- عضویت
- 8/3/22
- ارسال ها
- 2
- امتیاز واکنش
- 1
- امتیاز
- 73
- سن
- 24
- زمان حضور
- 34 دقیقه
شهرستان گرمسار در استان سمنان جزو شهرهای تاریخی و کویری ایران می باشد. این شهر یکی از شهرهای غربی استان سمنان می باشد، که از شمال به دماوند، از شرق به آرادان، از غرب به ورامین و از جنوب به کویر مرکزی محدود می شود. قدمت آن نیز به دوران پیش از دوره اشکانیان برمی‌گردد.
گرمسار غربی ترین شهرستان استان سمنان در جوار کویر می باشد. مردم گرمسار با زبان های مختلفی که دارند، در کنار هم زندگی می کنند، بعضی از آن ها فارسی زبان و بعضی تات زبان می باشند، گرمسار با نام دیگری تحت عنوان جزیره اقوام در بین مردم شناخته می شود، چون که 5 قوم مختلف ترک ها، لرها، کردها، عرب‌ها و گیلک‌ها در کنار هم زندگی می کنند. نام قبلی گرمسار در زمان اشکانیان خواران می باشد، چون که این منطقه در مقایسه با مناطق اطرافش در زمینی پست تر قرار گررفته است. این در حالی می باشد، که امروزه گرمسار یکی از مناطق آباد استان سمنان محسوب می شود. از قلعه ای با بیش از 3500 سال تا معادن نمک، همگی از مکان های دیدنی گرمسار به شمار می رود. از صنایع دستی گرمسار نیز می توان به انواع گلیم با طرح های سنتی اشاره کرد. این نوع گلیم در بین گردشگران خارجی دارای طرفداران بسیار زیادی می باشد. در این قسمت سعی دارم، تا شما را مکان های دیدنی گرمسار آشنا کنیم.
گرمسار (خوار) در گذشته از مناطق آباد ايران محسوب می شود، حتی در معجم البلدان شهر بزرگ ناميده شده است. اما عواملی مختلفی اعم از حمله اقوام مهاجم چون حمله مغول و بعدها تاخت و تاز و حمله و غارت ياغيان تركمن و همين طور نامساعد بودن آب و هوا و فقر اقتصادی موجب خرابی آن شده است.
قبلا شهر گرمسار قشلاق ناميده می شد، و هنوز هم افراد مسن و پيران به آن قشلاق می گویند، این شهر در قدیم از چهار بلوک قشلاق، ريكان، ياتری و آرادان تشکیل شده بود.
جغرافیا
همسایگان گرمسار از شمال شهرستان فیروزکوه و شهرستان دماوند، از شرق به شهرستان آرادان و شهرستان سرخه از غرب شهرستان پاکدشت و استان قم و از جنوب شهرستان آران و بیدگل می باشد. نواحی پیرامون گرمسار به وسیله ی رودخانه حبله رود که از رشته کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می گیرد، سیراب می شود. رشته کوه هایی از سه طرف گرمسار را احاطه کرده، و فقط قسمت جنوبی آن به خاطر وجود کویر باز است، که به کوه های سیاه‌کوه محدود می شود.
بلندی این شهر از سطح دریا 856 متر می باشد.
اقلیم
گرمسار بخشی از فلات مركزی ايران را شامل می‌شود و آب و هوایش مشابه با ساير نقاط حاشيه اين فلات است. قسمت مركزی ايران از يك فلات وسيع تشكيل شده که کوه‌های بلند اطراف آن را احاطه کرده است و از نفوذ رطوبت درياهای اطراف به اين منطقه جلوگیری می‌کند.
تغييرات فصلی عوامل آب و هوایی از جمله تابش آفتاب در گرمسار بسیار زیاد بوده و تابستان‌هایی بسيار گرم و خشك دارد. بخش وسیعی از گرمسار آب وهوای گرم بيابانی دارد؛ به عبارتی تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و خشک را شامل می‌شود.
مردم شناسی
طبق سرشماری انجام شده، در سال 1385 گرمسار دارای جمعیتی برابر با 39523 نفر را داشته دارد. مردم محلی آن به زبان فارسی تکلم می کنند اما در نقاط دیگر گرمسار مثل مرکز و روستاهای قسمت ایوانکی، تات ها زندگی کرده، و به زبان تاتی تسلط دارند. همچنین مردمان آذری (اوصانلو، پازوکی و نفر)، الیکایی ها، شهمیرزادی ها، مازندرانی ها، عرب زبانان، گیلک های منطقه قالی باف، کردهای شادلو و قراچورلو و لرهای دیناروند نیز در این شهر سکونت دارند.
مردان محلی گرمسار از سرپوش مردانه، تن پوش تابستانی مردانه، تن پوش زمستانی مردانه و پاپوش مردانه، کت چُقا، شلوار کمری، گیوه استفاده می کنند. زنان محلی هم از چارقد (نوعی سرپوش)، شوی (نوعی تن‌پوش)، شلیته و پاپوش استفاده می کنند.
صنایع دستی
قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، پارچه بافی، خرجین بافی و سفال گری، منبت کاری و معرق کاری از صنایع دستی گرمسار به شمار می رود. این شهر در زمینه گلیم بافی موفق به کسب زیادی از طرفدار در بازارهای جهانی شده است.
سوغات
خربزه های شیرین و صاداراتی، محصولات لبنی خالص، انار و رب انار از سوغاتی های این شهر محسوب می شوند.
لیست بهترین جاهای دیدنی گرمسار
در بخش قبلی هم اشاره کردیم، که قدمت شهر تاریخی و دیدنی گرمسار به دوران قبل از اشکانیان برمی‌گردد، به هیمن خاطر در طول تاریخ، مردمان مختلفی در آن زندگی کرده، و آثار باستانی ارزشمندی از خود به جای گذاشته اند. قدمت بسیار بالای این شهر منجر شده، تا آثار تاریخی و دیدنی بسیار زیادی در این شهر وجود داشته باشد. سیاه کوه و کاروانسراهایش، انواع آب انبارها، آبشارها و معادن نمک از جمله مکان های دیدنی گرمسار می باشند.
مجموعه سیاه کوه
مجموعه سیاه کوه در ارتفاعات سیاه کوه در دامنه شمالی آن قرار گرفته شده است، که مردم محلی به آن قصر می گویند. اين مجموعه از قصرهای شاه عباس، عين الرشيد و حرم سرا تشكيل شده است. کاروانسرای قصر بهرام از مهم ترین بناهای سیاه کوه می باشد، که در جنوب گرمسار قرار دارد. بنای بیرونی این قصر چهار گوش و دارای چند برج با دو دروازه شمالی و جنوبی می باشد. اطراف این قصر 6 برج بنا شده، و سر در آن سنگ بزرگ یکپارچه می باشد. درون بنا محوطه بزرگی می باشد، که گرداگرد آن 20 اتاق کوچک و یک در بدون روزن با پوشش گچی قرار گرفته است. زمان احداث این کاروان سرا به طور دقیق مشخص نیست. این بنا در دوران صفویه بازسازی شده است، و به همین خاطر به شاه عباسی نیز شهرت دارد.
مجموعه سیاه کوه از قصرهای دوران شاه عباس صفوی تشکیل شده است. قصر عین الرشید در بخش ميانی فاصله درياچه نمک و کوير بزرگ قرار دارد. خرابه های قصر و باغ امروز پوشيده از خارهای بيابانی می باشد. بنای عین الرشید از خارج 86 متر طول و حداکثر 47 متر عرض دارد. در دو طرف ایوان ورودی دو تالار وجود دارد، که هر یک پنج در به حیاط قصر دارند.
حرم سرا در 1 کیلومتری جنوب شرقی قصر شاه عباسی (قصر بهرام) قرار گرفته شده است. این بنا در هنگام مسافرت خاندان سلطنتی، حرم سرا و در دیگر مواقع محل سکونت شکارچیان سلطنتی می باشد. آب آشامیدنی این بنا از چشمه های واقع در دامنه سیاه کوه تأمین می شد. به نظر می رسد، این بنا به خاطر زلزله ویران شده است.
جاده سنگ فرش یکی از جاده های دست ساخته می باشد، که در بین پارک ملی کویر در جنوب گرمسار و حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک قرار گرفته شده است. طول آن 35 و عرض آن 5 کیلومتر می باشد، و در مسیر اصفهان به ساری در عهد صفویان احداث شده است. جهت جلوگیری از گزند سیلاب ها و زمین های گل‌آلود و چسبناک در فصول بارش و عبور سالم کاروان ها از میان کویر این جاده ساخته شده است. روی این جاده بقایای دو پل سنگی هنوز مشاهده می شود. بر اساس مطالعات تاریخی، این سنگ ها توسط شتر از کوه های سیاه کوه به محل آورده شده است.
کارخانه پنبه در 2 طبقه و پلانی مستطیل شکل از خشت و گل ساخته شده است، که بعضی آن را با کاروان سرا به خاطر معماری منحصر به فردش اشتباه می گیرند. این کارخانه در ضلع غربی میدان معلم قرار دارد.
27 معدن نمک و تونل نمکی در جاده های فرعی گرمسار قرار گرفته شده است، که درجه خلوص نمک بسیاری از این معادن بالای 98% می باشد. معدن نمک کوهدشت کهن و معدن نمک سالار از زیباترین معادن نمک این منطقه می باشد. قندیل های زیبای نمکی در این معادن هر ساله توانسته گردشگران بسیاری را جذب کند. استان سمنان از گذشته به عنوان یکی از مناطق تأمین کننده نمک کشور شناخته شده است.
بنه كوه
بنه کوه در شمال گرمسار به خاطر قرار داشتن بر سر راه باستانی گرمسار به مازندران، از نظر تاریخی و نظامی دارای اهمیت ویژه ای می باشد. قلعه باستانی استوناوند، ریگ تپه و قلعه گبری از جاذبه های این منطقه می باشد. انواع پرندگان و ماهی ها در این منطقه و در رودخانه حبله رود زندگی می کنند.
قلعه استاناوند ناروهه دارای قدمت بیش از 3 هزار سال می باشد، که مربوط به عهد اسماعیلیان در روستای ناروهه واقع شده است. این قلعه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برج های دیده بانی این دژ بر همه ی طول دره و کناره های جنوبی رودخانه تا اراضی هموار حاشیه شمالی کویر ناظر می باشد. توانایی سازندگان در ساخت این دژ چنان می باشد، که مسیر صعب العبور آن را با معماری و کاستن و افزودن بر جسم کوه صد چندان کرده است.
خانه تاریخی باقری ها (موزه اقوام) از یادگاری های باقی مانده از عهد قاجار می باشد. این خانه تاریخی در 2 طبقه و از خشت خام ساخته شده است. استفاده از آجر های خطایی با بند کشی گچ و خاک باعث زیبایی بیشتر خانه شده است. هر 2 طبقه مانند هم ساخته شده اند، و طبقه اول بعد از ورود به سالن اصلی متشکل از دو اتاق در طرفین سالن می باشد، و بعد از گذر از سالن اول برای دسترسی به طبقه دوم باید از دو راهرو منتهی به پله عبور کرد. در سال 1389 از این خانه تاریخی در جهت موزه اقوام بهره برداری شد، که پوشش و زندگی روزمره اقوام مختلف ساکن در شهر گرمسار را معرفی می کند.
