مهمترین عوامل سقوط دولت اشکانی و روی کار آمدن ساسانیان

The unborn · 6/8/20

در مجموعه پیشین به جزئیات تاریخی درباره اشکانیان پرداخته شد و در این بررسی نیازی به اینکه درباره تاریخ اشکانیان سخن بگوییم و به رویدادهای آن دوره در زمینه های سـ*ـیاسی- نظامی، اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی- دینی پرداخته شود احساس نمی شود. بدیهی است این واقعیت را نمی توان نادیده انگاشت که در طول عمر امپراطوری اشکانی که از دویست و پنجاه سال پیش از میلاد مسیح (سال تاسیس دولت پارتیان در شمال خاوری ایران) تا سال ۲۲۴ پس از میلاد مسیح (سال شکل گیری دولت ساسانی به وسیله اردشیر بابکان در مرکز و جنوب غرب ایران)، یعنی اندکی کمتر از پنج سده و دقیقاً چهار صد و هفتاد و چهار تا چهار صد و هفتاد و شش سال، اشکانیان عمدتاً با قدرت و سـ*ـیاست، درایت و صلابت ایران زمین را با وسعت کم نظیرش حفظ کرده و بر آن فرمانروایی کردند و با جسارت و سیاستی مطمئن و موفق بیگانگان یعنی سلوکیان یونانی را از این سرزمین بیرون راندند. بینانگذاران سلسله اشکانی و فرمانروایان آن سلسله هم خود دارای روحیه ناسیونالیستی بودند و به ایرانی بودن خویش و ملّیت ایرانی- آریایی افتخار می کردند و هم از روحیه ایران پرستی و ملّی ایرانیان جهت بیرون راندن بیگانگان و ایران و فرمانروایی بر آن را برای ایرانیان حفظ کردن، بهره گرفتند.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

این واقعیت که بسیاری از مورّخان به آن اذعان دارند، بدین معنی که اشکانیان به مراتب از ساسانیان وطن پرست تر بودند و اگر اشکانیان از بخشی از امکانات اقتصادی و شرایط رفاهی عصر ساسانی، بهره مند می بودند حتی یک شکست را از رومیان تحمل نمی کردند. آرتور امانوئل کریستن سن مورخ، خاورشناس و ایران شناس دانمارکی در مقایسه اشکانیان و ساسانیان بر این باور است که اشکانیان با بسیاری نابسامانیهای به جای مانده از فرمانروایان غاصب و متجاوز یونانی چه در زمان حضور این بیگانگان در ایران و چه پس از بیرون راندنشان توسط اشکانیان از ایران زمین دست و پنچه نرم کرده و بر کلیه نابسامانیها و ناملایمات پیروز شده و فایق آمدند. اشکانیان تا اواخر سده سوم پیش از میلاد حضور پراکنده بقایای سلوکیان را در ایران به ناچار و بنا به دلایلی که مشروح آن خواهد آمد، تحمل کردند و اگر در پاره ای منابع تاریخی از این زمان به بعد نامی از سلوکیان یونانی تبار به چشم می خورد که در ایران هنوز حضور نداشته اند، از اهمیت سـ*ـیاسی، فرهنگی و تاریخی برای ایران و ایرانیان برخوردار نیست.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

اشکانیان وارث سرزمینی به نام ایرانشهر (ایران، کشور ایرانیان) بودند که تا چندی پیش از روی کار آمدن شان تقریباً همه معیارها چه سـ*ـیاسی- مذهبی و چه نظامی- اقتصادی با فرهنگ یونانی- هلنی در هم آمیخته بود و تفکیک و تصفیه آن نه تنها کار آسانی نبود، بلکه در آغاز نا ممکن به نظر می رسید. رسیدن به این هدف یعنی زدودن مظاهر و نشانه های فرهنگ یونانی از دامان فرهنگ و آداب ایرانیان به برنامه ریزی، تدبیر، مشارکت عمومی مردم ایران و پشتیبانی بی دریغ آنان و نیز به زمان درازی نیاز داشت. پایگاه ناسیونالیستی و پیوند ناگسستنی و عشق و علاقه اشکانیان به ایران و ایرانیان، اراده خلل ناپذیر و آهنین آنان را برای رسیدن به اهداف فوق در برابر متجاوزان یونانی روز به روز مستحکم تر می نمود.
این واقعیت البته گفتنی است و بدون دلیل و مدرک نیز نیست که فردوسی بزرگ، حماسه سرای بی مانند ایران در مورد اشکانیان آورده است:
از ایشان به جز نام نشنیده ام نه در نامه خسروان دیده ام
البته «نامه خسروان» که حماسه سرای بزرگ طوس از آن نام برده است به هیچ وجه از دست خوردگی و خدشه مصون نمانده و نهایتاً بین سالهای ۶۳۰ و ۶۵۱ میلادی (زمان پادشاهی شماری از واپسین زمام داران ساسانی مانند هرمزد پنجم، خسرو چهارم و یزدگرد سوم) منتشر شده است و بعدها به وسیله عبدالله بن مقفّع، دقیقی و سپس حکیم ابوالقاسم فردوسی مورد استفاده قرار گرفته است.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

ابن مقفّع این اثر بی نظیر و بسیار ارزشمند را از زبان پهلوی به عربی ترجمه کرده، ولی از اصل خداینامه و ترجمه عربی ابن مقفّع چیزی و نشانه ای در دست نیست .
این نیز گفتنی است که پرورش یافتن بیش از سه نسل ایرانیان در فرهنگ یونانی حاکم بر ایران دگرگونیهای بزرگ و زیان آوری را در عرصه های فرهنگی و ایرانی برای ساکنان این مرز و بوم به بار آورد، این است که در طی سده یکم تا نیمه دوّم سده دوّم و نخستین دهه سده سوم میلادی پادشاهان اشکانی به ناچار نشانه هایی از بی توجهی به سنن باستانی از خود به جای نهاده اند که از علل عمده آن در تاریخ رقابت میان ایرانیان سنّت گرا و معتقد به آداب و آیین کهن ایرانی و پیروان کیش مسیح بوده است.
همین وضع یکبار دیگر در زمان یزدگرد اول ساسانی که از سال ۳۹۹ تا ۴۲۰ پس از میلاد مسیح زمام دار بود و به او لقب یزه کار یا یزدگرد شاه مسیحی داده بودند، تکرار گردید.
برگزاری آداب، آیین و مراسم قربانی به گونه معمول در میان اقوام سامی و آرانی نژاد و بابلیان و کلدانیان ، به ویژه در زمان تیرداد سوم در مورد قربانی کردن اسب خویش در سال ۳۶ پس از میلاد مسیح بر سر رود فرات و هماهنگی برخی دیگر از فرمانروایان اشکانی با آداب و اعتقادات معمول در ارمنستان و دیگر سرزمین های زیر سلطه رومیان، انگیزه هایی بود که ایرانیان از این بی توجهی چشم پوشی نکرده و امپراطوری اشکانی از این بابت آسیب پذیر شده و در سراشیبی سقوط قرار گیرد. در صفحات بعد و بخش های دیگر این اثر به تفصیل به این مهم پرداخته خواهد شد.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

آنکه تاج و تـ*ـخت اشکانیان را به دست آورد و به خویش اختصاص داد، اردشیر بابکان بود و خود او در اصل پیرو کیش ناهید پرستی در تاریخ معرفی شده و پدران و نیاکان وی از دیرباز کلید داران معبد آناهیتا در استخر فارس بوده اند . به سخن دیگر همان گونه که در مباحث دیگر خواهد آمد، بیناگذار دولت ساسانی اندیشه تجدید حیات برای دین قدیم ایرانیان را از تنسر روحانی موبد مشاور خویش به مورد اجرا گذاشت، زیرا خود او همان گونه که آمد از پیروان آیین آناهیتا بود.
نباید پنداشت که اردشیر بابکان بی آنکه از یاوریها و راهنماییها و رایزنیهایش با تنسر بهره بگیرد، توانایی آن را داشت که زمام امور را از دست شهریاران اشکانی بگیرد و بر تـ*ـخت سلطنت بنشیند. آن گونه که در منابع و تحقیقات مربوط به عصر اشکانی و ساسانی آمده است، تنسر روحانی زاده ای که در اواخر عصر اشکانیان قدم به عرصه وجود نهاد. او در راستای تحقّق اهداف خود که از جمله آنها احیاء دین قدیم ایرانیان بود، اردشیر را به نبرد علیه اردوان پنجم ، واپسین شهریار اشکانی تشویق و همراهی کرد تا با برافکندن اشکانیان و سرنگون کردن اردوان پنجم، این فرصت و امکان را به دست آورد تا قوانین، قواعد، آداب و آیین پیشین ایرانیان را یکبار دیگر زنده کرده و پا بر جا نگهدارد . تنسر برای رسیدن به این هدف، حکومت ساسانیان را حکومتی دینی که در همه شئون و رموز کشوری، لشگری، اقتصادی و فرهنگی از دین مایه و بهره گرفته است، بر سر کار آورد.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

ابوعلی مسکویه رازی ملقّب به ابن مسکویه در کتاب خود که اثر ارزنده ای از این مورخ مسلمان و ایرانی الاصل است به نام تجارت الامم، تنسر را مشاور ویژه و راهنمای دلسوز و فداکار و بزرگ اردشیر در امور دینی و سـ*ـیاسی معرفی کرده است . تنسر در مقام روحانی بزرگ و به سخن دیگر بزرگترین پیشوای دینی صدر ساسانی لقب «پوریوتکیش» را نیز داشت و وی را هیربد هیربدان نیز گفته اند، یعنی وی دارای مقام ریاست آتشکده های ساسانی و ناظر مطلق و تام الاختیار بر دیگر اماکن دینی ساسانی بود. این روحانی پرکار و پر تلاش که آوازه او در طول مطالعات تاریخ عهد باستان از جمله تاریخ ساسانیان همه منابع و مآخذ تاریخی را تحت الشعاع خود قرار داده است، شخصی متدیّن، مصمّم و خودکامه بوده و هیچ کس و هیچ عاملی نمی توانست بر اراده او تاثیر گذاشته و وی را به نرمش در مقابل او وادار نماید. تنسر به چیزی کمتر از برانداختن حکومت اشکانیان و روی کارآوردن حکومتی دینی به نام ساسانیان رضایت نداد و سرانجام بر این هدف پای فشرد و موفق نیز شد. آن گونه که در منابع تاریخی به ویژه مآخذ متعلق به عصر ساسانی و از جمله در کتیبه خود کرتیر آمده است، تنسر که احتمالاً همان کرتیر است، افراد زیادی را در بلاد گوناگون پراکنده و آنان را مامور انجام تکالیف دینی و گسترش آن تعلیمات و تکالیف در مناطق محل ماموریتشان نمود. وی از آنان خواست که مردم را از نیّت و قیام اردشیر آگاه کنند، که چیزی جز قصد و نیّت خود او نبود.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

این تنسر بود که به استناد منابع تاریخی در پیشبرد کار اردشیر سعی بلیغ و تلاشی پی گیر و خستگی ناپذیر نمود و کوشید تا ناهمواریها و مشکلات را از پیش پای اردشیر برداشته و او را در این راه کامیاب گرداند. تنسر شرایط را به گونه ای اطمینان بخش برای اردشیر چنان میسّر نمود تا اردشیر که شخصی نظامی و با پشتکار و قاطعیت بود بر همه والیان و حکّام ولایت چیره گردد و چنین نیز شد.
در آثار مسعودی (علی بن الحسین المسعودی) مورخ بزرگ مسلمان به ویژه در کتاب معروف مروج الذهب که به سال ۳۳۲ هجری قمری تالیف شده است و نیز در اثر برجسته دیگر خود به نام التنبیه والاشراف که سیزده سال بعد یعنی در سال ۳۴۵ هجری قمری تالیف گردیده، به طور گسترده و به تفصیل درباره تنسر، برنامه های وی و اندیشه های او به عنوان یک روحانی بزرگ و نظریه پرداز هوشیار سخن گفته است. تنسر به عنوان شخصی آگاه به امور جاری کشور و مسلط بر احکام دینی و قوانین جامعه مورد نظر خویش و نیز به عنوان یک تئوریسین کم نظیر در عصر خویش که اردشیر بابکان را به تاریخ و تـ*ـخت رساند، در نزد مسعودی شناخته شده است.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

بی تردید این تنسر بود که به عنوان یک آموزکار (پوریوتکیش) اطلاعات دینی برگرفته از نوشته های کهن را در اختیار اردشیر گذاشت و او را وادار کرد و یا بر آن داشت که به اصول پشتیبان و پیش بینی های آنان احترام بگذارد. براساس پاره ای از این پیش گوییها و پیش بینی ها حکومت در زمانی معیّن از دست ایرانیان بیرون می رود و زمام امور ایران به دست غیر ایرانیان می افتد، لذا ساسانیان احتمالاً به توصیه شخص تنسر، جهت اختصاص دادن زمان بیشتری به دوره زمام داری ساسانیان به سراغ خداینامه آمده و بخشی از عمر امپراطوری اشکانی را کاسته و به طول زمام داری ساسانیان افزودند .
این پیش بینی زمانی در بسیاری از منابع و مآخذ تاریخی با اشاره به عصر اسکندر مقدونی ذکر شده و تایید گردیده است. اردشیر پس از احراز مقام سلطنت و تکیه زدن بر تـ*ـخت پادشاهی اشکانیان و تصاحب تاج و اورنگ شاهنشاهی ایران نیز از رایزنی با تنسر بی نیاز و لحظه ای از آن غافل نبود و درباره چگونگی وضع، نگارش و تدوین قوانین دینی و اداره امور کشور و مقّررات متعلّق به آن با تنسر به رایزنی می پرداخت.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

در منابع آمده است که گاهی این روحانی قاطع و سختگیر چنان اردشیر را در فشار و تنگنا قرار می داد که پادشاه نوپای ساسانی، توان انجام خواسته های تنسر را نداشت و تنگی این گونه عرصه ها بر بنیانگذار دولت ساسانی، راهی جز گردن نهادن به اراده تنسر را برای او باقی نمی گذاشت. تنسر را برخی از مورخان چهره ای معتبر و سازش ناپذیر در پشت پرده های حاکمیِت ساسانی می دانند که همه برنامه ریزی ها و تصمیمات را رهبری کرده و شاه ساسانی و سایر اداره کنندگان امور ناگریز از تبعیت از وی و اجرای فرمانهای او بوده اند. حرف تنسر قوانین ساسانی بود و اجرای آن برای هر سیاستمدار ساسانی اجتناب ناپذیر .
بدین گونه نقش این روحانی قدرتمند و متفّذ در شکل گیری دولت ساسانی هم زمان تضمینی برای بقای آن دولت برای مدتی قریب به پنج سده بود. نظیر تنسیر دانشمند دیگری که وی نیز روحانی و رئیس انجمن مغان (مگوستان) در آغاز کار ساسانیان در تاریخ به طور مستند حضوری قاطع و بلامنازع داشته است. برخی از پژوهشگران این احتمال را می دهند که این دو شخص یک چهره، دارای دو نام گوناگون بوده اند. کرتیر یا کردر بنا به روایات پاره ای از مورخان برجسته عرب در زمان شاپور یکم (۲۴۱ تا ۲۷۲ میلادی) و جانشین وی هرمزد یکم و پس از وی بهرام یکم و سپس بهرام دوم که به خواست کرتیر مانی نقّاش را اعدام کرد، در کمال قدرت و هوشیاری نظریه پرداز (تئوریسین) بود. وی در کتیبه معروف خود به نام سنگ نیشته کرتیر چنین اظهار داشته است: من در زمان شاپور، هرمزد و وهرام رئیس مجمع روحانیان، مشاور شاه در امور دینی، فرهنگی و سـ*ـیاسی و نیز قاضی دادگستری بودم.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

وی به مقام وزارت دادگستری یعنی در صدر انجمن قضات کشور قرار داشت و دارای کلاه و کمر بود. بر روی کلاه وی نقش یک قیچی قرار داشت که نشان از بلامنازع بودن کرتیر است. درباره این روحانی کم نظیر یا بهتر بگوییم بی نظیر در عصر ساسانی در مباحث دیگر سخن به کفایت خواهد آمد. کرتیر در کتیبه معروف خود می افزاید: من یهود ، شمن ، برهمن ، نصارا ، زندیک و موکتیک و …. را زدم یعنی از بین بردم و با قاطعیت قطع و قمع کردم و دین زرتشت را نیرو و قوام بخشیدم و موجب رونق دوباره اماکن دینی و آتشکده ها شدم. یکی از مطالب و مباحث بسیار مهم و عمده ای که در مورد اشکانیان باید به جد مورد بررسی قرار گیرد، ولی در این متن به صورت محدود می توان به آن پرداخت، بررسی دین و سـ*ـیاست مذهبی پارتیان است. این ادّعا و سخن کاملاً درست و بجاست که پارتیان تعصّب دینی نداشته اند، ولی با توجه به عملکرد فرمانروایان اشکانی، این ادّعا در مورد همه شاهان اشکانی صادق نیست و همه پادشاهان اشکانی نسبت به مسائل و امورات دینی ایران و امیران بی تفاوت نبوده اند. برخی از مورّخان باوری بس نادرست را اشاعه داده اند و آن اینکه زمام داران پارتی یکپارچه و بلا استثناء به آیین های غیر ایرانی تن داده و ارباب انواع یونانی را با اخلاص و علاقمندی قلبی می پرستیده اند.