- عضویت
- 31/7/18
- ارسال ها
- 310
- امتیاز واکنش
- 7,161
- امتیاز
- 263
- زمان حضور
- 58 روز 9 ساعت 7 دقیقه
چکیده
نقد کتاب، نوعی نقد ادبی است که آثار را بر اساس محتوا، روش کار و نیک و بدی‌های آن و همچنین طبق نظر، مهارت و قدرت تحلیل منتقد ارزیابی میکند. منتقد، عوامل مختلفی را برای تحلیل اثر در نظر می‌گیرد که از آن جمله است: موقعیت و اعتبار نویسندۀ کتاب، تحلیل موضوعی اثر، سطح نگارش، شیوۀ پردازش متن، درستی و نادرستی معانی، اعتبار و ارزش استنادها، رویکردها، روش فصلبندی، جامع‌نگری متن، اعتبار و برخی عوامل دیگر. صائب، نمایندۀ سبک هندی است. مفاهیم در این سبک به سبب تلاش شاعران در یافتن معنی بیگانه و دیریاب، مضمونهای متفاوت و متنوّع و برقراری ارتباط‌های ظریف میان محسوسات و غیر محسوسات، بسیار مبهم و پیچیده هستند. از این رو، اشعار در این سبک به شرح و بررسی دقیق نیازمند است و شرح آنها بسیار ضروری است. چند نویسنده به سبب این ضرورت، برخی از غزلیات صائب را شرح کردهاند. هدف این پژوهش، شناخت منسجم‌ترین و بهترین گزیدة غزلیات صائب و همچنین معرّفی کاستیها و معایب هر یک از آنهاست. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و در آن شرحهای موجود از نظر اعتبار و شخصیت نویسندگان، مقدّمه‌ها و فهرست‌ها، شیوۀ پردازش، استنادها، شیوۀ نگارش، فواید و نقصان آن و درستی و نادرستی معانی، نقد و بررسی شده است؛ در نتیجه، مشخّص شد اگرچه هنوز، نگارش شرحهای گستردهتر و دقیق‌تر کاملاً ضروری و لازم به نظر میرسد، هر یک از شرحهای موجود به گونهای در رفع دشواریهای شعر صائب مفید و مناسب است. از نظر محتوایی و دقّت در بیان نکات خاص و مهمّ شعر صائب، شرح معدن‌کن، قهرمان و کریمی از بهترین شرحها هستند؛ اما با وجود برخی کاستیهای این شروح، می‌توان گفت در صورت تفصیلِ بیشتر بر کیفیت آنها نیز افزوده خواهد شد.
نویسندگان معتبر خارجی و داخلی، کتابهای بسیاری در زمینۀ نقد ادبی نوشته‌اند و همین موضوع، جایگاه و اهمّیت نقد را برای همه آشکار کرده است. منتقدان با بیان علل تمایز یک اثر و گاهی ذکر معایب آن، معیارهای مناسبی به مخاطب ارائه می‌دهند تا از طریق آن، ارزش آثار برتر، دریافته و ضعف و سستی آثار کمارزش نیز مشخّص شود. در سایة نقد، مخاطب می‌تواند میان آثار برتر و ضعیف‌تر تمایز بگذارد. نقد همچنین به کتابها و آثاری نقدشونده، ارزش دوباره‌ای می‌بخشد. برخی از منتقدان معاصر، مانند رولان بارت، نقد را هم‌شأن اثر ادبی دانسته‌اند. این سخن، ارزش و اهمّیت نقد ادبی آثار را آشکار میکند
ضرورت شرح اشعار صائب و همچنین اشعار شاعران دیگر سبک هندی بر مخاطبان ادب فارسی آشکار است. سبک هندی، تداعی‌کنندة باریک‌خیالی، موشکافی، دقّت در مضامین روزمره، جستجوی مضامین و معانی تازه و بیگانه است. این موضوع، مخاطب را در دریافت معنی منظور شاعر به سختی می‌اندازد.
«گویندگان سبک هندی میخواهند مضمون تازه‌ای بیاورند یا تخیّل بسیار دقیق و ظریفی را در قالب لفظ بریزند و چون گنجایش الفاظ محدود است به استعاره رو میآورند. همۀ اینها کار را دشوار میکند و دیگر فرصتی برای جستجوی کلمات مناسب و مجالی برای دقّت در جملهبندی برایشان باقی نمیگذارد. این مطلب، دلیل دیگر دشواری ابیات در سبک هندی است.
شعر سبک هندی، سرشار از تمثیل است و شاعران برای بیان ملموس‌تر و عینی‌تر سخن خود از تمثیل بهره می‌جویند. صائب نیز در زمینۀ تمثیل، ممتاز است؛ چنان که بسیاری از منتقدان، مانند شبلی نعمانی و ذبیح‌الله صفا بزرگترین هنر او را در تمثیل‌پردازی دانسته‌اند و معتقدند که معجزه و هنر واقعی صائب را باید در تمثیل جستجو کرد؛ زیرا قدرت قریحۀ صائب به تمثیل، کیفیت خاصی داده است (شبلی نعمانی. به همین سبب برای رفع دشواریهای شعر صائب، باید در درک و دریافت تمثیلها، دقّت و توجّه زیادی داشت؛ به طوری که می‌توان گفت «دریافتن رابطۀ میان مصرع اول و دوم یا بیت تمثیل و بیت دیگر، لازمۀ رسیدن به بهترین معنی شعر صائب است
دلیل دیگر دشواری رفع ابهام در این اشعار، «گسیختگی معانی و پریشانی اندیشههای سرایندگان آن است که هر بیتی از عالمی ویژۀ خویش سخن میگوید و حتّی گاهی معانی متضاد با یکدیگر در کنار هم قرار می‌گیرند» شاعران و منتقدان آن عصر مضامین غریب را می‌پسندند و این دلیل دیگر پیچیدگی و ابهام شعر سبک هندی و صائب است. در دورۀ صفوی، سادگی از عیوب اصلی کلام بود؛ در نتیجه شعر ساده، روان و خالی از کنایه، استعاره‌های بعید، مضامین غریب و خیال‌بافیهای عجیب، مطلوب نبود و سخن پیچیدهتر و دقیق‌تر، شیرین‌تر و مقبول‌تر بود. در مجموع، پایههای شعر سبک هندی بر ویژگی غریب‌پسندی استوار شده است (کریمی، 1369: 23) و پیچیدگی شعر، ویژگی برجسته و مهم شعر دورۀ صفویه است. شعر باید به گونهای باشد که به‌آسانی و با یکی دو بار خواندن، مقصود آن دریافت نشود و اگر چنین نباشد آن شعر به طرز قدما سروده شده است و شاعر آن گدا‌شاعر است
نقد کتاب، نوعی نقد ادبی است که آثار را بر اساس محتوا، روش کار و نیک و بدی‌های آن و همچنین طبق نظر، مهارت و قدرت تحلیل منتقد ارزیابی میکند. منتقد، عوامل مختلفی را برای تحلیل اثر در نظر می‌گیرد که از آن جمله است: موقعیت و اعتبار نویسندۀ کتاب، تحلیل موضوعی اثر، سطح نگارش، شیوۀ پردازش متن، درستی و نادرستی معانی، اعتبار و ارزش استنادها، رویکردها، روش فصلبندی، جامع‌نگری متن، اعتبار و برخی عوامل دیگر. صائب، نمایندۀ سبک هندی است. مفاهیم در این سبک به سبب تلاش شاعران در یافتن معنی بیگانه و دیریاب، مضمونهای متفاوت و متنوّع و برقراری ارتباط‌های ظریف میان محسوسات و غیر محسوسات، بسیار مبهم و پیچیده هستند. از این رو، اشعار در این سبک به شرح و بررسی دقیق نیازمند است و شرح آنها بسیار ضروری است. چند نویسنده به سبب این ضرورت، برخی از غزلیات صائب را شرح کردهاند. هدف این پژوهش، شناخت منسجم‌ترین و بهترین گزیدة غزلیات صائب و همچنین معرّفی کاستیها و معایب هر یک از آنهاست. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و در آن شرحهای موجود از نظر اعتبار و شخصیت نویسندگان، مقدّمه‌ها و فهرست‌ها، شیوۀ پردازش، استنادها، شیوۀ نگارش، فواید و نقصان آن و درستی و نادرستی معانی، نقد و بررسی شده است؛ در نتیجه، مشخّص شد اگرچه هنوز، نگارش شرحهای گستردهتر و دقیق‌تر کاملاً ضروری و لازم به نظر میرسد، هر یک از شرحهای موجود به گونهای در رفع دشواریهای شعر صائب مفید و مناسب است. از نظر محتوایی و دقّت در بیان نکات خاص و مهمّ شعر صائب، شرح معدن‌کن، قهرمان و کریمی از بهترین شرحها هستند؛ اما با وجود برخی کاستیهای این شروح، می‌توان گفت در صورت تفصیلِ بیشتر بر کیفیت آنها نیز افزوده خواهد شد.
نویسندگان معتبر خارجی و داخلی، کتابهای بسیاری در زمینۀ نقد ادبی نوشته‌اند و همین موضوع، جایگاه و اهمّیت نقد را برای همه آشکار کرده است. منتقدان با بیان علل تمایز یک اثر و گاهی ذکر معایب آن، معیارهای مناسبی به مخاطب ارائه می‌دهند تا از طریق آن، ارزش آثار برتر، دریافته و ضعف و سستی آثار کمارزش نیز مشخّص شود. در سایة نقد، مخاطب می‌تواند میان آثار برتر و ضعیف‌تر تمایز بگذارد. نقد همچنین به کتابها و آثاری نقدشونده، ارزش دوباره‌ای می‌بخشد. برخی از منتقدان معاصر، مانند رولان بارت، نقد را هم‌شأن اثر ادبی دانسته‌اند. این سخن، ارزش و اهمّیت نقد ادبی آثار را آشکار میکند
ضرورت شرح اشعار صائب و همچنین اشعار شاعران دیگر سبک هندی بر مخاطبان ادب فارسی آشکار است. سبک هندی، تداعی‌کنندة باریک‌خیالی، موشکافی، دقّت در مضامین روزمره، جستجوی مضامین و معانی تازه و بیگانه است. این موضوع، مخاطب را در دریافت معنی منظور شاعر به سختی می‌اندازد.
«گویندگان سبک هندی میخواهند مضمون تازه‌ای بیاورند یا تخیّل بسیار دقیق و ظریفی را در قالب لفظ بریزند و چون گنجایش الفاظ محدود است به استعاره رو میآورند. همۀ اینها کار را دشوار میکند و دیگر فرصتی برای جستجوی کلمات مناسب و مجالی برای دقّت در جملهبندی برایشان باقی نمیگذارد. این مطلب، دلیل دیگر دشواری ابیات در سبک هندی است.
شعر سبک هندی، سرشار از تمثیل است و شاعران برای بیان ملموس‌تر و عینی‌تر سخن خود از تمثیل بهره می‌جویند. صائب نیز در زمینۀ تمثیل، ممتاز است؛ چنان که بسیاری از منتقدان، مانند شبلی نعمانی و ذبیح‌الله صفا بزرگترین هنر او را در تمثیل‌پردازی دانسته‌اند و معتقدند که معجزه و هنر واقعی صائب را باید در تمثیل جستجو کرد؛ زیرا قدرت قریحۀ صائب به تمثیل، کیفیت خاصی داده است (شبلی نعمانی. به همین سبب برای رفع دشواریهای شعر صائب، باید در درک و دریافت تمثیلها، دقّت و توجّه زیادی داشت؛ به طوری که می‌توان گفت «دریافتن رابطۀ میان مصرع اول و دوم یا بیت تمثیل و بیت دیگر، لازمۀ رسیدن به بهترین معنی شعر صائب است
دلیل دیگر دشواری رفع ابهام در این اشعار، «گسیختگی معانی و پریشانی اندیشههای سرایندگان آن است که هر بیتی از عالمی ویژۀ خویش سخن میگوید و حتّی گاهی معانی متضاد با یکدیگر در کنار هم قرار می‌گیرند» شاعران و منتقدان آن عصر مضامین غریب را می‌پسندند و این دلیل دیگر پیچیدگی و ابهام شعر سبک هندی و صائب است. در دورۀ صفوی، سادگی از عیوب اصلی کلام بود؛ در نتیجه شعر ساده، روان و خالی از کنایه، استعاره‌های بعید، مضامین غریب و خیال‌بافیهای عجیب، مطلوب نبود و سخن پیچیدهتر و دقیق‌تر، شیرین‌تر و مقبول‌تر بود. در مجموع، پایههای شعر سبک هندی بر ویژگی غریب‌پسندی استوار شده است (کریمی، 1369: 23) و پیچیدگی شعر، ویژگی برجسته و مهم شعر دورۀ صفویه است. شعر باید به گونهای باشد که به‌آسانی و با یکی دو بار خواندن، مقصود آن دریافت نشود و اگر چنین نباشد آن شعر به طرز قدما سروده شده است و شاعر آن گدا‌شاعر است
گزیده‌ها و شرحهای اشعار صائب در ترازوی نقد ادبی
رمان ۹۸ | دانلود رمان
نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,
roman98.com
آخرین ویرایش توسط مدیر:
