همه‌چیز درباره خون‌آشام‌ها: از حقیقت تا افسانه و باور عامیانه

YeGaNeH · 24/2/23

خون‌آشام‌ها (Vampires) موجودات اساطیری شریری هستند که شب‌ها پرسه می‌زنند و به‌دنبال قربانیان خود می‌گردند تا خونشان را بمکند. با وجودی که اکثر مردم تصور می‌کنند که داستان خوش‌آشام‌ها با کنت دراکولا شروع شده، اما مضمون رمان برام استوکر در اواخر قرن نوزدهم، تاریخچه‌ای بسیار غنی و طولانی دارد.

امروزه، این هیولاهای افسانه از محبوب‌ترین شخصیت‌های داستانی محسوب می‌شوند، نیازی نیست تا زیاد به ذهن خود فشار بیاورید، همین حالا می‌توانید ده‌ها شخصیت داستانی از دلِ فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها، رمان‌ها و کتاب‌های مصور و دیگر آثار فرهنگ عامه مثال بزنید. به این جهت، به نظر می‌رسد که عطش ما نسبت به دنیای خون‌آشام‌ها به همان اندازه تشنگی خود آن‌ها برای نوشیدن خون ماست. نویسندگان مدرن داستان‌های خون‌آشامی از جمله استفانی مایر، آن رایس، استفن کینگ و تعداد بی‌شماری از نویسندگان و هنرمندان دیگر، گنجینه غنی از افسانه‌ها و حقایق جالب‌ در خصوص خون‌آشام‌ها در چنته دارند، اما خون‌آشام‌ها از کجا آمدند و منشأ این موجودات اسرارآمیز چیست؟

مشهورترین خون‌آشام تاریخ، احتمالا «دراکولای (Dracula)» برام استوکر است، اگرچه کسانی که به‌دنبال دراکولای واقعی هستند، اغلب شاهزاده رومانیایی «ولاد سوم، (Vlad III) ملقب به ولاد میخ‌کِشنده، فرمانروای رومانی در قرن پانزدهم را منشأ خون‌آشام‌های مدرن می‌دانند. خصوصا اینکه خود استوکر، پس از انتشار اثر مشهورش گفته بود که این فرمانروای رومانیایی به نوعی، الهام‌بخش برخی ویژگی‌های شخصیت دراکولا بوده است. با این حال، ذهنیتی که از ولاد سوم در ذهن اکثر ما وجود دارد، بیشتر تصویری غربی‌ است. در خود رومانی، ولاد سوم را فردی سادیست و خون‌آشام نمی‌دانند، بلکه او یک قهرمان ملی است که برای سال‌ها از امپراطوری خود در برابر عثمانی‌ها دفاع کرد.

YeGaNeH · 24/2/23

خون‌آشام‌هایی که بیشتر ما (از طریق فرهنگ عامه مشخصا تلویزیون و سینما و ادبیات) با آن آشنا هستیم مانند دراکولا، مردگانی هستند که گفته می‌شود از گور بازگشته‌اند تا به زندگان آسیب برسانند. این خون‌آشام‌ها ریشه‌های اسلاوی (فرهنگ‌های شرق اروپا) دارند و می‌توانند تا چند صد سال عمر کنند. اما به نظر نمی‌رسد که خون‌آشام‌های قدیمی‌تر، انسان بوده باشند، بلکه درعوض، این خون‌آشام‌های کهن در واقع، نیروهای ماوراء طبیعی احتمالا شیطانی فراانسانی بودند. به‌عنوان مثال، در حماسه بین‌النهرینی «گیلگمش»، در لوح ششم، خدابانوی ایشتر موجوداتی را توصیف می‌کند که می‌توانند زنده شوند و هر آنچه بر سر راهش می‌بینند را نابود کنند. در این بخش ایشتر که از بی‌اعتنایی گیلگمش به ستوه آمده خطاب به پدر خود، انو می‌گوید: «گاو آسمان را پدر به من بسپار، تا گیلگمش را فرو کوبد. اگر تو خواهش مرا نشنوی و گاو آسمان را بر من نفرستی. دروازه‌ی دوزخ را خُرد می‌کنم، همه‌ی شیاطین زیر زمین بیرون می‌آیند، همه و آن‌ها که مدت‌ها است مُرده‌اند، دوباره برمی‌گردند. پس مُرده‌ها بیش از زنده‌ها خواهند بود.»

تشنگی ما نسبت به خون‌آشام‌ها به همان اندازه تشنگی خود آن‌ها برای نوشیدن خون ما است
علاوه بر این، افسانه‌های روستایی یونانیان باستان در مورد زنان و مردانی وجود داشته است که برای جوان شدن خود خون می‌نوشیدند (نسخه‌ی باستانی از کنتس الیزابت باتوری!) و همچنین ارواح سرگردانی هم بودند که مقادیر زیادی از خون زندگان را می‌نوشیدند تا دوباره به هیبت انسانی دربیایند. متیو برسفورد، نویسنده کتاب «از شیطان تا دراکولا: خلق افسانه‌ی مدرن خون‌آشام (From Demons to Dracula: The Creation of the Modern Vampire Myth)» در کتاب خود در این خصوص نوشته است: «منشأ خون‌آشام در دنیای باستانی روشن نیست و غیرممکن است بتوان ثابت کرد، این اسطوره برای اولین‌بار از کجا سربرآورده است. یکی از فرضیات این است که خون‌آشام‌ها از جادوگری‌ مصر باستان متولد شدند و شیاطینی بودند که از دنیای دیگر (دنیای مردگان) به دنیای ما می‌آمدند. در همه‌ی نقاط دنیا انواع مختلف خون‌آشام وجود دارد. خون‌آشام‌های آسیایی مانند «جیانگشی (Jiangshi)» چینی (که به‌صورت چونگ‌شی تلفظ می‌شود) وجود دارد، این خون‌آشام‌ها ارواح شیطانی بودند که به مردم حمله می‌کردند و انرژی حیاتی را از آن‌ها می‌ستاندند. خدایان خشمگین خون‌آشامی هم در متون کهنی مانند «کتاب تبتی مردگان (Tibetan Book of the Dead)» و بسیاری دیگر از فرهنگ‌ها وجود دارد.»

YeGaNeH · 24/2/23

به هر حال، خون‌آشام‌ها همواره نمایانگر ترس انسان از مرگ بوده‌اند. اثری که این شخصیت‌های افسانه‌ای در تخیل جمعی ما به جا گذاشته‌اند را می‌توان تا قرن‌ها از خاورمیانه تا نواحی جنوبی آسیا دنبال کرد. اتهام خون‌آشامی به برخی افراد خاص در اروپا تقریبا از دوران طاعون سیاه (که حدود یک چهارم تا یک سوم جمعیت اروپا را کُشت) دست‌نخورده باقی مانده است. تعداد بسیار زیاد مرگ و میرها، گورکن‌ها را وادار به بازگشایی گورها می‌کرد تا اجساد بیش‌تری را در گورها بگذارند. گورها و گورستان‌های عمومی چنان به سرعت رشد می‌کردند که در بسیاری از شهرها مرگ به تجربه‌ای روزمره بدل شده بود.

با وجود تهدیدها و توبیخ‌های کلیسا و مهم‌تر از همه، دلایلی روانی، مردم غالبا مراقب گورهای خویشان و درگذشتگان خود بودند تا مطمئن شوند که مردگانشان دوباره به هیبت موجوداتی شریر به زندگانی بازنمی‌گردند. در طول آن شب‌های طولانی سوگواری، مردم داستان‌هایی در مورد مردگان یا موجودات شریری تعریف می‌کردند از گورها برمی‌خواستند و از زندگان تغذیه می‌کردند. در اواخر قرن شانزدهم، تمام این داستان‌ها در سراسر اروپا بسیار مشهور بودند.

YeGaNeH · 24/2/23

اما چه چیزی داستان‌های عامیانه‌ی اروپایی را به چهره‌های مشهوری در ادبیات و فیلم‌ها و سریال‌ها و اصولا به شخصیت‌هایی که حالا از خون‌آشام‌ها می‌شناسیم بدل کرد؟ تحلیل تحولات تاریخی و فرهنگی خون‌آشام‌ها به‌عنوان تمثیلی از شر، خشونت و میل بسیار دشوار است و سرچشمه این موجودات افسانه‌ای نیز در صدها شاخه از اسطوره‌های مشابه با گذشت زمان از میان رفته، با این حال؛‌ این خون‌آشام‌ها گاهی نه‌تنها شر، بلکه وسوسه‌انگیز نیز بوده‌اند. تصویرِ تاریک این موجودات جاودانه تجسمی از ترس ما از پیری، پوسیدگی جسم و مرگ است. به این جهت، این موجودات افسانه‌ای قادر هستند همه‌ی ترس‌های ما را درهم آمیزند.

آلکسیی تولستوی (پسر عموی لئو تولستوی) از اولین نویسندگانی بود که رمانی نوشت که ویژگی‌های خون‌آشام‌های مدرن را در بر می‌گرفت. رمان «خانواده وورددال (The Family of the Vourdalak)» که در سال ۱۸۳۹ نوشته شد. تولستوی در این رمان با روشی مبهم، خشن و تقریبا اغواگرانه، خون‌آشام‌ خود را به‌صورت شخصیتی وصف کرد که بعدا در فرهنگ عامه نیز تا همین حال به همین شکل باقی ماند. بعد از آن آن خوش‌آشام نویسنده بریتانیایی، جان ویلیام پولیدوری را داریم که رفتاری انسانی را به موجود خوش‌اشتها و شر وصف‌ناپذیرش نسبت داده است. جوزف شریدان لو فانو نیز این ویژگی را در رمان خود «کارمیلا (Carmilla)» حفظ کرده که در سال ۱۸۷۲ به چاپ رسید. او در این اثر خود بار سنگین عشق شهوانی و کُشنده را نیز به شخصیت خون‌آشام خود اضافه کرد که بعدها به عنصر اساسی داستان‌های خون‌آشامی تبدیل شد. این سه‌گانه نه‌تنها چهره‌ی جدیدی به این موجودات بخشید، بلکه ژرفای نمادین ترسناکی نیز در خود داشت.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

همه‌چیز درباره خون‌آشام‌ها: از حقیقت تا افسانه و باور عامیانه

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

معاونت کل سایت رمان ۹۸

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین