شیوه های تقویت باورهای اعتقادی

~ROYA~ · 16/10/20

در این خصوص می توان گـفت:

1- یادآوری نـعمت ها وفای به عهـد می آورد و تعهدآوراست.

قــرآن کــریم در ایـن خـصوص مـی فرماید: «یا بَنی إِسـْرائیلَ اذْکرُوا نـِعْمَتِی الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیکمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدی...» (بقره: 40) "ای فـرزنـدان اسرائیل نعمت هایی را که به شما ارزانی داشتم به یاد آورید و بـه پیـمـانی که با من بسته اید وفا کنید."و در آیه ی دیـگری مـی فـرماید: «وَ اذْکرُوا نـِعْمَةَ اللَّهِ عـَلَیکمْ وَ میثاقَهُ الَّذی واثَقَکمْ بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا...» (مائده: 7)"به یاد آورید نعـمتی را که خـدا بر شما ارزانی داشته و پیـمانی را که با تـاکیـد از شمـا گـرفت، آن زمـان که گفتید: شنیدیم و اطاعت کردیم. "و این نعمت همان نـعمت تسلیم و اسلام آوردن به خدای تعالی است.

2- یـادآوری نعمـت های خداوند مانع فساد کردن و سبب رسـتگاری است.

قـرآن کـریم در این باره می فرماید: «وَ اذْکرُوا إِذْ جَعَلَکمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَ زادَکمْ فِی الْخَلْقِ بـَصْطَةً فـَاذْکرُوا آلاءَ اللَّهِ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ» (اعراف: 69) "و به یـادآورید هنگامی که شمـا راجانشینـان قوم نوح قـرارداد و شمـا را ازجهت خلقت (جسمانی) گسـترش (و قـدرت) داد پس نعـمت های خـداوند را بـه یادآوریـد، شاید رستگار شـویـد."و در آیه ای دیگری می فرماید: «وَ اذْکرُوا إِذْ جـَعَلَکمْ خـُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَکمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُیوتاً فَاذْکرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدینَ» (اعراف: 74) "و به خـاطر بـیاورید که شـما را جـانشینان قوم"عاد"قـرارداد و در زمـیـن مـستقر ساخـت که دردشـت هایش قـصـرهـا برای خود بنـا کنید و در کوه ها بـرای خـود خانه ها می تراشیـد بنابراین متذکر شـوید و در زمین به فساد نکوشید."

در این آیات برای تـحریک عـواطف خفته ی انسان و برانگیختن حـس مـنعم شناسی یعنی ذات احدیتِ الله و حس شکرگزاری در درون جـانش، به بیـان نعـمت های معـنوی و مـادی از قبیـل جـانشـینی، قـدرت جـسمانی، مـسکـن، رفـاه و...... می پردازد زیـرا یـاد نـعـمت ها، عـشـق و مـحبـت می آورد و مـحـبت اطاعـت در پی دارد و اطاعـت نـیـز رستگاری بـه دنـبال دارد. به عبارت دیگر رستگاری و سعادت، در نتیجه ی شناخت اسبـاب نعمت وعوامل تمدن و بیداری و پاسداری از آن رخ می دهد تا ادامـه و افـزایش یابد و به همیـن علت است که هنگامی که آدمـی نعـمت های الـهی را به خــاطـر مـی آورد نـسـبت بـه بـینش هـای خود استمرار می یـابـد و ایـن استمرار در بینش موجب استحکام اعتقادات وی می شود. اگر انسان نـعـمت ها را جـدای از یاد خـداونـد استـفاده کنـد زمینه ی فساد در او ایجـاد می شود. هـنگامی که فـرد مـتـذکر شد که مواهب الهی ودیعه هایی آسمـانی هستند و بـدون افاضات خـداونـد در معرض هلاکت است، از تجـاوز و سـرکشی و فساد دوری کرده رو به آسـتان خـالق یکـتا می آورد. آنان که از نعمات بیشـتری بـرخودارند بیـشتر نیازمند یادآوری هـسـتنـد تـا باورهـای دینـی شـان سـست نـشده و بـه فـساد کـشیده نشونـد.

