Valuable دیکشنری زبان ترکی استانبولی

مرسانا · 28/10/19

کلمات کلیدی ترکی استانبولی در سفر به ترکیه، کلمات پرکاربرد ترکی
لازم است باز هم یاد آور شویم که در طول سفر با تور ترکیه لازم نیست حتما زبان ترکی استانبولی یاد بگیرید، مردم ترکیه بسیار خوش رو و مهمان نوازند و حتی اگر با زبان خودشان با آنها صحبت نکنید با شما به گرمی برخورد خواهند کرد. اما ل**ذ**ت سفر به هر کشور خارجی ارتباط برقرار کردن با زبان آن کشور است. در طول سفر به ترکیه، هنگام بازدید از امکان دیدنی ترکیه حتما کلمات پر کابرد و کلیدی ترکی و استانبولی زیادی را خواهید شنید، در ادامه شما را با کلمات پر کاربرد ترکی استانبولی آشنا خواهیم کرد تا در طول سفر با تور ترکیه حس راحتی و آرامش بیشتری داسته باشید و از ارتباط برقرار کردن با مردم خونگرم ترکیه ل**ذ**ت ببرید.

مرسانا · 28/10/19

زبان ترکی استانبولی در سفر با تلفظ
در ادامه کلمات پرکاربرد ترکی استانبولی را با تلفط آنها به شما عزیزان ارائه خواهیم کرد تا اگر قصد خرید تور استانبول و یا هر کدام از شهرهای ترکیه را دارید بتوانید راحتتر با مردم محلی گپ و گفت کنید.

۱.از کلمات پرکاربرد ترکی استانبولی در احوال پرسی
- سلام (مَرحَبا) Merhaba
- بله/خیر (اِوِت / هَیر ) Evet/Hayır
- حال شما چطوره؟ (ناسیلسین) Nasılsını
- من خوبم، متشکرم (اییم، تشکُر اَِدِریم) İyiyim , teşekkür ederim

- صبح بخیر (گونون آیدین) Günaydın
- روز بخیر (ای گونلَر) İyİ Güngler

- عصر بخیر (ای آکشام) İyi Akşamlar
- شب بخیر (ای گَجَِلَر) İyi geceler
- خداحافظ (گولَ گولَ) Güle Güle

- خوش آمدید (هوش جا کال) hos geldiniz
- اسم شما چیست؟ (آندینیز نِ؟) ?Adınız ne
- ببخشید (آفِدِرسینیز) Affedersiniz , Pardon
- لطفا (لطفا) Lütfen
- صبحانه (کَهوَلتی) kahvalti

- نهار (اّّّگِل یِمِگی) ogle yemegi
- شام (آکشام یِمِگی) Aksam yemegi

- بفرمایید (بویوروندینیز) Buyurunuz
- امروز (بوگون) Bugün
- فردا (یارین) Yarın
- دیروز (دون) Dün
- هفته (هَفته) Hafta

- ساعت چنده (ساعات کاچ) saat kac

- من ترکی بلد نیستم (بِن تورکچا بیلمیوروم) Ben Turkse Bilmiyorum

- روز خوبی بود (بوگون ) bugun cok iyi gecti

مرسانا · 28/10/19

۲.کلمات پرکاربرد ترکی استانبولی برای خرید
شهرهای دبی، هنگ کنگ، کوالالامپور، بانکوک جز معروف ترین شهرهای توریستی دنیا برای علاقه‌مندان به خرید و بازارگردی هستند. استانبول بزرگ‌ترین شهر ترکیه می‌باشد و یکی از دلایل شهرت آن تنوع مراکز خرید و بازارهای گوناگون آن است. در واقع برای ما ایرانیها استانبول یک شهری رویایی برای خرید کردن محسوب می‌شود. آنچه مسلم است برای بازدید از مراکز خرید بزرگ استانبول یادگیری چند کلمه پرکاربرد ترکی استانبولی حتما مفید خواهد بود چون به ما کمک می‌کند تا بهتر با فروشنده ها ارتباط برقرار کنیم و تخفیف خوبی از آنها بگیریم.

