قلعه فلک الافلاک خرم آباد

BlueMσOη · 27/7/20

سرابها و آسیابها

در حاشية اين تصوير نوشته شده :
« عكس خيابان و آب نماي باغ گلستانه است با عكس عمارت جديدالبنايي دو رويه ، يك رو به سمت ديوانخانه است و يك رو به اين باغ و اين خيابان و زير اين عمارت حوض خانه اي است كه آن هم بسيار بد وضع و مخروبه بود و به اين شكل ساخته شد و اين عمارت سه ربع در عمات مخروبه در يك ربع زاويه اي است و اين عمارت به همان حالت سابقة خود باقي است كه در دو طبقه . »

اين تصوير با توضيحات ارزشمند خود وضعيت قلعه در آن روزگار را به خوبي نشان مي دهد ، در اين عكس خياباني ديده مي شود كه در وسط آن آب نماي مطولي وجود دارد كه در انتهاي آن به عمارت دو طبقه اي منتهي مي شود كه در مقابل عمارت ديواني واقع بوده است .
معماري اين عمارت قابل مقايسه با شيوة معماري دورة قاجاريه است .

دو طرف آب نما با دو رديف از سنگهاي پاكتراش احاطه شده است عرض هر معبر اين خيابان در طرفين آب نما حدوداً 8 متر است و در دو طرف خيابان مذكور دو درخت بيد مجنون به صورت متقارن وجود دارد و در پشت سر آنها رديفي از درختان سرو ديده مي شود .

عمارت ديوانخانه . اين عمارت همچنان كه در متون تاريخي و سفرنامه ها بدان اشاره شده از نظر شيوة ساخت ، بنايي ساده در يك طبقه از آجر بوده است كه از لحاظ پلان و نما به صورت متقارن ساخته شده است .
معماري بنا ، نماي بناهاي دورة قاجار را نشان مي دهد ، محوطه اي در جلو بنا در نتيجة دو بازوي شرقي و غربي بنا ايجاد شده است كه به وسيلة نرده و جرزهاي گرد آجري ( ستون ) محصور شده است .

اين عمارت بر درياچة ياد شده مشرف بوده است . تصوير ديگري متعلق به همان مجموعه ، نمايي از باغ گلستان را نشان مي دهد كه درختان سرو و مجنون در دو طرف آب نماي آن قرار داشته و عمارت جديدالبنايي در انتهاي آن ديده مي شود ، منظرة باغ و ديوانخانه به خودي خود باغ شازده كرمان را در ذهن متبادر مي سازد .

BlueMσOη · 27/7/20

يادداشتهاي ارزشمندي در حاشيه و ذيل اين تصاوير نگارش شده است . در حاشية يكي از تصاويركه عمارت ديوانخانه همراه با انعكاس زيباي نقش آن در داخل درياچه را نشـــان مي دهـــد نوشته شده است :« عكس يك سمت رو به قبله عمارت جديد ديوانخانة خرم آباد است در عكس … در ميان آب درياچه ديوانخانه افتاده است و كنگره هايي كه در سمت يسار ( چپ ) بالاي عمارت پيدا است كنگره هاي ديوار قلعة پايين است كه تازه ساخته مي شود و مي رود متصل مي شود به برج آبي كه در بالاي آن كلاههاي فرنگي مانندي تازه بنا و تمام شده و جاي با روح و صفايي شده است . » بارون دوبد عرض و طول درياچه ( مخزن بزرگ آبي ) را شصت يارد در چهل يارد ذكر مي كند كه از چشمه آب مي گيرد ( همان ص 403 ).

راه صعود (دسترسی) به قلعه هشت برجیراه قديمي دسترسي به قلعه از سمت جنوبي قلعه بوده است ، هم اكنون بقاياي اين راه در دامنة صخره به عرض 5/20 تا 6 متر وجود دارد . در اين بخش صخره را بريده و تسطيح نموده اند . در كتاب جغرافياي تاريخي لرستان نويسندة ناشناس احتمالاً متعلق به دورة ناصرالدين شاه قاجار در خصوص اين راه آمده است : « اصل قلعه در بالاي تپه واقع شده به قدر شصت ذرع ارتفاع دارد و سه طرف آن كوه و كمر است راهي ندارد مگر از طرف ديگر كه خاك است . قلعه را كه در بالاي تپه ساخته اند و حصار آن را بالا برده اند ، بيراه شده است . راه قلعه از جانب جنوبي تپه است و كمر ( صخره ) را بريده از سنگ و گچ فرش كرده اند . » ( جغرافياي لرستان ، ص 27 و 28 ) . در حال حاضر درصد شيب راه مذكور و نحوه و چگونگي سنگ فرش آن به علت واقع بودن در زير زباله هاي ساختماني كه از قلعه بيرون ريخته شده است ، نامشخص است ، اما آثار اين راه به طول تقريبي 40 متر در دامنة تپه كه داراي شيب ملايمي مي باشد كاملاً مشخص است ، در بخشي از راه صخره را بريده و راه ايجاد نموده اند .

عرض ديوار باروي قلعه و برجهاي آن از پايين قطورتر است و در قسمتهاي فوقاني به تدريج از عرض آنها كاسته مي شود به طوري كه در قسمت پشت بام اين عرض به 65 سانتيمتر مي رسد . براي ساختن برج و بارو از روش وامال استفاده شده است به عبارت ديگر در ساخت باروي قلعه به تدريج از پايين به بالا با پس نشستگي همراه بوده است كه در ايستايي و مقاومت آنها بسيار مؤثر بوده است باروي قلعه داراي يك رديف كنگرة آجري است كه طرح آن با تصاوير دورة قاجار تا حدودي متفاوت است به بيان ديگر كنگره هاي فعلي متشكل از جرزهاي منفردي است كه قسمت فوقاني آنها منحني مي باشد در حالي كه كنگره هاي قديمي از نيمدايره هاي تكراري در كنار هم تشكيل شده بود .

#تالار_گردشگری_ایران

BlueMσOη · 27/7/20

توصیف قلعه هشت برجی

توصيفات مورخين و سياحان از قلعة فلك الافلاك به عنوان دژ ، دز ، قلعه سفيد ، سلاسل ، كاخ ، قصر ، كوشك علاوه بر عملكرد بنا از ساختار فيزيكي بنا نيز حكايت داشته است .
تشبيه قلعه فلك الافلاك به قلعة كشكولي در متون عصر قاجاري ، برداشتي است كه از شكل حجمي و هندسي اين بنا به عمل آمده است .

غضنفري آورده است كه :
« شواهدي حاكي است كه شالودة بناي جديد فلك الافلاك با شكل عجيب هندسي در زمان شجاع الدين خورشيد سرسلسلة اتابكان لرستان وسيلة مولانا محمد دينوري استاد رياضيات و با همكاري احمد بن شيخ نيشابوري ، طراحي و پي ريزي شده است . » ( مطالعة اجتماعي ، ص 49 ) .

قلعه فلك الافلاك بر روي صخره اي سنگي به ارتفاع حداكثر 40 متر به مساحت 5300 مترمربع در وسط درة خرم آباد واقع شده است .

اين قلعه كه به صورت پنج ضلعي نامنظم و داراي هشت برج در ابعاد مختلف مي باشد ، در بلندترين قسمت آن تا روي صخره 5/22 و تا سطح زمين حدود 40 متر ارتفاع دارد .
برجهاي قلعه در قسمت پايين ( ازاره ) به ارتفاع 5/5 متر از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و در قسمتهاي فوقاني از آجر ساخته شده اند .

قابل ذكر است كه در بخش شرقي قلعه بخشي از نماي آجري ديوار تخريب شده بود كه در پس آن ديواري از خشت خام ( به ابعاد 25×25 ) مشاهده گرديد .

برجها و باروها . برجها ، باروها و كنگره هاي قلعه هم از لحاظ مصالح و هم شيوة معماري تغييرات بسيار را به خود ديده به طوري كه تصاوير دوران قاجار با وضعيت فعلي آن قابل مقايسه نيست .

تنها برجي كه دستخوش تغييرات زيادي نشده است برجي است كه داراي تزيينات آجري است .

ازارة ديوارها و برجهاي قلعه از سنگ لاشه ساخته شده و به استناد تصاوير قديمي ، ديواري با طرح تكراري طاقنما به شيوة معماري دورة صفوي در دامنة قلعه وجود داشته است كه احتمالاً يكي از ديوارهاي چندگانة حصار قلعه بوده است و اطاقي چند ضلعي بر بالاي برجي در شمال شرقي قلعه به چشم مي خورد كه مشرف بر قسمت شرقي و جنوبي بوده و شايد همان برج ياد شده در جغرافياي لرستان باشد كه به فلك الافلاك معروف بوده است .

BlueMσOη · 27/7/20

ورودی قلعه

با دو ستون نماي برجستة آجري و طاقنما در قسمت شمال غربي بنا واقع شده و نماي آن وروديهاي دورة قاجاريه را تداعي مي كند . بعد از دروازة ورودي ، هشتي و سپس راهرويي است كه با گردش به سمت چپ به صحن حياط اول راه دارد . در دو طرف هشتي ورودي فضاهايي وجود دارد كه احتمال مي رود جايگاه نگهبانان و اطاق كوچكي در پس جايگاه سمت راست قرار دارد كه اطاق نگهبانان بوده است . همچنين در سمت راست راهرو ، فضايي كه حدوداً 70 سانتيمتر كف آن پايين تر از كف راهرو است وجود دارد كه كاربري آن نامشخص است . بخش ورودي قلعه متشكل از هشتي ، اطاقهاي نگهباني و دالان ورودي همراه با برج شمارة يك ( در سمت راست ورودي ) تنها قسمت قلعه است كه در دو طبقة ساخته شده است . طبقه دوم متشكل از چند اطاق با جهت غربي شرقي است كه به راه ورودي قلعه از بيرون نيز مشرف بوده است .

صحن اول

صحن حياط اول به طول و عرض 22/5×31 متر از سمت جنوب با يك رديف ساختمان نوساز كه در نتيجة تخريب برج شمارة دو قلعه در سال 1362 بازسازي گرديده محصور شده است و در سمت شمالي آن نيز بنايي با پلان مستطيل واقع شده است كه كف آن 75 سانتيمتر از كف حياط پايين تر است و در وسط آن شش جرز ( ستون ) آجري همراه با ديوارهاي جانبي بار گنبدهاي عرقچين سقف را تحمل مي كنند
در قسمت شمالي فضاي مذكور ، رو به روي در ورودي ، فضاي داخلي برج شمارة 7 كه محدوده اي در حدود 15 متر را دربر مي گيرد وجود دارد و در قسمت غربي فضا در منتهااليه آن فضاي داخلي برج شمارة 8 به مساحت تقريبي مترمربع با چهار جرز آجري در وسط وجود دارد . اين بخش در پايين دست چاه واقع شده و آب انبار و آبراهه هاي زيرزميني در زير آن كشف گرديد .

در قسمت شمالي بنا در جوار فضاي مذكور چاه قلعه واقع شده است كه با استفاده از هفت پله به قسمت فوقاني آن و همچنين به بام بقيه قسمتهاي فضاي شمالي حياط اول دسترسي پيدا مي كند .در سمت شرقي حياط اول و در حد فاصل اين حياط و حياط دوم يك رديف بنا احداث گرديده كه داراي دو ورودي است يكي از منتهي اليه قسمت شمال غربي حياط اول از كنار چاه و ديگري از طريق حياط دوم .اين بخش با توجه به شيوه معماري از تاسيسات دوره قاجار و پهلوي اول است كه به مجموعه اضافه گرديده است و متشكل از يك سالن طويل با جهت شمالي ، جنوبي و با پوشش گنبدهاي عرقچين است . اطاقي نيز در قسمت جنوبي و چسبيده به سالن وجود دارد كه داراي پوشش طاقي به شيوه رومي مي باشد .

#تالار_گردشگری_ایران

BlueMσOη · 27/7/20

چاه قلعه

در منتهي اليه قسمت شمالي حياط اول قلعه ، در كنار برج شماره 7 چاهي وجود دارد كه تامين كننده آب قلعه بوده است ، اين چاه داراي 41/60 متر عمق و طول و عرضي به ابعاد 2×1/20 مربع است .
دهانه چاه چهار گوش و هر ضلع آن 2/75 متر و تا عمق10/30 متر از ديواره چاه با سنگ و آجر ساخته شده و 30/31 متر آن با حفر صخره بوجود آمده است .
نكته قابل توجه در خصوص اين چاه ، حفر آن در صخره اي است كه قلعه بر روي آن ساخته شده است .
سازندگان اوليه قلعه با محاسبه دقيق خويش توانسته اند يكي از اساسي ترين مشكلات قلعه كه تامين آب آن بوده است را حل نمايند .

در كتاب جغرافياي لرستان آمده است :
« در ميان قلعه ، در زمان قديم ، چاهي كه دهنه آن سه ذرع است ، كمر ( صخره ) را تراشيده و سنگ را بريده بآب رسانيده اند و از سرابي كه مابين تپه است به دلو آب مي كشيده اند و از براي مصارف سكنه قلعه و باغچه و حمام مخارج زيادي باين چاه شد .» ( ص 27 و 28 ) .

وجود چشمه آب دائمي معروف به گلستان در دامنه قلعه ، ساكنان آن را به اين فكر وا داشته است كه با حفر چاهي به سرچشمه آب دسترسي پيدا خواهند نمود .

هر چند اين چاه به سفره آب زير زميني ارتباط مستقيم ندارد اما تراوش آب از صخره به داخل چاه آنها را به هدف مورد نظر نزديك كرده است .

هم اكنون عمق آب چاه 60/41 متر است و منبع كافي و مناسب براي تامين آب قلعه بوده است كه با استفاده از چرخ دول يا گاو دول نسبت به استخراج آن اقدام مي نموده اند .

معين السلطنه در 1334 هجري در خصوص چاه و سراب گلستان نوشته است :

« چاهي از ميان قلعه مزبور كنده اند و منتهي به منبع آب نموده اند كه هيچ وقتي ممكن نبوده بلكي بتواند آب آن قلعه را قطع نمايد . » ( چاغروند ، همان ص 176 ) .

BlueMσOη · 27/7/20

حمام ، آب انبار و دهليزهاي دفع آبهاي سطحي و زائد :

مورخين و سياحان دورة قاجار به وجود حمامهايي در داخل قلعه اشاره كرده اند . در كتاب جغرافياي لرستان به قلم يك نويسندة ناشناس ( در حوالي1300 هجري 30 ) در توصيف چاه قلعه نوشته است كه از آب آن براي مصارف سكنة قلعه و باغچه و حمام استفاده شده است ( همان ، ص 28 ) .
معين السلطنة چاغروند نيز در سال 1334 نوشته است كه اندروني و بيروني و حمام و طويله و محبوسخانه در ميان محوطة قلعه مهيا بوده .
حاج عبدالغفار نجم الملك نيز در سفرنامة خوزستان به حمام و چند عمارت قلعه اشاره كرده است ( ص 18 ) .
ادموندز كه تصوير روشن تري از عمارتهاي قلعه ارائه داده است ضمن توصيف اندروني قلعه به حمام زنانه اشاره مي كندكه در طرف ديگر سراي خواجه باشي ها قرار داشته است ( ياداشتهاي سفر ) .
حمام مورد اشاره در محدودة حصار واقع بوده است .

صحن دوم

ورودي به صحن حياط دوم از طريق دالاني واقع در ضلع جنوب غربي صحن حياط صورت مي پذيرد . اين دالان داراي پوشش هلالي است و در انتهاي آن به دو شعبه تقسيم شده كه شعبة جنوبي راه پلة دسترسي به پشت بام است و شعبة شمالي دالان ورودي به حياط دوم است . حياط دوم با چهار رديف بنا محصور شده است . قسمت غربي آن از الحاقات دورة قاجاريه و در حد فاصل دو حياط واقع شده است كه پيشتر به آن اشاره شد .

قسمت شرقی بنا

به غير از سمت شمالي آن كه متشكل از اطاقهايي با جهت شرقي - غربي با پوشش طاق آهنگ به شيوة ضربي است و ادامة بخش شمالي قلعه است ، اين بخش داراي دو نوع پوشش است ، يك بخش آن مشابه معماري فضاي شمالي صحن اول يعني داراي چهار جرز ( ستون ) آجري با گنبدهاي عرقچين و در بخش ديگر داراي پوششي بيضي شكلي است كه در نوع خود بي نظير مي باشد .

بخش شمالي صحن دوم :

اين بخش نيز متشكل از اطاقهايي با جهت شمالي - جنوبي و شاه نشين در مركز آن است كه داراي پوششهاي متفاوتي مي باشد . فضاي سمت غربي آن داراي سه ستون آجري ( جرز ) با پوشش گنبدي چهار بخشي است و در شرق آن اطاقهاي دالان مانند با پوشش طاق آهنگ ضربي وجود دارد ، در بخش مركز نيز پوشش گنبدي بر چهار جرز ستون آجري استوار شده است .

بخش جنوبي صحن دوم :

اين بخش نيز داراي فضاهايي با پوشش هاي مشابه فضاي شمالي است . جهت اطاقها شمالي - جنوبي است و تا حدودي اين بخش با بخش شمالي از لحاظ پلان و فضا مشابه مي باشد . در زير يكي از اطاقهاي اين مجموعه دو اتاق كوچك به ابعاد حدود 4×3 متر وجود دارد كه به وسيلة يك كانال به تونل افقي خرطومي مانندي به عمق تقريبي 12 متر به سمت پايين از جهت جنوبي قلعه راه مي يابد . عملكرد اين دريچه ها و كانال خرطومي شكل تاكنون مورد مطالعه واقع نشده است ، اما به نظر مي رسد كه به منظور راه گريز اضطراري كاربرد داشته است .

#تالار_گردشگری_ایران

BlueMσOη · 27/7/20

آب انبار

در حين عمليات مرمتي در قسمت شمالي حياط اول قلعه در پايين دست چاه قلعه ، يك ديوار قديمي سنگچين با جهت غربي شرقي كشف گرديد كه پي گرديهاي به عمل آمده به كشف دريچة يك دهليز قديمي كه به كانالهايي در زير زمين منتهي مي گردد منجر شد . بررسيهاي به عمل آمده نشان مي دهد كه ديوار مذكور بخشي از بدنة آب انبار قديمي بوده است كه كف و سمت شمالي و شرقي آن را صخرة تپه تشكيل مي داده و در اين قسمت با روكش سفيد رنگي كه احتمال مي رود گچ يا آهك بوده است كف و بدنة مخزن را پوشانده اند . عمق اين مخزن براساس آثار باقيمانده 130 سانتيمتر بوده است .

نقبهاي (كانالهاي) زير زميني دهليز مذكور به نقبي با بدنة سنگچين به ارتفاع 110 سانتيمتر راه داشت كه در بدنة ديوار تنبوشه هاي سفالي تعبيه شده است . اين كانال با جهت شرقي غربي به دو كانال ديگر منتهي مي شد كه در يك قسمت ، كانال داراي طاق تيزه دار به ارتفاع 77 سانتيمتر و عرض 50 سانتيمتر و در قسمت ديگر با پوشش آجري تـ*ـخت ( آجرهايي در ابعاد 6×63×63 به ارتفاع 80 سانتيمتر ) ساخته شده است . در قسمت انتهايي اين بخش ده جرز آجري ( ستون آجري ) در ابعاد 46×46 با ارتفاع 80 سانتيمتر وجود دارد كه در دو رديف غربي شرقي واقع شده اند و به دريچه اي در بدنة ديوار غربي قلعه منتهي مي شده است . جزرهاي مذكور از آجرهاي 5 يا 6×23×23 ساخته شده اند ، سقف اين بخش از بنا از دوده پوشيده شده است و چند هواكش در بدنه ديوار جنوبي آن وجود دارد . بخش مذكور درست در زير قسمتي واقع شده كه در آنجا بقاياي يك ديوار قديمي تر وجود دارد

بر روي اين ديوار آجرها به صورت عمودي و تـ*ـخت نصب شده اند و در قسمت ديگري از آن تزيينات آهك بري به چشم مي خورد . در بدنة اين ديوار همچنين دو تنبوشة سفالي نصب شده است . اين نقبها همچنين نقش زهكش را عمل مي كرده اند . وجود شواهد و قرائن مذكور بقاياي يك حمام قديمي را نشان مي دهد كه در قسمت شمال غربي قلعه واقع بوده است . در بخش شرقي و شمال حياط دوم نيز نقبهايي وجود دارد كه به راه گريز اضطراري معروف هستند ، اين نقبها با دهانة ورودي 70×70 سانتيمتر هنوز از لحاظ عملكرد كاربري مورد بررسي واقع نشده اند .

BlueMσOη · 27/7/20

ويژگيهاي معماري بناي قلعه :

- پيروي هندسة بنا از وضعيت توپوگرافي زمين .
صخره و تپه اي كه قلعه بر روي آن احداث شده است با طول شرقي - غربي موجب گرديده كه بناي قلعه به صورت كشكولي و پنج ضلعي نامنظم ساخته شود .

اين وضعيت همچنين بر روي برجهاي هشت گانه تأثير گذار بوده و به همين جهت بعضي از آنها حجيم و برخي ديگر داراي ابعاد كوچكتري هستند .
از طرف ديگر اين موضوع موجب گرديده كه بناي قلعه پلان و نقشة متقارن نداشته باشد .

- استفاده از شيوة وامال در ساخت برج و بارو . اين فن را مي توان بارزترين مشخصة قلعه محسوب كرد . اين فن با توجه به تصاوير باقيمانده از دورة قاجاريه در ساخت حصار دوازده برجي و برجهاي آن نيز به كار رفته است .

- استفاده از دريچه هايي كه نقش توزيع فشار را ايفا كرده اند : در قسمتهاي فوقاني قلعه در زير پوششهاي طاقي و گنبد در بدنة بنا دريچه هايي تعبيه شده كه بررسيهاي به عمل آمده نشان مي دهد كه عملكرد توازن بنا يا نقش توزيع فشار را ايفا نموده اند .

ب ) طاقهاي آهنگ

اين نوع طاق به روش ضربي اجرا شده و در قسمتهاي غربي ( حياط اول ) و شمالي و شرقي و جنوبي ( حياط دوم ) به كار رفته است .
جهت طاقهاي آهنگ ، شمالي - جنوبي ، و شرقي – غربي است . نكته جالب توجه در تلفيق پوششهاي قلعه اين است كه سنگيني پوشها به طرف داخل تقسيم شده و در زواياي بنا به گنبدهاي چهار بخشي ختم شده است و بدين وسيله سنگيني فشار پوششهاي گنبدي و طاقي بر ديوارهاي خارجي خنثي شده است .

نوع ديگر از گنبدهاي چهار بخشي در تالار حد فاصل حياط اول و دوم قلعه استفاده شده است كه به سبب در امتداد هم واقع شدن چندين گنبد چهار بخشي ، و استفاده از جرزها پيش آمده ( حمال ) اين بخش به شكل طاق و تويزه نزديك شده است .
07 شالودة برجهاي قلعه .
شالودة برجهاي قلعه به ارتفاع 5/5 متر از سنگ همراه با آهك ساخته شده كه 5/2 متر آن را پي بنا و 3 متر قسمت فوقاني آن را سنگهاي نما كم تراشيده از نوع آهكي ( سنگ بابا عباس ) تشكيل مي دهد .

#تالار_گردشگری_ایران

BlueMσOη · 27/7/20

الف ) گنبدهاي چهار بخشي رگ چين

- دفع رطوبت . صخره اي كه قلعه بر روي آن واقع است از نوع آهكي بوده و آب و رطوبت را در خودش نگهداري مي نمايد .
در داخل فضاهاي شمالي و جنوبي حياط اول چند چاه و نقب زير زميني كه از آنها تحت عنوان راههاي گريز نام برده شده وجود دارد كه علاوه بر عملكردهاي ويژة خويش مانند دفع آبهاي زائد ، و گريز اضطراري ، خود به خود عملكرد زهكش بنا و دفع رطوبت از صخره را فراهم آورده اند . اين عملكرد در خصوص چاه قلعه نيز مصداق پيدا مي كند .

اين شيوه سواي شيوة دفع آبهاي سطحي است كه پيشتر بدان اشاره شد .
- استفاده از كلاف بندي چوبي . در بخشهاي جنوبي قلعه كه صخره حدود 10 متر پايينتر از بخشهاي شمالي قلعه بوده است براي ايستايي ديوارها و بنا از روش كلاف بندي چوبي استفاده شده است .
در اين روش تيرهاي چوبي به صورت افقي در بدنة ديوارها و برجها به كار رفته است به طوري كه تعداد اين تيرها فرضاً در برج شمارة 4 بالغ بر 50 تير چوبي است .

- شيوه معماري بنا . در معماري بناي قلعه از دو نوع پوشش گنبدي استفاده شده است :

يكي از شكل هاي عمومي به كار رفته در هندسة قلعه استفاده از گنبدهاي چهار بخشي است كه بنابر وضعيت و پلان بنا در بعضي قسمتها از حالت دايره خارج شده و به طرز زيبايي به شكل بيضي تبديل گرديده است .

اين گنبدها در بعضي نقاط بر ديوارهاي آجري بنا نهاده شده اند و در قسمتهايي كه نياز به فضاي وسيع تري وجود داشته است بر جرزهاي آجري ( ستون آجري ) استوار گرديده اند
. تالار شمال شرقي قلعه و شاه نشين شمالي و جنوبي و بخشهاي شمال غربي قلعه و همچنين تالار جنوب شرقي ( حياط دوم ) قلعه به اين شيوه ساخته شده اند .

BlueMσOη · 27/7/20

از ديگر ويژگيهاي قلعة فلك الافلاك عدم استفاده از تزيينات گچبري و كاشيكاري است .

هر چند كه در دامنة قلعه قطعاتي از كاشي هفت رنگ و تك رنگ به دست آمده است اما معلوم نيست كه آيا مربوط به خود قلعه بوده ،
يا محصول بررسيهاي باستانشناسي سطح استان است كه مدتي در قلعه نگهداري شده و سپس در دامنه قلعه دور ريخته شده است .

تمام تزيينات قلعه به آجر كاري برجسته در بدنة برج منسوب به دوران سلجوقي و آجر كاري ساده اي در ازاره ديوارهاي صحن اول و دوم و همچنين آجركاري به كار رفته در تالار حد فاصل صحن حياط اول و دوم قلعه محدود مي شود كه عبارتند از :

آجركاري به شكل لوزي و خفته راسته و در تالار مذكور آجر كاري به صورت برجسته كار شده است .
از تزيينات قديمي قلعه يك طرح آهكبري در ديوارة قديمي واقع در غرب صحن اول متعلق به يك حمام قديمي باقي مانده است كه پيشتر بدان اشاره شد .

اين طرح عبارت از يك طرح اسليمي ، هندسي در وسط دو نوار ساده است كه نوع ملاط آن خاكستري تيره است و به نظر مي رسد كه ساروج باشد .

با اين حال علي رغم صلابت ظاهري و فقدان تزيينات ظريف در معماري قلعه ،
بناي آن از توازن و تناسب خوبي برخوردار است هر چند كه بالا آمدن كف حياطها و اطاقها تا حدودي اين تناسب را مخدوش كرده است .

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

کاربر فعال انجمن

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین