بررسی راهکارها، آداب و برکات انس با قرآن

~ROYA~ · 16/11/20

قرآن کریم مونسی است که در شرایط عادی و نیز در بحران ها و سختی های زندگی می تواند بهترین همدم انسان باشد؛ امام سجّاد(ع) می‎فرماید: «لَوْ مَاتَ مَنْ بَینَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ یکُونَ الْقُرْآنُ مَعِی؛[1] اگر همه مردم ما بین مشرق و مغرب بمیرند و هیچ موجودی بر روی زمین زنده نماند و من تنها باشم، وقتی قرآن با من باشد، هرگز از تنهایی وحشت نمی کنم». انس با قرآن، همراه شدن با گنجینه بی پایان و در اختیار داشتن برنامه جامع و کامل یک زندگی سعادتمندانه است که همه در پی آنند، ولی نمی دانند که در کنارشان قرار دارد و به قول معروف: یار در خانه و ما گرد جهان می‎گردیم. از مراحل مهم انس با قرآن گوش دادن به تلاوت قاری است که برکات مادّی و معنوی فراوانی به همراه دارد که ما تنها به نقل یک روایت بسنده می‎کنیم؛ حضرت علی بن الحسین(ع) فرمود:هرکس تنها یک حرف از قرآن را گوش کند هرچند آن را قرائت نکند، خداوند برای او یک حسنه می نویسد و یک گنـ*ـاه از او محو می کند و یک درجه بالایش می‎برد. رسول خدا(ص) هم در معنای تلاوت در این آیه فرمود: «حقّ تلاوت، یعنی پیرویِ راستین در عمل و تبعیّت راستین از فرامین قرآن». از مراحل بالای انس با قرآن تدبّر در آیات قرآن است، که قرآن آن را از جمله وظایف انسان به‎شمار آورده است.

اهمیّت اُنس با قرآن

امروزه انسان در معرض آماج حملات روحی و روانی قرار دارد و نگرانی‎های فراوانی او را احاطه کرده، وحشتِ تنهایی در همه حال انسان را تنها نمی گذارد. او به شدّت نیازمند انیس و مونس است که در کنار او آرامش یابد. نگرانی شدید او از تنهایی و بی کسی، در همه حوادث دوران زندگی، روح و روان او را می‎آزارد. قرآن کریم مونسی است که در شرایط عادی و نیز در بحران ها و سختی های زندگی می تواند بهترین همدم انسان باشد؛ امام سجّاد(ع) می‎فرماید: «لَوْ مَاتَ مَنْ بَینَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ یکُونَ الْقُرْآنُ مَعِی؛[1] اگر همه مردم ما بین مشرق و مغرب بمیرند و هیچ موجودی بر روی زمین زنده نماند و من تنها باشم، وقتی قرآن با من باشد، هرگز از تنهایی وحشت نمی کنم».

رسول خدا(ص) درمان همه مشکلات را در قرآن می داند ومی فرماید:هر گاه کارها چون شب ظلمانی برایتان مشتبه و تاریک گردید به قرآن پناه ببرید؛ چون او شفیعی است که شفاعتش پذیرفته و شاهدی است که تصدیق شده است. هرکس او را رهبر خویش گرداند، وی را به بهشت رهنمون می سازد و هرکس بدان پشت پا زند، به جهنّم سوقش می دهد. قرآن روشن ترین راهنما به سوی بهترین راه‎هاست.[2]

آری، قرآن بهترین مونس انسان در تنهایی ها و نگرانی‎های زندگی است که جلوه‎ای از علم و حکمت پروردگار و نشانگر عظمت خداوند متعال است. انس با قرآن، همراه شدن با گنجینه بی پایان و در اختیار داشتن برنامه جامع و کامل یک زندگی سعادتمندانه است که همه در پی آنند، ولی نمی دانند که در کنارشان قرار دارد و به قول معروف: یار در خانه و ما گرد جهان می‎گردیم.

چنانچه ما مسلمانان با قرآن مأنوس نشویم و به آن عمل نکنیم، مورد شکایت و عتاب رسول خدا(ص) قرار خواهیم گرفت که فرمود: «یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً؛[3] پروردگارا! قوم من قرآن را رها کرد»

~ROYA~ · 16/11/20

آداب انس با قرآن

1.رعایت حقّ تلاوت

یکی از مهمترین شیوه‎های انس با قرآن رعایت حقّ تلاوت است که در قرآن فرموده:کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده ایم آن را چنانکه شایسته آن است می خوانند، آنها به پیامبر اسلام ایمان می آورند و کسانی که به او کافر شوند، زیانکارند.[4]

2.رعایت حرمت قرآن

پیامبر(ص) فرمود: یا حملة القرآن! تحبّبوا إلی اللَّه بتوقیر کتابه، یزدکم حبّا و یحببکم إلی خلقه[5]

ای حاملان قرآن! با نگاه‎داشتن حرمت قرآن، خود را محبوب خدا سازید، که در این صورت، بیشتر شما را دوست خواهد داشت و محبوب مردمانتان خواهد ساخت. پیامبر(ص) فرمود: «قرآن از همه چیز، جز خدا، برتر است؛ پس هرکه قرآن را پاس دارد خدا را پاس داشته است و هرکه قرآن را پاس ندارد، احترام خدا را سبک شمرده است.[6]

نمونه‎ای از تکریم ظاهر قرآن را می خوانیم: امام خمینی به‎طور معمول در حسینیّه جماران روی صندلی می نشست، ولی یک روز وقتی وارد حسینیّه شد، با اینکه صندلی در جای خود بود، روی زمین نشست؛ زیرا آن روز نفرات ممتاز مسابقات قرآن آمده بودند و قرار بود در آن جلسه چند آیه از قرآن تلاوت شود.[7] روزی دیگر امام خمینی طبق معمول روی صندلی نشسته بود، که قرآنی آوردند و روی زمین گذاردند، امام وقتی متوجّه شد، بی درنگ آن را برداشت، روی میزی که در کنارش بود، گذاشت و فرمود: «قرآن را روی زمین نگذارید.[8]

3.رعایت ترتیل

خداوند در قرآن فرموده است: «وَ رَتِّلِ الْقُرآنَ تَرتیلاً»[9] و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان! ترتیل در قرآن، خارج کردن کلمه از دهان با سهولت و به شیوه درست است، که از آداب قرائت است.

4.با صوت زیبا خواندن

پیامبر(ص) فرمود: «لِکُلِّ شَی ءٍ حِلْیةٌ وَ حِلْیةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَن»[10] هرچیزی زینت و آرایشی دارد و زینت قرآن هم با صوت زیبا خواندن است.

اهل بیت (ع)خود نیز چنین بودند و قرآن را با صوت زیبا می خواندند. نوفلی گوید: در نزد حضرت امام هادی (ع) از صدا و آهنگ خوش گفت وگو کردم، فرمود: امام سجّاد(ع) قرآن تلاوت می کرد و گاهی مردم از صدای زیبای او بی‎هوش می شدند، و اگر امام اندکی از صدای زیبای خود را ظاهر کند مردم طاقت شنیدن آن صوت زیبا را ندارند. گفتم: آیا پیامبربا مردم نماز نمی خواند و صدای خود را به تلاوت قرآن بلند نمی ساخت [پس چرا مردم بی‎هوش نمی شدند]؟ فرمود: رسول خدا(ص) به اندازة طاقت مردمی که پشت سر او بودند صدای خود را آشکار می ساخت.[11]

~ROYA~ · 16/11/20

5.مداومت بر انس

حضرت صادق(ع) فرمود: «فردی سوره ای از قرآن را فراموش می کند، روز قیامت همان سوره در درجه ای از درجات بر او مشرّف می شود و می گوید: السّلام علیک. او در پاسخ می گوید: و علیک السّلام، تو کیستی؟ می گوید: فلان سوره ای هستم که مرا واگذاشتی و ترکم نمودی، اگر نگاهم می داشتی تو را به این درجه می رساندم». آنگاه امام صادق(ع) فرمود: «بر شما باد به قرآن تا آن را فرا گیرید که بعضی از مردم آن را می آموزند تا گفته شود: فلانی قاری است. و برخی آن را می آموزند و هدفشان تنها صداست که گفته شود: فلانی خوش صوت است، در اینها خیری نیست؛ امّا برخی هم قرآن را می آموزند و شبانه روز بر این کار مداومت دارند و برایشان فرقی نمی کند که کسی این را بداند یا نداند.[12]

مهم ترین شرط انس با قرآن

گاهی ممکن است این سوال پیش بیاید که چگونه برخی انسان‎ها که انس با قرآن دارند، از آن بهره نمی برند و در عمل، انس با قرآن را نشان نمی دهند؟ امام محمّدباقر(ع) در پاسخ این پرسش، انس‎گیرندگان با قرآن را سه گروه معرّفی می فرماید که دو گروه اوّل هرگز از انس با قرآن بهره مند نمی شوند مگر بهره اندک مادی، ولی گروه سوم بهره واقعی و معنوی را از قرآن خواهند برد. آن حضرت می فرماید:قاریان قرآن سه دسته اند؛ 1.شخصی که تلاوت و انس با قرآن را ابزاری برای کسب سرمایه مادّی و یا کسب موقعیّت در نزد حاکمان و یا مایه فخر و مباهات در میان مردم قرار دهد. 2. شخصی که با تلاوت و انس با قرآن، آداب ظاهری را رعایت کرده، ولی حدود و شرایط و دستورهای واقعی آن را اهمیّت نداده و ضایع می‎کند (انس صوری با قرآن دارد). 3. کسی که قرآن را بخواند و دوای آن را بر دردهای دل و دین خود قرار دهد. او با قرآن شب زنده‎داری می‎کند، عطش معرفت و معنوی‎اش را با قرآن فرو می نشاند. در مساجد با قرآن قیام می کند، برای قرآن از بسـ*ـترش جدا می‎شود. پس دفع بلا، نابودی دشمنان، نزول باران رحمت از آسمان و پیروزی بر مخالفان همه را خداوند به خاطر عظمت و جایگاه رفیع این گروه سوم انجام می دهد. امام باقر(ع) در پایان با نهایت تأسّف فرمود: «به خدا سوگند، قاریان از نوع سوم خیلی کمیاب است، کمیاب‎تر از کبریت احم.[13]

حافظا می خور و رندی کن و خوش باش***ولی دام تزویر مکن چون دگران «قرآن» را

پیامبر اکرم (ص) برخی از تلاوت کنندگان قرآن را به شدّت نکوهش می کند و می فرماید: رُبَّ تَالِ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ یلْعَنُهُ؛[14] بسا قاریان قرآن که قرآن آنان را لعن می کند.

همان طوری که برخی افراد با پیامبر(ص) بودند، ولی از محضر آن حضرت بهره نبردند، عدّه ای هم ممکن است در ظاهر با قرآن باشند، امّا از معارف بلند آن سودی نبرند و از قرآن به عنوان ابزاری برای رسیدن به مطامع دنیوی خویش استفاده کنند.

در این زمینه روایات هشدار دهنده فراوانی از اهل بیت(ع) به ما رسیده است که توجّه قاریان، عالمان و اصحاب قرآن را می‎طلبد که چگونه از این سرمایه معنوی بهره ببرند و این فرصت طلایی را به ثمن بخس نفروشند. البتّه انس حقیقی با قرآن هرگز پشیمانی ندارد؛ زیرا در آن صورت تمام وجود انسان و حرکات و سکناتش وحیانی و الهی خواهد شد، وگرنه قرائت صوری که قرائت و انس نیست.

~ROYA~ · 16/11/20

مراحل انس با قرآن

در اینجا ما از مرحله پایین انس با قرآن آغاز می‎کنیم و به‎سوی کامل‎ترین مرحله انس پیش می‎رویم که ان‎شاء الله به همه مراحل زیر توفیق یابیم:

1.نگهداری در خانه

امام صادق(ع) فرمود: «إنَّهُ لَیعْجِبُنِی أَنْ یکُونَ فِی الْبَیتِ مُصْحَفٌ یطْرُدُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الشَّیاطِین»[15] من خوش دارم قرآنی در خانه باشد و خداوند شیاطین را به واسطه آن از خانه دفع کند. البتّه در مورد کسانی این مرحله مناسب است که بیش از این نمی توانند استفاده کنند؛ وگرنه قرار دادن قرآن در خانه، بدون بهره برداری معنوی از محتوای آن، مورد نکوهش است و روز قیامت شکایت قرآن را در پی خواهد داشت.

2.نگاه به خطوط قرآن

انس با قرآن مراتبی دارد و کمترین مرحله انس با قرآن، نگاه کردن روزانه به قرآن است که همین نگاه کردن بدون خواندن، جزو عبادات مستحبّی محسوب شده و ثواب دارد. پیامبر(ص) دراین باره فرمود: «النَّظَرَ فِی الْمُصْحَفِ مِنْ غَیرِ قِرَاءَةٍ عِبَادَة؛[16] نگاه کردن به خطوط قرآن بدون خواندن آن عبادت است».

3.سکوت هنگام قرائت

خداوند متعال از دیگر مراحل انس با قرآن را رعایتِ سکوت، هنگام قرائت آن بیان می‎کند و دستور می‎دهد که: «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْءَانُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَ أَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون»[17]؛هنگامی که قرآن خوانده شود، گوش فرا دهید و خاموش باشید شاید مشمول رحمت خدا شوید!