امامزاده شمس‌الدين و اسماعيل(ع) در حوالی 3 کیلومتری شمال غربی گرمسار واقع شده است. این بنا از خشت و گل در دوران قاجار ساخته شده است، و مردمان گرمسار به این دو امامزاده اعتقاد بسیار زیادی دارند. دو آرامگاه در کنار هم واقع شده اند، و به وسیله ی یک دیوار از هم جدا شده اند. هر دو آرامگاه یک گنبد دارد، که سطح داخلی آن ها گچ‌کاری شده است. كل بنا بر پايه مربع مستطيل احداث شده است، كه در بخش شرقی آن رواق و ايوانی وجود دارد، كه ورودی به بقاع امامزادگان را ممكن می سازد. تكنيک ساخت دو گنبد نیز مانند پلاس مربع مستطیل بوده است.
آب انبار مسیر امامزاده اسماعیل و شمس الدین به آب حوض شهرت دارد، و قدمت آن به دوران قاجار برمی گردد، و از آجر ملات احداث شده است. این آب انبار دارای مخزن و بادگير، پاشير، پلكان و سردر می باشد. سقف پلكان پاشير با آجرهايی به فرم حصيری و به صورت ضربی ساخته شده است. برعکس اكثر آب انبارهای منطقه، پلان آن بر پايه مربع مستطيل می باشد، و مخزن آن فرم چهار گوشی دارد، كه يک ستون در وسط آن قرار گرفته شده است، و روی ستون بادگير قرار دارد. تويزه هایی از چهار طرف به شکل علامت جمع بر پايه ستون نشسته اند، و چهار گنبد روی آن ها قرار گرفته است، و پوشش مخزن را كامل می کند.
آب انبار بزرگ
آب انبار بزرگ در مرکز گرمسار در جنوب میدان امام خمینی (ره) و در ضلع شمالی مسجد جامع گرمسار قرار گرفته شده است. این آب انبار با 40 پله و مخزن استوانه ای شکل در دوران قاجار احداث شده است. عمق این آب انبار 14 متر می باشد.
آب انبار ناسار
آب انبار ناسار یا همان 9 حصار در جنوب قلعه ناسار قرار دارد. بر اساس نوشته بالای سر در این آب انبار، سازنده آن مرحوم سيف الله معماريان سمنانی می باشد. منبع اصلی اين آب انبار از نظر فيزيکی با دیگر آب انبارها در سطح استان فرق دارد، و در نوع خود بی نظير می باشد.
روستای رامه با مناطق طبیعی چشم نواز مخصوصاً ارتفاعات آن و حیات وحش متنوع و غنی، از جلوه های طبیعی این منطقه است. طبیعت این منطقه واقع در قسمتی از منطقه شکار ممنوع خنار می باشد.
روستای قالی باف
روستای قالی باف از نظر اقلیمی از مناطق سرد و معتدل می باشد. پوشش گیاهی منطقه متنوع و از نظر حیات وحش نیز در مجاورت منطقه شکار ممنوع خنار با پوشش جانوری مناسب قرار دارد، و از حیوانات شکاری مختلف غنی است. دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه نیز شامل آبشار، جنگل طبیعی بکر و بناهای تاریخی و امامزاده هایی که در ارتفاع کوه قرار دارند، می شود.
دشت گرمسار
دشت گرمسار به عنوان یکی از مناطق کویری و صحرایی گرمسار سمنان می باشد، که طول شرق به غرب آن 48 کیلومتر و شمال به جنوب آن 27 کیلومتر می باشد، و دارای چهار ایل بزرگ به نام های زندی، الیکایی، اصانلو و ایل پازوکی می باشد.
کوه اژدها
کوه اژدها یکی از کوه های جالب با چین خوردگی‌های عجیب زمین شناسی می باشد، که به خاطر فعل و انفعالات زمین شناسی با گذشت سال های طولانی به وجود آمده است. این کوه نوارهای قرمز، قهوه‌ای و سفید رنگ به شکلی موج وار و درهم تنیده اند، که یک ساختار خاص را پدید آورده اند. این چین ها در ترکیب بین سنگ ماسه، شن و سنگ جوش ایجاد شده است. ارتفاع این کوه 1.265 متر است.
کویر ریگ جن منطقه ای ناشناخته که از آن به عنوان مثلث برمودای ایران هم یاد می شود. این کویر مخوف به خاطر دلایلی مختلفی اعم از وسعت زیاد و و نبود چشمه یا چاه آب هیچگاه مورد علاقه کاروان ها نبوده، و همین مورد آن را ترسناک می‌کند، چون که ناشناخته های زیاد در آن وجود دارد. تلماسه های فراوان، باتلاق های نمکی، شنزارهای روان، پوشش گیاهی بسیار اندک و نبود حیات آن چنانی از جمله ویژگی های این ناحیه از ایران عزیز محسوب می شود.
امامزاده سلطان شاه هم یکی دیگر از بناهای تاریخی ساخته شده در دوره قاجار می باشد. که یک ساختمان بی نظیر از نظر معماری دارد. معماری این امامزاده به این شکل که دارای طاق های جناقی و گنبدی رگ مانند تقریبا مخروطی می باشد.
امامزاده علی اکبر گرمسار به عنوان یکی از آثار ملی ایران می باشد، که در سال 1377 به ثبت رسیده است. این بنای تاریخی به دوره ایلخانی و قاجار برمی‌گردد. معماری این بنا گنبدی با 2 پوشش به سبک معماری سنتی و به شکل شش‌ضلعی بخش تحتانی و فوقانی استوانه ای است.
استان سمنان از دیرباز تا الان یکی از بهترین و اصلی ترین منابع تأمین کننده ی نمک در کشور را دارد. بیش از 27 معدن نمکی و تونل نمکی در جاده های فرعی گرمسار وجود دارد، که خلوص نمک یافت شده، در این معادن به بیش از 98% می رسد، و یکی از منابع مرغوب نمک ایران به شمار می رود. غارهای نمکی موجود در گرمسار یکی از گردشگرپذیرترین مکان های دیدنی گرمسار می باشد
منطقه بهورد
منطقه بهورد در 32 کیلومتری شمال غربی ایوانکی گرمسار قرار گرفته شده است. این منطقه یکی از مناطق خوش آب و هوای گرمسار می باشد، که در حد فاصل بین دشت و کوهستان قرار گرفته است. یکی از ویژگی های بسیار جالبی که این منطقه دارد، آب و هوای گرم و معتدل آن می باشد، که باعث شده، این منطقه تابستانی خنک و زمستانی گرم داشته باشد.
پارک ملی کویر
پارک ملی کویر جزو مناطق حفاظت شده کویری ایران می باشد، که وسعت بسیار زیادی دارد. قسمتی از این پارک ملی کویری در استان های قم و اصفهان قرار گرفته شده است. پارک ملی کویر قسمت زیادی از جاذبه های طبیعی و غیرطبیعی گرمسار را شامل می شود. این منطقه زمستان های معتدل و تابستان های گرم و سوزانی دارد. بسیاری از گردشگران در فصل های سرد سال جهت بازید از این پارک ملی به گرمسار سفر می کنند. توصیه ما به افرادی که می خواهند، به این منطقه سفر کنند، این است، که با ماشین های آفرود و مناسب بیابان به این کویر سفر کرده، و از افراد خبره کمک بگیرند. کاروانسرای قصر بهرام از جمله مهم ترین آثار تاریخی موجود در این منطقه می باشد، که بازسازی شده و به عنوان اقامتگاه از آن استفاده می شود.
کاروانسرای شاه عباسی – ایوانکی
ایوانکی نام شهرستانی کوچک می باشد، که در حد فاصل بین تهران و گرمسار قرار گرفته شده است. این شهرستان کوچک در 20 کیلومتری گرمسار قرار گرفته شده است، به همین خاطر با وسیله نقلیه شخصی یا تاکسی می توان 20 دقیقه ای به ایوانکی رسید. در این شهرستان زیبا کاروانسرایی چهار ایوانی قرار گرفته شده است. کاروانسرایی که به شکل شمالی-جنوبی ساخته شده و جهت ورود باید از ضلع جنوبی استفاده کرد. جالب است بدانید در کاروانسرای شاه عباسی، تنها از خشت، آجر، گل و سنگ استفاده شده، و با این حال به خوبی در طول تاریخ سالم باقی مانده اند. در این کاروان سرا در ضلع شرقی و غربی دو شاه نشین ساخته شده، تا از مهمانان ویژه پذیرایی کند.
کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی، با 24 حجره و همچنین چهار بار بند، یکی از کاروان سراهای بزرگ آن دوران محسوب می شده است. در حال حاضر این کاروانسرا بازسازی و تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. به همین خاطر برای بازدید از این کاروانسرا، باید از سازمان میراث فرهنگی مجوز بگیرید.
کاروانسرای قصر بهرام
عجیب نیست، که در گرمسار کاروانسراهای مختلفی وجود داشته باشد. اطراف گرمسار را تمام بیابان و کویر فرا گرفته است. به همین خاطر مسافران زمانی که به دشت گرمسار می رسیدند، باید در کاروانسراهای مختلف، نفسی تازه می کردند، و با قمقمه هایی پر شده از آب زلال به راه خود ادامه می دادند. در جنوب گرمسار و در نزدیکی دریاچه نمک و جاده قدیمی سنگ فرش، کاروانسرایی زیبا به نام کاروانسرای قصر بهرام مانند جواهری در دل کویر می درخشد. کاروانسرایی که در دوران شاه عباس صفوی بازسازی شد، و دوباره زندگی در آن جریان پیدا کرد.
این جا را بسیاری به نام کاروانسرای شاه عباسی و یا رباط سیاه کوه نیز می شناسند. معماران آن دوران، هنر خود را در این کاروانسرا در معرض دید قرار داده اند. آن ها با استفاده از سنگ های روشن در نمای خارجی کاروانسرا، تمام تلاش خود را کرده اند، تا این مکان از دور دست مثل جواهری در دل کویر بدرخشد، و توجه ی گردشگران زیادی را به خود جلب کند. همچنین کاروانسرای قصر بهرام با دو حیاط بزرگ و شش برج نیم دایره در اطراف عظمت بسیار زیادی دارد، و همین موضوع باعث مشهور شدن آن شده است.
پارک جنگلی پروفسور کردوانی
اگر پروفسور کردوانی را نمی‌شناسید، باید بدانید که او پدر کویر شناسی ایران می باشد. از این رو پارک جنگلی 90 هکتاری گرمسار را به نام او نام گذاری کرده اند. این پارک در سال 1361 تاسیس و به عنوان یکی از مکان های دیدنی گرمسار محسوب می شود. همچنین باید بدانید که درجه هوای این منطقه همیشه چند درجه ای کمتر از دیگر قسمت های گرمسار می باشد.
