رأس الجدی، و نیز در تصویر دوایر ارتفاع (مقنطرات ) دارند؛ در حالى که در اسطرلابهای یاد شده، این تفاوتها از میان برداشته شده است. درمورد اسطرلاب زورقى که به ابتکار ابوسعید سجزی ساخته شده است، یک ویژگى مهم دیگر نیز جلب توجه مى‌کند. بیرونى که خود نمونه‌ای از این اسطرلاب را دیده است، پس از ستایش آن و سازنده‌اش گوید: «این اسطرلاب برپایة اعتقاد برخى اهل نظر که حرکت کلى مرئى را از آن‌ِ زمین، و از غرب به شرق مى‌دانند، ساخته شده است».
اسطرلاب چیست؟
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
