گیاهخوار بودن، به معنی «باکلاس بودن» نیست

MacTavish · 3/11/20

«من گیاهخوارم!» جمله‌ای دو کلمه‌ای که اگرچه در بسیاری از کشور‌ها کاملا منطقی با آن برخورد می‌شود، در ایران دیدگاه‌های متفاوتی را نسبت به فرد گوینده به وجود می‌آورد. این دیدگاه‌های متفاوت، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. شاید اصلی‌ترین دلیل این موضوع این باشد که در جامعه‌ی ما هنوز این موضوع به درستی جا نیفتاده که طبع غذایی هر کسی تنها به خودش مربوط است و فرد آزاد است هر چیزی را که خودش صلاح می‌داند بخورد. دلیل این دیدگاه‌ها هرچه بوده زندگی را برای گیاهخوارانی که در ایران زندگی می‌کنند دشوارتر کرده است.

یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر نوع تغذیه افراد، فرهنگ کشور آن‌هاست. متاسفانه فرهنگ گیاهخواری هنوز به درستی جا نیفتاده است. همین موضوع نیز سبب گشته که به جای این فرهنگ، فرهنگ فست فود خوری پا به میدان بگذارد. البته قصد ما این نیست که گیاهخواری را تایید و یا رد کنیم و قطعا گیاهخواری مضرات خاص خود را دارد، اما فست فود خوری بدون شک لایق رد شدن می‌باشد. مسئله گیاهخواری در ایران از آن دسته مسائلی است که باید به آن پرداخته شود. شاید ابتدا لازم باشد بفهمید گیاهخواری به چه معناست و چه انواعی دارد. در ادامه این مطلب همراه برترین‌ها باشید تا به مناسبت روز گیاهخواری (یک نوامبر به عنوان این روز نام‌گذاری شده است) و می‌دانیم که از آن گذشته، اما قصد داریم به بررسی مسائل و مشکلات گیاهخواری در ایران بپردازیم.

گیاهخواری چیست؟

گیاهخواری در واقع نوعی سبک زندگی می‌باشد که به معنای پرهیز از خوردن گوشت جانوران است. بدون شک مهم‌ترین دلایل گیاهخواران برای گرایش به این سبک زندگی، مسائلی از جمله رعایت حقوق حیوانات، حفاظت محیط زیست، حفظ سلامتی و در برخی موارد نیز مسائل معنوی یا مذهبی می‌باشد.

برخی از گیاهخواران علاوه بر پرهیز از خوردن گوشت حیوانات، از خوردن شیر و فرآورده‌های لبنی، تخم مرغ و همچنین عسل نیز می‌پرهیزند. به طور کلی اصلی‌ترین انواع گیاهخواری به شرح زیر می‌باشند:

گیاهخواری حاوی شیر و تخم مرغ (Ovo-lacto vegetarianism): این دسته از گیاهخواران از خوردن هر نوع گوشت اعم از گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوشت ماهی و ... می‌پرهیزند، اما تخم مرغ و لبنیات را مصرف می‌کنند.

وگانیسم (veganism): در این سبک زندگی، افراد علاوه بر حذف هر نوع محصول حیوانی از لیست غذا‌های خود، محصولات حیوانی را از مواد مصرف خود نیز حذف می‌کند. وگان‌ها از مصرف محصولاتی از قبیل انواع گوشت، لبنیات، تخم مرغ، عسل، ابریشم، چرم، خز و ... می‌پرهیزند.

خام گیاهخواری (raw veganism): خام گیاهخواران به هیچ عنوان نمی‌توانند از محصولات گوشتی، فراورده‌های آن‌ها و تخم مرغ استفاده کنند. معمولا غذای خام گیاهخواران شامل میوه، سبزی، سالاد، آجیل، انواع جوانه‌ها، سویا و مواد قندی مانند کشمش و انجیر می‌باشد و تمام غذا‌های مصرفی آن‌ها به صورت خام و طبیعی مصرف می‌شود.

گیاهخواری و این همه دردسر؟!

فقط کافیست چند دقیقه پای درد دل‌های یک گیاهخوار ایرانی بنشینید. همین چند دقیقه کافیست که بفهمید زندگی برای این افراد تا چه حد دشوار است. عجیب‌تر اینکه برخی در پاسخ به مشکلات گیاهخواران در ایران می‌گویند: «خب گیاهخواری نکنه و گوشتخوار باشه!» دیدگاهی که خود به تنهایی می‌تواند دردی برای گیاهخواران باشد.

یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که گیاهخواران با آن مواجه هستند، عدم تولید برخی از مواد مورد نیاز گیاهخواران در سیستم کشاورزی کشور می‌باشد. همین موضوع نیز تولیدات غذایی برای گیاهخواران را محدود کرده است و تعداد غذا‌هایی که گیاهخواران می‌توانند مصرف کنند کمتر می‌شود.

فرض کنید یک فرد گیاهخوار هستید و می‌خواهید با دوستان غیرگیاهخوار خود برای صرف غذا به کافه و یا رستورانی بروید. اکثریت قریب به اتفاق کافه‌ها و رستوران‌ها غذا‌های مخصوص گیاهخواران را ندارند و یا غذای آن‌ها محدود به سالاد می‌شود. طبیعی است که این موضوع افراد گیاهخوار را دلسرد می‌کند.

این موضوع تنها محدود به کافه‌ها و رستوران‌ها نیست. ممکن است به عنوان یک گیاهخوار به مهمانی بروید و سهم شما از سفره‌ی مجلل و رنگارنگ مهمانی، تنها یک بشقاب سالاد باشد. زیرا فرهنگ پخت غذا‌های گیاهی برای گیاهخواران هنوز چندان در کشور ما مرسوم نشده است. حتی در قفسه‌های مغازه‌ها هم گیاخوار‌ها غریب هستند.

به هر حال تمام این مشکلات می‌تواند تاثیر مستقیم بر زندگی فرد گیاهخوار بگذارد. ممکن است فرد مجبور به قطع ارتباط با برخی افراد و همچنین تغییر در مکان‌های تفریحی شود.

مُد شدن جمله‌ی «من گیاهخوارم»

در میان این گیاهخوار‌های حقیقی کم نیستند افرادی که گیاهخوار بودن رو نوعی برتری فرهنگی می‌دانند و فکر می‌کنند اگر خود را گیاهخوار جلوه دهند، سطح بالای فرهنگ خود را نشان داده‌اند. این افراد همان دسته‌ای هستند که تا یک غذای لذیذ غیرگیاهی را می‌بینند دست و پایشان شل شده و گیاهخوار بودن را فراموش می‌کنند.

گیاهخواران حقیقی برای تعیین سبک زندگی خود دلایل منطقی دارند و صرفا برای اینکه خود را اصطلاحا باکلاس نشان دهند، آن را انتخاب نکرده‌اند. پس به این سادگی‌ها هم نمی‌توانند از تصمیم خود پا پس بکشند. همین گیاهخواران غیر حقیقی خود یکی از دلایل سخت‌تر شدن شرایط برای گیاهخواران واقعی هستند.

بسیارند افرادی که گیاهخواران حقیقی را نیز از همان دسته‌ای تصور می‌کنند که می‌توانند به سادگی سبک زندگی خود را تغییر دهند و از گیاهخواری دست کشند. پس در نتیجه‌ی آن ممکن است حرف‌های نه چندان درستی به گیاهخواران بزنند. همان جمله‌ای که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم و پاسخ مردم به مشکلات گیاهخواران در رابـ*ـطه با مشکلات آن‌ها نیز حاصل همین تفکرات و دیدگاه‌های اشتباه می‌باشد.

برای حل مشکلات چه کنیم؟

اگرچه بسیاری از مشکلات گفته شده باید از ریشه حل شوند، اما اگر هر فردی دانش خود را درباره گیاهخواران اندکی کامل‌تر کرده و به درک صحیحی از سبک زندگی آن‌ها برسد، بدون شک تاثیر بسیار زیادی روی ساده‌تر شدن زندگی گیاهخواران در ایران می‌شود.

اگر کافه یا رستوران دارید، غذا‌های گیاهی بیشتری را در منوی خود جای دهید تا گیاهخواران بتوانند تنوع غذایی را احساس کرده و لـ*ـذت بیشتری از بودن در کنار دوستان خود ببرند.

اگر در میان آشنایان خود فرد گیاهخواری دارید، حتما در زمان مهمانی غذا‌هایی را هم برای آن‌ها در نظر بگیرید. اجازه دهید گیاهخواران نیز به اندازه دیگران از مهمانی و سفره مجلل شما لـ*ـذت ببرند.

سعی کنید درک خود را از گیاهخواری کامل کنید و آن را یک برتری فرهنگی یا به اصطلاح کلاس ندانید. گیاهخواران به دلایل مشخصی این سبک زندگی را انتخاب کرده‌اند و همه‌ی افراد وظیفه دارند به انتخاب این افراد در این زمینه احترام بگذارند.

در آخر چیزی که ما می‌دانیم این است که انتخاب کردن سبک زندگی، نیازمند اطلاعات دقیقی از آن سبکی‌ست که قصد داریم درپیش بگیریم. طبیعتا بدن انسان هم به فراورده‌های گوشتی و لبنی نیاز دارد و هم به سبزیجات‌ها. بنابراین برای داشتن بدنی سالم بهتر است تمام مواد مورد نیاز به بدن برسد. حالا با تمام موارد گفته شده ما هیچ نوع سبک غذایی را رد و یا تایید نمی‌کنیم، فقط از شما می‌خواهیم قبل از انتخاب اطلاعات کافی به‌دست آورید و بدانید گیاهخوار بودن به منزله‌ی «باکلاس بودن» نیست.

نظر شما درباره‌ی گیاهخواری چیست؟