رنگ انگشتی چیست؟

M O B I N A · 2/3/22

رنگ انگشتی چیست؟

کودکان در سنین خردسالی کنترل مناسبی بر روی عضلات خود ندارند و در نتیجه به دست گرفتن ابزاری مانند قاشق، قلم‌مو، مداد و… برای آن‌ها دشوار است. رنگ انگشتی یک وسیله رنگ‌آمیزی ویژه برای نقاشی است که فرصت نقاشی‌کردن را برای کودکان خردسال فراهم می‌کند. بنابراین کودکان می‌توانند تنها به کمک رنگ انگشتی و دستانشان، استعداد‌های خود را به نمایش بگذارند. همچنین تولیدکنندگان این محصول به سلامتی مصرف‌کنندگان خود نیز بسیار توجه می‌کنند. آن‌ها از مواد طبیعی و غیرشیمیایی برای تولید رنگ انگشتی استفاده کرده و از بروز حساسیت در کودکان جلوگیری می‌کنند.

از مزایای دیگر رنگ انگشتی می‌توان به قابلیت شست‌وشوی سریع و آسان آن اشاره کرد. این ابزار رنگ‌آمیزی از مواد خوراکی تشکیل شده‌است و به راحتی از روی سطوح مختلف نیز پاک می‌شوند.

چرا نقاشی با رنگ انگشتی در سنین خردسالی امری ضروری است؟

اکنون که دریافتید رنگ انگشتی چیست، می‌توانید درک کنید که کار با آن تا چه حد می‌تواند برای خردسالان یک امر ضروری باشد. استفاده از رنگ انگشتی به رشد ذهنی کودکان، به ویژه خردسالان یک تا سه سال کمک شایانی می‌کند. مهم‌ترین دلایلی که استفاده از رنگ انگشتی برای کودکان را ضروری می‌کند، به شرح زیر هستند:

رنگ انگشتی قدرت دستان کودک را تقویت می‌کند.
نقاشی با رنگ انگشتی موجب تقویت حواس پنجگانه کودک می‌شود و به هماهنگی آن‌ها کمک زیادی می‌کند.
ترکیب تصادفی رنگ‌های انگشتی، ترکیب رنگ‌ها را به کودکان آموزش می‌دهد.
ترکیب رنگ انگشتی به کودک شیوه ساخت پدیده‌های جدید را آموزش می‌دهد و تخیل آن‌ها را علاقه‌مند می‌کند.
کار با رنگ انگشتی استرس کودکان را به حد چشمگیری کاهش می‌‌دهد.
شناخت کودک از دنیای پیرامونش را تقویت کرده و موجب رشد شناختی او می‌شود.
استفاده از انگشتان در طول نقاشی موجب تقویت عضلات کودک شده و مهارت‌های حرکتی او را ارتقا می‌دهد.
مهم‌ترین ویژگی رنگ انگشتی، قدرت سرگرم‌کنندگی آن است.

کاربردهای رنگ انگشتی

در بخش‌های قبلی به این سوال پاسخ دادیم که رنگ انگشتی چیست؟ در این قسمت برخی از مهم‌ترین مزایای رنگ انگشتی را بیان می‌کنیم. پس از مطالعه این بخش درمی‌یابید که رنگ انگشتی صرفا یک ابزار سرگرمی نیست و می‌توان آن را یک ابزار آموزشی نیز در نظر گرفت. در نظر داشته باشید که اگرچه مصرف‌کنندگان اصلی رنگ انگشتی خردسالان و کودکان پیش دبستانی هستند، اما نوجوانان و بزرگسالان نیز می‌توانند از مزایای رنگ انگشتی بهره‌مند شوند. به صورت کلی مزایای رنگ انگشتی به شرح زیر هستند:

۱. برآورده کردن نیازهای حسی

آیا شما هم مدام به فرزند خود گوشزد می‌کنید که اشیاء خطرناک را لمس نکند؟ و احتمالا در مقابل مشاهده کرده‌اید که آن‌ها بی‌توجه به سخنان شما، تمایل بسیاری زیادی به لمس‌کردن اشیا دارند. بهتر است بدانید که کودکان در سنین خردسالی توانایی فراوانی برای یاد‌گیری دارند و مهم‌ترین ابزار یادگیری آن‌ها در این سنین حس لامسه است. کودکان خردسال معنای کلمات هشدار‌دهنده‌ای همچون؛ داغ، تیز و… را درک می‌کنند و به همین دلیل برای شناخت همه چیز در پیرامون خود از حس لامسه استفاده می‌کنند. در برخی موارد ممکن است حتی از حس چشایی نیز استفاده کرده و برای شناختن اشیا، آن‌ها را در دهان خود قرار دهند.

رنگ انگشتی با بافت نرم و مرطوب خود سبب می‌شود حس لامسه کودک تقویت شده و کنجکاوی‌های او در مورد شناخت سطوح برطرف شود. این ابزار از مواد خوراکی تهیه شده و در صورت مصرف کردن مقداری کمی از آن به صورت خوراکی، خطری کودک را تهدید نمی‌کند.

۲. پرورش قوی تخیل کودک

در بسیاری از موارد کار با قلم‌مو برای کودکان دشوار است. رنگ انگشتی به کودکان و حتی به بزرگسالان این امکان را می‌دهد که خلاقیت‌های خود را شکوفا کرده و طرح‌های انتزاعی خود را به‌ بهترین و ساده‌ترین شکل ممکن بر روی کاغذ پیاده کنند.

۳. افزایش عزت نفس کودک

عزت نفس یکی از خصوصیات اخلاقی بنیادین در انسان است. اما حدس می‌زنید این خصوصیت از چه سنی در انسان پدید می‌آید؟ روانشناسان دریافته‌اند که عزت نفس از دوران نوزادی در انسان شکل می‌گیرد. به همین دلیل اگر نحوه تربیت والدین به تقویت عزت نفس در کودک توجهی نداشته باشد، کودک در سنین خردسالی دچار استرس، اضطراب، کمال‌گرایی و کمبود اعتماد به نفس می‌شود. شما می‌توانید با توجه به رفتار کودک در هنگام نقاشی‌کشیدن به وجود این اختلالات در او پی ببرید.

کودکان کمال‌گرا و مضطرب از به پایان رساندن نقاشی‌های خود ناتوان هستند و در این مواقع عصبانی می‌شوند. رنگ انگشتی یک دنیای نامحدود را در اختیار کودک قرار می‌دهد. بنابراین کودک بدون توجه به نتیجه نهایی، رنگ‌ها را با یکدیگر مخلوط کرده و طرح خیالی خود را پدید می‌آورد. او می‌آموزد که چگونه از روند نقاشی‌کشیدن لـ*ـذت ببرد و چگونه بدون اضطراب، احساسات خود را در قالب رنگ و طرح ابراز کند.

۴. تقویت مهارت‌های شناختی

کودکان در زمان نقاشی‌کشیدن با رنگ انگشتی نام رنگ‌ها را به راحتی یادگرفته و حتی می‌توانند آن‌ها را طبقه‌بندی کنند. یکی دیگر از مهارت‌های شناختی مهم درک رابـ*ـطه علت‌ومعلولی در پدیده‌هاست. کودکان با استفاده از رنگ انگشتی، درک درستی از این رابـ*ـطه پیدا می‌کنند. برای مثال؛ کودک درک می‌کند که علت ظاهر شدن رنگ بنفش، ترکیب‌شدن رنگ آبی با قرمز است. او این اطلاعات را در ذهن خود پردازش می‌کند و به دیگر پدیده‌های اطرافش تعمیم می‌دهد.

چگونه از رنگ انگشتی استفاده کنیم؟

روش استفاده از رنگ انگشتی بسیار ساده است. رنگ‌های انگشتی در ظروف بزرگ و ایمن بسته‌بندی می‌شوند. بنابراین کودک می‌تواند به راحتی دست و انگشتان خود را درون ظرف رنگ برده و مقداری از آن را بردارد. سپس طرح دلخواه خود را روی کاغذ، شیشه، سرامیک یا پارچه بکشد. البته توجه داشته باشید که نباید مقدار زیادی از رنگ را با فشار زیاد بر روی سطح قرار دهید. در غیر این صورت پاک کردن رنگ به نیرو و زمان بیشتری نیاز دارد. همچنین به کودکان خود آموزش دهید که پس از هربار رنگ‌آمیزی، ابتدا دست خود را با پارچه تمیز کرده و سپس رنگ بعدی را با انگشتان خود بردارد. از ویژگی‌های رنگ انگشتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

در صورتی که بسته‌بندی رنگ واژگون شود، رنگ انگشتی بیرون نمی‌ریزد.
از رنگ انگشتی می‌توان برای نقاشی‌کشیدن بر روی انواع سطوح مانند؛ دیوار، سرامیک، کاغذ، مقوا و… استفاده کرد.
رنگ انگشتی به راحتی با آب تمیز شده و هیچگونه لکه‌ای از خود به جا نمی‌گذارد.
سطح رنگ‌های انگشتی پس از گذشت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه کاملا خشک می‌شود. معمولا این سطوح رنگ براقی پیدا می‌کنند.
شما می‌توانید با گذاشتن مقدار بیشتری رنگ انگشتی روی کاغذ، سطوح برجسته در نقاشی خود ایجاد کنید.
شما می‌توانید در هنگام نقاشی‌کردن از رنگ انگشتی در کنار دیگر ابزار نقاشی مانند؛ مداد‌رنگی، پاستل و… استفاده کنید.