چرا “ماموت‌های پشمالو” منقرض شدند؟

MacTavish · 6/4/20

دانشمندان در تحقیق جدید خود در حوزۀ بیولوژی ژنوم و فرگشت، ژن‌های جهش‌یافتۀ آخرین گله ماموت‌های پشمالو را احیا کردند و دریافتند که جمعیتِ اندک آنها نقص‌های ژنتیکی‌ای را ایجاد کرده که برای این جانوران، مرگ‌بار و فاجعه‌آمیز بوده است.

ماموت‌های پشمالو یکی از فراوان‌ترین گونه‌های سازگار با سرما در روی زمین تا قبل از پایان عصر پلیستوسن (~۱۱۷۰۰ سال قبل) بودند. پایان این دوره با نوسانات چشمگیر آب و هوا همراه بود که در نهایت جای خود را به عصر هولوسن داد؛ هولوسن شاهد از بین رفتنِ کامل توندرای استپی سرد و خشک (که به استپ ماموت هم معروف است) بود. این تغییر موجب انقراض گونه‌های بسیاری شد، از جمله خرس‌های غارنشین، کفتارهای غارنشین، کرگدن‌های پشمالو و جمعیتِ قاره‌ایِ ماموت‌های پشمالو.

سپس جمعیت مجزایی از ماموت‌ها در جزیرۀ سنت پاول به دلیل افزایش سطح آب دریا و نبودِ آب شیرین ناپدید شدند و تنها جمعیت اندکی از ماموت‌های پشمالو (۵۰۰-۳۰۰ ~) در جزیرۀ رنگل که پناهگاه دورافتاده‌ای در قطب شمال در سواحل سیبری بود، باقی ماندند. این آخرین گلۀ ماموت‌ها تقریباً ۵۰۰۰ سال قبل از بین رفتند، اگرچه علت انقراض آنها هنوز مشخص نیست.

دانشمندان در این تحقیق، بر اساس مطالعات علمی قبلی که جهش‌های ژنتیکیِ احتمالاً زیان‌بخش در ماموت‌های جزیره رنگل را شناسایی کرده‌اند، دی‌ان‌ای این ماموت‌ها را بازسازی کردند. آنها با مقایسۀ دی‌ان‌ای ماموت جزیره رنگل با دی‌ان‌ای سه فیل آسیایی و دو ماموت باستانیِ دیگر، تعدادی جهش‌ ژنتیکیِ منحصر به فرد یافتند. ژن‌هایی که این جهش‌ها را نشان می‌داد مربوط به طیف وسیعی از کارکردهای مهم بود، از جمله رشد عصبی، باروری جنس نر، سیگنالینگ انسولین و حس بویایی. علت نهایی انقراض ماموت‌های جزیره رنگل هنوز به صورت یک راز باقی مانده، اما واضح است که این ماموت‌ها به دلیل کاهش جمعیت‌شان، دچار ترکیبی از نقایص ژنتیکی شدند که احتمالاً مانع از رشد آنها شده بود.

وینسنت جی لینچ، استادیار علوم زیست‌شناسی دانشگاه بوفالو، می‌گوید: «می‌دانیم که ژن‌های مسئول توانایی ما برای تشخیص بوها چگونه کار می‌کنند. بنابراین می‌توانیم این ژن‌های ماموت را بازسازی کنیم، سلول‌هایی که این ژن ماموت را تولید می‌کردند کشت کنیم و سپس آزمایش کنیم که آیا پروتیئن به طور عادی در سلول عمل می‌کرده یا خیر. اگر به صورت عادی عمل نمی‌کرده- که همین‌طور هم بوده- می‌توانیم نتیجه بگیریم که احتمالاً ماموت‌های جزیره رنگل نمی‌توانستند گل‌هایی که می‌خوردند را بو کنند.» جزئیات بیشتر این پژوهش در مجلۀGenome Biology and Evolution منتشر شده است.

انجمن رمان نویسی