دنباله دار عجیب بوریسوف در حال مرگ است!

MacTavish · 29/3/20

دنباله دار عجیب بوریسوف (2I/Borisov) که به عنوان دومین جرم بین ستاره‌ای وارد شده به منظومه شمسی شناخته می‌شود، در حال مرگ است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهند که این جرم از منظومه ما خارج نخواهد شد!

دنباله دار عجیب بوریسوف که با نام رسمی “2I/Borisov” شناخته می‌شود، جرمی آسمانی است که از فضای خارج از منظومه شمسی به داخل سیستم ستاره‌ای ما آمده و بر اساس تازه‌ترین بررسی‌ها، به نظر می‌رسد که این دنباله دار بین ستاره‌ای قرار نیست تا زنده از منظومه ما خارج شود.

تجزیه دنباله دار عجیب بوریسوف

ستاره شناسان لهستانی به تازگی اعلام کرده‌اند که در هنگام دور شدن از خورشید، دنباله دار بوریسوف دو انفجار را پشت سر گذاشته و بخشی از مواد تشکیل دهنده خود را از دست داده است. این دانشمندان در بررسی‌های خود متوجه شده‌اند که بوریسوف در حال متلاشی شدن بوده و فرآیند تجزیه هسته‌ای در آن جریان دارد.

برای اولین بار دنباله دار عجیب بوریسوف در آگوست سال پیش توجه دانشمندان را به خود جلب کرد؛ در آن زمان، آنالیز خط سیر 2I/Borisov نشان داد که این جرم آسمانی از فضای بین ستاره‌ای وارد منظومه شمسی شده است.

چنین کشفی در اواسط سال پیش باعث شد تا محققان زیادی بر روی دنباله دار مورد نظر تمرکز کنند و آنالیز داده‌های جمع‌آوری شده در گذشته نشان داد که اولین تصاویری که در آن‌ها بوریسوف قابل رویت است به دسامبر 2018 برمی‌گردند؛ به این ترتیب، داده‌های بیشتری که بین ستاره‌ای بودن این دنباله دار را تایید می‌کردند، جمع‌آوری شد و همچنین، پیش‌بینی وضعیت حرکت آن در آینده راحت‌تر شد.

اما ستاره شناسان بیشتر از همه کنجکاو بودند تا وضعیت دنباله دار عجیب بوریسوف را پس از رسیدن به نزدیک‌ترین فاصله ممکن از خورشید ببیند؛ این اتفاق در 8 دسامبر سال گذشته رخ داد. دلیل اصلی این کنجکاوی هم به دسته‌بندی نوع دنباله دارها مربوط می‌شود.

به صورت کلی دنباله دارها یا کوتاه مدت هستند، یا بلند مدت؛ در نوع کوتاه مدت، دنباله دار از محل نزدیکی مثل کمربند کوپیر (Kuiper Belt) حرکت خود را آغاز کرده و دوره گردشی در حد 200 سال یا کمتر دارد. چنین دنباله دارهایی در هنگام نزدیک شدن به خورشید مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند و به سختی متلاشی می‌شوند.

در نوع دنباله دارهای بلند مدت، مبدا جرم آسمانی به محلی دورتر مثل ابر اورت (Oort cloud) که یک سال نوری از خورشید دور است، مربوط می‌شود. چنین اجرامی در هنگام نزدیک شدن به خورشید راحت‌تر از بین می‌روند. بررسی رنگ و ترکیب دنباله دار بین ستاره‌ای بوریسوف هم نشان داد که این جرم آسمانی شباهت زیادی به دنباله دارهای بلند مدت دارد و احتمال تجزیه آن در اثر گرمای شدید خورشید وجود دارد.

بر اساس تحقیقات تیمی از دانشمندان به سرپرستی گوانژی یی (Quanzhi Ye) از دانشگاه مریلند، دنباله دارهای بلند مدت که با نام دنباله دارهای دینامیکی جدید هم شناخته می‌شوند، معمولا ده برابر ضعیف‌تر از همنوعان کوتاه مدت خود هستند. دلیل این موضوع هم وضعیت نسبتا تازه و جدید دنباله دار و همچنین، ضعف در قدرت ساختار آن است.

چنین موضوعی را می‌توان از میزان نور دنباله دار تشخیص داد و همان‌طور که دانشمندان رصد کرده‌اند، بین 5 تا 9 مارس امسال بوریسوف دو بار نورانی شده است. البته مرگ این جرم آسمانی بین ستاره‌ای آن‌قدرها هم غم‌انگیز نیست؛ با اینکه دنباله دار 2I/Borisov به احتمال قوی چندین سال نوری در حرکت بوده تا به منظومه ما برسد، اما رصد فرآیند متلاشی شدن و بررسی طیف نورهای ساطع شده از آن در این فرآیند اطلاعات ارزشمندی به ما می‌دهد و امکان تشخیص ترکیب شیمیایی قسمت داخلی و هسته آن را فراهم می‌کند.

این اتفاق فرصتی منحصر به فرد را به ما می‌دهد تا ترکیب دنباله داری بین ستاره‌ای را با ترکیب سنگ‌های آسمانی مشابه منظومه شمسی مقایسه کنیم. دنباله دارها نقش مهمی در پیدایش حیات بر روی زمین داشته‌اند و این تئوری مطرح شده که مواد اولیه حیات از طریق شهاب سنگ‌ها و اجرام آسمانی این چنینی به زمین آمده‌اند. به این ترتیب با مقایسه اجزا دنباله دار عجیب بوریسوف با نمونه‌های مشابه آن در منظومه ما، می‌توان فهمید که آیا اجزا شکل دهنده به زندگی در سراسر کهکشان راه شیری هم وجود دارند یا فقط به سیستم ستاره‌ای ما محدود می‌شوند.

ستاره شناسان همچنان بوریسوف را زیر نظر خواهند گرفت و در آینده خبرهای جالبی در مورد این دنباله دار خواهیم شنید.

انجمن رمان نویسی