- عضویت
- 4/10/20
- ارسال ها
- 264
- امتیاز واکنش
- 5,967
- امتیاز
- 213
- محل سکونت
- خونمون
- زمان حضور
- 13 روز 11 ساعت 40 دقیقه
ایران خزندگان بسیار زیادی را در خود جای داده و در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. تنها از سال2000 میلادی به بعد بیش از 30گونه از خزندگان جدید در ایران شناسایی شده که محققان ایرانی نقش عمده‌ای در کشف آنها داشته‌اند. یکی از این موارد مربوط به 6سال قبل است که گونه جدیدی از مارمولک در ارتفاعات شمال غرب تهران میان حصارک و شهران کشف شد. این کشف نشان داد که این سرزمین همچنان با گونه‌های متنوع و جدیدی روبه‌روست. خزندگان مانند دیگر موجودات نقش مهم و تأثیر‌گذاری در چرخه اکولوژیک داشته و بر هم زدن نظم و تعادل آنها تأثیر نامطلوبی بر محیط‌زیست و زندگی ما انسان‌ها برجای می‌گذارد. باوجود این، ما از روی ناآگاهی، نقش مهمی در برهم‌زدن این تعادل و چرخه منظم داریم.
گرم‌ترین و سردترین نقاط ایران دارای گونه‌های خاصی از خزندگان هستند. بخش‌هایی از البرز و نقاط سرد نیز زیستگاه خزندگان مختلفی هستند. محدوده دماوند محل زیست افعی دماوند یا همان افعی کوهستانی لطیفی است که در کنارش سوسمار سنگی البرزی هم زیست می‌کند و هردو بوم‌زاد همان منطقه هستند. دشت لوت با گرمای بیش از حد خود محل زیست گونه منحصربه‌فرد گکوی کرگدنی است. شاید کویر در نگاه اول به‌دلیل نداشتن قابلیت کشاورزی برای ما مهم نباشد اما هر زیستگاهی مهم است و گونه‌های منحصربه‌فردی را در خود جای داده. ایران یکی از زیستگاه‌های عجیب و یکی از مأمن‌های بی‌همتای گونه‌های منحصربه‌فرد خزندگان در جهان است. زاگرس از نگاه محققان و خزنده‌شناسان، زیستگاه بسیار مهم و باارزشی در جهان محسوب می‌شود. 80درصد زاگرس در داخل ایران قرار دارد و جالب است بدانید که برخی از خزندگان زاگرس مثل برخی گونه‌های حیات وحش کمیابند. مارمولک ایرانولاسرتا و همچنین پارسی گکو ازجمله این‌گونه‌های نادرند که در هیچ نقطه‌ای از جهان به‌جز ایران وجود ندارند. باربد صفایی، خزنده‌شناس در گفت‌وگو با همشهری در مورد اهمیت محدوده زاگرس در حوزه خزندگان می‌گوید: «زاگرس 30 تا 35درصد خاک ایران را تشکیل می‌دهد اما بیش از 60درصد تنوع گونه‌ای خزندگان و دوزیستان را در خود جای داده. افعی شاخدار دم‌عنکبوتی یکی از همین گونه‌های منحصربه‌فرد و عجیب در زاگرس و حاشیه آن است. این گونه به‌جز اینکه نوعی افعی سمی است، شاخ و دمی شبیه به عنکبوت دارد.»
تنها 25درصد مارهای ایران سمی‌اند
ایران دارای 85گونه مار است که 10گونه آن دریایی بوده و زیستگاهشان دریای عمان و خلیج‌فارس است. 75گونه دیگر هم در خشکی زندگی می‌کنند که در میان گونه‌های سمی آنها، 13گونه افعی و 3گونه کبری نیز شناسایی شده است. صفایی می‌گوید: «از مجموع مارهایی که در ایران وجود دارد تنها 25درصدشان سمی هستند که تعداد و فراوانی آنها در مقایسه با گونه‌های غیرسمی به هیچ عنوان عدد قابل‌توجهی نیست.» بعضی از گونه‌های مارهای موجود در ایران مورچه و موریانه می‌خورند، بعضی حشره شکار می‌کنند و گونه‌ای به نام یله‌مار هم وجود دارد که مارهای دیگر را می‌خورد. صفایی می‌گوید: «مارها نه‌تنها تعداد جوندگان و حشرات را کنترل می‌کنند بلکه جمعیت مارهای دیگر را هم کنترل کرده و از افزایش آنها جلوگیری می‌کنند.»
مارمولک‌های بی‌خطرایران
150گونه مارمولک در ایران وجود دارد که 2گونه آن گیاهخوار بوده و مابقی با شکار حشرات ازجمله سوسک‌ها تغذیه می‌کنند. به‌عبارت دیگر، جمعیت حشرات را مارمولک‌ها کنترل می‌کنند. تا همین چند سال قبل هم مارمولک‌ها را در بعضی خانه‌ها و روی دیوار حیاط خانه‌های قدیمی می‌دیدیم اما با تصور سمی‌بودن این خزنده، آنها را از بین بردند. صفایی می‌گوید این مسئله یکی از دلایل کاهش تعداد مارمولک‌هاست و کم شدن جمعیت آنها موجب افزایش جمعیت دیگر حشرات شد. به گفته صفایی «در ایران مارمولک سمی وجود ندارد. تنها 2گونه سمی مارمولک در دنیا وجود دارد که در جنوب ایالات متحده آمریکا و مکزیک زیست می‌کند». به گفته این خزنده‌شناس، یکی دیگر از دلایل از بین رفتن مارمولک‌ها، توسعه شهرنشینی و به‌کار بردن سنگ در ساختمان‌هاست زیرا مارمولک توانایی حرکت کردن روی آن را ندارد و به همین دلیل به مرور از تعداد آنها در شهر کاسته می‌شود.
چرای بی‌رویه دام، خزندگان را تهدید می‌کند
ناآگاهی از وضعیت خزندگان و نقش آنها در چرخه محیط زیست، یکی از دلایل تهدید جمعیت خزندگان محسوب می‌شود؛ همان اتفاقی که در مورد برخی مارمولک‌ها رخ داد. اما یکی از مهم‌ترین تهدیدات جمعیت انواع گونه‌های جانوری و نه فقط خزندگان، چرای بی‌رویه دام است؛ عاملی که به‌عنوان یکی از دلایل تهدید گونه‌های حیات وحش نیز از آن یاد می‌شود.
خزنده‌شناسان هم از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تهدید یاد می‌کنند. چرای بی‌رویه دام موجب از بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی شده که یا مکان زندگی خزندگان است یا از آنها تغذیه می‌کنند، این تخریب زیستگاه به مرور موجب کاهش جمعیت برخی گونه‌های خزندگان خواهد شد. اقداماتی نیز برای مقابله با برخی پدیده‌ها انجام شده که تأثیر منفی بر جمعیت گونه‌های خزندگان گذاشته است. صفایی می‌گوید: «مالچ‌پاشی که از سال‌ها قبل در سرخس انجام شده، موجب تخریب لانه برخی خزندگان شده و در مقابل جمعیت عنکبوت‌ها را افزایش داده که در آینده می‌تواند مشکلاتی در چرخه زیست‌محیطی آن محدوده ایجاد کند.»
انقراض، برخی خزندگان ایران را تهدید می‌کند
بسیاری از خزندگان مانند مارها در رأس هرم غذایی قرار دارند و جمعیت بقیه گونه‌های جانوری را کنترل می‌کنند. هانیه غفاری، خزنده‌شناس و عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان به همشهری می‌گوید: «جمعیت مناسب مارها، موجب کنترل جمعیت موش‌ها می‌شود. در نقاط بکری که فعالیت‌های کشاورزی انجام می‌شود، کشاورزان مارها را از زمین‌هایشان دور می‌کنند و درست به همین دلیل، جمعیت جوندگان و موش‌ها افزایش یافته که این مسئله موجب هجوم آنها به محصولات کشاورزی شده و آنها را از بین می‌برد.» یکی دیگر از فوایدی که از خزندگان نصیب محیط‌زیست می‌شود جابه‌جا کردن دانه‌های گیاهان و انتقال آنها به نقاط مختلف است. به گفته غفاری، بعضی از لاک‌پشت‌های گیاهخوار، دانه‌های گیاهان را جابه‌جا کرده و باعث پراکنش آنها در طبیعت می‌شوند. خزندگان، جمعیت گونه‌های حشرات را نیز کنترل می‌کنند. این استاد دانشگاه می‌گوید: «مارمولک‌هایی که سال‌ها قبل در خانه‌های تهران وجود داشتند، جمعیت حشراتی مانند پشه و سوسک‌ها را کنترل می‌کردند اما حالا با بیرون راندن آنها از خانه‌هایمان، برای کنترل جمعیت این حشرات از آفت‌کش‌ها و سموم استفاده می‌کنیم که آنها نیز به محیط‌زیست ضرر می‌زنند.» بر اثر بی‌توجهی انسان، بسیاری از گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند و خزندگان نیز از این مسئله مستثنی نیستند. غفاری می‌افزاید: «نام بعضی از خزندگان ایران در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ثبت شده و در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند؛ افعی کوهستانی لطیفی و لاک‌پشت فراتی از آن جمله‌اند. تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی (گاندو) نیز در رده آسیب‌پذیر قرار گرفته است.» تلاش برای حفاظت خزندگان اقدام مهمی است که با اختصاص بودجه مناسب برای طرح‌های حفاظتی و پژوهشی باید انجام شود اما آنگونه که غفاری می‌گوید این اتفاق در ایران نیفتاده و حتی سازمان محیط‌زیست توجه چندانی به این گونه‌ها ندارد. او تأکید می‌کند لازم است پیش از آنکه برخی گونه‌های خزندگان مانند انواع گونه‌های حیات‌وحش در معرض انقراض قرار گیرند اقدام مثبتی برای حفاظت از آنها انجام شود.
گرم‌ترین و سردترین نقاط ایران دارای گونه‌های خاصی از خزندگان هستند. بخش‌هایی از البرز و نقاط سرد نیز زیستگاه خزندگان مختلفی هستند. محدوده دماوند محل زیست افعی دماوند یا همان افعی کوهستانی لطیفی است که در کنارش سوسمار سنگی البرزی هم زیست می‌کند و هردو بوم‌زاد همان منطقه هستند. دشت لوت با گرمای بیش از حد خود محل زیست گونه منحصربه‌فرد گکوی کرگدنی است. شاید کویر در نگاه اول به‌دلیل نداشتن قابلیت کشاورزی برای ما مهم نباشد اما هر زیستگاهی مهم است و گونه‌های منحصربه‌فردی را در خود جای داده. ایران یکی از زیستگاه‌های عجیب و یکی از مأمن‌های بی‌همتای گونه‌های منحصربه‌فرد خزندگان در جهان است. زاگرس از نگاه محققان و خزنده‌شناسان، زیستگاه بسیار مهم و باارزشی در جهان محسوب می‌شود. 80درصد زاگرس در داخل ایران قرار دارد و جالب است بدانید که برخی از خزندگان زاگرس مثل برخی گونه‌های حیات وحش کمیابند. مارمولک ایرانولاسرتا و همچنین پارسی گکو ازجمله این‌گونه‌های نادرند که در هیچ نقطه‌ای از جهان به‌جز ایران وجود ندارند. باربد صفایی، خزنده‌شناس در گفت‌وگو با همشهری در مورد اهمیت محدوده زاگرس در حوزه خزندگان می‌گوید: «زاگرس 30 تا 35درصد خاک ایران را تشکیل می‌دهد اما بیش از 60درصد تنوع گونه‌ای خزندگان و دوزیستان را در خود جای داده. افعی شاخدار دم‌عنکبوتی یکی از همین گونه‌های منحصربه‌فرد و عجیب در زاگرس و حاشیه آن است. این گونه به‌جز اینکه نوعی افعی سمی است، شاخ و دمی شبیه به عنکبوت دارد.»
تنها 25درصد مارهای ایران سمی‌اند
ایران دارای 85گونه مار است که 10گونه آن دریایی بوده و زیستگاهشان دریای عمان و خلیج‌فارس است. 75گونه دیگر هم در خشکی زندگی می‌کنند که در میان گونه‌های سمی آنها، 13گونه افعی و 3گونه کبری نیز شناسایی شده است. صفایی می‌گوید: «از مجموع مارهایی که در ایران وجود دارد تنها 25درصدشان سمی هستند که تعداد و فراوانی آنها در مقایسه با گونه‌های غیرسمی به هیچ عنوان عدد قابل‌توجهی نیست.» بعضی از گونه‌های مارهای موجود در ایران مورچه و موریانه می‌خورند، بعضی حشره شکار می‌کنند و گونه‌ای به نام یله‌مار هم وجود دارد که مارهای دیگر را می‌خورد. صفایی می‌گوید: «مارها نه‌تنها تعداد جوندگان و حشرات را کنترل می‌کنند بلکه جمعیت مارهای دیگر را هم کنترل کرده و از افزایش آنها جلوگیری می‌کنند.»
مارمولک‌های بی‌خطرایران
150گونه مارمولک در ایران وجود دارد که 2گونه آن گیاهخوار بوده و مابقی با شکار حشرات ازجمله سوسک‌ها تغذیه می‌کنند. به‌عبارت دیگر، جمعیت حشرات را مارمولک‌ها کنترل می‌کنند. تا همین چند سال قبل هم مارمولک‌ها را در بعضی خانه‌ها و روی دیوار حیاط خانه‌های قدیمی می‌دیدیم اما با تصور سمی‌بودن این خزنده، آنها را از بین بردند. صفایی می‌گوید این مسئله یکی از دلایل کاهش تعداد مارمولک‌هاست و کم شدن جمعیت آنها موجب افزایش جمعیت دیگر حشرات شد. به گفته صفایی «در ایران مارمولک سمی وجود ندارد. تنها 2گونه سمی مارمولک در دنیا وجود دارد که در جنوب ایالات متحده آمریکا و مکزیک زیست می‌کند». به گفته این خزنده‌شناس، یکی دیگر از دلایل از بین رفتن مارمولک‌ها، توسعه شهرنشینی و به‌کار بردن سنگ در ساختمان‌هاست زیرا مارمولک توانایی حرکت کردن روی آن را ندارد و به همین دلیل به مرور از تعداد آنها در شهر کاسته می‌شود.
چرای بی‌رویه دام، خزندگان را تهدید می‌کند
ناآگاهی از وضعیت خزندگان و نقش آنها در چرخه محیط زیست، یکی از دلایل تهدید جمعیت خزندگان محسوب می‌شود؛ همان اتفاقی که در مورد برخی مارمولک‌ها رخ داد. اما یکی از مهم‌ترین تهدیدات جمعیت انواع گونه‌های جانوری و نه فقط خزندگان، چرای بی‌رویه دام است؛ عاملی که به‌عنوان یکی از دلایل تهدید گونه‌های حیات وحش نیز از آن یاد می‌شود.
خزنده‌شناسان هم از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تهدید یاد می‌کنند. چرای بی‌رویه دام موجب از بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی شده که یا مکان زندگی خزندگان است یا از آنها تغذیه می‌کنند، این تخریب زیستگاه به مرور موجب کاهش جمعیت برخی گونه‌های خزندگان خواهد شد. اقداماتی نیز برای مقابله با برخی پدیده‌ها انجام شده که تأثیر منفی بر جمعیت گونه‌های خزندگان گذاشته است. صفایی می‌گوید: «مالچ‌پاشی که از سال‌ها قبل در سرخس انجام شده، موجب تخریب لانه برخی خزندگان شده و در مقابل جمعیت عنکبوت‌ها را افزایش داده که در آینده می‌تواند مشکلاتی در چرخه زیست‌محیطی آن محدوده ایجاد کند.»
انقراض، برخی خزندگان ایران را تهدید می‌کند
بسیاری از خزندگان مانند مارها در رأس هرم غذایی قرار دارند و جمعیت بقیه گونه‌های جانوری را کنترل می‌کنند. هانیه غفاری، خزنده‌شناس و عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان به همشهری می‌گوید: «جمعیت مناسب مارها، موجب کنترل جمعیت موش‌ها می‌شود. در نقاط بکری که فعالیت‌های کشاورزی انجام می‌شود، کشاورزان مارها را از زمین‌هایشان دور می‌کنند و درست به همین دلیل، جمعیت جوندگان و موش‌ها افزایش یافته که این مسئله موجب هجوم آنها به محصولات کشاورزی شده و آنها را از بین می‌برد.» یکی دیگر از فوایدی که از خزندگان نصیب محیط‌زیست می‌شود جابه‌جا کردن دانه‌های گیاهان و انتقال آنها به نقاط مختلف است. به گفته غفاری، بعضی از لاک‌پشت‌های گیاهخوار، دانه‌های گیاهان را جابه‌جا کرده و باعث پراکنش آنها در طبیعت می‌شوند. خزندگان، جمعیت گونه‌های حشرات را نیز کنترل می‌کنند. این استاد دانشگاه می‌گوید: «مارمولک‌هایی که سال‌ها قبل در خانه‌های تهران وجود داشتند، جمعیت حشراتی مانند پشه و سوسک‌ها را کنترل می‌کردند اما حالا با بیرون راندن آنها از خانه‌هایمان، برای کنترل جمعیت این حشرات از آفت‌کش‌ها و سموم استفاده می‌کنیم که آنها نیز به محیط‌زیست ضرر می‌زنند.» بر اثر بی‌توجهی انسان، بسیاری از گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند و خزندگان نیز از این مسئله مستثنی نیستند. غفاری می‌افزاید: «نام بعضی از خزندگان ایران در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ثبت شده و در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند؛ افعی کوهستانی لطیفی و لاک‌پشت فراتی از آن جمله‌اند. تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی (گاندو) نیز در رده آسیب‌پذیر قرار گرفته است.» تلاش برای حفاظت خزندگان اقدام مهمی است که با اختصاص بودجه مناسب برای طرح‌های حفاظتی و پژوهشی باید انجام شود اما آنگونه که غفاری می‌گوید این اتفاق در ایران نیفتاده و حتی سازمان محیط‌زیست توجه چندانی به این گونه‌ها ندارد. او تأکید می‌کند لازم است پیش از آنکه برخی گونه‌های خزندگان مانند انواع گونه‌های حیات‌وحش در معرض انقراض قرار گیرند اقدام مثبتی برای حفاظت از آنها انجام شود.
خزندگان ایران
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