سوالات متداول
منبع: مجله والی
گرمسار غربی ترین شهرستان استان سمنان در جوار کویر می باشد. مردم گرمسار با زبان های مختلفی که دارند، در کنار هم زندگی می کنند، بعضی از آن ها فارسی زبان و بعضی تات زبان می باشند، گرمسار با نام دیگری تحت عنوان جزیره اقوام در بین مردم شناخته می شود، چون که 5 قوم مختلف ترک ها، لرها، کردها، عرب‌ها و گیلک‌ها در کنار هم زندگی می کنند. نام قبلی گرمسار در زمان اشکانیان خواران می باشد، چون که این منطقه در مقایسه با مناطق اطرافش در زمینی پست تر قرار گررفته است. این در حالی می باشد، که امروزه گرمسار یکی از مناطق آباد استان سمنان محسوب می شود. از قلعه ای با بیش از 3500 سال تا معادن نمک، همگی از مکان های دیدنی گرمسار به شمار می رود. از صنایع دستی گرمسار نیز می توان به انواع گلیم با طرح های سنتی اشاره کرد. این نوع گلیم در بین گردشگران خارجی دارای طرفداران بسیار زیادی می باشد. در این قسمت سعی دارم، تا شما را مکان های دیدنی گرمسار آشنا کنیم.
گرمسار (خوار) در گذشته از مناطق آباد ايران محسوب می شود، حتی در معجم البلدان شهر بزرگ ناميده شده است. اما عواملی مختلفی اعم از حمله اقوام مهاجم چون حمله مغول و بعدها تاخت و تاز و حمله و غارت ياغيان تركمن و همين طور نامساعد بودن آب و هوا و فقر اقتصادی موجب خرابی آن شده است.
قبلا شهر گرمسار قشلاق ناميده می شد، و هنوز هم افراد مسن و پيران به آن قشلاق می گویند، این شهر در قدیم از چهار بلوک قشلاق، ريكان، ياتری و آرادان تشکیل شده بود.
جغرافیا
همسایگان گرمسار از شمال شهرستان فیروزکوه و شهرستان دماوند، از شرق به شهرستان آرادان و شهرستان سرخه از غرب شهرستان پاکدشت و استان قم و از جنوب شهرستان آران و بیدگل می باشد. نواحی پیرامون گرمسار به وسیله ی رودخانه حبله رود که از رشته کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می گیرد، سیراب می شود. رشته کوه هایی از سه طرف گرمسار را احاطه کرده، و فقط قسمت جنوبی آن به خاطر وجود کویر باز است، که به کوه های سیاه‌کوه محدود می شود.
بلندی این شهر از سطح دریا 856 متر می باشد.
اقلیم
گرمسار بخشی از فلات مركزی ايران را شامل می‌شود و آب و هوایش مشابه با ساير نقاط حاشيه اين فلات است. قسمت مركزی ايران از يك فلات وسيع تشكيل شده که کوه‌های بلند اطراف آن را احاطه کرده است و از نفوذ رطوبت درياهای اطراف به اين منطقه جلوگیری می‌کند.
تغييرات فصلی عوامل آب و هوایی از جمله تابش آفتاب در گرمسار بسیار زیاد بوده و تابستان‌هایی بسيار گرم و خشك دارد. بخش وسیعی از گرمسار آب وهوای گرم بيابانی دارد؛ به عبارتی تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و خشک را شامل می‌شود.
مردم شناسی
طبق سرشماری انجام شده، در سال 1385 گرمسار دارای جمعیتی برابر با 39523 نفر را داشته دارد. مردم محلی آن به زبان فارسی تکلم می کنند اما در نقاط دیگر گرمسار مثل مرکز و روستاهای قسمت ایوانکی، تات ها زندگی کرده، و به زبان تاتی تسلط دارند. همچنین مردمان آذری (اوصانلو، پازوکی و نفر)، الیکایی ها، شهمیرزادی ها، مازندرانی ها، عرب زبانان، گیلک های منطقه قالی باف، کردهای شادلو و قراچورلو و لرهای دیناروند نیز در این شهر سکونت دارند.
مردان محلی گرمسار از سرپوش مردانه، تن پوش تابستانی مردانه، تن پوش زمستانی مردانه و پاپوش مردانه، کت چُقا، شلوار کمری، گیوه استفاده می کنند. زنان محلی هم از چارقد (نوعی سرپوش)، شوی (نوعی تن‌پوش)، شلیته و پاپوش استفاده می کنند.
صنایع دستی
قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، پارچه بافی، خرجین بافی و سفال گری، منبت کاری و معرق کاری از صنایع دستی گرمسار به شمار می رود. این شهر در زمینه گلیم بافی موفق به کسب زیادی از طرفدار در بازارهای جهانی شده است.
سوغات
خربزه های شیرین و صاداراتی، محصولات لبنی خالص، انار و رب انار از سوغاتی های این شهر محسوب می شوند.
لیست بهترین جاهای دیدنی گرمسار
در بخش قبلی هم اشاره کردیم، که قدمت شهر تاریخی و دیدنی گرمسار به دوران قبل از اشکانیان برمی‌گردد، به هیمن خاطر در طول تاریخ، مردمان مختلفی در آن زندگی کرده، و آثار باستانی ارزشمندی از خود به جای گذاشته اند. قدمت بسیار بالای این شهر منجر شده، تا آثار تاریخی و دیدنی بسیار زیادی در این شهر وجود داشته باشد. سیاه کوه و کاروانسراهایش، انواع آب انبارها، آبشارها و معادن نمک از جمله مکان های دیدنی گرمسار می باشند.
مجموعه سیاه کوه
مجموعه سیاه کوه در ارتفاعات سیاه کوه در دامنه شمالی آن قرار گرفته شده است، که مردم محلی به آن قصر می گویند. اين مجموعه از قصرهای شاه عباس، عين الرشيد و حرم سرا تشكيل شده است. کاروانسرای قصر بهرام از مهم ترین بناهای سیاه کوه می باشد، که در جنوب گرمسار قرار دارد. بنای بیرونی این قصر چهار گوش و دارای چند برج با دو دروازه شمالی و جنوبی می باشد. اطراف این قصر 6 برج بنا شده، و سر در آن سنگ بزرگ یکپارچه می باشد. درون بنا محوطه بزرگی می باشد، که گرداگرد آن 20 اتاق کوچک و یک در بدون روزن با پوشش گچی قرار گرفته است. زمان احداث این کاروان سرا به طور دقیق مشخص نیست. این بنا در دوران صفویه بازسازی شده است، و به همین خاطر به شاه عباسی نیز شهرت دارد.
مجموعه سیاه کوه از قصرهای دوران شاه عباس صفوی تشکیل شده است. قصر عین الرشید در بخش ميانی فاصله درياچه نمک و کوير بزرگ قرار دارد. خرابه های قصر و باغ امروز پوشيده از خارهای بيابانی می باشد. بنای عین الرشید از خارج 86 متر طول و حداکثر 47 متر عرض دارد. در دو طرف ایوان ورودی دو تالار وجود دارد، که هر یک پنج در به حیاط قصر دارند.
حرم سرا در 1 کیلومتری جنوب شرقی قصر شاه عباسی (قصر بهرام) قرار گرفته شده است. این بنا در هنگام مسافرت خاندان سلطنتی، حرم سرا و در دیگر مواقع محل سکونت شکارچیان سلطنتی می باشد. آب آشامیدنی این بنا از چشمه های واقع در دامنه سیاه کوه تأمین می شد. به نظر می رسد، این بنا به خاطر زلزله ویران شده است.
- آدرس: گرمسار، پارک ملی کویر
جاده سنگ فرش یکی از جاده های دست ساخته می باشد، که در بین پارک ملی کویر در جنوب گرمسار و حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک قرار گرفته شده است. طول آن 35 و عرض آن 5 کیلومتر می باشد، و در مسیر اصفهان به ساری در عهد صفویان احداث شده است. جهت جلوگیری از گزند سیلاب ها و زمین های گل‌آلود و چسبناک در فصول بارش و عبور سالم کاروان ها از میان کویر این جاده ساخته شده است. روی این جاده بقایای دو پل سنگی هنوز مشاهده می شود. بر اساس مطالعات تاریخی، این سنگ ها توسط شتر از کوه های سیاه کوه به محل آورده شده است.
- آدرس: گرمسار، دشت کویر نمک، منطقه سیاه کوه
کارخانه پنبه در 2 طبقه و پلانی مستطیل شکل از خشت و گل ساخته شده است، که بعضی آن را با کاروان سرا به خاطر معماری منحصر به فردش اشتباه می گیرند. این کارخانه در ضلع غربی میدان معلم قرار دارد.
- آدرس: گرمسار، ضلع غربی میدان معلم
27 معدن نمک و تونل نمکی در جاده های فرعی گرمسار قرار گرفته شده است، که درجه خلوص نمک بسیاری از این معادن بالای 98% می باشد. معدن نمک کوهدشت کهن و معدن نمک سالار از زیباترین معادن نمک این منطقه می باشد. قندیل های زیبای نمکی در این معادن هر ساله توانسته گردشگران بسیاری را جذب کند. استان سمنان از گذشته به عنوان یکی از مناطق تأمین کننده نمک کشور شناخته شده است.
بنه كوه
بنه کوه در شمال گرمسار به خاطر قرار داشتن بر سر راه باستانی گرمسار به مازندران، از نظر تاریخی و نظامی دارای اهمیت ویژه ای می باشد. قلعه باستانی استوناوند، ریگ تپه و قلعه گبری از جاذبه های این منطقه می باشد. انواع پرندگان و ماهی ها در این منطقه و در رودخانه حبله رود زندگی می کنند.
- آدرس: 5 کیلومتری شمال گرمسار
قلعه استاناوند ناروهه دارای قدمت بیش از 3 هزار سال می باشد، که مربوط به عهد اسماعیلیان در روستای ناروهه واقع شده است. این قلعه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برج های دیده بانی این دژ بر همه ی طول دره و کناره های جنوبی رودخانه تا اراضی هموار حاشیه شمالی کویر ناظر می باشد. توانایی سازندگان در ساخت این دژ چنان می باشد، که مسیر صعب العبور آن را با معماری و کاستن و افزودن بر جسم کوه صد چندان کرده است.
- آدرس: گرمسار، روستای ناروهه
خانه تاریخی باقری ها (موزه اقوام) از یادگاری های باقی مانده از عهد قاجار می باشد. این خانه تاریخی در 2 طبقه و از خشت خام ساخته شده است. استفاده از آجر های خطایی با بند کشی گچ و خاک باعث زیبایی بیشتر خانه شده است. هر 2 طبقه مانند هم ساخته شده اند، و طبقه اول بعد از ورود به سالن اصلی متشکل از دو اتاق در طرفین سالن می باشد، و بعد از گذر از سالن اول برای دسترسی به طبقه دوم باید از دو راهرو منتهی به پله عبور کرد. در سال 1389 از این خانه تاریخی در جهت موزه اقوام بهره برداری شد، که پوشش و زندگی روزمره اقوام مختلف ساکن در شهر گرمسار را معرفی می کند.
- آدرس: گرمسار، بلوار آیت الله کاشانی، خیابان سلمان فارسی
امامزاده شمس‌الدين و اسماعيل(ع) در حوالی 3 کیلومتری شمال غربی گرمسار واقع شده است. این بنا از خشت و گل در دوران قاجار ساخته شده است، و مردمان گرمسار به این دو امامزاده اعتقاد بسیار زیادی دارند. دو آرامگاه در کنار هم واقع شده اند، و به وسیله ی یک دیوار از هم جدا شده اند. هر دو آرامگاه یک گنبد دارد، که سطح داخلی آن ها گچ‌کاری شده است. كل بنا بر پايه مربع مستطيل احداث شده است، كه در بخش شرقی آن رواق و ايوانی وجود دارد، كه ورودی به بقاع امامزادگان را ممكن می سازد. تكنيک ساخت دو گنبد نیز مانند پلاس مربع مستطیل بوده است.
- آدرس: شمال غرب گرمسار
آب انبار مسیر امامزاده اسماعیل و شمس الدین به آب حوض شهرت دارد، و قدمت آن به دوران قاجار برمی گردد، و از آجر ملات احداث شده است. این آب انبار دارای مخزن و بادگير، پاشير، پلكان و سردر می باشد. سقف پلكان پاشير با آجرهايی به فرم حصيری و به صورت ضربی ساخته شده است. برعکس اكثر آب انبارهای منطقه، پلان آن بر پايه مربع مستطيل می باشد، و مخزن آن فرم چهار گوشی دارد، كه يک ستون در وسط آن قرار گرفته شده است، و روی ستون بادگير قرار دارد. تويزه هایی از چهار طرف به شکل علامت جمع بر پايه ستون نشسته اند، و چهار گنبد روی آن ها قرار گرفته است، و پوشش مخزن را كامل می کند.
آب انبار بزرگ
آب انبار بزرگ در مرکز گرمسار در جنوب میدان امام خمینی (ره) و در ضلع شمالی مسجد جامع گرمسار قرار گرفته شده است. این آب انبار با 40 پله و مخزن استوانه ای شکل در دوران قاجار احداث شده است. عمق این آب انبار 14 متر می باشد.
آب انبار ناسار
آب انبار ناسار یا همان 9 حصار در جنوب قلعه ناسار قرار دارد. بر اساس نوشته بالای سر در این آب انبار، سازنده آن مرحوم سيف الله معماريان سمنانی می باشد. منبع اصلی اين آب انبار از نظر فيزيکی با دیگر آب انبارها در سطح استان فرق دارد، و در نوع خود بی نظير می باشد.
- آدرس: گرمسار، راسته بازار، تکیه ناسار
روستای رامه با مناطق طبیعی چشم نواز مخصوصاً ارتفاعات آن و حیات وحش متنوع و غنی، از جلوه های طبیعی این منطقه است. طبیعت این منطقه واقع در قسمتی از منطقه شکار ممنوع خنار می باشد.
روستای قالی باف
روستای قالی باف از نظر اقلیمی از مناطق سرد و معتدل می باشد. پوشش گیاهی منطقه متنوع و از نظر حیات وحش نیز در مجاورت منطقه شکار ممنوع خنار با پوشش جانوری مناسب قرار دارد، و از حیوانات شکاری مختلف غنی است. دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه نیز شامل آبشار، جنگل طبیعی بکر و بناهای تاریخی و امامزاده هایی که در ارتفاع کوه قرار دارند، می شود.
دشت گرمسار
دشت گرمسار به عنوان یکی از مناطق کویری و صحرایی گرمسار سمنان می باشد، که طول شرق به غرب آن 48 کیلومتر و شمال به جنوب آن 27 کیلومتر می باشد، و دارای چهار ایل بزرگ به نام های زندی، الیکایی، اصانلو و ایل پازوکی می باشد.
کوه اژدها
کوه اژدها یکی از کوه های جالب با چین خوردگی‌های عجیب زمین شناسی می باشد، که به خاطر فعل و انفعالات زمین شناسی با گذشت سال های طولانی به وجود آمده است. این کوه نوارهای قرمز، قهوه‌ای و سفید رنگ به شکلی موج وار و درهم تنیده اند، که یک ساختار خاص را پدید آورده اند. این چین ها در ترکیب بین سنگ ماسه، شن و سنگ جوش ایجاد شده است. ارتفاع این کوه 1.265 متر است.
- آدرس: 11 کیلومتری غرب مرکز شهرستان گرمسار
کویر ریگ جن منطقه ای ناشناخته که از آن به عنوان مثلث برمودای ایران هم یاد می شود. این کویر مخوف به خاطر دلایلی مختلفی اعم از وسعت زیاد و و نبود چشمه یا چاه آب هیچگاه مورد علاقه کاروان ها نبوده، و همین مورد آن را ترسناک می‌کند، چون که ناشناخته های زیاد در آن وجود دارد. تلماسه های فراوان، باتلاق های نمکی، شنزارهای روان، پوشش گیاهی بسیار اندک و نبود حیات آن چنانی از جمله ویژگی های این ناحیه از ایران عزیز محسوب می شود.
- آدرس: استان سمنان، شهر گرمسار، پارک ملی کویر، کویر ریگ جن
امامزاده سلطان شاه هم یکی دیگر از بناهای تاریخی ساخته شده در دوره قاجار می باشد. که یک ساختمان بی نظیر از نظر معماری دارد. معماری این امامزاده به این شکل که دارای طاق های جناقی و گنبدی رگ مانند تقریبا مخروطی می باشد.
- آدرس: گرمسار، 15 کیلومتری جنوب شرقی گرمسار، آرادان
امامزاده علی اکبر گرمسار به عنوان یکی از آثار ملی ایران می باشد، که در سال 1377 به ثبت رسیده است. این بنای تاریخی به دوره ایلخانی و قاجار برمی‌گردد. معماری این بنا گنبدی با 2 پوشش به سبک معماری سنتی و به شکل شش‌ضلعی بخش تحتانی و فوقانی استوانه ای است.
- آدرس: گرمسار، بخش آرادان، شهر رادان، دهستان یاتری
استان سمنان از دیرباز تا الان یکی از بهترین و اصلی ترین منابع تأمین کننده ی نمک در کشور را دارد. بیش از 27 معدن نمکی و تونل نمکی در جاده های فرعی گرمسار وجود دارد، که خلوص نمک یافت شده، در این معادن به بیش از 98% می رسد، و یکی از منابع مرغوب نمک ایران به شمار می رود. غارهای نمکی موجود در گرمسار یکی از گردشگرپذیرترین مکان های دیدنی گرمسار می باشد
منطقه بهورد
منطقه بهورد در 32 کیلومتری شمال غربی ایوانکی گرمسار قرار گرفته شده است. این منطقه یکی از مناطق خوش آب و هوای گرمسار می باشد، که در حد فاصل بین دشت و کوهستان قرار گرفته است. یکی از ویژگی های بسیار جالبی که این منطقه دارد، آب و هوای گرم و معتدل آن می باشد، که باعث شده، این منطقه تابستانی خنک و زمستانی گرم داشته باشد.
پارک ملی کویر
پارک ملی کویر جزو مناطق حفاظت شده کویری ایران می باشد، که وسعت بسیار زیادی دارد. قسمتی از این پارک ملی کویری در استان های قم و اصفهان قرار گرفته شده است. پارک ملی کویر قسمت زیادی از جاذبه های طبیعی و غیرطبیعی گرمسار را شامل می شود. این منطقه زمستان های معتدل و تابستان های گرم و سوزانی دارد. بسیاری از گردشگران در فصل های سرد سال جهت بازید از این پارک ملی به گرمسار سفر می کنند. توصیه ما به افرادی که می خواهند، به این منطقه سفر کنند، این است، که با ماشین های آفرود و مناسب بیابان به این کویر سفر کرده، و از افراد خبره کمک بگیرند. کاروانسرای قصر بهرام از جمله مهم ترین آثار تاریخی موجود در این منطقه می باشد، که بازسازی شده و به عنوان اقامتگاه از آن استفاده می شود.
کاروانسرای شاه عباسی – ایوانکی
ایوانکی نام شهرستانی کوچک می باشد، که در حد فاصل بین تهران و گرمسار قرار گرفته شده است. این شهرستان کوچک در 20 کیلومتری گرمسار قرار گرفته شده است، به همین خاطر با وسیله نقلیه شخصی یا تاکسی می توان 20 دقیقه ای به ایوانکی رسید. در این شهرستان زیبا کاروانسرایی چهار ایوانی قرار گرفته شده است. کاروانسرایی که به شکل شمالی-جنوبی ساخته شده و جهت ورود باید از ضلع جنوبی استفاده کرد. جالب است بدانید در کاروانسرای شاه عباسی، تنها از خشت، آجر، گل و سنگ استفاده شده، و با این حال به خوبی در طول تاریخ سالم باقی مانده اند. در این کاروان سرا در ضلع شرقی و غربی دو شاه نشین ساخته شده، تا از مهمانان ویژه پذیرایی کند.
کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی، با 24 حجره و همچنین چهار بار بند، یکی از کاروان سراهای بزرگ آن دوران محسوب می شده است. در حال حاضر این کاروانسرا بازسازی و تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. به همین خاطر برای بازدید از این کاروانسرا، باید از سازمان میراث فرهنگی مجوز بگیرید.
کاروانسرای قصر بهرام
عجیب نیست، که در گرمسار کاروانسراهای مختلفی وجود داشته باشد. اطراف گرمسار را تمام بیابان و کویر فرا گرفته است. به همین خاطر مسافران زمانی که به دشت گرمسار می رسیدند، باید در کاروانسراهای مختلف، نفسی تازه می کردند، و با قمقمه هایی پر شده از آب زلال به راه خود ادامه می دادند. در جنوب گرمسار و در نزدیکی دریاچه نمک و جاده قدیمی سنگ فرش، کاروانسرایی زیبا به نام کاروانسرای قصر بهرام مانند جواهری در دل کویر می درخشد. کاروانسرایی که در دوران شاه عباس صفوی بازسازی شد، و دوباره زندگی در آن جریان پیدا کرد.
این جا را بسیاری به نام کاروانسرای شاه عباسی و یا رباط سیاه کوه نیز می شناسند. معماران آن دوران، هنر خود را در این کاروانسرا در معرض دید قرار داده اند. آن ها با استفاده از سنگ های روشن در نمای خارجی کاروانسرا، تمام تلاش خود را کرده اند، تا این مکان از دور دست مثل جواهری در دل کویر بدرخشد، و توجه ی گردشگران زیادی را به خود جلب کند. همچنین کاروانسرای قصر بهرام با دو حیاط بزرگ و شش برج نیم دایره در اطراف عظمت بسیار زیادی دارد، و همین موضوع باعث مشهور شدن آن شده است.
پارک جنگلی پروفسور کردوانی
اگر پروفسور کردوانی را نمی‌شناسید، باید بدانید که او پدر کویر شناسی ایران می باشد. از این رو پارک جنگلی 90 هکتاری گرمسار را به نام او نام گذاری کرده اند. این پارک در سال 1361 تاسیس و به عنوان یکی از مکان های دیدنی گرمسار محسوب می شود. همچنین باید بدانید که درجه هوای این منطقه همیشه چند درجه ای کمتر از دیگر قسمت های گرمسار می باشد.
سوالات متداول
- ویژگی معادن نمک گرمسار چیست؟
- کاربری کنونی خانه تاریخی باقری ها چیست؟
- بهترین زمان سفر به گرمسار چه فصلی است؟
- گرمسار کجاست؟
منبع: مجله والی
جاذبه های گردشگری گرمسار
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
آخرین ویرایش توسط مدیر:
