M O B I N A
سرپرست بخش فرهنگ و ادب
عضو کادر مدیریت
کاربر V.I.P انجمن
سرپرست بخش
ناظر کتاب
منتقد انجمن
- عضویت
- 3/4/21
- ارسال ها
- 25,242
- امتیاز واکنش
- 64,121
- امتیاز
- 508
- سن
- 19
- محل سکونت
- BUSHEHR
- زمان حضور
- 272 روز 9 ساعت 46 دقیقه
زندگینامه نظامی گنجوی
متاسفانه زندگینامه دقیق و مدونی از نظامی باقی نمانده است. کاتبان و مورخین درباره تاریخ تولد و فوت او نیز اتفاق نظری ندارند اما در آثار باقی مانده از خود او، گاهی اوقات به تبار یا سنش در هنگام نوشتن آن کتاب اشاره شده است. برخی اعتقاد دارند که او در شهر گنجه در جمهوری آذربایجان کنونی متولد شده است اما عده دیگری می‌گویند که محل تولد او در عراق عجم یا ناحیه غربی فلات ایران قرار دارد. اما آن‌چه که مورد پذیرش همه مورخان محسوب می‌شود. سکونت طولانی‌مدت نظامی در شهر گنجه و فوت او در همان شهر است. درباره کودکی او گفته‌اند که خیلی زود و نابه هنگام پدرش را از دست داد و یتیم شد اما تحت تکفل دایی مادرش، قرار گرفت و با حمایت مادی او توانست به تحصیل علم بپردازد. برخی معتقدند که مادر نظامی گنجوی با اشراف کرد نسبت داشته زیرا نظامی در دیباچه لیلی و مجنون به چنین چیزی اشاره کرده است.
نظامی به سبب آگاهی زیاد از دانش‌های زمان خود نظیر نجوم، فلسفه، فقه، کلام و زبان عربی به عنوان حکیمی متبحر در قرن ششم شناخته می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته این شاعر، عزلت نشینی و دوری از قدرت و درباریان بود. او را نمی‌توان در زمره شاعران درباری قرار داد. مورخان می‌گویند که نظامی تقریبا تمام عمر خود را در شهر گنجه سپری کرد و تنها یک بار به دعوت فرمانروا قزل ارسلان سلجوقی به 50 کیلومتری گنجه رفت و مورد احترام و تکریم این فرمانروا قرار گرفت.
درباره همسر و فرزندان او سخن بسیار است اما همگان اطمینان دارند که همسر او در زمان حیات شاعر فوت شده‌اند و نظامی پسری به نام محمد داشته است.
نظامی و خاقانی شاعران معاصر دوران خود بوده‌اند. هر چند هیچ گاه نتوانستند یک دیگر را ببینند اما در وصف کرامت و خصایل اخلاقی ارزشمند یک‌دیگر ابیاتی را سروده اند.
نظامی گنجوی در اواخر سده ششم خورشیدی یا اوایل قرن هفتم درگذشت و در شهر گنجه به خاک سپرده شد. آرامگاه نظامی مقبره‌ای زیبا و ساده است. در دهه نود به دستور دولت جمهوری آذربایجان و در راستای سـ*ـیاست‌های هویت طلبانه، تعدادی از اشعار فارسی نوشته شده در آرامگاه نظامی پاک شدند.
آثار نظامی گنجوی
خمسه یا پنج گنج نظمی مهم‌ترین اثر اوست که در 5 منظومه شعری تشکیل شده است. خمسه را می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات غنایی ایران در نظر گرفت، پس از نظامی بسیاری از شاعران به تقلید او سراغ ادبیات غنایی رفتند. شعر غنایی در سه دسته قالب کوتاه ( شامل رباعی و دوبیتی)، قالب متوسط (قطعه و غزل) و بلند ( مثنوی و قصیده) جلوه می‌یابد. نظامی در خمسه از هر سه قالب بهره برده است. اولین اثر غنایی ایرانی را می‌توان مجموعه ویس و رامین فخر الدین اسعد گرگانی نامید. منظومه لیلی و مجنون و خسرو و شیرن نظامی با الهام از این اثر سترگ سروده شده است.
