آیا امکان بازگشت بیماری کرونا بعد از اوج پاندمی وجود دارد؟

MacTavish · 28/3/20

بازگشت بیماری کرونا یا همان کووید 19 بعد از اینکه پاندمی کرونا به اوج خود رسید، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که به هنگام تصور آینده بعد از کنترل این بیماری، مورد توجه قرار می‌گیرد؛ در بررسی این موضوع با ما همراه باشید.

یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که با مطرح شدن اخبار شیوع بیماری کووید 19 به ذهن می‌رسد، این است که آیا احتمال بازگشت بیماری کرونا بعد از سپری کردن دوران اوج پاندمی ویروس وجود دارد یا خیر؟ در ادامه با ما همراه باشید تا نظر کارشناسان را در این رابـ*ـطه جویا شویم.

بازگشت بیماری کرونا

موج بیماری کرونا در هفته‌های اخیر باعث تعطیلی بسیاری از کشورهای جهان شده و به تازگی آمار مبتلایان به کووید 19 از مرز نیم میلیون نفر گذشت. با وجود کاهش و حتی توقف ثبت موارد جدید آلودگی به ویروس کرونا در مناطق مختلف چین، مسئله آینده بشر و اینکه پس از پاندمی کرونا چه اتفاقی رخ می‌دهد، ذهن بسیاری را مشغول کرده است. آیا بعد از اینکه کشورهای اروپایی و آمریکا هم مثل چین قادر به کنترل این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی شدند، همه چیز به حالت عادی باز خواهد گشت، یا قرار است که هر چند وقت یک ‌بار، بازگشت بیماری کرونا موج دیگری از مبتلایان را به کام مرگ بکشاند؟

متخصص بهداشت عمومی و اپیدمی شناس فرانسوی، آنتوان فلاهات (Antoine Flahault) در مقاله اخیر خود این احتمال را مطرح کرده که شاید اتفاقات بدتری بعد از گذراندن دوران اوج پاندمی کرونا، منتظر ما باشد. برای بررسی این موضوع، فلاهات توجه ما را به دوران پس از جنگ جهانی اول و شیوع آنفولانزای اسپانیایی جلب می‌کند. در آن دوران سه موج این آنفولانزا تا قبل از ناپدید شدن بیماری باعث کشته شدن 50 میلیون انسان شد؛ نکته جالب اینجاست که آمار کشته‌های جنگ جهانی اول از این عدد کمتر بود.

در دهه 20 میلادی دو دانشمند به نام‌های مکندریک و کرمک در تلاش برای مدل کردن الگوی اپیدمی‌ها، تحقیقات جالبی انجام دادند. مسئله ظهور و توقف آنفولانزای اسپانیایی در آن دوران بسیاری از دانشمندان را به چالش کشیده بود و نکته‌ای که این دانشمندان دریافتند، در توقف اپیدمی‌ها بسیار مهم است.

مکندریک و کرمک کشف کردند که برخلاف تصور عمومی، یک اپیدمی با آلوده شدن تمامی افراد سالم متوقف نمی‌شود؛ با شیوع یک بیماری واگیردار، تعداد مبتلایان تا حدی افزایش می‌یابد که وضعیت شیوع به حالت «آستانه ایمنی جمعی» برسد.

آستانه ایمنی جمعی مربوط به نسبتی از افراد بوده که در مقابل بیماری مقاوم شده‌اند. رسیدن به این مقاومت از طریق آلوده شدن و یا تزریق واکسن رخ می‌دهد و وقتی تعداد مبتلایان به این نسبت خاص می‌رسد، احتمال بازگشت دوباره بیماری از بین می‌رود.

نسبت مورد نظر به نحوه انتقال بیماری بستگی دارد و هرچه عامل بیماری‌زا راحت‌تر از فرد آلوده به فرد سالم منتقل شود، تعداد افرادی که باید ایمن شوند هم بیشتر می‌شود؛ برای توقف و جلوگیری از بازگشت بیماری کرونا، محاسبات نشان می‌دهند که باید چیزی بین 50 تا 66 درصد افراد مبتلا نسبت به ویروس کووید 19 مقاوم شوند.

سطح گسترش بسته به اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی که در هر منطقه انجام می‌شوند، متفاوت است و عواملی مثل نوع قرنطینه، میزان سخت‌گیری در منع رفت و آمدها و شرایط آب و هوایی بر روی این موضوع تاثیر می‌گذارند.

به صورت کلی می‌توان گفت که اگر هر شخص ناقل ویروس کرونا باعث آلودگی کمتر از یک نفر دیگر شود، اپیدمی پس از مدتی متوقف می‌شود. با این وجود چنین اتفاقی به معنی توقف کامل بیماری نیست و با اینکه کشورهایی مثل چین و کره جنوبی موفق به جلوگیری از گسترش ویروس شده‌اند، احتمال بازگشت بیماری کرونا بعد از توقف سخت‌گیری‌ها وجود دارد.

شرایطی که در هنگام قرنطینه و مواجهه با یک اپیدمی به وجود می‌آیند، موقتی هستند و نمی‌توان تمامی محدودیت‌ها و سخت گیری‌های اعمال شده را برای مدت طولانی حفظ کرد. این اتفاق باعث بازگشت شرایط به حالت قبلی شده و می‌توان گفت که تا زمان رسیدن به آستانه ایمنی جمعی، پروسه‌ای چندین ماهه و یا چندین ساله از توقف و بازگشت اپیدمی رخ می‌دهد.

فلاهات در سمت رئیس موسسه سلامت جهانی دانشگاه ژنو فعالیت می‌کند و آنچه تا اینجا اظهار شد، مربوط به بررسی‌های این دانشمند بود. با این وجود، متخصصان دیگری مثل پروفسور فرانسوا بریکر (Francois Bricaire)، رئیس بخش بیماری‌های واگیردار یکی از بیمارستان‌های معروف پاریس هم تاکنون در مورد احتمال بازگشت بیماری کرونا به شکل فصلی و بعد از پشت سر گذاشتن دوران اوج پاندمی هشدار داده است.

آیا امکان بازگشت بیماری کرونا بعد از اوج پاندمی وجود دارد؟

شارون لوین (Sharon Lewin)، متخصص بیماری‌های عفونی از استرالیا می‌گوید که هنوز نمی‌توان با اطمینان از شیوع مجدد کرونا بعد از توقف پاندمی صحبت کرد و در مورد مشابهی که به سال 2002 و 2003 مربوط می‌شود، یک ویروس دیگر به نام سارس از خانواده کرونا با اعمال فاصله گیری‌های شدید اجتماعی و پس از مرگ چند صد نفر، به صورت کامل متوقف شد و دیگر اثری از آن باقی نماند.

از طرف دیگر تلاش‌ها برای ساخت واکسن کووید 19 هم در جریان هستند و گفته شده که ظرف 12 تا 18 ماه آینده، داروی مقابله با بیماری کرونا در دسترس عموم ساکنان زمین قرار خواهد گرفت. ساخت و تولید انبوه چنین واکسنی می‌تواند اوضاع کنونی و احتمالات مربوط به بازگشت بیماری کرونا را شدیدا تحت تاثیر قرار دهد.

مقاله تحقیقات فلاهات در ژورنال پزشکی معروف “The Lancet” منتشر شده است.

انجمن رمان نویسی