خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ با هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی و تقویت قلم عزیزان ایجاد شده است.
هدف ما همواره ایجاد محیطی گرم و صمیمی و دوستانه بوده
برای مطالعه کامل رمان‌ها و استفاده از امکانات انجمن
به ما بپیوندید و یا وارد انجمن شوید.

*SADAT*

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
13/8/18
ارسال ها
501
امتیاز واکنش
6,331
امتیاز
263
زمان حضور
18 ساعت 59 دقیقه
نویسنده این موضوع
انواع خطوطی که در ایران باستان مورد استفاده قرار می گرفت عبارتند از: خط میخی، خط سومری، خط اَکَدی، خط ایلامی، خط آرامی، خط پهلوی، خط اوستایی، خط مانوی، خط سُغدی، خط برهمایی. مهم ترین آنها به اختصار معرفی می گردند.

خط میخی
خط میخی که علامت‫ هایی شبیه به میخ دارد، در کتیبه نگاری های کهن به کار می رفته است. اصل این خط در بین النهرین و به دست سومریان تنظیم شد و دیگر تمدن های بین النهرین نیز از آن بهره بردند. کاربرد این خط در ایران احتمالا به دوران قبل از کوروش هخامنشی می رسد اما به طور فراگیر از دوره داریوش مورد استفاده قرار گرفت.

به دلیل هم‫ جواری ایران به بین النهرین و فتوحات ایران در غلبه بر این تمدن ها، علاوه بر فارسی باستان، زبان بین النهرین نیز در حجاری کتیبه ها مورد استفاده قرار می گرفت بنابر این برخی از کتیبه های موجود، به سه زبان فارسی باستان، آکدی و ایلامی نوشته شده است.

منشور کوروش به خط میخی، قرن ششم پیش از میلاد، موزه بریتانیا

خط آرامی
یکی از کهن ترین و مهم ترین خطوط باستان، خط آرامی است که می توان آن را مادر تمام خطوط الفبایی دانست. آرامی ها که مردمی تاجر پیشه بودند به زبانی ساده سخن می گفتند. این سادگی سبب شده تا زبان آنها به سرعت در خاورمیانه گسترش یابد و به صورت یک زبان بین المللی درآید. خط آرامی در ابتدا برای امور بازرگانی به کار می رفت و سپس وسیلۀ نوشتن عمومی شد.

هخامنشیان نیز زبان آرامی را زبان رسمی خود ساختند و در تمام قلمروشان به کار بردند. پس از انقراض هخامنشیان تا اوایل سدۀ سوم پیش از میلاد، این زبان کم کم رو به خاموشی گذاشت.

خط پهلوی
خط پهلوی در دوران ساسانیان برای نوشتن زبان فارسی آن دوران، یعنی «پارسی میانه»، از خط آرامی گرفته شد. این خط تا سه قرن پس از اسلام در سنگ نوشته ها، سکه ها، اسناد، معاملات و رسالاتی که به زبان پهلوانیک و پارسیک نوشته می شد، به کار می رفت. خط پهلوی خط ناقصی بود که خواندن آن بسیار مشکل بوده و هست

خط اوستایی یا دین دبیری
زبانی که کتاب مقدس مزدیسنا بدان تالیف شده زبان اوستایی نامیده می شود و خطی را نیز که اوستا بدان نوشته شده، خط اوستایی نامیده شد. این خط را نویسندگان اسلامی دین دبیره و دفیره یاد کرده اند که امروزه به آن دین دبیری می گوییم.

خط مانوی
بعد از ظهور مانی (215-277م) و مذهب او، خط مانویان نیز در ایران و سایر ممالکی که مذهب مانوی داشتند رواج یافت. مانی خط خود را از الفبای تَدمُری اقتباس کرده است. الفبای مانوی از راست به چپ نوشته می شود و حرف های آن به هم نمی چسبد. آثار نفیس این خط در ترکستان چین کشف شده که با قلمی زیبا و خوانا روی کاغذهای مرغوب و با مرکب های رنگارنگ نوشته شده است.


انواع خط در ایران باستان

 
آخرین ویرایش:
  • تشکر
Reactions: paria.m

★PARDIS★

کاربر نیمه فعال
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
491
امتیاز واکنش
1,981
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
خوشنویسی را می‌توان شاخص‌ترین هنر در پهنهٔ سرزمین‌های اسلامی دانست، و آن‌را به مثابهٔ زبان هنری مشترک برای تمامی مسلمانان دانست. هنر خوشنویسی همواره برای مسلمانان ارزش ویژه داشته‌است. چرا که در بنیاد، آن‌را هنر تجسم کلام وحی می‌دانسته‌اند. آن‌ها خط زیبا را نه تنها در نسخه‌پردازی قرآن، بلکه، در بیشتر هنرها به‌کار می‌بردند.

تکامل و تبدیل خط به هنر خوشنویسی بیش از هرکجا در میان مسلمانان به چشم می‌خورد. در قرآن در آیه‌های «ن، والقلم و ما یسطرون» و «الذّی علّم بالقلم» به خط اشاره شده‌است.






خط کوفی

اولین خط متداول و رایج در سرزمین های اسلامی بوده است که احکام، لوح ها ، کتیبه ها وقرآن مجید بدان نوشه شده است. پیدایش این خط همانند نام آن شهر کوفه بوده است. در قرن ششم تا هشتم هجری قمری هنرمندان ایرانی با قوه خیال انگیزی ِ وصف ناپذیرشان، حال و هوایی دیگر به خط کوفی دادند؛ یادگارهای مانده از گذشه های دور گواه این نکته است، ولی به علت دشواری در امر خواندن و مسائل مربوط به نوشتار این خط به مرور زمان از رونق افتاده، اما از لحاظ زیبایی هنوز از عیارش کاسته نشده است و چون جواهری گرانسنگ در موزه ها می درخشد.

با همه این تفضیلات خط كوفی از نظر تاریخ نگاران ، به دو دستة بزرگ تقسیم می شود :

1ـ كوفی مغربی 2ـ كوفی مشرقی

كوفی مغربی خود به انواع : قیروانی ، تونسی ، جزایری ، سودانی تقسیم می شد .

كوفی مشرقی عبارت است از شیوة عربی و شیوة ایرانی و شیوة مختلط . ( كه شیوة عربی به اقسام مكی ، مدنی ، كوفی ، بصری ، شامی ، مصری ، منقسم می گردد . )


انواع خط در ایران باستان

 
  • تشکر
Reactions: paria.m

★PARDIS★

کاربر نیمه فعال
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
491
امتیاز واکنش
1,981
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
خط محقق

توسط (( ابن مقله )) دانشمند و وزیر با هوش ایرانی رواج یافت. حسن وزیبایی در این خط زیاد است. خلوت و جلوت های مناسب و بجا و ریتم های متعادل و موزون در این خط موج می زند. شاعران در وصف این خط بسیار سروده اند و کاتبان به این خط بسیار نوشته اند به سروده حافظ اکتفا می کنم که می فرماید:



کسی که حسن خط دوست در نظر دارد

محقق است که او حاصل بصر دارد


همچنین بسیار از موزه های دنیا مزین به خط محقق است.

خط ریحان

خطی دلکش و زیباست که برای سهولت در امر کتابت کلام الله مجید و فرامین و دستور های امیران ترویج یافت. این خط ریشه در خط محقق دارد. از لحاظ انـ*ـدام وشکل ظریف تر از خط محقق است و بیشترین استفاده را در کتابت دارد.



خط ثلث

یکی از زیباترین خطوط عربی است که با پیچ و تا ب های دلکش و موزون چشم هر بیننده را می نوازد. ابن مقله بزرگ (متوفی 328 هجری قمری ) این خط را ابداع کرد که در بیشتر کشورهای اسلامی رواج دارد. خط ثلث حضور خویش را در پیام های مذهبی کتیبه مساجد و بناهای زیبای جوامع اسلامی جاوید کرده است. استادان بزرگ ایرانی، عربی، ترکیه و کشورهایی نظیر افغانستان و پاکستان در روند تکاملی این خط کوشش ماندگار کرده اند.



انواع خط در ایران باستان

 
  • تشکر
Reactions: paria.m

★PARDIS★

کاربر نیمه فعال
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
491
امتیاز واکنش
1,981
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
خط نسخ

رایج ترین ومتداول ترین خط در سرزمین های اسلامی خط نسخ است، که بیشترین قرآن ها به این نوشته شده است و این خط با آیات مقدس انسی دلپذیر دارد. خط نسخ توسط (( یاقوت مستعصمی )) (متوفی 696هجری قمری ) به کمال رسید و شکوهمند و زیبا شد؛ اما در ایران شیوه استاد بزرگی چون ((میررزا احمد نیریز ی )) (سده دوازدهم ) رواج بیشتری یافت، چرا که حس و حال خط نستعلیق او به زیبایی خط نسخ افزود و آنرا مقبول و مطبوع خاص و عام کرد. شکوه و جلال این خط را می توان در بعضی از کتب قدیم و یا در موزه ها و گنجینه های عالم دید.






خط نستعلیق

این خط را (( عروس خط ایرانی )) نامیده اند که زیبایی آن همگان را متحیرکرده است. خط نستعلیق از ترکیب دو خط ((نسخ )) و ((تعلیق)) در قرن هفتم و هشتم تو سط (( میر علی تبریزی )) ابداع شده است.

میر علی تبریزی، سلطانعلی مشهدی، میرعلی هروی و ... هر یک به نوبه خود جهت متعالی کردن این خط ، پنجره ای به باغی گشودند.

این خط مبارک و خوش اقبال در دوره صفویه توسط (( میر عماد الحسنی )) به اوج زیبایی و طراوت رسید. بعد از آن پیروان و رهروان میرعماد و علاقمندان به این خط دل پسند ایرانی با جد و جهد فراوان در تکامل و زیبایی این خط کوشیده اند هنرمندانی چون سلطانعلی مشهدی، میرعلی تبریزی، میرعلی هروی، میرعماد، الحسنی، رشیدا،میرزاغلا مرضا اصفهانی، محمدرضا کلهر، عمادالکتاب قزوینی، حسن و حسین میر خانی امیرخانی ، کاوه، یزدانی، فرادی، سلحشور، خروش، اخوین، واشقانی، نظام العما، راهجیری و بعضی از جوانان این عصر سرآمدان خط نستعلیق به شمار می روند.




خط شکسته

اوئل قرن یازدهم (دوران صفویه) را باید دوران پیدایش خط شکسته دانست، که به کوشش (( مرتضی قلی خان شاملو )) (متوفی 1100 هجری قمری) و ((شفیعا)) شکل گرفت. بی گمان خرامش و نرمش خط نستعلیق برای خوشنویس صاحب نام دربار شاه سلیمان صفوی – مرتضی قلی خان – کافی نبود. تجلی مینیاتور رضا عباسی در مکتب اصفهان و معماری پر منحنی و عاطفی آن زمان و همچنین نیاز برای سریع نوشتن سبب تحولاتی در خط نستعلیق شد. بدین ترتیب اتصالاتی به کلمات داده شده که موزون و زیبا بود وبه آن خط (( شکسته نستعلیق)) نام نهادند.

ناگفته نماند، هر پدیده هنری ابتدا به صورت خام و ناپخته حضور می یابد اما با توجه و درایت و علاقمندی هنرمندان سخت کوش، به جایگاه بلند هنری نائل می گردد ؛ که این اقبال نصیب خط شکسته شد.

این خط زیبای ایرانی با ظهور نابغه ای همچون ((درویش عبدالمجید طالقانی)) (متوفی1185 هجری قمری ) به درجه زیبایی و کمال رسید و از فرم مکتوبه نویسی به فضای هنری راه یافت. عبدالمجید درویش بسان هر نابغه ای با شور و هیجان در رسیدن به کمالی مطوب کوشید،از قیل و قال ره عشق عشق نهر اسید و برای ذوق ایرانی جاودان نگاری کرد بگونه ای که همه خوشنویسان بعد ازخویش را مرید و دلبسته خود نمود. آثار بدیع و زیبای بر جای مانده از وی بسیار ارزشمند و گرانسنگ هست.



انواع خط در ایران باستان

 
  • تشکر
Reactions: paria.m

★PARDIS★

کاربر نیمه فعال
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
491
امتیاز واکنش
1,981
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
خط تعلیق و دیوانی

تعلیق خطی است تودرتو ، پیچیده شده كه اتصال حروف در آن به منظور سرعت معمول بود . و گاهی حتی چند كلمه به هم متصل و پیوسته می شد . كلمات و حروف یكنواخت دیده نمی شود . یعنی گاهی درشت و فربه ، و گاهی ریز و لاغر نوشته شده است ، و حركات آن نرم و به جز اندكی ، تمام آن دور است و خود ریشه و اساسی برای پیدایش خط نستعلیق و شكسته نستعلیق فرض می شود .

مؤلف كتاب خط و خطاطان ، ابداع نستعلیق را به خواجه ابوالعال نسبت داده است و نیز گفته می شود خواجه ابوالعال خط تعلیق را از فروع خط كوفی و پهلوی درآورده است . و برای (( پ )) ، (( چ )) كه تا آن زمان سه نقطه گذاردن معمول نبوده ، سه نقطه وضع نموده است .

ولی عده ای از محققان معتقدند كه خط تعلیق از خط نسخ و ثلث و رقاع استخراج شده و در ابتدا فقط برای مكاتبات و مراسلات استفاده می شده ، ولی بعداًَ منشاء خلق آثاری بدیع گشته است . آغاز پیدایش خط تعلیق ، قرن هفتم و تداوم آن در قرن هشتم می باشد كه در ایران تا سه قرن بعد در نهایت رواج و توسعه بوده و در ممالك عربی از آن اثری در میان نبوده است . در قرن هشتم ، بنا به احتیاجی كه به تندنویسی به سبب كثرت كتابت در دربارها و دیوانها نیاز بود ، این قلم به صورت شكسته تعلیق در آمده كه خط خاص منشیان و عـمال دیـوان گردیده ، و گـاهی به آن ترسـل نـیز گفته اند .


پس از انتشار و توسعة خط تعلیق عثمانیان و مصریان در آن تصرفاتی كرده ، موافق ذوق و سلیقة خود ، به صورت خاص در آورده و نام دیوانی به آن گذاشته اند . این خط تا قرن دهم در ایران رواج داشته و تا قرن سیزدهم نیز كماكان مورد توجه بوده ، ولی پس از پیدایش خط نستعلیق و شكسته نستعلیق ، رو به ضعف گذاشته است .


انواع خط در ایران باستان

 
  • تشکر
Reactions: paria.m
shape1
shape2
shape3
shape4
shape7
shape8
بالا