خمسه نظامی شامل 29000 هزار بیت است و نظامی سرودن آن را از سال 570 تا اواخر عمرش ادامه داده است.
اولین منظومه از خمسه، مخزن الاسرار نام دارد که به ملک فخرالدین بهرامشاه والی آذربایجان تقدیم شده است، این اثر در زمره ادبیات تعلیمی قرار می‌گیرد و نظامی در آن تلاش می‌کند تا با دعوت مردم به خداشناسی، تهذیب نفس و خودشناسی، راه رستگاری و زندگی مومنانه را به آن‌ها نشان دهد. این اثر شامل 60 بخش ( 40 داستان و 20 مقاله) و 2260 بیت است و آن را در قالب بحر سریع نوشته‌اند.
خسرو و شیرین دومین اثر از خمسه نظامی در سال 576 هجری و در حدود 6200 نوشته شده است. این منظومه داستان عشق خسرو پرویز، شهریار قدرتمند ایرانی و شاهزاده‌ای از ارمنستان به نام شیرین است. منظومه با تعریف عشق از دیدگان نظامی و تولد خسروپرویز شروع می‌شود و به عشق میان این دو می‌پردازد. ماجرای خسرو و شیرین در کتاب شاهنامه نیز وجود دارد هر چند در آن‌جا بیشتر ماهیتی حماسی و تاریخی دارد تا عاشقانه.
نظامی برای سرودن این داستان عاشقانه ایرانی 16 سال از عمرش را صرف نموده است.
لیلی و مجنون سومین اثر از خمسه نظامی گنجوی در سال 584 و به درخواست فرمانروای شروانشاهی نوشته شده است، این مثنوی بیش 4700 بیت دارد ، لیلی و مجنون یکی از داسشتان‌های فولکلور یا عامه پسند عربی به شمار می‌رود. برخی پژوهخشگران معتقدند که نظامی تمایلی برای به نظم در آوردن این اثر نداشته و مجبور شده تا به درخواست پادشاه جواب مثبت بدهد. در مقایسه با خسرو و شیرین، این مجموعه در کمتر از یک سال به پایان رسید و در قالبی به نام مثنوی جدید سروده شد. در مقایسه با خسرو و شیرین که داستان عشقی پاک و محترمانه میان دو شاهزاده است در لیلی و مجنون، دو جوان بادیه نشین نابالغ به یک‌دیگر دل می‌بندد و نهایتا کار به جنگ میان دو قبیله می‌‌رسد. برخی می‌گویند که نظامی با خسرو و شیرین و لیلی و مجنون دست به مقایسه دو جامعه و فرهنگ ایرانی و عربی زده است. عناصر خشونت‌آمیز در لیلی و مجنون نظامی بسیار زیاد است. حال آن‌که در خسرو و شیرین، چنین وضعیتی وجود ندارد.
هفت پیکر نظامی گنجوی به عنوان چهارمین اثر از پنج گنج در 5136 بیت نوشته شده است. به این اثر نام بهرام نامه یا هفت گنبد را نیز داده اند. در هفت پیکر، ادبیات غنایی و حماسی با یک‌دیگر در هم آمیخته می‌شوند. داستان به سرگذشت افسانه‌ای پادشاهع افسانه‌ای ایران، بهرام گور اشاره می‌کند. هفت پیکر معانی مختلفی دارد و از آن به هفت اقلیم پادشاهی که تحت حاکمیت بهرام است اشاره می‌شود. این هفت داستان، ماهیتی نمادین دارند و به گنبد سیاه، زرد، سبز، سرخ، پیروزه‌ای، صندلی و سپید تقسیم می‌شوند که به ترتیب به شاهدخت‌های هند، روم، خوارزم، سقلاب، مغرب، چین و عجم اشاره می‌کنند. این شاهدخت‌ها هفت همسر بهرام هستند.
قسمت پایانی پنج گنج، اسکندرنامه نام دارد که در بیش از 10 هزار بیت سروده شده است. نظامی به این اثر خود علاقه بیشتری دارد و بیش از بقیه آثارش آن را سازگار با احوالات خود می‌داند. نظامی برای خلق این اثر به منابع مختلفی متوسل شده که در آن به اسکندر اشاره‌ای کرده‌اند. اسکندرنامه به دو بخش شرف نامه و اقبال نامه تقسیم می‌شود.
نظامی گنجوی علاوه بر خمسه، غزل‌ها و قصیده‌ها و رباعی‌های پراکنده‌ای نیز داشته است که در کتابی به نام دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی جمع‌آوری شده‌اند.
تاثیر نظامی گنجوی بر ادبیات ایران و جهان
بخش قابل توجهی از ادبیات منظوم ایرانی تقلیدی از سبک نظامی به شمار می‌آید. امیر خسرو دهلوی، خاقانی، عبد الرحمن جامی و هلالی جغتایی مهم‌ترین تاثیر پذیرفتگان از نظامی گنجوی به شمار می‌آیند. اما تاثیر اشعار او فراتر از تاثیر بر فرهنگ و ادبیات فارسی، کردی و زبان پشتون است. در حال حاضر از لیلی و مجنون او ترجمه‌هایی به زبان‌‌های روسی، انگلیسی، ارمنی، آلمانی و فرانسوی وجود دارد. لاوه بر این رستم علی اف تمامی خمسه نظامی را به زبان روسی ترجمه کرده است.
به گفته منتقدین ادبی، بسیاری از شاعران ترک از نظامی گنجوی برای خلق آثار ادبی خود، الهام گرفته‌اند و با تقلید از منظومه لیلی و مجنون، مثنوی‌های گوناگونی را سروده اند. یکی از این شاعران محمد فضولی نام دارد.
با توجه به اهمیت کارهای نظامی اندیشمندان و نویسندگان ایرانی بسیاری سعی در تصحیح و انتشار آثار او داشته‌اند که در این بین می‌توان به نام‌های وحید دستگردی، بهروز ثروتیان، برات زنجانی و تقی پورنامداران اشاره کرد.
#فیدیبو
متاسفانه زندگینامه دقیق و مدونی از نظامی باقی نمانده است. کاتبان و مورخین درباره تاریخ تولد و فوت او نیز اتفاق نظری ندارند اما در آثار باقی مانده از خود او، گاهی اوقات به تبار یا سنش در هنگام نوشتن آن کتاب اشاره شده است. برخی اعتقاد دارند که او در شهر گنجه در جمهوری آذربایجان کنونی متولد شده است اما عده دیگری می‌گویند که محل تولد او در عراق عجم یا ناحیه غربی فلات ایران قرار دارد. اما آن‌چه که مورد پذیرش همه مورخان محسوب می‌شود. سکونت طولانی‌مدت نظامی در شهر گنجه و فوت او در همان شهر است. درباره کودکی او گفته‌اند که خیلی زود و نابه هنگام پدرش را از دست داد و یتیم شد اما تحت تکفل دایی مادرش، قرار گرفت و با حمایت مادی او توانست به تحصیل علم بپردازد. برخی معتقدند که مادر نظامی گنجوی با اشراف کرد نسبت داشته زیرا نظامی در دیباچه لیلی و مجنون به چنین چیزی اشاره کرده است.
نظامی به سبب آگاهی زیاد از دانش‌های زمان خود نظیر نجوم، فلسفه، فقه، کلام و زبان عربی به عنوان حکیمی متبحر در قرن ششم شناخته می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته این شاعر، عزلت نشینی و دوری از قدرت و درباریان بود. او را نمی‌توان در زمره شاعران درباری قرار داد. مورخان می‌گویند که نظامی تقریبا تمام عمر خود را در شهر گنجه سپری کرد و تنها یک بار به دعوت فرمانروا قزل ارسلان سلجوقی به 50 کیلومتری گنجه رفت و مورد احترام و تکریم این فرمانروا قرار گرفت.