- قابل نداشت (بیر شِی دییل، ریجا اِدِرین ) Bir şey değil , Rica ederim

- قیمت آن چقدر است (اونون فیات نِکَدَر دی ) onun fiyati nekadardir

- قیمت (فیات) fiyat

- چه؟چی؟ (نِ) ?Ne

- چطور (ناسیل) ?Nasil

- کدام یک؟ (هانیسی) Hangisi

- را به من بده (بَنَ وِرین) Bana verin

- می خواهم (ایستیریوم) istiyorum

- این/این را (بو / بونَ) Bu/ Bunu

- آن/آن را (شو / شونو) Şu/Şunu

- آن/آن را (اُ / اُنُ) O/Onu

- کوچک/بزرگ (بویوک / کوچوک) Büyük/Küçük

- جدید،قدیمی (یِنی / اِسکی) Yeni/Eski

- خوب است (چوک ای) cok iyi

- باز/ بسته (آچیک / کاپالی) Açık/Kapalı

- نیست (دِییل) Değil

- وجود دارد/ وجود ندارد (وار / یوک) Var/Yok

- خوب/ بد (ای / کوتو ) İyi/Kötü

- زیبا/ زشت (گوزِل /چِرکین ) Güzel/Çirkin

مرسانا · 28/10/19

۳.از کلمات پرکاربرد ترکی استانبولی در کرایه تاکسی
- لطفا یک تاکسی خبر کنید (لطفا بیر تاکسی آرایین) Lutfen bir taksi arayin

- لطفا این آدرس را به من نشان بدین (لطفا بو آدرسی بَنَ گُسترین) lutfan bu adresi bana gostarin

- ایستگاه مترو کجاست (مترو ایستاسیونو نِرِدِ) Metro istasyonu nerede

- ایستگاه اتوبوس کجاست (اتوبوس ایستاسیونو ) otubus istasyonu

- نزدیکترین بانک کجاست (این یِکین بانکِ نِردِنیر) en yakin banka nerdedir

- ازکجا میتوانم تاکسی بگیرم (نِرِدِ تاکسی بولابیلیریم ) nereden taksi bulabilirim

- من گم شدم (بن کایبولدوم) Ben Kayboldum

- خیابان (جاده) ? Cadde
- کجاست؟ (نِرِدِ) ? Nerede

- ایستگاه Gar/İstasyon

- ایستگاه اتوبوس/پایانه اتوبوس رانی (اوتوگار) Otogar

- نقشه (هاریتا) Harita
- نزدیک/ دور (یاکین / اوزاک) Yakın/Uzak
- چپ/ راست (سُل / سا) Sol/Sağ

- بلیط (بِلیط) Bilet
- هواپیما (اوجاک) Uçak
- فرودگاه (هوا آلانی) Hava alanı
- ماشین (ارابا) Araba
- پول (پارا) Para
- رستوران (رستوران / لوکانتا) Restoran/Lokanta
- یک هتل ارزان (اُجوز بیر اَ-) Ucuz bir otel
- اتاق (اُدا) Oda

مرسانا · 28/10/19

اعداد به زبان ترکی استانبولی
یک Bir
دو İki
سه Üç
چهار Dört
پنج Beş
شش Altı
هفت Yedi
هشت Sekiz
نه Dokuz
ده On

یازده On bir
دوازده On iki
سیزده On üç

بیست yirmi
سی Otuz
چهل Kırk
پنجاه Elli
شصت altmış
هفتاد Yetmiş
هشتاد Seksen
نود Doksan
صد Yüz

دویست İki yüz
هزار Bin
دو هزار İki bin
ده هزار On bin

یک میلیون Milyon
یک میلیارد Milyar

مرسانا · 4/11/19

افعال در زبان ترکی استانبولی دارای مشخصه های متفاوتی نسبت به فارسی هستند. در این درس با ساختار افعال در این زبان آشنا می شویم.

مصدر
در زبان فارسی با اضافه کردن –َن به ریشه فعل مصدر ساخته می‌شود، مثلا خوردن، نوشتن. شکل مصدری افعال در زبان ترکی با پسوند –mek/-mak ساخته می‌شوند. در فرهنگ لغت، افعال به صورت مصدری خود آمده اند، مثلا:

Uyumak = uyu + mak (خوابیدن)

Bilmek = bil + mek (دانستن)

نکته

حالت مصدری فعل بدون پسوند، حالت امری فعل نیز هست. اگر از مصدر فعل –mek و –mak را حذف کنیم فعل امری مثبت و اگر تنها k- را حذف کنیم، فعل امر منفی درست می‌شود، مثلا:

Gelmek (آمدن)

Gel (بیا) / gelme (نیا)

Bakmak (نگاه کردن)

Bak (نگاه کن) / bakma (نگاه نکن)

منفی کردن افعال
برای منفی کردن افعال در زبان ترکی، کافی است پسوند –me/ -ma را به ریشه فعل بچسبانید، مثلا:

Gelmek (آمدن)

Gel- (ریشه فعل آمدن است)

Gel + me = gelme

Gelme + mek = gelmemek (نیامدن)

Yorulmark (خسته شدن)

Yorul + ma + mak (خسته نشدن)

مرسانا · 4/11/19

حالت مجهول، جمله‌ای است که کننده کار (فاعل) در آن مشخص نیست. در زبان ترکی استانبولی، با اضافه کردن پسوند مجهول‌ساز به بن فعل می‌توان حالت مجهول را ساخت. بن فعل با حذف کردن پسوندهای mak/mek از مصدر فعل حاصل می‌شود، برای مثال بن فعل yazmak می‌شود yaz.

سه نوع پسوند مجهول‌ساز در زبان ترکی وجود دارد که بر اساس نوع بن فعل هر کدام برای دسته خاصی از افعال به کار می‌روند. برای دسته‌بندی افعال باید به آخرین حرف بن فعل نگاه کرد و دید آیا حرف صدادار است یا بی‌صدا.

حالت اول
حالت اول مربوط به دسته‌ای از افعال می‌شود که حرف آخر بن فعل صدادار باشد. برای مجهول کردن این دسته از افعال کافی است که پسوند n را به بن فعل وصل کنیم. به مصدرهای معلوم و مجهول زیر توجه کنید:

ترجمه مجهول ترجمه معلوم
دیده شدن izlenmek دیدن izlemek
خوانده شدن okunmak خواندن okumak
شسته شدن yıkanmak شستن yıkamak
مثال:

.Ben video izledim (من ویدئو دیدم)

.Video izlendi (ویدئو دیده شد)

.Müezzin ezan okuyacak (موذن اذان خواند)

.Ezan okunacak (اذان خوانده شد)

حالت دوم
حالت دوم مربوط به دسته‌ای از افعال می‌شود که حرف آخر بن فعل حرف /l/ باشد. برای مجهول کردن این دسته از افعال کافی است که به آخرین حرف صدادار بن نگاه کنیم و بر اساس آن یکی از پسوندهای مجهول‌ساز ın/in/un/ün را به بن فعل وصل کنیم. در جدول زیر می‌توانید نحوه تفکیک این پسوندها را ببینید:

ö/ü o/u e/i a/ı آخرین حرف صدادار بن
-ün -un -in -ın پسوند

به مصدرهای معلوم و مجهول زیر توجه کنید:

ترجمه مجهول ترجمه معلوم
پیدا شدن bulunmak پیدا کردن bulmak
پاک شدن silinmek پاک کردن Silmek
خریده شدن satın alınmak خریدن satın almak
مثال:

.Ben anahtar buldum (من یک کلید پیدا کردم)

.Anahtar bulundu (یک کلید پیدا شد)

.Onlar bu arabayı satın aldılar (آنها این ماشین را خریدند)

.Bu araba satın alındı (این ماشین خریده شد)

حالت سوم
حالت سوم مربوط به دسته‌ای از افعال می‌شود که حرف آخر بن فعل آنها همه حروف بی‌صدا به غیر از حرف /l/ باشد. برای مجهول کردن این دسته از افعال کافی است که به آخرین حرف صدادار بن نگاه کنیم و بر اساس آن یکی از پسوندهای مجهول‌ساز ıl/il/ul/ül را به بن فعل وصل کنیم. در جدول زیر می‌توانید نحوه تفکیک این پسوندها را ببینید:

ö/ü o/u e/i a/ı آخرین حرف صدادار بن
-ül -ul -il -ıl پسوند
به مصدرهای معلوم و مجهول زیر توجه کنید:

ترجمه مجهول ترجمه معلوم
باز شدن açılmak باز کردن açmak
فراموش شدن unutulmak فراموش کردن unutmak
دوست داشته شدن beğenilmek دوست داشتن beğenmek

مثال:

.Ben pencereyi açtım (من پنجره را باز کردم)

.Pencere açıldı (پنجره باز شد)

.Sen çantayı trende unuttun (تو کیف را در قطار فراموش کردی)

.Çanta trende unutuldu (کیف در قطار فراموش شد)

مرسانا · 4/11/19

برای سوالی کردن جملات در زبان ترکی روش های متفاوتی وجود دارد. در این بخش با انواع متفاوتی از روش های سوالی کردن در این زبان آشنا یم شویم.

سوالی کردن فعل بودن
سوالی کردن جملات در زبان ترکی دو حالت دارد: سوالی کردن مثبت و سوالی کردن منفی. سوالی کردن مثبت مانند این است که بپرسیم «من … هستم؟» یا «آنها … هستند؟» و سوالی کردن منفی مانند این است که بپرسیم «من … نیستم؟» یا «آنها … نیستند؟»

سوالی کردن مثبت
برای سوالی کردن نیز باید بعد از فعل بودن پیشوند بیاوریم. پیشوندهایی که برای سوالی کردن مثبت جملات به کار می‌رود mi/mı/mu/mü است. در جدول زیر چهار حالت این پیشوندها در شش حالت صرفی نمایش داده شده اند:

من … هستم؟
Ben … miyim/mıyım/muyum/müyüm?

تو … هستی؟
Sen … misin/mısın/musun/müsün?

او … است؟
O … mi/mı/mu/mü?

ما … هستیم؟
Biz … miyiz/mıyız/muyuz/müyüz?

شما … هستید؟
Siz … misiniz/mısınız/musunuz/müsünüz?

آنها … هستند؟
Onlar … -ler mi/-lar mı?

مثال:

?Siz küçük müsünüz (شما کوچک هستید؟)

?Biz güzel miyiz (ما زیبا هستیم؟)

توجه

در حالت سوم شخص جمع، می‌توان پسوند lar- و ler- را نیاوریم، مثلا دو جمله زیر هر دو درست هستند:

?Onlar mühendisler mi (آنها مهندس هستند؟)

?Onlar mühendis mi (آنها مهندس هستند؟)

سوالی کردن منفی
برای سوالی کردن منفی جملات، قبل از پیشوند سوالی و فعل بودن، واژه değil را می‌آوریم. جدول صرف عینا مانند جمله مثبت خواهد بود، با این تفاوت که قبل از فعل واژه değil اضافه خواهد شد:

من … نیستم؟
Ben … değil miyim?

تو … نیستی؟
Sen … değil misin?

او … نیست؟
O … değil mi?

ما … نیستیم؟
Biz … değil miyiz?

شما … نیستید؟
Siz … değil misiniz?

آنها … نیستند؟
Onlar … değiller mi?

مثال:

?Biz hasta değil miyiz (ما بیمار نیستیم؟)

سوالی کردن با واژه‌های پرسشی
ابتدا در جدول زیر به واژه‌های پرسشی پرکاربرد در زبان ترکی توجه کنید:

کجا؟
Neresi?

چرا؟
Niye?/ Niçin? /Neden?

در کجا؟
Nerede?

چه؟
Ne?

از کجا؟
Nereden?

کدام
Hangi?

به کجا؟
Nereye?

چند تا؟
Kaç tane?

چه کسی؟
Kim?

چه زمان؟ کی؟
Ne zaman?

چگونه؟
Nasıl?

چند؟
Kaç?

چقدر؟
Ne kadar?

وقتی جمله‌ای با کلمه پرسشی ساخته شود دیگر نیاز نیست پسوند پرسشی هم آورده شود، مثلا:

Bu ne mi? → Bu ne (آن چیست؟)

Otel nerede mi? → Otel nerede (هتل کجاست؟)

مرسانا · 4/11/19

فعل بودن در زبان ترکی استانبولی فعلی خاص است (که به آن فعل ناقص defective verb می‌گویند) و تنها فعل بی‌قاعده این زبان است و با سایر افعال فرق می‌کند. این فعل در جملاتی به کار برده می‌شود که حالت چیزی/کسی را نشان دهد، مثلا «خانه بزرگ است» و «سفر کوتاه بود». فعل بودن در زبان ترکی فعل Imek است که فعلی ناقص محسوب می‌شود؛ یعنی به صورت پسوند صرف شده و به واژه‌ها می‌چسبد. ریشه این فعل (i-) به دلیل تطابق آوایی به چهار صورت اصلی i و I و u و ü تبدیل می‌شود. این فعل در زمان حال و گذشته به صورت زیر صرف می‌شود:

جدول صرف فعل بودن (زمان حال)
پسوند ضمیر فارسی
-im

Ben من … هستم.
-sin

Sen تو … هستی.
بدون پسوند

یا

dir- (در جملات رسمی)

O او … است.
-iz

Biz ما … هستیم.
-siniz

Siz شما … هستید.
بدون پسوند

یا

-ler

Onlar

آنها … هستند.
نکته اول

طبق واژه‌ای که قبل از پسوند آمده، این پسوند به چهار حالت در می‌آید، برای مثال در حالت اول شخص مفرد چهار حالت -im/-ım/-um/-üm را به خود می‌گیرد.

نکته دوم

در حالت اول شخص مفرد و جمع، وقتی حرف انتهای واژه، یکی از حروف صدادار باشد، حرف y میانجی بین واژه و پسوند قرار می‌گیرد، مثلا:

ben hastayım (من بیمار هستم.)

نکته سوم

برای حالت سوم شخص جمع، در صورتی که بخواهیم به طور کلی صحبت کنیم و شخص خاصی مدنظر ما نباشد، می‌توانیم پسوند –lar/ -ler را نیاوریم، مثلا:

Onlar güzel (آنها زیبایند.)

جدول صرف بودن (زمان گذشته)
پسوند

ترکی فارسی
-dim

Ben …-dim من … بودم.
-din

Sen …-din تو … بودی.
-di

O … -di. او … بود.
-dik

Biz …-dik. ما … بودیم.
-diniz

Siz …-diniz. شما … بودید.
-diler

Onlar …-diler. آنها … بودند.
نکته اول

در عقد سوم شخص مفرد و جمع زمان حال، فعل بودن دو حالت دارد. در یک حالت هیچ پسوندی به واژه اضافه نمی‌شود. در حالت دوم پسوند –dir به واژه اضافه می‌شود. اگر دارید در موقعیتی غیررسمی و دوستانه صحبت می‌کنید لازم نیست با پسوند جمله را بسازید. اما اگر در موقعیت رسمی می‌خواهید صحبت کنید یا متنی رسمی (مثلا دایره‌المعارف) بنویسید، باید از پسوند –dir استفاده کنید. این دو حالت در برخی موقعیت‌ها جای همدیگر هم استفاده می‌شوند. به مثال‌های زیر توجه کنید:

.O benim evim (این خانه من است.)

.Örümcek bir hayvandır (عنکبوت یک جانور است.)

نکته دوم

چون فعل بودن برای هر ضمیر فاعلی فرق می‌کند می‌توان جملات را بدون ضمیر ساخت، مانند زبان فارسی که جملاتی نظیر «خسته‌ام» یا «رفته‌اند» جملات درست دستوری محسوب می‌شوند. به خاطر وجود پسوند (شناسه) به راحتی می‎توان ضمیر را شناسایی کرد. به مثال‌ها توجه کنید:

.Güzelim (زیبایم.)

توجه

اگر در مثال بالا ضمیر آورده شود، قصد گوینده تاکید روی فاعل جمله بوده است:

.Ben güzelim (من زیبا هستم.)

مرسانا · 4/11/19

فعل گذرا فعلی است که علاوه بر فاعل به مفعول نیاز داشته باشد، مثلا خوردن؛ فعل ناگذر فعلی است که تنها به فاعل نیاز دارد، مانند آمدن. در زبان ترکی می‌توان با اضافه کردن میانوند t به افعال ناگذر آنها را تبدیل به افعال گذرا کنیم، به مثال‌ها توجه کنید:

Anlamak (فهمیدن)

Anlatmak (فهماندن)

başlamak (شروع شدن)

Başlatmak (شروع کردن)

بعضی از افعال هم با اضافه شدن یکی از پسوندهای dir/-dır/-dur/-dür/-tir/-tır/-tur/-tür به بن فعل از ناگذر به گذرا تبدیل می‌شوند، مثلا:

Açmak (باز کردن)

Açtırmak (باز شدن توسط کسی)

Kanmak(قول خوردن)

Kandırmak(گول زدن)

پسوندهای -ir/-ır/-ur/-ür/-er/-ar نیز بعضی از افعال را از ناگذر به گذرا تبدیل می‌کنند، مثلا:

Içmek (نوشیدن)

Içirmek (نوشاندن)

Düşmek (افتادن)

Düşürmek (انداختن)

برخی از افعال هم حالت گذرا و ناگذرشان با هم متفاوت است و استثنا محسوب می‌شوند، مثلا:

Gelmek (آمدن)

Getirmek (آوردن)

Gitmek (رفتن)

Götürmek (بردن)

برخی از افعال با اضافه شدن پسوندهای -it/-ıt/-ut/-üt به بن فعل از ناگذر به گذرا تبدیل می‌شود، مثلا:

Korkmak (ترسیدن)

Korkutmak (ترساندن)

نکته

بعضی از افعال وقتی از حالت ناگذر به گذرا تبدیل می‌شوند معنایشان کلا عوض می‌شود، مثلا:

Kaçmak (فرار کردن)

Kaçırmak (از دست دادن)

Almak (گرفتن، خریدن)

Aldırmak (اهمیت دادن)

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین