رصدخانه جنوبی اروپا تصویری خیره کننده از سحابی جمجمه منتشر کرد

MacTavish · 4/11/20

سحابی جمجمه (Skull Nebula) مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از اجرام آسمانی بوده که در تازه‌ترین عکس رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) جزئیات خیره کننده‌ای از آن نشان داده شده است.

به تازگی رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) عکسی حیرت‌انگیز از سحابی جمجمه (Skull Nebula) منتشر کرده که سر و صدای زیادی در دنیای ستاره شناسی به پا کرده است. در بررسی این تصویر دیدنی و ماجرای ثبت آن با ما همراه باشید.

در طول صدها و هزاران سال گذشته تعداد بی‌شماری از مردم دنیا به آسمان‌ها نگاه کرده‌اند تا نشانه‌ای از صورت‌های فلکی مختلف پیدا کنند. با این حال می‌توان گفت که به غیر از دب اکبر و دب اصغر، این صورت‌ها آن‌قدرها هم شبیه به نام انتخاب شده برای خود نیستند.

رصدخانه جنوبی اروپا به تازگی به کمک تلسکوپ VLT خود در شیلی، تصویری را از یکی از جالب‌توجه‌ترین سحابی‌های موجود در کیهان به ما نشان داده است. البته این تصویر با نام انتخاب شده برای سحابی مطابقت داشته و اگر با دقت به عکس مورد نظر نگاه کنید، شکل جمجمه را خواهید دید.

سحابی جمجمه
سحابی‌ها به صورت کلی ابرهایی بین ستاره‌ای هستند که شامل گازهای مختلف از جمله هیدروژن و هلیوم می‌شوند. ابری هم که به تازگی مورد توجه ESO قرار گرفته، با نام رسمی “NGC 246” شناخته می‌شود و حدودا ۱۶۰۰ سال نوری از زمین دور است. گفته شده که سحابی جمجمه زمانی که یک ستاره شبیه به خورشید، لایه‌های بیرونی خود را پس می‌داد و سن آن بالا می‌رفت، به وجود آمده و در مرکز این سحابی هم دو ستاره وجود دارد که یکی از آن‌ها، باقی مانده همان ستاره خورشید مانند است.

اتفاقات زیادی در طول عمر یک ستاره مانند خورشید منظومه ما رخ می‌دهد و گاهی اوقات، این اجرام آسمانی عظیم به کوتوله‌های سفید تبدیل می‌شوند. ستاره مرکز سحابی NGC 246 هم به چنین وضعیتی رسید و آنچه از آن به فضای اطراف وارد شد، در نهایت ابری را به وجود آورد که از زاویه دید ما زمینیان، شبیه به یک جمجمه است.

حدودا چند سال بوده که ستاره شناسان این ابر کیهانی را کشف کرده‌اند، اما جالب‌توجه‌ترین یافته‌ای که در مورد سحابی جمجمه انجام شده، به چند سال پیش مربوط می‌شود؛ گفته شده که علاوه بر کوتوله سفید مرکز سحابی و ستاره دیگری که داخل ابر وجود دارد، یک ستاره سوم هم درون NGC 246 قرار گرفته که بر اساس اصطلاحات به کار رفته برای دسته‌بندی اجرام آسمانی، به عنوان یک کوتوله سرخ شناخته می‌شود.

تصویر جدید از سحابی NGC 246

این یافته به سال ۲۰۱۴ مربوط می‌شود و متاسفانه در تصویر بالا نمی‌توان کوتوله سرخ مورد نظر را دید. شاید از فاصله ۱۶۰۰ سال نوری این ابر بین ستاره‌ای کمی کوچک به نظر برسد، اما جالب است بدانید که فاصله دو کوتوله سرخ و سفید وسط سحابی با ستاره دیگری که در لبه‌های NGC 246 گردش می‌کند، حدودا ۱۹۰۰ برابر فاصله زمین تا خورشید است.

آسمان اطراف سحابی جمجمه

چنین کشفی باعث شد تا دانشمندان سحابی جمجمه را به عنوان اولین سحابی جهان که همانند یک منظومه دارای ستاره و سیاره است، در نظر بگیرند. این سحابی منظومه‌ای، سیستمی متشکل از سه ستاره را در خود داشته و اجرام آسمانی سیاره مانندی هم درون آن قرار گرفته‌اند. کشف سال ۲۰۱۴ توسط تجهیزات پیشرفته‌ای با نام “FORS 2” در تلسکوپ VLT رصدخانه جنوبی اروپا ممکن شد.

برای ثبت تصویر اخیر، ستاره شناسان عمدا نور دریافتی از طرف سحابی را در طول موج‌های باریک ثبت کردند و به علاوه برای تعیین دقیق مواد تشکیل دهنده و همچنین ساختار دقیق قسمت‌های مختلف ابر مورد نظر، نوری که توسط تلسکوپ‌های زمینی از سحابی ثبت می‌شود را آنالیز می‌کنند و در این نور به دنبال آثاری از عناصر مختلف می‌گردند. تصویری هم که در بالا دیدیم مشخصا به ما می‌گوید که میزان عنصر هیدروژن در هر کدام از قسمت‌های ابر NGC 246 به چه اندازه است.

عنصر هیدروژن در تازه‌ترین عکس سحابی جمجمه با رنگ قرمز دیده می‌شود و قسمت‌هایی که به رنگ آبی کمرنگ مشخص شده‌اند هم حاوی مقادیر زیادی عنصر اکسیژن هستند.