درباره همسر و فرزندان او سخن بسیار است اما همگان اطمینان دارند که همسر او در زمان حیات شاعر فوت شده‌اند و نظامی پسری به نام محمد داشته است.
نظامی و خاقانی شاعران معاصر دوران خود بوده‌اند. هر چند هیچ گاه نتوانستند یک دیگر را ببینند اما در وصف کرامت و خصایل اخلاقی ارزشمند یک‌دیگر ابیاتی را سروده اند.
نظامی گنجوی در اواخر سده ششم خورشیدی یا اوایل قرن هفتم درگذشت و در شهر گنجه به خاک سپرده شد. آرامگاه نظامی مقبره‌ای زیبا و ساده است. در دهه نود به دستور دولت جمهوری آذربایجان و در راستای سـ*ـیاست‌های هویت طلبانه، تعدادی از اشعار فارسی نوشته شده در آرامگاه نظامی پاک شدند.
آثار نظامی گنجوی
خمسه یا پنج گنج نظمی مهم‌ترین اثر اوست که در 5 منظومه شعری تشکیل شده است. خمسه را می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات غنایی ایران در نظر گرفت، پس از نظامی بسیاری از شاعران به تقلید او سراغ ادبیات غنایی رفتند. شعر غنایی در سه دسته قالب کوتاه ( شامل رباعی و دوبیتی)، قالب متوسط (قطعه و غزل) و بلند ( مثنوی و قصیده) جلوه می‌یابد. نظامی در خمسه از هر سه قالب بهره برده است. اولین اثر غنایی ایرانی را می‌توان مجموعه ویس و رامین فخر الدین اسعد گرگانی نامید. منظومه لیلی و مجنون و خسرو و شیرن نظامی با الهام از این اثر سترگ سروده شده است.
خمسه نظامی شامل 29000 هزار بیت است و نظامی سرودن آن را از سال 570 تا اواخر عمرش ادامه داده است.
اولین منظومه از خمسه، مخزن الاسرار نام دارد که به ملک فخرالدین بهرامشاه والی آذربایجان تقدیم شده است، این اثر در زمره ادبیات تعلیمی قرار می‌گیرد و نظامی در آن تلاش می‌کند تا با دعوت مردم به خداشناسی، تهذیب نفس و خودشناسی، راه رستگاری و زندگی مومنانه را به آن‌ها نشان دهد. این اثر شامل 60 بخش ( 40 داستان و 20 مقاله) و 2260 بیت است و آن را در قالب بحر سریع نوشته‌اند.
خسرو و شیرین دومین اثر از خمسه نظامی در سال 576 هجری و در حدود 6200 نوشته شده است. این منظومه داستان عشق خسرو پرویز، شهریار قدرتمند ایرانی و شاهزاده‌ای از ارمنستان به نام شیرین است. منظومه با تعریف عشق از دیدگان نظامی و تولد خسروپرویز شروع می‌شود و به عشق میان این دو می‌پردازد. ماجرای خسرو و شیرین در کتاب شاهنامه نیز وجود دارد هر چند در آن‌جا بیشتر ماهیتی حماسی و تاریخی دارد تا عاشقانه.
نظامی برای سرودن این داستان عاشقانه ایرانی 16 سال از عمرش را صرف نموده است.
لیلی و مجنون سومین اثر از خمسه نظامی گنجوی در سال 584 و به درخواست فرمانروای شروانشاهی نوشته شده است، این مثنوی بیش 4700 بیت دارد ، لیلی و مجنون یکی از داسشتان‌های فولکلور یا عامه پسند عربی به شمار می‌رود. برخی پژوهخشگران معتقدند که نظامی تمایلی برای به نظم در آوردن این اثر نداشته و مجبور شده تا به درخواست پادشاه جواب مثبت بدهد. در مقایسه با خسرو و شیرین، این مجموعه در کمتر از یک سال به پایان رسید و در قالبی به نام مثنوی جدید سروده شد. در مقایسه با خسرو و شیرین که داستان عشقی پاک و محترمانه میان دو شاهزاده است در لیلی و مجنون، دو جوان بادیه نشین نابالغ به یک‌دیگر دل می‌بندد و نهایتا کار به جنگ میان دو قبیله می‌‌رسد. برخی می‌گویند که نظامی با خسرو و شیرین و لیلی و مجنون دست به مقایسه دو جامعه و فرهنگ ایرانی و عربی زده است. عناصر خشونت‌آمیز در لیلی و مجنون نظامی بسیار زیاد است. حال آن‌که در خسرو و شیرین، چنین وضعیتی وجود ندارد.
هفت پیکر نظامی گنجوی به عنوان چهارمین اثر از پنج گنج در 5136 بیت نوشته شده است. به این اثر نام بهرام نامه یا هفت گنبد را نیز داده اند. در هفت پیکر، ادبیات غنایی و حماسی با یک‌دیگر در هم آمیخته می‌شوند. داستان به سرگذشت افسانه‌ای پادشاهع افسانه‌ای ایران، بهرام گور اشاره می‌کند. هفت پیکر معانی مختلفی دارد و از آن به هفت اقلیم پادشاهی که تحت حاکمیت بهرام است اشاره می‌شود. این هفت داستان، ماهیتی نمادین دارند و به گنبد سیاه، زرد، سبز، سرخ، پیروزه‌ای، صندلی و سپید تقسیم می‌شوند که به ترتیب به شاهدخت‌های هند، روم، خوارزم، سقلاب، مغرب، چین و عجم اشاره می‌کنند. این شاهدخت‌ها هفت همسر بهرام هستند.
قسمت پایانی پنج گنج، اسکندرنامه نام دارد که در بیش از 10 هزار بیت سروده شده است. نظامی به این اثر خود علاقه بیشتری دارد و بیش از بقیه آثارش آن را سازگار با احوالات خود می‌داند. نظامی برای خلق این اثر به منابع مختلفی متوسل شده که در آن به اسکندر اشاره‌ای کرده‌اند. اسکندرنامه به دو بخش شرف نامه و اقبال نامه تقسیم می‌شود.
نظامی گنجوی علاوه بر خمسه، غزل‌ها و قصیده‌ها و رباعی‌های پراکنده‌ای نیز داشته است که در کتابی به نام دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی جمع‌آوری شده‌اند.
تاثیر نظامی گنجوی بر ادبیات ایران و جهان
بخش قابل توجهی از ادبیات منظوم ایرانی تقلیدی از سبک نظامی به شمار می‌آید. امیر خسرو دهلوی، خاقانی، عبد الرحمن جامی و هلالی جغتایی مهم‌ترین تاثیر پذیرفتگان از نظامی گنجوی به شمار می‌آیند. اما تاثیر اشعار او فراتر از تاثیر بر فرهنگ و ادبیات فارسی، کردی و زبان پشتون است. در حال حاضر از لیلی و مجنون او ترجمه‌هایی به زبان‌‌های روسی، انگلیسی، ارمنی، آلمانی و فرانسوی وجود دارد. لاوه بر این رستم علی اف تمامی خمسه نظامی را به زبان روسی ترجمه کرده است.
به گفته منتقدین ادبی، بسیاری از شاعران ترک از نظامی گنجوی برای خلق آثار ادبی خود، الهام گرفته‌اند و با تقلید از منظومه لیلی و مجنون، مثنوی‌های گوناگونی را سروده اند. یکی از این شاعران محمد فضولی نام دارد.
با توجه به اهمیت کارهای نظامی اندیشمندان و نویسندگان ایرانی بسیاری سعی در تصحیح و انتشار آثار او داشته‌اند که در این بین می‌توان به نام‌های وحید دستگردی، بهروز ثروتیان، برات زنجانی و تقی پورنامداران اشاره کرد.
#فیدیبو
نظامی گنجوی
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
