سیاره‌ای که از آسمانش سنگ می‌بارد

MacTavish · 11/11/20

دانشمندان یک سیاره‌ جهنمی را شناسایی کردند که وضعیت آب و هوایی وحشتناکی دارد. از آسمان این سیاره سنگ می‌بارد، باد با سرعتی بیش از سرعت صوت می‌وزد و اقیانوسی از مواد مذاب با عمق بیش از ۱۰۰ کیلومتر در آن وجود دارد.

دانشمندان دانشگاه مک‌گیل، دانشگاه یورک و مؤسسه‌ی آموزش علوم هند، شرایط آب و هوایی یک سیاره فراخورشیدی را پیش‌بینی کردند. این سیاره K2-141b نام دارد و حدود 202 سال نوری از زمین فاصله دارد. به گفته محققان این سیاره که هم اندازۀ زمین است، دارای اقیانوس و همچنین اتمسفری است که تماما از سنگ تشکیل شده و مانند باران بر سطح آن فرو می‌ریزد و در یک دریای عظیم ذوب می‌شود.

دو سوم این سیاره در معرض تابش دائمی نور ستاره‌اش است که این سمت سیاره گرمایی حدود 2900 درجه سانتی‌گراد دارد. زیرا این سیاره بسیار به ستارۀ میزبان خود نزدیک است – هر سال این سیاره کمتر از یک سوم روز زمینی طول می‌کشد- و از نظر گرانشی قفل شده است به این معنا که همیشه یک سمت این سیاره به سوی ستاره میزبان آن قرار گرفته است. در سمت تاریک آن دما گاهی به کمتر از ۲۰۰- درجه سانتی گراد می‌رسد و در سمت دیگر یعنی سمت روز، در حدود سه هزار درجه است.

دمای سیاره به اندازۀ کافی داغ است تا سنگ‌ها را در یک جو نازک بخار می‌کند. این جوی است که بارندگی در آن درست بر اساس همان اصول بارندگی در زمین اتفاق می‌افتد. درست مانند بخارهای آب در جو زمین و سقوط آن‌ها به زمین به شکل باران. اما در سیارۀ K2-141b سدیم، مونوکسیدسیلیسیم و دی اکسید سیلیسیم به بخار مواد معدنی تبخیر می‌شود. سپس این مواد توسط بادهای مافوق صوت که سرعتی حدود 5000 کیلومتر در ساعت دارند، به سمت ِ تاریک سیاره منتقل می‌شوند و این امکان فراهم می‌شود تا دوباره به سطح سیاره و اقیانوسی از ماگمایی با عمق 100 کیلومتر، سقوط کنند.

محققان برای درک این که چه شرایطی ممکن است بر این سیاره (که حدودا در ابعاد زمین و البته به ستاره خود به مراتب نزدیک‌تر است) حاکم باشد از شبیه‌سازی‌های کامپیوتری استفاده کردند. محققان با استفاده از داده‌های موجود دربارۀ این سیاره و با تحلیل این داده‌ها از شبیه‌سازی کامپیوتری استفاده کردند. چیزی که به آن‌ها اجازه می‌داد تا بفهمند جو و چرخه اقلیمی این سیاره چگونه به نظر می‌رسد. یافته‌های محققان می‌تواند در آینده با فناوری‌های جدید مورد آزمون قرار بگیرد. فناوری‌هایی که اجازه خواهند داد تا بتوان جزییات بیشتر مشاهداتی از جو و ترکیبات تشکیل‌دهنده سیارات دوردست را به دست آورد.

اخترشناسان پیش از این نیز سیاراتی مذاب و گدازه‌ای پیدا کرده بودند. این سیارات آن چنان به ستاره میزبان خود نزدیک هستند که سطح آن‌ها از اقیانوس مواد مذاب تشکیل شده است. “زانگ نگوین” نویسنده اصلی این مقاله گفت: «این بررسی نخستین پژوهشی است که پیش‌بینی‌هایی درباره شرایط اقلیمی سیاره K2-141b انجام می‌دهد. سیاره‌ای که در آینده توسط تلسکوپ‌های نسل جدید از قبیل تلسکوپ فضایی جیمز وب، رصد خواهد شد.» جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” منتشر شده است.

منبع: بیگ بنگ