4.استماع تلاوت قرآن

از مراحل مهم انس با قرآن گوش دادن به تلاوت قاری است که برکات مادّی و معنوی فراوانی به همراه دارد که ما تنها به نقل یک روایت بسنده می‎کنیم؛ حضرت علی بن الحسین(ع) فرمود:هرکس تنها یک حرف از قرآن را گوش کند هرچند آن را قرائت نکند، خداوند برای او یک حسنه می نویسد و یک گنـ*ـاه از او محو می کند و یک درجه بالایش می‎برد.[18]

5.تلاوت با نگاه و بدون تلفّظ

امام سجّاد(ع) در روایتی می فرماید: «مَنْ قَرَأَ نَظَراً مِنْ غَیرِ صَوْتٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَیئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً»؛[19] هرکس با نگاه و بدون صوت و تلفّظ، قرآن بخواند، خداوند برایش در برابر هر حرفی حسنه ایی می نویسد و گناهی را از او محو می کند و درجه او را بالا برد.

~ROYA~ · 16/11/20

6.قرائت از روی مصحف

قرائت قرآن مرحله‎ای از مراحل انس با قرآن است، امّا کامل نیست. قرائت ممکن است از روی مصحف باشد و ممکن است از حفظ خوانده شود. رسول خدا (ص) فرمود:

لَیسَ شَی ءٌ أَشَدَّ عَلَی الشَّیطَانِ مِنْ قِرَاءَةِ الْمُصْحَفِ نَظَرا؛[20] هیچ چیزی بر شیطان دشوارتر از قرائت قرآن از روی آن نیست.

امام صادق(ع) هم فرمود:هرکه قرآن را از روی آن بخواند، از دیدگان خود بهره مند شود و سبب سبک شدن عذاب پدر و مادرش گردد اگر چه آن دو کافر باشند.[21]

7.تلاوت قرآن

تلاوت قرآن، متابعت از قرآن در قرائت و دنبال کردن معانی و پیروی در عمل است؛ پس هر تلاوتی، قرائت می‎باشد، امّا هر قرائتی تلاوت نیست؛ اصولاً تلاوت در مواردی به‎کار می‎رود که مطالب قرائت‎شده، وجوبِ پیروی را در پی آورد. خداوند می فرماید:الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ؛[22]کسانی که به آنان کتاب دادیم آن را به حق تلاوت می‎نمایند؛ چرا که به آن ایمان دارند.

رسول خدا(ص) هم در معنای تلاوت در این آیه فرمود: «حقّ تلاوت، یعنی پیرویِ راستین در عمل و تبعیّت راستین از فرامین قرآن».

تلاوت قرآن از آثار مادّی و معنوی برخوردار است که برخی از آنها را آیه زیر یاد آور شده است: کسانی که کتاب الهی را تلاوت می کنند و نماز را برپا می دارند و از آنچه به آنان روزی داده ایم پنهان و آشکار انفاق می کنند، تجارتی (پرسود و) بی زیان و خالی از کساد را امید دارند *آنها این اعمال صالح را انجام می دهند تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است.[23]

8.تدبّر در آیات

از مراحل بالای انس با قرآن تدبّر در آیات قرآن است، که قرآن آن را از جمله وظایف انسان به‎شمار آورده است.(نساء/82،ص/19،محمد/24) در تلاوت آیات قرآن هرگز نباید بدون تدبّر و تأمّل رد شد؛ زیرا با تدبّر در آیات قرآن، آنها خودشان را نمایان می کنند. تدبّر در آیات هرگز معطّل شدن و توقّف بی حرکت و تفکّر نیست؛ تدبّر در آیات قرآن در واقع تفسیر آیات به آیات دیگر است، تطبیق آیات با یکدیگر و توأم با حرکت فکری است، در أثر تدبّر در آیات هم‎سویی و هماهنگی معانی و معارف آنها نمایان می شود؛ آنگاه انسان می تواند به معانی اصیل و ناب آیات قرآن دست یابد، البتّه لازم است تدبّر در آیات قرآن با فکر خالص و با ذهن خالی و دلی پاک و همراه با تعقّل، انجام گیرد. از آیات ظاهر می‎شود که تدبّر در آیات از طریق قلب پاک و عقل ناب به عمل می آید.[24]

~ROYA~ · 16/11/20

9.حفظ قرآن

حفظ قرآن از مراحل انس با قرآن است. امام صادق(ع) فرمود: الْحَافِظُ لِلْقُرْآنِ الْعَامِلُ بِهِ مَعَ السَّفَرَةِ الْکِرَامِ الْبَرَرَة؛[25]

کسی که قرآن را حفظ و از بر نماید و عامل به‎دستورهای آن باشد، (در آخرت) با فرشتگان نیکوکار و ارجمندی که واسطه میان خداوند و پیامبران هستند محشور می گردد. بر اساس این روایت قاریان، تالیان، حافظان و حاملان قرآن توصیه به عمل شده‎اند و با حفظ قرآن بدون عمل، انس با قرآن معنا ندارد.

10.عمل به آیات

این مرتبه، کامل‎ترین مرتبه انس با کلام خداست که در آیات و روایت بیشترین تأکید روی آن شده است. متون دینی ما در این زمینه روایات زیبا و قابل تأمّلی را به‎صورت انبوه آورده است. ما این بخش را با کلام امام صادق(ع) مزیّن می‎کنیم و بحث مفصّل را به مجال دیگری وا می‎گذاریم؛ امام صادق(ع) در سخن گهرباری به لزوم عمل به آیات قرآن پرداخته، فرمود:

عَلَیکُمْ بِالْقُرْآنِ فَمَا وَجَدْتُمْ آیةً نَجَا بِهَا مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ فَاعْمَلُوا بِهِ وَ مَا وَجَدْتُمُوهُ مِمَّا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ فَاجْتَنِبُوهُ؛[26] بر شما باد انس با قرآن، پس هنگام تلاوت هر آیه ای یافتید که کسانی پیش از شما با عمل به آن نجات یافته‎اند، شما هم به آن عمل کنید و هر آیه ای را مشاهده کردید که بیانگر عوامل هلاکت و نابودی پیشینیان است، شما هم از آن عوامل پرهیز کنید.

برخی ازبرکات انس با قرآن

انس با کلام الهی آثار و برکات مادّی و معنوی فراوانی به همراه دارد که در اینجا بخشی از آنها را با توجّه به کلام وحی و روایات مرور می کنیم:

1.افزایش ایمان

مؤمنانی که از تلاوت آیات وحی لذّت می برند طبق وعده خداوند نورانیّت می یابند و ایمانشان کامل می‎شود:مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل هاشان ترسان می گردد و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می شود، ایمانشان فزون‎تر می گردد و تنها بر پروردگارشان توکّل دارند.[27]

2.نورانیّت فضای زندگی

رسول خدا(ص) فرمود:خانه های خود را با تلاوت قرآن، نورانی کنید و خانه‎هایتان را چون قبرستان قرار ندهید؛ همان‎طور که یهود و نصارا چنان کردند که در معابد و کنیسه ها نماز می گذاردند و خانه های خویش را تعطیل نمودند؛ چون هرگاه در خانه ای قرآن زیاد تلاوت شود، خیرش زیاد می گردد و آن خانواده بهره مند می شود و برای اهل آسمان نور می دهند همچنان که ستارگان آسمان برای اهل زمین، نور افشانی می کنند.[28]

3.بصیرت و آگاهی

شخصی که بصیر نباشد و راه و چاه را در پیچ و خم حوادث تشخیص ندهد، هرگز نمی تواند به سر منزل مقصود برسد. برای همین، زندگی با آیات قرآن برای همه انسان ها آگاهی بخش و بصیرت افزاست و مانند چراغ راه، روشنی بخش است. خداوند می‎فرماید:

قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما یوحی إِلَی مِنْ رَبِّی هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ؛[29] بگو: من تنها از چیزی پیروی می کنم که بر من وحی می شود. این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان و مایه هدایت و رحمت است برای جمعیّتی که ایمان می آورند.

همچنین درآیه20 سوره جاثیه، قرآن، بهترین وسیله بصیرت معرّفی شده است: هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدی وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ یوقِنُون؛این قرآن وسایل بینایی و بصیرت و مایه هدایت و رحمت است برای مردمی که به آن یقین دارند.

آشکار شدن طرح، نقشه و روش گنه‎کاران،[30] تذکّر و یادآوری وظایف اهل ایمان،[31] زمینه ساز تزکیه و تعلیم انسان،[32] تقویت تفکّر و تعقّل و اندیشه،[33] آراستن انسان ها به لباس زیبای تقوا،[34] شفا بخشیدن به امراض روحی و بیماری های نفسانی اهل ایمان،(فصلت/44) موعظه و عبرت برای پروا پیشگان،(نور/34)هدایت مردم از تاریکی ها به سوی نوراز دیگر برکات انس با قرآن کریم در عرصه زندگی است.

~ROYA~ · 16/11/20

پی نوشت ها:

[1] کافی (ط - الإسلامیة)، ج 2، ص 602.
[2] حلّی، عدة الداعی، ص 286.
[3] فرقان، 30.
[4] بقره، 121.
[5] طیّب، أطیب البیان، ج 1، ص 39.
[6] جامع الأخبار، ص 40
[7] در سایه آفتاب، ص 114.
[8] همان، ص 115.
[9] مزّمّل، 4.
[10] کلینی، کافی، ج 2، بَابُ تَرْتِیلِ الْقُرْآنِ بِالصَّوْتِ الْحَسَن، ص 615.
[11] طباطبائی، سنن النبی، ترجمه محمّدهادی فقهی، ج 1، ص 10.
[12] حلّی، عدة الداعی، ص 291.
[13] جامع الأخبار، ص 48.کبریت احمر اصطلاحی بین کیمیاگرهاست، آن چیزی که به وسیله آن اکسیر می سازند که می تواند طلا را مس کند. به چنین اکسیری کبریت احمر می گویند که بسیار کمیاب است. دهخدا می گوید: «کبریت احمر یا گوگرد سرخ گوهری‎ است و معدن آن بدان سوی بلاد تبّت در وادی النمل است».
[14] کلینی، کافی، ج 2، بَابُ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَف، ص 613.
[15] کلینی، کافی، ج 2، بَابُ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَف، ص 613.
[16] کشّی، اختیار معرفة الرجال، ج 2، ص 616.
[17] اعراف، 204.
[18] صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 103.
[19] صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 103.
[20] صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 103.
[21] کلینی، کافی، ج 2، بَابُ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَف، ص 613.
[22] بقره/21
[23] فاطر/30
[24] آملی، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم، ج 1، ص 134.
[25] صدوق، امالی، ص 59.
[26] عاملی، وسائل الشیعه، ج 4، ص.
[27] انفال/2
[28] کلینی، کافی، ج 2، ص 610 و حلّی، عدة الداعی، ص 286.
[29] اعراف/203
[30] انعام/55
[31] نور/1
[32] جمعه/2
[33] بقره/219
[34] بقره/187
کلمات کليدي:
قرآن
انس با قرآن
تلاوت
برکت
تلاوت قرآن
خدا
قرائت
امام

~ROYA~ · 16/11/20

امام صادق(ع)فرمودند:«القرآن عهد الله الی خلقه فقد ینبغی للمرء و المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرأ منه کل یوم خمسین ایة؛قرآن پیمان خداوند با خلقش می‌باشد.پس سزاوار است که هر فرد مسلمان به عهد و پیمان خویش نگاه کند و همه روزه،پنجاه ایه از قرآن را بخواند».
در بیان اهمیت قرآن،همین بس که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:«قرآن،از همه چیز خدا برتر است و فرمودند:برتری قرآن بر سایر سخنان،مانند برتری خداوند است،بر بندگانش».
آری؛قرآن کتابی است که رستگاری انسان را در دو جهان تضمین می‌کند،همچون مشعلی فروزان،انسان را،از تاریکی‌های جهل و نادانی رهایی می‌بخشد.و در سرای دیگر، او را،محبوب حضرت پروردگار می‌نماید.
قرآن،بهترین فتح کننده قلّه بلند عزت است.قرآن،چکیده جهان هستی است؛و طبق فرمایش امام باقر(ع):«قرآن همانند دو ستاره تابناک آسمانی(خورشید و ماه)، صحنه زندگی انسان‌ها را روشن می‌کند».
قرآن،کتابی است که «لایأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه؛نه اکنون و نه در اینده،باطل در آن راه نخواهد یافت و حقایق آن را دگرگون نخواهد ساخت».(سوره فصلت، ایه 42) .کتابی است که شب قدر به سبب نزول آن،عظمت یافت«انا انزلناه فی لیلة القدر».(سوره قدر،ایه 1)
قرآن،«شفاء» است:«و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین».(سوره اسراء،ایه 82) درمان بیماری‌های قلب و نفس است.و طبق فرمایش نبی اکرم(ص):«القرآن هو الدواء».
قرآن در ظلمانی‌ترین زندگی بشر، در عصر جاهلیت،همچون انفجاری،آسمان سکوت را شکافت و یکباره،دریایی از رحمت و برکت و نور،بر کویر زندگی جاری نمود و فریادی،از عالم قدس،طنین انداز شد که هان ای انسان،ای گمگشته خسران زده،لحظه‌ای درنگ و تدبر نما که سند نجات و رهایی از عالم ملکوت به سویت فرستاده شد!«الرکتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی النور بإذن ربهم الی صراط العزیز الحمید».(سوره ابراهیم، ایه 1)
عاشقان واقعی قرآن،کسانی هستند که شب‌ها،قرآن را تلاوت می‌کنند و با آن مأنوس هستند و روزها،در صحنه پرآشوب زندگی از آن الهام می‌گیرند، شبانگاهان پهلو از رختخواب ناز تهی می‌کنند و با دستورات شفابخش آن،بیماری قلبی و روحی خود را درمان می‌کنند.
پس،بر ماست که مشعل فروزان الهی را،بر قلب و روح تاریکمان،بتابانیم و غبار غربت را،از قرآن برطرف نماییم؛زیرا:
خواندن قرآن،تمامش نیست بهر مردگان
قـلب‌های مرده را باید به قرآن،زنده کـرد
آنکه ایاتش تلاوت،با دل خاضع،نمـود
قـلب ظلمانی خود را،اخـتر تابنده کـرد
امام علی(ع) می‌فرماید:«خانه‌ای که در آن،قرآن خوانده می‌شود و از خدای عزّوجل، فراوان یاد می‌گردد،برکتش افزایش می‌یابد و فرشتگان در آن حضور پیدا می‌کنند و شیاطین از آن می‌گریزند».
چه زیباست،هنگامی که تلاوت قرآن،در سکوت و تنهایی شب،تمامی ذرات وجود انسان را به نشاط و شادابی وامی‌دارد و روح به هیجان آمده از شدت شور و التهاب،طاقت ماندن در قفس تن را از دست می‌دهد و بی صبرانه،خود را به پنجره بسته این قفس می‌زند؛تا راهی گشوده و به عرش خدا پرواز کند.
حالت عجیب و حیرت‌انگیزی است که توصیف آن،با هیچ قلم و اندیشه‌ای میسر نیست.آن لحظه‌ای که از آب دریای معرفت قرآنی خود را سیراب نموده و با نسیم نوازشگر ایه‌های تکان دهنده‌اش،به دلهایمان نوید می‌دهیم که:«الا بذکر الله تطمئن القلوب».(سوره رعد، ایه 28)

~ROYA~ · 16/11/20

وقتی با تکیه برقرآن،به عرش می‌توان سفر کرد.وقتی به معراج و سیر عالم پاک می‌توان سفر کرد.دیگر دلتنگی و خستگی معنا ندارد.پس،آن گاه که غوغای زندگی،انسان را از خویش می‌رباید و وسوسه‌های توان شکن و ایمان سوز تهدیدش می‌نماید باید خلوتی گزید و به تلاوت ایات وحی مشغول شد. آنگاه، شفافیت آسمان دل را از ورای همه غبارها و تیرگی‌ها می‌توان به نظاره نشست.
امام صادق(ع)می‌فرمایند:«در روز قیامت،فردی را برای حساب صدا می‌زنند، پس، قرآن در پیش روی او قرار می‌گیرد و عرض می‌کند:خدایا،من قرآنم و این بنده‌ی تو درراه تلاوت من خود را در سختی انداخته و در دل شب‌ها،مرا تلاوت کرده و قلبش،روشن و اشکش،جاری شده است.پروردگارا،او را از من خشنود کن. همچنان که من از او خشنودم».
کلاس قرآن،کلاسی است پر از پاکی و خلوص که در آن تواضع، خشوع. صفا، آرامش، خودسازی، معرفت، کمال و عشق و عاشقی تدریس می‌شود.در این کلاس، قلب‌ها به خدا نزدیک است.اشک‌ها زلال است،آن هنگام که ایات بشارت را می‌خوانی، برق امید، سراسر وجودت را فرا می‌گیرد و آن زمان که به ایات عذاب می‌رسی،برق خوف تو را بیدار و هشدار می‌نماید،به که چه شیرین است،قطره ای از دریای بیکران قرآن نوشیدن و چه زیبنده‌اند،تالیان و حاملان و عاملان به این مصحف حق تعالی!
چه زیباست،لحظه‌ی تلاوت ایات دوست!،دل از همه بریدن و فقط دل به او دادن و جلوه‌ی حضور یار را دیدن.
ای دوست هر آنچه هست نور رخ توست فــریـاد رس دل نــظـر فـرخ تـوسـت
کلاس معنوی قرآن انسان را با معرفت و عاشق می‌کند.هر کس می‌خواهد معنی عشق به اللّه را بفهمد،باید با کاروان قرآن و قرآنیان همسفر شود و جرعه‌ای از آن را بنوشد.آنگاه است که خداوند هم،عاشق تو می‌شود:«فاتبعونی یحببکم الله».(آل عمران، ایه 31) آخر بی‌عشق،سرّ عشق پرسیدن از عاشقان کاری بیهوده است.خود،باید در وادی عشق گام نهی،تا سرّ آن را دریابی.بهترین راه،این است که خود،از نزدیک با این کلاس آشنا شوی.و بدان!که مولای متقیان، قرآن ناطق علی(ع) می‌فرماید:«قلبی که ظرف ایات الهی است،عذاب نمی‌شود»
ملاصدرا،در تفسیر سوره واقعه،می‌فرماید:«بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم،تا آنجا که گمان کردم کسی هستم، ولی همین که بصیرتم باز شد،خودم را از علوم واقعی خالی دیدم و در آخر عمر،به فکر رفتم که سراغ تدبر،در قرآن و روایات محمد و آل محمد(ص)بروم.من یقین کردم که کارم بی‌اساس بوده است؛زیرا در طول عمرم،به جای نور،در سایه ایستاده بودم.از غصه،جانم آتش گرفت و قلبم شعله کشید،تا رحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبر در قرآن کردم و در خانه‌ی وحی را کوبیدم،درها باز شد و پرده‌ها کنار رفت و دیدم،فرشتگان به من می‌گویند:«سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین».(سوره زمر،ایه 73) من،اکنون که دست به نوشتن اسرار قرآن زدم، اقرار می‌کنم که قرآن،دریای عمیقی است که جز با لطف الهی،امکان ورود در آن نیست.ولی چه کنم که عمرم کوتاه و بدنم ناتوان،قلبم شکسته و سرمایه‌ام کم،ابزار کار ناقص و روحم کوچک است».

~ROYA~ · 16/11/20

پس،بر مونسان کلام وحی است که قدر مؤانست با کلام خدا را بدانند و هر روز، سجده شکر بر درگاه او بسایند زیرا؛ «لئن شکرتم لأزیدنّکم».(سوره ابراهیم،ایه 7)
اهمیت قرآن در کلام معصومین
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید:«نگاه کردن به خطوط قرآن،بدون خواندن نیز،عبادت است.همچنین فرمودند:سخت‌ترین چیز،برای شیطان، قرائت قرآن است،از رو»
امام صادق(ع) نیز می‌فرمایند:«کسی که قرآن را از روی آن تلاوت کند،نور دیدگانش زیاد شده و بار گنـ*ـاه پدر و مادرش ـ هر چند هر دو کافر باشند ـ سبک می‌شود».
همین طور فرمودند:«هر کس حرفی از کتاب خدا را،بدون خواندن، بشنود، خدا، برای او، حسنه‌ای می‌نویسد و از او گناهی را محو می‌کند و درجه‌ای بر درجات او می‌افزاید».
امام همچنین فرمودند:«هر که قرآن بخواند،در حالی که جوان و مؤمن باشد،قرآن با گوشت و خون او، آمیخته می شود و خدا او را با فرشتگان بزرگوار که نویسندگان و حاملان قرآنند،قرین می‌سازد و قرآن در روز قیامت،نگهبان او می‌شود».
حضرت رسول(ص) فرمودند:
ـ «تلاوت کننده و گوش فرا دهنده‌ی به قرآن،در پاداش،مساوی هستند.سوگند به خدائی‌که جان «محمد(ص)» در دست قدرت اوست،پاداش شنونده‌ی قرآن که به آن معتقد باشد، از انفاق یک کوه طلا،در راه خدا،بیشتر است».
ـ خالی‌ترین و فقیرترین خانه‌ها، خانه‌ایست که در آن قرآن نباشد.
ـ «کسی که قرآن را از حفظ بخواند،ولی گمان برد که خداوند او را نمی‌آمرزد او از کسانی است که ایات الهی را به تمسخر گرفته است».
امام علی(ع) نیز فرموده‌اند:«قرآن را فرا گیرید؛ زیرا قرآن،بهار دلهاست».
امانت‌های پیامبر(ص)
قال رسول اللّه(ص):«انی تارکم فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی»
کتاب خدا(قرآن) و اهل بیت(ع) دو یادگار و امانت جدایی ناپذیر پیامبر(ص) می‌باشند.ایة اللّه جوادی آملی،قرآن شناس بزرگ،می‌گوید:«اگر قرآن منهای اهل بیت تلقی شود، همانند تلقی قرآن،منهای قرآن است،هرگز به مقصد نخواهد رسید».
پس وحی،بیتی دارد و مهبطی،مفسری دارد و شریکی،بیت و خانه وحی،قرآن است و مهبط و محل نزولش، همان‌هایند که:«السلام علیکم یا اهل بیت النبوة و مهبط الوحی» در شأنشان آمده است.
اهل بیت پیامبر(ص)،شریک قرآنند و اوصاف قرآن،اوصاف آنها.
قرآن نور است.اهل بیت هم «خلقکم الله انواراً» هستند.
قرآن شفا است.اهل بیت هم شفا و طبیب دردمندانند.
قرآن بهار است.اهل بیت هم:ربیع الانام بهار انسان‌هایند.
پس حافظ قرآن باید،حافظ و محافظ اهل بیت هم،باشد و قرآن در سـ*ـینه را،با ولایت کامل نماید؛چرا که خود قرآن صراحتاً،در روز غدیر و انتخاب علی(ع)، به ولایت امری مسلمانان،می‌فرماید:«الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی».(سوره مائده،ایه 3)
آری،قرآن و اهل بیت،مکمل،معرّف و مفسر همند،به هوش باید بود که نور قرآن،به تنهایی هادی و هدایتگر نیست.شفا نیست.باعث طراوت و زنده شدن دل‌ها نمی‌گردد.نور وحی و نور ائمه،عدل یکدیگرند و به تنهایی ناقصند.

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین