در چه شرایطی غیبت کردن جایز است؟

SAEEDEH.T · 10/7/20

غِیبَت به معنای بدگویی پشت سر دیگران، از گناهان کبیره‌ای که دین اسلام به‌شدت از آن نهی کرده است. در اینجا به بیان احکام شرعی غیبت می پردازیم.

نظر آیت‌الله مکارم شیرازی درباره غیبت
سؤال: چنانچه مثلا گفته شود مردم فلان شهر یا گروه بد هستند، آیا این غیبت به حساب می آید؟
پاسخ: اگر آنها واقعاً خوبند و او نسبت بدی داده، تهمت زده و اگر بد هستند و مخاطب نمی دانسته، غیبت کرده است.

سؤال:معناى غیبت را بیان فرمایید؟
پاسخ: غیبت آن است که عیب پنهانى کسى را پشت سر او بگویند ولى در مواردى که مسأله مهمّى مطرح است مانند موارد مشورت و اصلاح ذات البین و امثال آنها، استثناء شده است.

سؤال:کسانی از ما غیبت می نمایند و خبر غیبت به ما می رسد که این امر موجب کینه ما می شود. چه کاری کنیم که این کینه از شخص غیبت کننده در دل ما از بین برود؟
پاسخ: همانگونه که شما انتظار دارید خداوند لغزشها و گناهانتان را ببخشد، باید لغزش و گنـ*ـاه دیگران را ببخشید.

سؤال: آیا غیبت کردن مسئول اداره و یا کارمندى که خلافى مرتکب شده، جایز است؟
پاسخ: اگر به قصد نهى از منکر باشد و اثر داشته باشد، لازم است.

سؤال: اگر کسى در بین جمع، غیبت بکند و مطمئن باشیم امر به معروف و نهى از منکر در او تأثیر نمى کند، وظیفه ما چیست؟
پاسخ: در چنین جلسه اى شرکت نکنید.

سؤال: تعریف غیبت چیست؟ آیا انتقاد از مسئولین اعم از سـ*ـیاسی اداری و غیره مصداق غیبت است؟
پاسخ: غیبت آن است که عیب پنهان و مخفی شخصی، نزد کسی که از آن اطلاع ندارد بیان شود و انتقادهای سازنده همراه با ادب و احترام اشکالی ندارد.

نظر آیت‌الله سیستانی درباره غیبت
پرسش: اگر پشت سر کسی غیبت کنیم و شرایط حلالیت طلبیدن نداشته باشیم چه باید بکنیم ؟
پاسخ: توبه کافی است.

پرسش: غیبت کردن و افترا یا تهمت را برایم تعریف کنید. درچه صورتی چیزی غیبت محسوب میشود؟
پاسخ: غیبت یعنی ذکر عیبی که مستور و پوشیده است البته در وقتی که شخص غایب است و تهمت یعنی نسبت ناروا و خلاف واقع به کسی زدن.

پرسش: در مورد غیبت از فاسق، لطفا فاسق را به صورت کامل معرفی کنید؟
پاسخ: فاسق کسی است که مرتکب معصیت بشود و غیبت هر فاسقی جایز نیست مگر متجاهر به فسقی باشد که در خصوص همان امر غیبت او اشکال ندارد.

پرسش: سخن با چه شرایطی غیبت است؟ آیا هر گاه که غیبتی می شود، باید آن را نهی کرد و از غیبت شونده دفاع کرد؟
پاسخ: غیبت یعنی عیب مستور دیگران را باز گو کردن و باید شخص غیبت کننده را که کار حرام انجام می دهد، از آن نهی کرد.

پرسش: می خواستم بدانم اگر شخصی نظر ما را در مورد اخلاقیات و خصوصیات شخص دیگر بپرسد، جواب دادن به آن غیبت محسوب می‌شود؟
پاسخ: اگر در مورد مشورت است برای امر مهمی مانند ازدواج یا مشارکت و امثال آنها، غیبت جایز است.

پرسش: گاهی در بین مردم یا رسانه ها مطالبی به صورت طنز در مورد اقوام، گویش ها و فرهنگ های مختلف کشورمان بیان می شود که موجب رنجش خاطر می گردد. حکم این گونه مطالب چیست؟
پاسخ: غیبت نیست ولی اگر مستلزم اهانت وانتقاص باشد از این جهت حرام می‌شود.

پرسش: اگر مادرم بد برادرم را نزد من بگوید غیبت محسوب می شود یا خیر؟
پاسخ: غیبت است.

پرسش: در مورد غیبت هایی که در دوران گذشته انجام شده و در حال حاضر دسترسی به آن افراد نداریم، چه کار باید کرد یا چه حکمی دارد؟
پاسخ: وظیفه شما توبه است و چیز دیگری لازم نیست.

پرسش: لطفا توضیح کاملی در مورد غیبت بفرمائید؟
پاسخ: غیبت غیر فاسق حرام است و غیبت فاسق در آنچه به آن تجاهر دارد جایز است.

انجمن رمان نویسی