کشف میلیون‌ها سیگنال فضایی از یک تمدن هوشمند در کیهان

MacTavish · 22/11/20

در تازه‌ترین تحقیقات انجام شده برای یافتن سیگنال فضایی تمدن‌های هوشمندی که در کیهان قرار گرفته‌اند، دانشمندان اکتشافات جالب‌توجهی را گزارش کرده‌اند.

به تازگی تحقیقات جالب‌توجهی در تلاش برای یافتن سیگنال فضایی تمدن موجودات فرازمینی انجام شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا جدیدترین تلاش‌های دانشمندان در این رابـ*ـطه را بررسی کنیم.

ردیابی ۲۶ میلیون سیگنال فضایی
متاسفانه تا به امروز نشانه‌ای از موجودات فضایی در کیهان پیدا نشده و به نظر می‌رسد که ما در جهان تنها هستیم. البته تمدن بشر گواه این مسئله است که تمدن‌های هوشمند و پیشرفته می‌توانند در کیهان به وجود بیایند، اما از طرف دیگر می‌دانیم که یافتن نشانه‌ای از این تمدن‌ها کار راحتی نیست. خوشبختانه تجهیزات پیشرفته‌ای در عصر حاضر، در اختیار ما قرار دارند و می‌توان امیدوار بود که مشخص کردن نوع پیام‌هایی که آدم فضایی‌ها ارسال می‌کنند و جستجو برای یافتن این پیام‌ها برای ما امکان پذیر است.

این پیام‌ها با نام سیگنال فضایی تکنولوژیکی هم شناخته می‌شود و تلاش ما به منظور یافتن آن‌ها به صورت کلی در حوزه «جستجو برای هوش فرازمینی» یا همان ستی (SETI) قرار دارد. در واقع بحث اصلی در این حوزه گشتن به دنبال امواج رادیویی بوده که توسط موجودات فضایی ساطع شده‌اند و محققان می‌گویند که تجهیزات ساخت دست بشر به خوبی توانایی ردیابی این امواج را داشته و می‌توانند سیگنال‌های ارسالی از فواصل هزاران سال نوری دورتر از زمین را تشخیص دهند.

ژان لوک مارگو (Jean-Luc Margot)، ستاره شناسی از دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید که تجهیزات حال حاضر می‌توانند سیگنال‌هایی که توسط رصدخانه‌ای مانند رادار سیاره‌ای آسیبو (Arecibo Planetary Radar)، از فاصله ۴۰۰ سال نوری از زمین ساطع شوند را ردیابی کنند. حال اگر یک تمدن فرازمینی پیشرفته بتواند سیگنال‌هایی هزار مرتبه قوی‌تر را از مرکز کهکشان راه شیری برای ما بفرستد، ما این امواج رادیویی را ردیابی می‌کنیم. می‌توان تصور کرد که تولید چنین شکلی از سیگنال فضایی قدرتمند برای تمدنی که تنها کمی از تمدن ما پیشرفته‌تر بوده، کار چندان سختی نخواهد بود.

غربالگری پیام‌های رادیویی
مارگو می‌گوید که جستجو به دنبال امواج رادیویی کار چندان دشواری نیست و تیم این دانشمند در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به کمک تلسکوپ رادیویی گرین بنک در ویرجینیای غربی آمریکا، بیش از ۲۶ میلیون نشانه شبیه به سیگنال‌های فرازمینی را کشف کرده‌اند. این نشانه‌ها در خلال بررسی‌هایی که منجر به کشف ۳۱ ستاره شبیه به خورشید شده بود، پیدا شدند. ستاره‌های مورد نظر در صفحه کهکشانی قرار داشتند و برای پیدا کردن آن‌ها، تنها به ۴ ساعت زمان احتیاج بود.

بررسی دقیق‌تر هرکدام از این ۲۶ میلیون سیگنال فضایی نشان داد که تمامی پیام‌ها توسط انسان‌ها و روی زمین تولید شده بودند و تلسکوپ گرین بنک امواج رادیویی ساخت دست بشر را کشف کرده است. البته این نکته مهم ماجرا نبوده و تیم مارگو می‌گوید که اصلی‌ترین شگفتی تحقیقات اخیر، نشان دادن پتانسیل بالای تجهیزات زمینی برای یافتن نشانه‌هایی از تمدن‌های فضایی است.

در واقع روشی که برای غربالگری این پیام‌ها استفاده شد، پیشرفتی بزرگ در زمینه تحقیقات ستی بوده و مارگو می‌گوید که تجهیزات زمینی به خوبی قابلیت تشخیص انواع امواج رادیویی، از سیگنال تلفن‌های همراه و ماهواره‌ها گرفته تا امواج ماکروویو، پیام‌های ارتباطی و سیگنال هواپیماها را دارند. در واقع جداسازی هر سیگنال فضایی که از طرف موجودات فرازمینی ارسال شده، از امواج رادیویی که ما زمینی‌ها تولید می‌کنیم، چالش بزرگی بوده که به گفته مارگو، بشریت هم‌اکنون می‌تواند آن را برطرف کند.

سیگنال فضایی مزاحم
مارگو و همکارانش اعلام کرده‌اند که این نوع امواج مزاحم با نام تداخل فرکانس رادیویی (RFI) شناخته می‌شوند و بشریت در حال حاضر می‌تواند ۹۹.۸ درصد از سیگنال‌هایی که توسط تلسکوپ‌های رادیویی دریافت می‌شود را دسته‌بندی کرده و پیام‌های زمینی را از سیگنال‌های فرازمینی تشخیص دهد.

در واقع در هر ساعتی که یک تلسکوپ رادیویی کار می‌کند، ده‌ها میلیون سیگنال فضایی مختلف توسط تجهیزات تلسکوپی ردیابی می‌شوند و تیم دانشگاه کالیفرنیا با ایده‌هایی خلاقانه، روش پردازش داده‌های جمع‌آوری شده توسط تلسکوپ‌های فضایی را به نحوی دست‌کاری کرده‌اند که حساسیت و دقت فرآیند تشخیص پیام‌های RFI از سیگنال‌هایی که از اعماق فضا به زمین رسیده‌اند را بالا ببرند.

در مقاله‌ای که تیم مارگو منتشر کرده، به دسته‌بندی ۲۶,۵۸۸,۸۹۳ مورد از پیام‌های ثبت شده توسط تلسکوپ گرین بنک، به عنوان سیگنال RFI اشاره شده و این مسئله نشان می‌دهد که فرآیند غربالگری این تیم تحقیقاتی دقتی ۹۹.۸۴ درصدی دارد.

دسته‌بندی این حجم از امواج رادیویی به عنوان سیگنال‌های مزاحم همچنان تعداد زیادی پیام رادیویی را که هنوز ماهیت اصلی آن‌ها مشخص نشده، باقی می‌گذارد. گفته شده که در طول چهار ساعت استفاده تیم مارگو از تلسکوپ رادیویی ویرجینیای غربی، تعداد ۴۳۰۲۰ سیگنال فضایی که ماهیت اصلی آن‌ها توسط اخطار مارگو و همکارانش مشخص نشده، باقی مانده که باید مورد بررسی قرار می‌گرفتند.

در مراحل بعدی پردازش داده‌ها، مشخص شد که مقدار زیادی از این ۴۳ هزار سیگنال هم جزو پیام‌های RFI هستند و تیم مارگو دریافت که ۴۵۳۹ سیگنال ناشناخته وجود دارند که احتمال ارتباط آن‌ها با موجودات فضایی کم نیست. در نهایت هرکدام از این چند هزار سیگنال هم تک به تک مورد بررسی قرار گرفتند و بالاخره مشخص شد که تمامی امواج رادیویی که توسط این دانشمندان ردیابی شده بود، منشا زمینی دارند.

تمرینی برای تحقیقات ستی
مارگو در این رابـ*ـطه می‌گوید که اگر یک سیگنال رادیویی از چندین جهت ردیابی شود، می‌توان با اطمینان گفت که منشا امواج مورد نظر زمینی بوده، چرا که یک سیگنال فضایی ساطع شده از اعماق فضا، فقط و فقط از یک جهت به زمین می‌رسد. دانشمندان می‌گویند که چنین نتیجه‌گیری چندان عجیب و غیر منتظره نیست و مدتی پیش هم که گروه دیگری از پژوهشگران داده‌های مربوط به حجم بسیار بیشتری از اجرام آسمانی (۱۰ میلیون ستاره) را بررسی کردند، هیچ نشانه‌ای از پیام‌های موجودات فضایی کشف نشد.

با این تفاسیر محققان می‌گویند که هدف اصلی چنین تحقیقاتی در این سطح، پیدا کرد سیگنال فضایی فرازمینی‌ها نیست. یکی از استفاده‌های مارگو از چنین تحقیقاتی، آموزش دانشجویانی بوده که در دانشگاه کالیفرنیا، یک دوره تحقیقات ستی را طی می‌کنند. این ستاره شناس از سال ۲۰۱۶ کلاس مورد نظر را تدریس می‌کرده و به نظر می‌رسد که در سراسر آمریکا و یا حتی جهان، دوره‌ای این چنین به منظور جستجو برای هوش فرازمینی تدریس نمی‌شود.

مارگو اظهار کرده که دانشجوهای او به صورت دوره‌ای حجم قابل توجهی از سیگنال‌های فضایی را از منظومه‌های مختلف جمع‌آوری کرده و به کمک تکنیک‌های مختلف، به دنبال نشانه‌هایی از حیات فرازمینی در بین این سیگنال‌ها می‌گردند. به علاوه چنین تلاش‌هایی در کنار مقاله جدیدی که تیم مارگو منتشر کرده، به پیدا کردن اشتباهات قبلی تحقیقات ستی دانشمندان هم کمک می‌کند و در نهایت، کل فرآیند پردازش سیگنال‌ها را بهبود می‌بخشد.

چالش یافتن سیگنال فضایی فرازمینی‌ها
متاسفانه موضوع پیام‌های RFI تنها مشکل مربوط به تحقیقات ستی نبوده و تمام ستاره شناسان رادیویی مجبورند تا با چنین مسئله‌ای دست و پنجه نرم کنند. حتی وضعیت حال حاضر به جایی رسیده که دیگر امکان ردیابی بخشی از سیگنال‌های فضایی از روی زمین وجود ندارد و دانشمندان به سراغ ماهواره‌ها و تلسکوپ‌های فضایی می‌روند که در خارج از جو زمین، فضای بی‌انتها را رصد می‌کنند.

مدتی پیش هم در گجت نیوز مقاله‌ای در مورد جستجو سیگنال فضایی فرازمینی‌ها به کمک تلسکوپی که در پشت ماه نصب می‌شود، منتشر کردیم. در واقع امواج رادیویی ساخت دست بشر به حدی زیاد هستند که گروهی از دانشمندان با قرار دادن ماه بین ماهواره ساخت خود و سیاره زمین، قصد دارند تا سیگنال‌های مزاحمی که ما زمینی‌ها تولید می‌کنیم را از این تلسکوپ‌های رادیویی دور نگه دارند.

در نهایت همیشه این احتمال وجود دارد که سیگنالی از طرف موجودات فضایی کشف شود و این سوال بزرگ و پایه‌ای که آیا ما انسان‌ها در کیهان تنها هستیم، به جواب قانع کننده‌ای برسد. مارگو می‌گوید که تمامی اشکال حیات سیاره زمین از یک منشا واحد سرچشمه گرفته‌اند و اگر بتوان موجودات زنده‌ای را در اجرام آسمانی دیگر کشف کرد، این مسئله دید کلی ما نسبت به بحث پیدایش حیات را دگرگون کرده و جایگاه بشریت در کل کیهان را به پرسش می‌گیرد.

مقاله تیم مارگو در ژورنال “The Astronomical Journal” منتشر شده است.

منبع: گجت نیوز