~ROYA~ · 16/10/20

3- یادآوری نعمت ها ی خداونـد توحیـد آور است.

قـرآن کـریم در این باره مـی فرماید: «یا أَیهَا النَّاسُ اذْکرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیکمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیرُ اللَّهِ یرْزُقُکمْ مـِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاَّ هـُوَ فـَأَنَّی تُؤْفَانـ*ـدام بدنَ» (فاطر: 3) "ای مـردم به یاد آورید نعمت خدارا برخود آیا غیرازخدا آفریدگاری هست که شما را از آسمان و زمین روزی دهد،خـدایی جـز او نیست چگونه (از حق) انحــراف می یابیـد."

اله و معـبود تنها بدین جهت معبود است که دارای ربوبیـت بوده و مـعنـای ربـوبیـت این اسـت که مالک تدبیر امور مردم و همه موجـودات باشـد. آن کسی که مالک تدبیر امور خلـق است و آن که این نعمت ها را که مردم و مـوجـودات زنـده دیگر در آن غـوطه ورند و از آن ارتزاق می کنند دراختیارشان قرار مـی دهـد، خدای تعالی است و چون پدیدآورنـده نعمت ها و خودِ نعمت خواران، خداوند است پس مدبر امورات نعمت خـواران نیز می باشد. او خالـق آن نـظامی اسـت که ایـن نعـمت ها درآن جـریان دارد.(طباطبایی1417ق: ج17،ص 18)

آیه ی شریفه ی فوق، بـا ذکر"یاایـهـا النـاس" همه ی مردم را چه مؤمـن و چه کافـر و....مشمـول این نـدا کـرده و می فـرمایـد: ای مردم نعـمت خـداونـد را یـادآورشـویـد که به شـما عطا کـرده است و یکی ازمیـلیـون ها نعـمتی که بـه شمـا ارزانی داشـته ارزاقـ شـماست آیـا غیـراز او خـدایی هسـت، قرآن کریم این گـونه همه را به اندیشـه درنعمت های الهی دعوت می کند زیـرا بهتـرین راه شنـاخت خداوند توجـه به نعمت های اوست (اذکروا نعمـت الله) و این کلـید بـیـدارکردن وهـشداردادن است چرا که بـیان مـی فـرماید:"خالـق.... یرزقکم"هم آغاز و پیدایش هـستی ازاوسـت و هـم بقا و تداوم آن. پس هر راهی غیر از توحید الهی بیـراهـه و گمـراهی اسـت و اگـر توجه به فـطرت تـوحیـدی نشـود عوامـل بیـرونی سبـب انحراف او مـی گـردد.(قـرائتی 1383:ج7،ص473)

و بدین ترتیب و با این شیوه قرآنی می تـوان فـرد را از طریق یادآوری نعمت ها یعنی"توحید خالقیت و رزاقیت"به"توحید ذاتی"دعوت وهدایت نمود.

~ROYA~ · 16/10/20

4- یادآوری نعمتهای خداوند عظمت بخش است.

قـرآن کـریم مـی فرماید:«هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً...»(بقره: 29) "او کسی اسـت که آن چه در زمین وجـود دارد هـمه را بـرای شما آفرید."و در آیه ی دیگری آدمی را خطاب می کند که: «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سـَخَّرَ لَکمْ ما فِی الْأَرْضِ...»( حج: 65) "آیـا ندیده ای که خداوند تمام آن چه را که در زمین اسـت مـسخرشما قرار داده. ....". همانند این دو آیه، آیات فراوانی در قرآن کریم وجود دارد که بیان می دارد همه ی موجودات جهـان هسـتی به فـرمـان خداوند در خدمت و مـسـخـر انــسان هـستنـد، ایـن مهم علاوه بر ایـن که شخصیت وعـظمت واقعی انـسان را از دیـدگاه اسلام و قـرآن روشن مـی ســازد و بـه اوعـظمتی می بخشد که درخـور مقـام خلیفـة الهی اسـت، نعـمت های گـوناگـون خداوند را به خـاطرش مـی آورد، حـس قدردانی را در او بر می انگیزد و از نظام بدیعی که درچگونگی این تسخیـر به کار رفـته سخـن می گوید، ایـن امـر سبب تقویت باورهای دینی او شده و بدین ترتیب وی را به خدا نزدیک می سازد.

پـیشـتر بـیـان شـد که اگر بخواهیم نعمت های خداوند را شماره کنیم هرگز نمی توانیم و قرآن کریم نیز به ایـن مـطـلب تـصریح نمـوده اسـت «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها...» (نحل: 18)"اگـر بخواهیـد نعـمت هـای خـداوند را بـه شـمارش درآوریـد هـرگـز نمی توانید آن ها را بشمارید"، در این که ما جزئیات نعـمت های الهی را نمی توانیـم بشمـاریم کسی تــردیـدی نــدارد. انـسان به گـونه ای خـلق شـده اسـت که تــصـوراتــش وقــتی درعـمـل یـا احـساس روانی اش وقــتی بــیشتر اثـر دارد که جـزئیات آن ها را درک و تـصور کنـد. برای مثـال همه ما می دانیـم که محبت مادر بـه فـرزند مـحبتی افسانه ای است و خـداونـد به او محبت فراوانی عـطا کرده اسـت. گاهی اجمالی و سربسته مـی گـوییم: محبـت مـادر خیـلی زیـاد اسـت به گونـه ای که نمی توانیـم حقـش را ادا کنیم الـبته ایـن سخـن درسـتی اسـت، امـا اگــر مقـداری جـزئیات محبـت مـادر را در ذهن بـیاوریم، آن وقـت احسـاس خـضوعی را که در مقـابل مـادر بـاید داشـتـه باشـیم را بـهتردرک می کـنیم. گفتیم یکی از احسـاسات پاک الهـی که خـداوند بـه صورت فطری در وجود انسان قرار داده این است که در مـقـابل کسـی که خدمتی در حق او می کـند خـودش را بدهـکار ومدیـون می داند و درصدد جبـران آن بـرمی آید ولـو بــه انــدازه تـشـکر زبانـی.

~ROYA~ · 16/10/20

در رابـطـه با مــواهب و افـاضـات الهـی وقــتی در مـا این احـسـاس پـیش می آیـد که بـه نعـمت های خــداونـد فــکر کـرده و جـزئیات آن ها را درک کنـیم."توجه به نعمت ها هم درجه ی معرفت و جهان بینی و جهان شناسی تـوحید مـا را بالا می برد وهم شعله ی عشق خـدا را در اعماق قلب ما فـروزان تر مـی کند وهم حس شکرگزاری را در ما تـحریک مـی کند."(مکارم شیرازی 1362، ج 11،ص 187)

بنابراین یکی از بهتـرین و مؤثـرتریـن راه ها جهـت تـقویت بـاورهای دیـنی آن اســت کـه فـرد فهـرستی از مـوهبت های الهی را کـه هــم اکـنـون در اختیار داردهرچند نـاچیـز اعـم از مـادی و معنـوی، روحی، روانـی، اجــتماعی، شغـلی، تحصیلی، روابط انسانی و … تهیه نموده و پیش روی خود داشته باشد، آنگاه است کـه سـرتاپای خود را غرق درنعمت های بی شمارخداونـد مـی بیند، تـفکر و اندیشه مـی کند، هـر گـاه فراموش کرد یادآوری مـی نماید، به دنـبال آن حس شکـرگزاری درمقابل بخشنده نعمت ها در او بیدار می شود و سپس راه به سوی طریق الهی بـازمی کند و هـدایت می شود و سرانجام در برابر فرمانش تسلیم مـی گردد و بـدین تـرتیب حـلقه هایِ زنـجیره ایِ تکاملِ اعتقادی انــسان بـهم متصل می گردد و بدون شک اگرآدمی این مسیر را بپیماید نتایج پرباری در بر دارد.

نتیجه:

قرآن کریم در آیـات مـتعددی تـلقی، باور و نگرش سطحی دین داران را از ایـمان دگـرگـون مـی سازد و خـطاب بـه آنـ ها مـی فرماید: «یا أَیهـَا الَّذینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْکتابِ الَّذی نَزَّلَ عَلی رَسُولِهِ وَ الْکتابِ الَّذی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ...»(نساء: 136) شناخت خـدای متعال و تقویت اعتقادات و باورهای دینی راه های مختلف و شیوه های گوناگون دارد. دومیـن اثـری که از تـوجه به دائـم الحضور بودن در پیشگاه بـاری تعالی بر انسان مترتب می شود قـلب منیب است و این مقامی است که پس از رسوخ باورهای دینی در عمق جان، معنا می یابد. یکی دیگر از اثـرات ارزشـمنـد توجه به شهود خـداونـد، شهامت و قاطعیت است. تـوجه به حضور خـداوند عـامل اجرای احکام الهی اسـت زیـرا قـرآن کـریم خطاب به جامعه اسلامی می فرماید:«... وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بـِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ» (بقره:233) ایمـان به ایـن که خـداونـد بـاطن همه چیـز را می دانـد و عـلم او تـنها به ظاهرنیست انسان را از ظلم باز می دارد

~ROYA~ · 16/10/20

یکی از عوامل مــوثر بـر اصلاح رفتـار اجـتماعی دین داران احـساس مـسئولیت است، زیـرا فـرد خـداپرست خـدا را نـاظر و حاضر بر اعمال و رفتار و گفتار ونیاتش می داند و این احساس مسئـولیت خود یکی از عـوامل مهم کنتـرل نـفس و اصـلاح جــامعه می باشـد. از آثـار تربیتی دیـگری کـه مترتب برشهود وحضور خداوند است می تـوان به آزادی وابسته به مشیت الهی اشاره کرد بدین معنا که انسان به هـدایت، حمایـت و تـأیـیـد ذات مقـدس خـداونـد نیازمند است و خویش را لحظه به لحظه نـیازمند ایــن حمایت و تأیید دانـسته و آنی از توجه به حضور در محضر حضرت رب الاربـاب غـافل نمی شود. قرآن کریم یکی از نتایج توجه به حضور دائمی خداوند را، رسیـدن به مقام توکل و رضای الهی دانستـه و می فرماید: «وَ تـَوَکلْ عـَلَی الْحَی الَّذی لا یمـُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ کفی بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبیراً»(فرقان:58)

قرآن به انسان می آموزد از آن جا که علـم خــدا بی پایان و توانائیش نامحدود است هنگامی که انـسان بر او توکل مـی کنـد، آرامــش فــوق العـاده ای احـساس می کنـد و پیوستـه راه خـود را به سـوی هـدف ادامـه می دهد. چـنین انـسانی هـرگز احساس حقـارت و ضـعـف نـمی کنـد بلـکه به اتکای لطف خدا وعلم و قدرت بی پایان او خود را درهـر شـرایـطـی پـیـروز و فـاتـح مــی بــینـد و حـتی شـکست های مـقـطعی او را مـایـوس نـمی سـازد.

یکی از شیـوه های تقویت باورهای دینی توجه به ایــن حقیقت است که قدرت خـداونـد مافوق تمام قدرت هاست و همه در زیـر نفوذ قـدرت اویــند و هیچ کـس از قـلمروی قــدرت او خــارج نـیست چنانچه قرآن می فرماید: «وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ»(انعام: 18)

قرآن کریم به انسان می آموزد به هـنگام برخورد با مظاهـر نـظم در جهـان هـستی و همـاهنگی وحـدت عمل آن ها مـتوجه مبدأ علم و قدرت مطلقی می توان شد که همه چیز در حیطه علم و قـدرت اوسـت، اوصاف عـظمت و قـدرت او درآسمان ها و زمین نمایان و قدرتش آن گونه است که نه انـشا و نه اعـاده چیـزی او را عاجز نمی گرداند. قــرآن بـه انـسان می آموزد که اقرار به قدرت خـداونـد کند تا از ثمرات آن بهـره منـد گشـته و بـاورهای دیـنی اش به یـقیـن تـبدیل گـردد.در نتیجه توکل به ذات بی همتایش چنین آدمی هـرگـز به قدرت محدود دنیایی غـرّه نـشده و در بـرابـر خداوند خـاضع گشته، عـصیان و طـغیان که ثمره ی غرور به قدرت و مقام و منـصب اسـت در او ایجاد نمی گردد،هر چه به غیـر خـداست را، ضعیف و حقیر و محدود یافته و برای تقرب به خـدای مـتعال به تطهیـر و تهـذیب نـفس می پردازد، و در نتیجه به عـزت روحی و قدرت و قوت و نورانیت یعنی عـزت حقـیقی دست می یـابد. کمال تـقوای الهی انـسان را از هـمه آفـات درونی و بیرونی نگاه داشته و التزام عـملی بـه اعـتقادات دینی را در پی داشته و بدین تـرتیب بـاورهای دیـنی عـمیق را در بدنه ی جامعه تزریق می کند.

~ROYA~ · 16/10/20

وقتی انسان به شهود شهـود عینی برسد متوجه گردد که مدبـر امر او، خدایی اسـت محیـط و قــادر، کـه بـا احـاطه ی تـامه اش می تـوانـد برطرف کنـنـده تمـامی گرفتـاری ها، مـشکلات و مـصائب و در نهایت ایصال او به درجه ی عالیه باشد، در این بستـر که از الطـفات و تنـبه به احاطـه و قـدرت مطلـقه خـداونـد حاصل می شـود، مـی توان رهـنمـودها و وظـایـف دیـنی فرد را، مطرح ساخت. خـداوند به منظور تقویت باورها و اعــتقادات دیـنی و تغییر بینش و نگـرش آدمیان از سطحی نگری بـه ژرف اندیشی در پدیده های جهان هستی وهمچنین ازمنفی بافی به مثبت انـدیشی، پیوسـته از نـعمت هایی که به بندگان خویش ارزانی داشته سخن می گوید

یکی از بـهترین و مـؤثرترین راه ها جهـت تـقویت بـاورهای دینی تـوجه به این حقـیقت اسـت که سـراپای وجـود ما غـرق افــاضات و نـعـمت های خــداونـد اسـت، نعمت هایی که قـابل شـمارش نمی باشد. این تذکر نعمت هـا در جـهت تـربیت و رشـد و تعالی اسـت اهـدافی چون هـدایت، تفکر، استـحکام درعـقاید و تسلیـم در بـرابـر دعوت حـق را بـه دنـبال دارد

اگـر انسان نعـمت ها را جـدای از یاد خـداونـد استـفاده کنـد زمینه ی فساد در او ایجـاد می شود. هنگامی که فـرد مـتـذکر شد که مواهب الهی ودیعه هایی آسمـانی هستند و بـدون افاضات خـداونـد در معرض هلاکت است، از تـجـاوز و ســرکشی و فـساد دوری کرده رو به آستان خالق یکـتا می آورد. و بدین ترتیب و با این شیوه قرآنی می توان فـرد را از طـریق یادآوری نعمت ها یعنی"توحید خالقیت و رزاقیت"به"توحید ذاتی"دعوت وهدایت نمود. انـسان نـعـمت هـای گـوناگـون خداوند را به خاطرش می آورد، حس قدردانی را در او بر می انگیزد و از نظام بدیعی که درچگونگی این تـسخیـر بـه کار رفـته سخـن می گوید، این امر سبب تقویت باورهای دینی او شده و بـدین تـرتیب وی را بـه خدا نزدیک می سازد. توجه به نعمت ها هم درجه ی معرفت و جهان بینی و جـهان شـناسی توحید ما را بالا می برد وهـم شـعله ی عشق خدا را در اعماق قلب ما فروزان تر می کند وهم حس شکرگزاری را در ما علاقه‌مند مـی کند بـنابراین یکی از بهتـرین و مؤثـرتریـن راه ها جـهـت تــقویت بــاورهای دیـنی آن اسـت کـه فــرد فهـرستی از مـوهبت های الهی را پیـش روی خـود داشته باشدبه دنـبال آن حس شکـرگزاری درمقابل بخشنده نعمت ها در او بیدار می شود.

~ROYA~ · 16/10/20

فهرست منابع

1- قرآن کـریم

2- مـفاتیح الجنان

3- ابن بابویه، محمد بن عـلی ، 1381، عـلل الشرایع، تـرجمه مـحمد جـوادذهنی تهرانی، قم، مومنین

4- ابـن شعبه حرانی، حسن بن علی، 1383 ش، تحف العقول، قم، دارالحدیث

5- انصاریان، حسین، 1388، چهار نعمت، قم، ظـهور

6-اعـتصامی، محمد مهدی و جوار شکیان، عباس، 1384، مـعلم قـرآن و تـعلیمات دیـنی، تـهران، چاپ پنجم، کـتب درسـی ایران

7- بحرانی، سید هاشم ، 1416 ق، البرهان فی التفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت

8- باهنر، ناصر، 1385 ش، آموزش مفاهیم دیـنی هـمگام بـا روان شناسی رشد، تهران، امیرکبیر

9- برهانی، مجتبی، 1385 ش، سـیری در مـعارف قـرآن، قـم، بـیت الاحـزان

10- تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، 1366، غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چ1

11- جعفربن محمد (علیه السلام)، امام ششم، 1388، مصباح الشریعه ومفتاح الحقیقه، ترجمه عـبد الرزاق گیلانی،تهران، پیام محراب

12-حسینی بهشتی، محمد، 1360، سه مقاله ، تهران ، هفت تیر

13- خمینی، روح الله ، 1380، شرح جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)

14- دهخدا، علی اکبر، 1325 ش، لغـت نـامه، تهران، دانشگاه تهران

15 - راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1385، مفردات فی الالفاظ القرآن، ارومیه ، انتشارات ظرافت

16- روح جلیلی ، فرخ، 1388، مقاله چگونگی تصحیح اعتقادات مذهبی بر سلامت روان، قرآن و علوم روز، مجموعه مقالات قـرآن و طـب، ج1، مشهد، بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه

17- طباطبایی، محمدحسین، 1379، آموزش دین یا تعالیم اسلام، قم، جهان آرا

18- --------------------، 1417 ق، المیزان فی تفسیر القران، قم، جامعه مدرسین حـوزه عـلمیه قم

19- طبرسی، فضل بن حـسن، 1385 ، مـشکوه الانوار فی غرر الاخبار، نجف، حیدریه، چ2

20 - -----------------------، 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، فراهانی

21- طوسی، محمد بن حسن، بی تا ، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، داراحـیاء التـراث العربی

22 - فخرالدین رازی، مـحمد بـن عمر، 1352 ق، التفسیر الکبیر قاهره،، بی نا

23- قائمی، علی، 1378، شناخت هدایت تربیت نوجوانان و جوانان، تهران، امیری، چ7

24 -قرائتی ، محسن ، 1383 ش،تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن

25 - قطبی ، محمد، بهار و تابستان1389، راهبردهای قـرآنی تـربیت دینی، دو فصلنامه اسلام و پژوهش های تربیتی، صص94-71

26- کلینی، محمد بن یعقوب، 1383، الکافی، تهران، اسوه

27- محمدی ری شهری، محمد، 1375، میزان الحکمة، قم، دارالحدیث

28- ------------------، 1361 ش، بهترین راه شناخت خدا، تهران، یاسر

29- مجلسی، محمدباقر، 1362، بحارالانوار، تـهران، دارالکـتب اسلامیه

30- مـکارم شیرازی، ناصر ( با همکاری جمعی از نویسندگان)، 1362، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب و اسلامیه

31- -------------، 1377، پیام قرآن (ج 2)، تهران، دارالکتب الاسلامیة

32- ------------------، 1377 ش، آمـوزش عقاید، تهران، چاپ و نشر بین الملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیرکبیر

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

شیوه های تقویت باورهای اعتقادی

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

~ROYA~

مدیر کل بازنشسته

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

مدیر کل بازنشسته

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین