پیشینۀ دودمانی ساسانیان

The unborn · 6/8/20

اسناد و مدارک متعددّی در دست است که به این موضوع پرداخته اند، از آن جمله اند کارنامه اردشیر بابکان و کتیبه های به جای مانده از دوران زمام داری شهریار ساسانی خداینامه[۱] و …. به استناد همین اسناد و کتیبه ها و نوشته ها مورخان عرب و ایرانی و سپس پژوهشگران و تاریخ نگاران رومی و بعدها غربی به شکل گیری دولت ساسانی و چگونگی سقوط دولت اشکانی پرداخته و از برخی مسائل و مطالب آغاز سده سوم میلادی در تاریخ ایران زمین پرده برداشته اند. ذکر این نکته دارای اهمیّت است که در کتیبه کعبه زرتشت در استان فارس ساسان جد احتمالی اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانی که نام آن سلسله به نام وی رقم خورده است، «خداه»[۲] یا به سخن دیگر «ساسان خداه»[۳] خوانده شده و شاپور خود را از نسل خدایان خوانده است. گفتنی است که واژه «خدا» در اینجا به معنای ذات اقدس باریتعالی یعنی آفریننده جهان نیست، بلکه به معنای خدایگان، بزرگ و صاحب و سرور است که در واژه های کد خدا[۴] به معنای «پدر» و «رئیس خانه» و در کنارش «کدبانو»[۵] به معنای بانوی بزرگ خانه به وضوح دیده می شود. پدر اردشیر بابک بوده است که در کتیبه فوق الذکر از او به عنوان شاه یاد شده است. به استناد همین کتیبه پدر بابک ساسان نام داشته و به گونه ای که در بالا اشاره شد در همانجا از ساسان به عنوان «خداه» نام برده شده است و این واقعیتی است که با محتوای واضح و محکم خداینامه انطباق و سازگاری کامل دارد. بنا به همین نوشته (خدای نامه) ساسان دارنده آتشکده استخر بوده است[۶] که از آن به عنوان آتشکده آناهید (آناهیتا) در تاریخ ثبت شده است و به نام آناهید یا ناهید که از ایزدان مادینه که الهه نعمت برکت بخشی، حاصلخیزی، باران و باروری بوده نامگذاری شده است. به این ترتیب ساسان که نام وی به سلسله داده شده است. همزمان شاه نیز بوده است.

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

The unborn · 6/8/20

به روایت خداینامه ساسان مردی نیرومند، ورزشکار، بی باک و سلحشور و اهل سوارکاری و شکار بوده است. همسر وی زنی از خاندان پادشاهان بازرنگی بوده که در پژوهشهای متاخر به عنوان حکّام محلی در خطّه پارس از آنان یاد شده است. نام این زن در همین در همین منبع و منابع مشابه «رام بهشت»[۷] بوده است. در برخی پژوهشهای جدید به اشتباه ساسان و بابک را یکی دانسته و بابک را معارض بازرنگیان قلمداد کرده و آورده اند.که پس از آن بابک همسر خود را از خاندان بازرنگی برگزید و خواهر و یا دختر گوچهر بازرنگی را به زنی اختیار نمود. از ازدواج ساسان با رام بهشت فرزندی به دنیا آمد که نام او را بابک نهادند. در کتیبه شاپور در کعبه زرتشت نام همسر ساسان که مادر بابک نیز هست «دینگ» آمده است. گفتنی است که در منابع و پژوهش های عصر حاضر به اشتباه برخی «دینگ» را همسر بابک و زنی از خاندان بازرنگی دانسته اند.
این گمان پیش می آید که بنا به سنن کهن ایرانیان مردان و زنان به ویژه مردان و زنان برجسته تاریخ افزون بر نام واقعی و به اصطلاح شناسنامه ای خود ملقّب به لقب دیگری که صفات نیک و خصال برجسته و خوب آنان را تداعی می کند، می شدند مانند بزرگ، نیکوکار، با حافظه[۸]، نستوه[۹] و مانند آن. بدیهی است که صفات ناشایسته برخی از زمام داران نیز همانند لقبی در کنار نام واقعی آنان آمده است

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

در عصر ساسانی نیز می توان به همین اعتبار پذیرفت که گاهی زنان نامدار روزگار را به سبب صفات نیک آنها نسبت و لقبی می داده اند و به این ترتیب دور از واقعیت نیست که «دینگ»[۱۲] نام اصلی و واقعی زن ساسان و «رام بهشت» لقب وی بوده است، زیرا منابع تاریخی و اسناد و مدارک سنّتی ساسانیان، زن ساسان یا مادر بابک را به صفات جمال و کمال توصیف کرده اند. وی دارای صورتی زیبا و سیرتی نیک بوده و این لقب را برازنده وی دانسته اند.

در کارنامه اردشیر بابکان که به احتمال زیاد در نیمه دوم عمر حکومت ساسانیان انتشار یافته و احتمالاً تالیف، نگارش و تدوین آن نیز خالی از خدشه، اصلاحات و دستخوردگی نبوده است. ساسان را شبانی از نسل شاهان کیانی و از تبار کیقباد و کیکاوس و سیاوش و کیخسرو معرفی می کند که پس از سرگردانی های زیاد و آوارگی در سرزمین هند به ایران زمین آمده و چوپانی رمه های بابک شاه پارس را به عهده گرفته است. به استناد همین نوشته، بابک بر اثر دیدن خوابی دختر خود را به ساسان داده است و اردشیر در واقع نوه دختری بابک است نه پسر او و بابک او را پسر خویش خوانده است. گرچه این داستان بعدها ساخته و پرداخته شده است. انگیزه ساخته شدن این قصّه هنوز هم برای مورخان دارای اهمیت است و آن چنین است: داستان پردازانی که نسب اردشیر را به سلسله کیانیان رسانده اند، خود متوّجه اشتباهات و نقاط ضعف آن شده اند که چرا باید اسکندر مقدونی و جانشینان او اخلاف دارا را در پارس زنده نگه دارند و چرا سلوکیان و اشکانیان (ملوک الطوایف) باید تحمل کنند که کسانی از اخلاف دارا در وطن اصلی خود باشند و به فکر به دست آوردن سلطنت از دست رفته خود نیفتند. بدین جهت داستان فوق را به گونه ای پرداخته اند که اخلاف دارا از بیم تعقیب و آزار دشمنان به هند گریخته اند و پس از گذشت زمانی، ساسان یا یکی از پدران او در لباس چوپانی به وطن و زادگاه و پایگاه اصلی خود بازگشته است.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

در هر حال و صورت بابک نیز ظاهراً در آغاز پس از ساسان، منصب روحانی و کلید دار و مسئول اداره امور معبد آناهیتا را به دست گرفت. از کتیبه شاپور در کعبه زرتشت چنین بر می آید که زن بابک «رودک»[۱۳] یا «روتک»[۱۴] نام داشته و اردشیر ثمره این ازدواج است. به موجب مفاد خدای نامه چون اردشیر به سنّ هفت سالگی رسید، بابک پدر وی او را به نزد گوچثر[۱۵] یا گوزهر[۱۶] پادشاه استخر که از خاندان بازرنگیان بود، برد.

از سوی گوزهر در شهر دارابگرد غلامی مقطوع النسل (اخته) به فرمان وی به نام «تیرا»[۱۷] حاکم بود. عنوان نظامی او را ارگبذ نوشته اند که به معنای دارنده، نگهبان و نگاهدارنده ارگ یا دژ به معنای قلعه نظامی است. این عنوان برابر منصب کوتوال[۱۸] در دوره های اسلامی است و در زبان فارسی امروزی دژبان یا قلعه بیگی است. چون کوتوال و ارگبذ هر دو فرمانده و نگهبان و رئیس قلعه و سایر استحکامات شهر بوده اند و به اصطلاح هم حاکم عرفی و هم حاکم نظامی بوده اند، اگر این واژه را معادل و همطراز «دژبان» بدانیم، این احتمال پیش می آید که غیر از دژبان حاکمی هم وجود داشته است و در سلسله مراتب نظامی و فرماندهی و هماهنگ با ضوابط و قوانین سپاهیگیری ساسانی ارگبذ به این ترتیب به معنا و مفهوم فرمانده نظامی و سـ*ـیاسی قلعه و حتی شهر است.

بعدها خواهیم دید که اردشیر بابکان در سپاه اردوان پنجم واپسین شهریار اشکانی به همین منصب منتسب بود و مقام ارگبذی یا قلیه بانی به وی تعلق گرفته بود و در همان مقام به سلطنت ساسانیان رسید.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

ایجاد ارتباط میان بابک و گوچهر بازرنگی آن گونه که در منابع تاریخ کهن ایران ثبت است، زمانی تحقق یافت که بابک پدر اردشیر از گوچهر (گوزهر) خواست که تیرا والی شهر دارابگرد که پیشتر غلام گوچهر نیز بوده است را وادار کند تا اردشیر پسر بابک که جوانی متهّور و جسور بود پرورش دهد تا وی شایستگی آن را به دست آورد تا ارگبذ دارابگرد شود. گوچهر بازرنگی این درخواست بابک را پذیرفت و با این کار در واقع طرح آینده درخشان اردشیر و آینده شوم خود و حاکمیّت خاندان بازرنگی را ریخت و از تبعات دیگر آن سرنگونی اردوان پنجم آخرین شهریار پارتی و فروپاشی سلسله اشکانی شد. سپردن فرزند ذکور از سوی شخصیتی بزرگ مانند بابک که در آن زمان یک زمین دار بزرگ (فئودال) به یک بزرگ (فئودال) دیگر علی الظّاهر از آداب و آیین نظام فئودالیسم بود. این شیوه در فرهنگ های دیگر نیز رایج بوده و در دوره های اسلامی تا زمانهای متاخر نیز این رسم تداول داشته است. در اواسط دوره ساسانی آرکادیوس[۱۹] قیصر روم فرزند و جانشین خود تئودوزیوس[۲۰] را به یزدگرد یکم (۳۹۹-۴۲۰ میلادی) شهریار ساسانی سپرد تا یزدگرد او را تربیت کرده و پس از او به تـ*ـخت سلطنت روم بنشاند و از وی حمایت کند تا به او و حکومتش آسیبی نرسد

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

خروج اردشیر بابکان:

اردشیر در سایه همت و تربیت دلسوزانه و مجدانه تیرا بزرگ شد و پس از او به مقام ارگبذی دارابگرد رسید. این مقام اردشیر را بیش از پیش امیدوار کرده و این باور در او تقویت شده بود که می تواند به مقامات بالاتری برسد و از اینجا رویاهای بزرگ او آغاز شد.

شرایط زمان مقتضیات سـ*ـیاسی و اوضاع و احوال سـ*ـیاسی پیرامون اردشیر به ویژه در خطّه پارس که قلمرو او به شمار می آمد، این امر را بیش از هر زمان دیگر در وی مشتبه کرد و این فرصت را یافت تا به رویاهای خود جامه عمل بپوشاند.

در صفحات پیش اشاره کردیم که ابتدا نیت اردشیر احتمالاً برانداختن اردوان پنجم به زودی نبود. قیام وی در آغاز برای بر انداختن آثار شوم حمله اسکندر مقدونی و گرفتن انتقام خون آخرین شهریار کیانی یا هخامنشی نبوده است. به سخن دیگر در آن مقطع زمانی اردشیر جوان چنین آمال و به اصطلاح این چنین ایده آل سنگین و تحقّق نیافتنی در آینده نزدیک نداشته است.

همان گونه که گفتیم اردشیر جوانی تازه نفس، جاه طلب، جسور، کارآمد و به تعبیری عاقل و محتاط بود. پیرامون اردشیر و در مناطق دور و نزدیک در خطّه پارس و از جمله در اطراف دارابگرد و تقریباً در هر شهری از شهرهای سامان پارس ولات نیمه مستقلی بودند که بیشتر برای گستردن قلمرو حاکمیّت خود و تصاحب اموال و دارایی های یکدیگر با هم در مصافهای سهمگین و تمام عیار بوده اند.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

گفتنی است که این رویداد تازگی نداشت و نظیر این حالت و همانند این پیکارها در خطّه پارس و ایالات دیگر بارها اتفاق افتاده است. بعدها نیز در دوران اسلامی این رویاروییها تکرار گردیده است که از آن جمله می توان اوضاع متشنّج، مغشوش و خانخانی پارس را در سده هشتم و زمان فرمانروایی اینجویان و آل مظفّر را نام برد. در آن مقطع زمانی نیز در منطقه لار، هرمز، ابر کوه (ابرقو) کرمان، جنوب خوزستان و یزد حاکمان و فرمانروایان محلی برای به دست آوردن املاک و متصرّفات اموال یکدیگر با هم در کشمکش و پیکار بسر می بردند و در خاندان آل مظفّر برادران و بنی اعمام به جان یکدیگر افتاده بودند و برای رسیدن به آرزوها و متحقّق کردن اهداف و آمال خود از هیچ کشتار و قتل و غارتی فروگذار نمی کردند. این از ویژگی های سرزمین ها و مقاطعی از تاریخ ایران است که حکومتی متمرکز و نیرومند بر سر کار نبوده است.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

اردشیر نیز نردبان ترقی را با این شیوه پیموده است و او نیز در آغاز در این اختلافات و نزاعها شرکت نموده و از آنجایی که انسانی بی باک و کاردان و از سویی فرماندهی مدبّر و شایسته بوده است، بر معارضان و رقبای کوچک همسایه به تدریج پیروز شده است. هر یک از پیروزیهای اردشیر در این پیکارها زمینه را برای گسترش قلمرو متصرّفات او فراهم می کرده است. افزون بر این، این گونه موفقیت های کوچک و بزرگ، اردشیر را هر روز از روز پیش حریص تر نموده طمع و جاه طلبیهای او را افزایش می داده است. این امر موجب شد تا اردشیر به اندیشه تسخیر خطّه های حساس تر بیفتد و تمام پارس و حومه را به تصرف خود درآورد. از آنجایی که از آزمندی او چیزی کاسته نشد، وی بر آن شد که ایالات مجاور پارس را مورد دست اندازی و حملات متهورّانه خود قرار داده و سرانجام او را با اردوان پنجم شهریار اشکانی رو در رو کند. او در این جنگ سرنوشت ساز بر اردوان پیروز شد و خویشتن را شاهنشاه خواند. نقطه اوج این پیکار سهمیگین را به سال ۲۲۴ میلادی و سال تاسیس دولت ساسانی را به سال ۲۲۶ میلادی نوشته اند. او در پیروزی خود در سال ۲۲۴ میلادی، توانست حکومتی خود مختار و به تعبیری مستقل را در دارابگرد فارس تاسیس کند.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

تامل در گزارش خدای نامه و مقایسه محتوای منابع و مآخذ کهن ما را به این واقعیّت نزدیک می کند که دادن رنگ قانونی و ریشه اصالت به دودمان و خاندان از دستاوردهای نویسندگان، پژوهشگران و مورّخان و نیز قانون دانان است و تصرّف سرزمین های و برکنار کردن حاکمان و فرمانروایی بر مردم و نیز طراحی نقشه ها و برنامه های سـ*ـیاسی و نظامی و برخورداری از توانایی، استعداد هنر راهبردی جامعه به طور کلی کار فرماندهان با تدبیر است.

خروج اردشیر و پیمودن راه موفقیت های او به ویژه در عرصه نظامی و پیکار با والیان و سرانجام با اردوان پنجم براساس محتوای خدای نامه به این شرح است: اردشیر در آغاز در منطقه ای که مجاور دارابگرد فارس بود تاخت. به استناد همین منبع این ناحیه «گوپانان»[۲۲] نام داشته است و به آسانی به تصرف اردشیر درآمد و والی آن به نام «فاسین»[۲۳] یا «پاسین»[۲۴] یا «پسین»[۲۵] به دست اردشیر به قتل رسید. اردشیر پس از این پیروزی به ناحیه به نام «کونس»[۲۶] حمله کرد و حاکم آن را که «منوچهر»[۲۷] نام داشت از پای درآورد و سپس به ناحیه دیگری در همان منطقه به نام «لرویر»[۲۸] یا «لزویر»[۲۹] تاخت و والی آن سامان را که «دارا»[۳۰] نام داشت نیز به قتل رساند. اکنون باید دید که اردشیر پس از این پیروزیهای پی در پی چه احساسی داشته است. او بزرگترین مزاحم و معارض خود را خاندان بازرنگی و حکومت آن خاندان دریافته بود. اولین نیرومندی را در خویش می دید و توانست بر این خاندان بشورد و آن را از سر راه خود بر دارد.

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

رمان ۹۸ | دانلود رمان

نودهشتیا,بزرگترین مرجع تایپ رمان, دانلود رمان جدید,دانلود رمان عاشقانه, رمان خارجی, رمان ایرانی, دانلود رمان بدون سانسور,دانلود رمان اربابی,

roman98.com

The unborn · 6/8/20

اردشیر از پدر خود بابک خواست و به این ترتیب گوچهر را که در بیضاً[۳۱] یا نسا (نسابک) به سر می برد کشت و به این ترتیب بخش بزرگی از خطّه پارس به دست بابک خویشتن را در مقامی یافت که از اردوان شهریار اشکانی درخواست پادشاهی پارس را کرده و مقام گوچهر (گوزهر) بازرنگی را از شاهنشاه اشکانی بخواهد. به این ترتیب اردشیر بابکانی را در موقعیتی دید و در اندیشه ای پنداشت که به چیزی کمتر از نشستن بر تـ*ـخت پادشاهی ایران و به دست آوردن اورنگ شهریاری این سرزمین تن در نمی داد. اردوان پنجم گرچه پادشاهی نیرومند و با تدبیر بود، مع الوصف اردشیر به زودی از او پیشی گرفت.

عملکرد و پیشرفت های اردشیر در عرصه های نامبرده جنبه خودکامگی و سرپیچی از قوانین کشور را داشت و آنچه وی انجام می داد بدون اجازه اردوان شاهنشاه اشکانی بود و نظام دولت پارتی و یا اشکانی بر صیانت و ابقای خاندانهای سلطنتی محلی استوار بود و تا زمانی که این حکّام محلّی عملی را بر خلاف منویّات و اراده پادشاه مرکزی و قوانین و ضوابط جاری کشور انجام نداده اند و به اصطلاح متمّرد و یاغی تشخیص داده نشده اند، بدیهی و طبیعی بود که اردوان طرفداری خود را از این حاکمان مطیع و فرمانبردار حفظ کرده و با اعمال خلاف قانون بابک و پسرش اردشیر مخالفت کند.