اصول تربیت و تغذیه کودکان در طب سنتی ایران

سیده کوثر موسوی · 9/8/21

مباحث کامل و ظریفی را در خصوص آداب و شرایط تعلیم، تربیت، بهداشت و تغذیه کودکان در طب سنتی ایران بیان شده است. جای آن دارد که مربیان محترم تربیتی و برنامه ریزان آموزشی و بهداشتی کشور بدان توجه لایق را بنمایند و در آن پژوهش کنند.

گرچه با پیشرفت علوم در تمامی زمینه ها ممکن است بعضی افراد بازگشت به گذشتگان را مردود بدانند اما بی شک حکما در بیان موضوعات لطائفی را مورد توجه قرار داده اند که امروزه به آنها کمتر توجه می شود در نتیجه این بی توجهی گاهاً به مشکلات عدیده ای برخورد می کنیم که رنج و مشقت فراوان را به دنبال دارد حال آن که حکما و اطبای کهن ما به ظرافت و حکمت هرچه تمام تر برای پیشگیری و برطرف کردن این مشکلات چاره اندیشی کرده اند. حسن این روش ها قابل اجرا بودن، در دسترس بودن و رعایت نکاتی ساده است.

اما در باب اصول و آداب نگهداری و مراقبت از کودکان و تعلیم و تربیت و پرورش و بهداشت روانی آنها در طب سنتی ایران مطالبی عرضه شده است که احساس می شود مادران امروز و اولیای آموزشی و پرورشی امروز جامعه ما بیش از پیش می بایست به این نکات ارزنده توجه نمایند.

اصول تربیت و تغذیه کودکان در طب سنتی ایران

این نکات را از زمان تولد تا سن بیست سالگی ذکر می نمایند که به طور اختصار رؤوس مطالب ارائه شده در کتب قدیمی طبی این چنین است:

آداب ولادت و به دنیا آوردن و نگهداری از طفل شامل:

شرایط قابله مجرب برای تولد طفل

اعمالی که می بایست پس از تولد بر روی نوزاد انجام پذیرد مانند شستشو، جدا کردن ناف معاینات و اعمال یداوی و …

نوع و کیفیت وسائل نگهداری از نوزاد مانند لباس ها و پارچه ها

منبع: نی نی یاری

سیده کوثر موسوی · 9/8/21

مسائل مربوط به شیردهی مانند: علامات تشخیص شیر خوب، نحوه خوابانیدن نوزاد، زمان شیردهی، شرایط ماد یا دایه برای شیر دادن، مکان های مناسب برای نگهداری طفل، شرایط مناسب برای گهواره کودک، تغذیه و پرهیزهای مادر در طول مدت شیردهی، نحوه گرفتن کودک از شیر و …

نکات فوق جهت آشنائی عنوان شد حال آن که موضوع مورد بحث در این مقاله بیشتر روش های آموزشی و تربیتی و تأثیر نوع تغذیه بر احوال کودکان است.
از دیدگاه طب سنتی ایران جسم و روح هر دو به شدت از یکدیگر تأثیرپذیرند. بنابراین نوع تغذیه نمود و اثر متقابلی در خصوصیات اخلاقی و رفتاری شخص خواهد داشت و بالعکس اکتساب یا التزام به عملی یا اخلاقی نیکو یا ناپسند تأثیر متقابلش را به صورت قطعی بر روی جسم خواهد گذاشت مثلاً کودکان نباید در شرایطی قرار گیرند که خشم و ترس و اندوه و … بر آنها غلبه کند زیرا این ها خود سبب سوء مزاج می شوند مثلاً خشم مزاج را بیشتر از حالت اعتدال گرم می کند، اندوه خشکی مزاج به بار می آورد، پژمردگی و کم ارادگی نیروی روانی را سستی می بخشد و مزاج را به سوی بلغم (سرد و مرطوب) گرایش می دهد. پس معلوم می شود که در خوش خلقی بهبودی تن و روان نیز هست.

بنابراین می توان با تغذیه مناسب به همراه تربیتی صحیح کودکانی سالم از جهت جسمی و روانی داشته باشیم.
نوع و اساس تغذیه در طب سنتی ایران برحسب نوع مزاج افراد متفاوت است و این طور نیست که هر نوع خوراکی هرچند مفید، برای تمامی اشخاص مناسب باشد. به خصوص با توجه به این که کودکان در سن رشد هستند توجه به نوع تغذیه آنها برحسب اصول طب سنتی ایران می تواند بسیار راه گشا باشد.
حکمای طب سنتی اعتقاد بر این داشتند که افراد در سنین مختلف دارای طبایع مختلفی هستند و این عامل و تغییر مزاج را در اثر غلبه یا کاستی حرارت و رطوبت غریزی می دانند. اعتقاد بر این است که انسان دارای یک حرارت و رطوبت غریزی وجودی است و این دو در بدو تولد در حداکثر میزان خود هستند چراکه عامل حرارت و رطوبت همیشه باعث رشد و نمو است.

منبع :نی نی یاری

سیده کوثر موسوی · 9/8/21

حکمای طب سنتی اعتقاد بر این داشتند که افراد در سنین مختلف دارای طبایع مختلفی هستند و این عامل و تغییر مزاج را در اثر غلبه یا کاستی حرارت و رطوبت غریزی می دانند. اعتقاد بر این است که انسان دارای یک حرارت و رطوبت غریزی وجودی است و این دو در بدو تولد در حداکثر میزان خود هستند چراکه عامل حرارت و رطوبت همیشه باعث رشد و نمو است. به عنوان مثال در نواحی استوائی و یا شمال کشورمان که عموماً رطوبت همراه با حرارت غالب است جنگل های انبوه و درختان سر به فلک کشیده به چشم می خورد که بیان گر حداکثر نمو در اثر بالا بودن حرارت و رطوبت است. این دو عامل در بدن انسان نیز چنین نقشی را دارند بنابراین همان طور که ذکر شد بدن انسان از بدو تولد تا پایان سن رشد که معمولاً بین ۲۸ تا ۳۰ سالگی است دارای حرارت و رطوبت بیشتری نسبت به مراحل دیگر عمر است. و هرچه سن بیشتر شود این رطوبت و حرارت غریزی کاهش پیدا می کند تا زمانی که مانند شمعی که می سوزد و به پایان می رسد، خاموش می شود و این مرگ طبیعی است.

جدول زیر مراحل تغییرات حرارت و رطوبت غریزی را در سنین مختلف نشان می دهد.
دوره سنی/ ۳۰ ـ ۰/ ۴۰ ـ ۳۰/ ۶۰ ـ ۴۰/ بیش از ۶۰

نام دوره/ رشد/ شباب/ کهولت/ شیخوخت

حرارت غریزی/ ++++/ +++/ ++/ +

رطوبت غریزی/ ++++/ ++/ ++/ +

مزاج/ گرم و تر/ گرم و خشک/ سرد و خشک/ سرد و تر

بنابراین در تغذیه کودک باید کوشید تا خوراک هائی که موجب کم شدن و یا زیاد شدن بیش از حد حرارت و رطوبت غریزی شوند مصرف نشود.

مصرف انواع کاکائو، شکلات، چیپس و تنقلات صنعتی به دلیل این که طبیعت آنها بسیار گرم و خشک هستند موجب از دست رفتن رطوبات بدن کودکان شده و در نتیجه در رشد آنها اختلال ایجاد می کند. یکی از مشکلات عدیده ای که سلامت کودکان را تهدید می کند یبوست های بلندمدتی است که اغلب کودکان دچار آن هستند، یکی از عوامل مهم آن می تواند مصرف تنقلات صنعتی باشد که باعث ایجاد گرمای زیاد و در نتیجه خشک شدن رطوبات بدن می شوند.

منبع :نی نی یاری

سیده کوثر موسوی · 9/8/21

مصرف انواع کاکائو، شکلات، چیپس و تنقلات صنعتی به دلیل این که طبیعت آنها بسیار گرم و خشک هستند موجب از دست رفتن رطوبات بدن کودکان شده و در نتیجه در رشد آنها اختلال ایجاد می کند. یکی از مشکلات عدیده ای که سلامت کودکان را تهدید می کند یبوست های بلندمدتی است که اغلب کودکان دچار آن هستند، یکی از عوامل مهم آن می تواند مصرف تنقلات صنعتی باشد که باعث ایجاد گرمای زیاد و در نتیجه خشک شدن رطوبات بدن می شوند. یبوست زمینه ساز به وجود آمدن بسیاری از بیماری هاست از جمله کم اشتهائی کودک به علت سوءهاضمه و عدم تخلیه بدن در وقت مناسب که خود باعث اختلال در رشد و نمو می شود. هم چنین در اثر تجمع سموم در بدن، بی قراری، بی طراوتی و گاهاً پرخاشگری و افسردگی کودک را به همراه خواهد داشت. مسلم است که در چنین شرایطی نمی توان توقع داشت کودک از لحاظ ذهنی در شرایط مناسبی باشد و عموماً اختلالات یادگیری در این گونه موارد به چشم می خورد.

یکی از بهترین داروهای ملین که خواص زیادی دارد و برای لینت مزاج کودکان مناسب است ترکیب خاکشیر و قدومه شیرازی با آب گرم است. قدومه و خاکشیر به علت طبع گرم و مرطوبی که دارند موافق حال کودکان هستند و به علت مواد لعابی زیادی که دارند لینت بخش خوبی برای مزاج کودکان هستند ضمن این که چاق کننده و اشتهاآور مناسبی نیز به شمار می آیند. هم چنین این دو گیاه دافع سودا هستند و مادرانی که از عصبانیت، افسردگی، کم خوابی و بدخوابی و پرخاشگری کودکان خود در رنجند از خواص این دو گیاه غافل نشوند.

در طب سنتی ایران تأکید زیادی بر روی نرم نگاه داشتن مزاج کودکان شده است. تأکید شده است حتی المقدور کودک از نوشیدن آب بین غذا منع شود زیرا این عمل باعث ایجاد عادتی نادرست شده که ترک آن دشوار و باعث ایجاد انواع ناراحتی های گوارشی است نوشیدن آب بین غذا باعث می شود غذا خام و ناگواریده از معده خارج شود و کودک دچار مشکلات گوارشی خواهد شد.

یکی از دلایل بیش فعالی کودکان که امروزه گریبان گیر اغلب پدران و مادران است. استفاده بسیار زیاد کودکان از قندهای مصنوعی و تنقلات مصنوعی است.

قدما، نقش بازی کردن و لعب در رشد جشمی و روانی کودک، بسیار مهم می دانستند از این رو متذکر این نکته شده اند که کودک باید به بازی و لعب بپردازد که باعث تفریح و خوشی اوست تا مکدرخاطر و افسرده طبع نگردد و هم چنین دستور داده اند که بهتر است کودک با همسالان خودش به بازی بپردازد زیرا تنها در این صورت است که می تواند تمامی استعداد خود را به کار گیرد و بروز دهد.

منبع :نی نی یاری

سیده کوثر موسوی · 9/8/21

قدما، نقش بازی کردن و لعب در رشد جشمی و روانی کودک، بسیار مهم می دانستند از این رو متذکر این نکته شده اند که کودک باید به بازی و لعب بپردازد که باعث تفریح و خوشی اوست تا مکدرخاطر و افسرده طبع نگردد و هم چنین دستور داده اند که بهتر است کودک با همسالان خودش به بازی بپردازد زیرا تنها در این صورت است که می تواند تمامی استعداد خود را به کار گیرد و بروز دهد.

و اما تعلیم و تربیت کودکان:

حکما، چهار سالگی را سن شروع قابلیت فراگیری و تعلیم پذیری می دانند و توصیه شده است که وی را به آموزگار صاحب خلق و صفات نیکو بسپارند تا آن که آداب خوردن و آشامیدن و ادب و احترام به بزرگان و … را به تدریج بیاموزد و تا شش سالگی را به همین منوال رفتار نمایند ولی تأکید شده است تمامی این تعالیم باید با ملایمت باشد و هم زمان به لعب و بازی هم بپردازد و سهل انگاری متوجه تعلیم او باشد.

بعد از شش سال و در سال هفتم تعلیم و تربیت را مقداری جدی تر دنبال کنند اما به حدی که باعث تنفر و انزجار او نگردد بلکه موجب سرور او باشد و اگر در این راه لغزش و نافرمانی کرد به دیده اغماض درگذرند و گاه گاهی تذکر دهند و تأکید شده است که صفات حسنه را به او تعلیم دهند و آداب دین و شریعت را به او بیاموزند و او را در این امور تشویق نمایند و از صفات رذیله مانند حسد، بخل، کینه، خیـ*ـانت، دروغ، بی حیائی و پرده دری و سخن قبیح منع کنند. این سن زمان بسیار حساسی برای تعلیم و تربیت است زیرا که هر خلق و خصلت و خوئی را به راحتی می تواند کسب نماید و اگر خدای ناکرده در این سنین اخلاق ناپسندی در وی قرار گیرد در سالیان بعد به دشواری می توان آن را تغییر داد.

وقتی کودک به سن نه سالگی رسید باید تعلیمات را زیادتر نمایند و بازخواست را بیشتر کنند و وقتی به سن نوجوانی و چهارده سالگی رسید بازهم تعالیم را زیادتر و بازخواست را بیشتر نمایند و از سن بیست یا بیست و پنج سالگی او را به خود واگذارند.

منبع :نی نی یاری

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

اصول تربیت و تغذیه کودکان در طب سنتی ایران

سیده کوثر موسوی

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

سیده کوثر موسوی

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

سیده کوثر موسوی

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

سیده کوثر موسوی

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

سیده کوثر موسوی

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

مدیر بازنشسته رمان ۹۸

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین