M O B I N A
سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
- عضویت
- 3/4/21
- ارسال ها
- 24,702
- امتیاز واکنش
- 63,861
- امتیاز
- 508
- سن
- 19
- محل سکونت
- BUSHEHR
- زمان حضور
- 273 روز 8 ساعت 23 دقیقه
نویسنده این موضوع
مقدمه
احترام بـه حقوق اقلیتها و تلاش در رفع تبعیض و نقض حقوق حقهی آنان، یکی از مسائل مبتلا بـه حقوق بشر دنیای ما است. به جرأت میتوان گفت امروزه نمیتوان کشوری را یافت کـه تمام تابعیتش یکدسـت باشد و در آن کشـور اقلیت معنا و مفهومینداشته باشد. از سوی دیگر، در دنیای کنونی که تمام کشورها سعی میکنند جایگاه خود را از نظر حقوق بشر ارتقاء بخشند، رعایـت حقوق اقلیتها میتواند یکـی از معیارهای مهم ایـن ارزشگذاری باشـد. وضـع حقوقی اقلیت هـا و گروههای قومیخود، هم میتواند محرکة تنش باشد و هم فرونشانندة آن تلقی گردد. در عین حال، چنین چیزی بازتاب ایدئولوژی حکم نیز بـوده اسـت و نقش عامل ایدئولوژیک و تفکر حاکمان کمتر از عوامل دیگر نیست. مبحث حقوق اقلیتها، از یک لحاظ امری جدید و امروزی اسـت و از جنبة دیگر میتوان گفت که حداقل در اسـلام ریشه طولانی دارد. در اسناد حقوق بشر و شهروند فرانسه، از انسان، فارغ از تعلقات گوناگون او سخن به میان میآید. آنچه که بیش از هرچیز نظرها را به حقوق و وضعیت اقلیتها جلب کرد، تاثیر آنها در وقوع دو جنگ جهانی بـود. در دوران پس از جنگ اول، نخستین سند حقوقی مربوط به حقوق اقلیتها، پیمان 1938مربوط به منع و مجازات نسلکشی بـود و بعـد از آن هم اسناد گوناگونی در مجامع جهانی، برای حفظ حقوق اقلیتها به امضاء رسیده است. حقوق اقلیتهای دینی در قوانین ایران، تا پیش از پیروزی انقلاب مشروطه در ١٢٨۵ش، تابع مسائل سـ*ـیاسی و تحت فرمان شاهان بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامینیز در قانون اساسی اقلیتهای مذهبی به مذاهب شیعه و سنی تبدیل شده و اقلیتهای دینی شناخته شده به اقلیتهای زردشتی، کلیمیومسیحی (ارمنی وآشوری) محدود شدند. سوال اصلی حاضر در مقاله این میباشد که اقلیتهای دینی و مذهبی ایران در تاریخ معاصر چه جایگاه حقوقی داشتند که در راستای تایید فرضیه این سوال باید عرض کرد که وضعیت و جایگاه حقوقی اقلیت ها امروزه بسیار پیشرفت کرده است و به لحاظ انسان بودن و برابری حقوق همه افراد بشر، باید حقوق آنان همانند اکثریت رعایت شود.
2- کلیات
قبل از شروع بحث مورد نظر لازم است مفهوم واژه اقلیت بررسی شود و برای درک بیشتر جایگاه حقوق اقلیتها در اسلام و اسناد بین المللی به صورت مختصر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
1-2- تعریف و مفهوم اقلیت[1]
یکی از نخستین مشکلات مربوط به حقوق اقلیتها، مبهم بودن واژه اقلیت است که تا به حال تعریف رسمی در مورد آن صورت نگرفته است. دبیر کل سازمان ملل در سال ۱۹۴۹ در یادداشتی تحت عنوان «تعریف و دسته بندی اقلیتها» سعی در تعریف این واژه مینماید و میگوید: « در عمل نمیتوان به ارائه مفهومیادبی برای تعریف اصطلاح اقلیت اکتفا کرد. در واقع باید تمامیاجتماعاتی را که در داخل کشور زندگی میکنند از جمله خانوادهها، طبقات اجتماعی، گروههای فرهنگی، اشخاصی که به زبانهای محلی صحبت میکنند و سایر گروههای مشابه را اقلیت نامید و چنین تعریفی هیچ فایده ای در بر نخواهد داشت». برخی معتقدند هر گاه افرادی با یک تفکر و هدف خاصی دور هم جمع شوند و تمام تلاش شان رسیدن به همان هدف باشد و از حیث تعداد، کمتر از اکثریت جامعه باشند، اقلیت هستند. بنا بر نظر کاپورتورتی (گزارشگر برای مسئله اقلیتها)، برای تعریف واژه اقلیت به سه نکته باید توجه کنیم: ۱- قلت عددی اقلیت ها نسبت به بقیه جمعیت کشور ۲- عدم تسلط بر جامعه ۳- قصد عمومیگروه اقلیت در حفظ ویژگیهای خاص خود. (لسانی، ۱۳۸۲: ۱۳۴)
واژه اقلیت دربرگیرنده اقلیتهای قومی، زبانی، فرهنگی، نژادی، مذهبی و... است. اقلیت به گروهی تلقی میشود که نسبت به بقیه جمعیت دولت از نظر تعداد کمتر هستند و به دلیل ویژگیهای قومی، مذهبی یا زبانی از بقیه متفاوت میباشند و برای حفظ فرهنگ، سنت ها، مذهب یا زبانشان حس همبستگی با یکدیگر را دارند. مفهوم اقلیت مخصوصاً در حقوق بشر بین الملل با مفاهیمیمثل اتباع بیگانه، کارگران مهاجر، پناهندگان و آوارگان در تداخل است. اینها داخل در اسناد بین المللی حقوق بشر نمیباشند و هرکدام شمول قانون و مقررات مخصوص خود میباشند. (عمید زنجانی، ۱۳۷۰: ۶) اهل کتاب ساکن در جامعه اسلامیکه از احترام، امتیازات و حقوقی بهره مند هستند را نیز اقلیتهای دینی میگویند.
2-2- جایگاه حقوق اقلیت ها در اسلام
پیامبر اسلام (ص) به حقوق اقلیت توجه ویژه ای داشتند و در قرآن کریم نیز احترام بر این قشر واجب میباشد. در اسلام میگویند که پیرو یکی از ادیان یهودی، مسیحی، زرتشتی و یا زیدی بوده و دارای تابعیت یک کشور اسلامیو مقیم دائم در آنجا باشند را اهل کتاب میدانند. البته مراد از اهل کتاب یهودیان و مسیحیان هستند. زرتشتیان نیز بـدون اشکال بـه ایشان ملحـق میشـوند. دیگر کفار به هیچ وجه از اهل کتاب شمرده نمیشوند. در مجموع کلیة شهروندان وطن اسلامیاز دو گروه خارج نیستند: 1- مسلمانانی کـه بـر حسب اعتقاد در برابر قانون مسئولیت و حقوق برابری دارنـد. 2- افراد غیرمسلمان که با شرایط خاص طبق معاهده دو جانبه با مسلمانان متحد و تشکیل ملت واحد دادهاند که میتوانند از حقوق مساوی در برابر قانون و دیگر مزایای شهروندی بهره مند میشوند.
اگر اهل کتاب به شرایط ذمه ملتزم شدند، جان و مال و ناموسشان محفوظ خواهد بود. آنها با پرداختن جزیه که یک نوع تعهد مالی است از امنیت و آزادی (دینی و حقوق مدنی)، البته به میزان جزیه برخوردار خواهند بود که توسط ولی امر تعیین میشود و شرایط ذمه نیز مطابق صلاحدید او خواهد بود. در مجموع حقوق اسلامیآزادی، حیثیت، مـال، حافظ جان، به عنوان یک اصل دینی همة شهروندان اعم از مسلمان و غیرمسلمان خواهد بود. اگرچه حقوق اسلامیدر رفتار بـا اتباع مسلمان و غیرمسلمان تفاوت هـای جزئی قائل است. امـا در بسیاری از موارد وضع غیرمسلمانان بهتر است. برخی از حقوق و مزایای اتباع غیرمسلمان عبارت است از اینکه: غیرمسلمانان از پرداخت مالیات مازاد اموال و خدمات لشکری معافند و جزیه فقط به مردان تعلق میگیرد. سالخوردگان از کار افتاده و نابینایان و دریافت کنندگان صدقه نیز از پرداخت جزیه معافند. برخی از فقها معتقدند اگر یکی از اهل کتاب مرتکب قتل غیرعمد شود و توانایی پرداخت دیه را نداشته باشد، دیة مقتول باید از بیت مسلمین پرداخت شود. غیرمسلمانان اعم از اینکه اهل کتابی باشند که حاضر به قبول شرایط ذمه نشده باشند و دیگر کفار مشرکین، کافر حربی محسوب میشوند واجب است اسلام برایشان عرضـه شـود. اگر اسلام را نپذیرفتند واجب است با ایشان جهاد شود و جنگ با ایشان تا زمانی که اسلام بیاورند یا کشته شوند ادامه خواهد داشت.
احترام بـه حقوق اقلیتها و تلاش در رفع تبعیض و نقض حقوق حقهی آنان، یکی از مسائل مبتلا بـه حقوق بشر دنیای ما است. به جرأت میتوان گفت امروزه نمیتوان کشوری را یافت کـه تمام تابعیتش یکدسـت باشد و در آن کشـور اقلیت معنا و مفهومینداشته باشد. از سوی دیگر، در دنیای کنونی که تمام کشورها سعی میکنند جایگاه خود را از نظر حقوق بشر ارتقاء بخشند، رعایـت حقوق اقلیتها میتواند یکـی از معیارهای مهم ایـن ارزشگذاری باشـد. وضـع حقوقی اقلیت هـا و گروههای قومیخود، هم میتواند محرکة تنش باشد و هم فرونشانندة آن تلقی گردد. در عین حال، چنین چیزی بازتاب ایدئولوژی حکم نیز بـوده اسـت و نقش عامل ایدئولوژیک و تفکر حاکمان کمتر از عوامل دیگر نیست. مبحث حقوق اقلیتها، از یک لحاظ امری جدید و امروزی اسـت و از جنبة دیگر میتوان گفت که حداقل در اسـلام ریشه طولانی دارد. در اسناد حقوق بشر و شهروند فرانسه، از انسان، فارغ از تعلقات گوناگون او سخن به میان میآید. آنچه که بیش از هرچیز نظرها را به حقوق و وضعیت اقلیتها جلب کرد، تاثیر آنها در وقوع دو جنگ جهانی بـود. در دوران پس از جنگ اول، نخستین سند حقوقی مربوط به حقوق اقلیتها، پیمان 1938مربوط به منع و مجازات نسلکشی بـود و بعـد از آن هم اسناد گوناگونی در مجامع جهانی، برای حفظ حقوق اقلیتها به امضاء رسیده است. حقوق اقلیتهای دینی در قوانین ایران، تا پیش از پیروزی انقلاب مشروطه در ١٢٨۵ش، تابع مسائل سـ*ـیاسی و تحت فرمان شاهان بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامینیز در قانون اساسی اقلیتهای مذهبی به مذاهب شیعه و سنی تبدیل شده و اقلیتهای دینی شناخته شده به اقلیتهای زردشتی، کلیمیومسیحی (ارمنی وآشوری) محدود شدند. سوال اصلی حاضر در مقاله این میباشد که اقلیتهای دینی و مذهبی ایران در تاریخ معاصر چه جایگاه حقوقی داشتند که در راستای تایید فرضیه این سوال باید عرض کرد که وضعیت و جایگاه حقوقی اقلیت ها امروزه بسیار پیشرفت کرده است و به لحاظ انسان بودن و برابری حقوق همه افراد بشر، باید حقوق آنان همانند اکثریت رعایت شود.
2- کلیات
قبل از شروع بحث مورد نظر لازم است مفهوم واژه اقلیت بررسی شود و برای درک بیشتر جایگاه حقوق اقلیتها در اسلام و اسناد بین المللی به صورت مختصر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
1-2- تعریف و مفهوم اقلیت[1]
یکی از نخستین مشکلات مربوط به حقوق اقلیتها، مبهم بودن واژه اقلیت است که تا به حال تعریف رسمی در مورد آن صورت نگرفته است. دبیر کل سازمان ملل در سال ۱۹۴۹ در یادداشتی تحت عنوان «تعریف و دسته بندی اقلیتها» سعی در تعریف این واژه مینماید و میگوید: « در عمل نمیتوان به ارائه مفهومیادبی برای تعریف اصطلاح اقلیت اکتفا کرد. در واقع باید تمامیاجتماعاتی را که در داخل کشور زندگی میکنند از جمله خانوادهها، طبقات اجتماعی، گروههای فرهنگی، اشخاصی که به زبانهای محلی صحبت میکنند و سایر گروههای مشابه را اقلیت نامید و چنین تعریفی هیچ فایده ای در بر نخواهد داشت». برخی معتقدند هر گاه افرادی با یک تفکر و هدف خاصی دور هم جمع شوند و تمام تلاش شان رسیدن به همان هدف باشد و از حیث تعداد، کمتر از اکثریت جامعه باشند، اقلیت هستند. بنا بر نظر کاپورتورتی (گزارشگر برای مسئله اقلیتها)، برای تعریف واژه اقلیت به سه نکته باید توجه کنیم: ۱- قلت عددی اقلیت ها نسبت به بقیه جمعیت کشور ۲- عدم تسلط بر جامعه ۳- قصد عمومیگروه اقلیت در حفظ ویژگیهای خاص خود. (لسانی، ۱۳۸۲: ۱۳۴)
واژه اقلیت دربرگیرنده اقلیتهای قومی، زبانی، فرهنگی، نژادی، مذهبی و... است. اقلیت به گروهی تلقی میشود که نسبت به بقیه جمعیت دولت از نظر تعداد کمتر هستند و به دلیل ویژگیهای قومی، مذهبی یا زبانی از بقیه متفاوت میباشند و برای حفظ فرهنگ، سنت ها، مذهب یا زبانشان حس همبستگی با یکدیگر را دارند. مفهوم اقلیت مخصوصاً در حقوق بشر بین الملل با مفاهیمیمثل اتباع بیگانه، کارگران مهاجر، پناهندگان و آوارگان در تداخل است. اینها داخل در اسناد بین المللی حقوق بشر نمیباشند و هرکدام شمول قانون و مقررات مخصوص خود میباشند. (عمید زنجانی، ۱۳۷۰: ۶) اهل کتاب ساکن در جامعه اسلامیکه از احترام، امتیازات و حقوقی بهره مند هستند را نیز اقلیتهای دینی میگویند.
2-2- جایگاه حقوق اقلیت ها در اسلام
پیامبر اسلام (ص) به حقوق اقلیت توجه ویژه ای داشتند و در قرآن کریم نیز احترام بر این قشر واجب میباشد. در اسلام میگویند که پیرو یکی از ادیان یهودی، مسیحی، زرتشتی و یا زیدی بوده و دارای تابعیت یک کشور اسلامیو مقیم دائم در آنجا باشند را اهل کتاب میدانند. البته مراد از اهل کتاب یهودیان و مسیحیان هستند. زرتشتیان نیز بـدون اشکال بـه ایشان ملحـق میشـوند. دیگر کفار به هیچ وجه از اهل کتاب شمرده نمیشوند. در مجموع کلیة شهروندان وطن اسلامیاز دو گروه خارج نیستند: 1- مسلمانانی کـه بـر حسب اعتقاد در برابر قانون مسئولیت و حقوق برابری دارنـد. 2- افراد غیرمسلمان که با شرایط خاص طبق معاهده دو جانبه با مسلمانان متحد و تشکیل ملت واحد دادهاند که میتوانند از حقوق مساوی در برابر قانون و دیگر مزایای شهروندی بهره مند میشوند.
اگر اهل کتاب به شرایط ذمه ملتزم شدند، جان و مال و ناموسشان محفوظ خواهد بود. آنها با پرداختن جزیه که یک نوع تعهد مالی است از امنیت و آزادی (دینی و حقوق مدنی)، البته به میزان جزیه برخوردار خواهند بود که توسط ولی امر تعیین میشود و شرایط ذمه نیز مطابق صلاحدید او خواهد بود. در مجموع حقوق اسلامیآزادی، حیثیت، مـال، حافظ جان، به عنوان یک اصل دینی همة شهروندان اعم از مسلمان و غیرمسلمان خواهد بود. اگرچه حقوق اسلامیدر رفتار بـا اتباع مسلمان و غیرمسلمان تفاوت هـای جزئی قائل است. امـا در بسیاری از موارد وضع غیرمسلمانان بهتر است. برخی از حقوق و مزایای اتباع غیرمسلمان عبارت است از اینکه: غیرمسلمانان از پرداخت مالیات مازاد اموال و خدمات لشکری معافند و جزیه فقط به مردان تعلق میگیرد. سالخوردگان از کار افتاده و نابینایان و دریافت کنندگان صدقه نیز از پرداخت جزیه معافند. برخی از فقها معتقدند اگر یکی از اهل کتاب مرتکب قتل غیرعمد شود و توانایی پرداخت دیه را نداشته باشد، دیة مقتول باید از بیت مسلمین پرداخت شود. غیرمسلمانان اعم از اینکه اهل کتابی باشند که حاضر به قبول شرایط ذمه نشده باشند و دیگر کفار مشرکین، کافر حربی محسوب میشوند واجب است اسلام برایشان عرضـه شـود. اگر اسلام را نپذیرفتند واجب است با ایشان جهاد شود و جنگ با ایشان تا زمانی که اسلام بیاورند یا کشته شوند ادامه خواهد داشت.
حقوق جامعه اقلیت دینی و مذهبی در تاریخ معاصر ایران
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
آخرین ویرایش توسط مدیر: