کشف پیلۀ ستاره ای با ترکیب شیمیایی عجیب!

ASaLi_Nh8ay · 1/3/21

توده ی گرم و چگالی از مولکول های پیچیده، که ستاره ی تازه متولد شده ای را احاطه کرده اند توسط ستاره شناسان تلسکوپ آلما (ALMA) کشف شد. این هسته ی مولکولی منحصر به فرد اولین نمونه از نوع خود میباشد که در خارج از کهکشان راه شیری رصد شده است. این نمونه در مقایسه با نمونه های مشابهی که در کهکشان ما وجود دارند ترکیب مولکولی بسیار متفاوتی دارد؛ نکته ی قابل تامل در خصوص این کشف این است که “شیمی” موجود در کیهان میتواند بسیار متفاوت تر از چیزی که انتظار میرفت باشد.

تیمی متشکل از پژوهشگران ژاپنی با استفاده از آرایه ی میلیمتری/ زیرمیلیمتری بزرگ آتاکاما(آلما) موفق به رصد ستاره ای عظیم موسوم به ST11 در کهکشان کوتوله ی همسایه– ابر ماژلانی بزرگ– شدند. در این تحقیق تابشی از گازهای مولکولی رصد شده است، این مشاهدات نشان می دهد که این تیم تحقیقاتی منطقه ای متمرکز از گازهای مولکولی نسبتا داغ و چگال پیرامون ستاره ی درخشان ST11 کشف کرده است. این مشاهدات سندی است بر اینکه آنها چیزی را یافته اند که پیش از این هرگز بیرون از راه شیری مشاهده نشده بود؛ یک هسته ی داغ مولکولی.

تاکشی شیمونیشی، ستاره شناس ِ دانشگاه توهوکو ژاپن و نویسندۀ ارشد مقاله ی حاضر می گوید: « این اولین رصد از یک هسته ی مولکولی داغ برون کهکشانی میباشد و نشان دهنده ی این است که ظرفیت عظیمی برای پیشرفت نسل جدید تلسکوپ ها برای مطالعات اخترشیمی در ورای مرزهای کهکشان راه شیری وجود دارد.» مشاهدات آرایه تلسکوپی آلما نشان می دهد هسته ی مولکولی مشاهده شده در ابر ماژلانی بزرگ ترکیب شیمیایی بسیار متفاوتی با هم نوعان خود که پیش تر در راه شیری یافت شده اند، دارد.

برجسته ترین الگوهای شیمیایی مشاهده شده در هسته ی مولکولی یاد شده شامل مولکول های آشنایی همچون دی اکسید گوگرد، اکسید نیتریک و فرمالدهید در کنار گرد و غباری که همه جا یافت می شود، میباشد. اما تعدادی ترکیب اُرگانیک، شامل متانول( ساده ترید مولکول)، نیز در هسته ی کشف شده وجود داشت که مقدار فراوانی آنها بسیار کم بود. در مقابل، هسته های یافت شده در کهکشان راه شیری گستره ی وسیعی از مولکول های پیچیده ی ارگانیک – مانند اتانول و متانول – را شامل می شود.

در این تصویر نمای فرو سرخ هسته ی مولکولی داغ منحصر به فرد در خارج از کهکشان راه شیری را می بینید که آرایه ی تلسکوپی آلما آن را ثبت کرده است.

تاکشی شیمیونیشی افزود: « مشاهدات نشان می دهد که ترکیبات مولکولی موجود در ساختار ستاره ها و سیاره ها بسیار متنوع تر از آنچه که انتظار داشتیم میباشد. » به غیر از هیدروژن و هلیوم، فراوانی سایر عناصر در ابر ماژلانی بزرگ بسیار اندک است. تیم تحقیقاتی معتقد است که این محیط کهکشانی کاملا متفاوت بر پروسه های تشکیل مولکولی که در اطراف ستاره ی ST11 اتفاق می افتند، تاثیر گذاشته است. این موضوع می تواند دلیلی بر تفاوت های مشاهده شده در ترکیب شیمیایی هسته باشد.

تاکنون مشخص نشده که آیا ساختارهای مولکولی پیچیده و بزرگ که در کهکشان راه شیری وجود دارند، در هسته های داغ مولکولی سایر کهکشان ها نیز وجود دارند یا خیر. ساختارهای پیچیده ی مولکولی اُرگانیک عضو شاخه ی تخصصی تری هستند چرا که گاهی این ساختارها به مولکول های پری بیوتیکی که در فضا ساخته می شوند، مرتبط هستند. این پدیدۀ مشاهده شده در نزدیک ترین همسایه ی کهکشانی ما میتواند هدف بسیار خوبی برای کمک به منجمان در مسیر حل این مسئله باشد. این پدیده همچنین میتواند سوال دیگری را مطرح کند: اینکه گوناگونی شیمیاییِ کهکشان ها چه تاثیری بر پیشرفت حیات در سایر کهکشان ها داشته است؟ جزئیات بیشتر این پژوهش در The Astrophysical Journal منتشر شده است.

منبع: بیگ بنگ