صنایع دستی استان هرمزگان

Marziyeh · 30/8/18

استان هرمزگان با توجه به بافت سنتی، آداب و رسوم خاص و فرهنگی غنی و ریشه دار، از قدیم الایام بخش مهمی از انواع صنایع دستd را در خود جای داده و به همین جهت همواره در طول تاریخ مورد توجه محققان و تاریخ شناسان گوناگون قرار گرفته است. با در نظر گرفتن این مهم و در راستای اهداف برنامه سوم توسعه مدیریت صنایع دستی استان هرمزگان، برنامه ها و سـ*ـیاست هایی را تعیین و اجرا نموده است.

هر چند که اجرای طرح های مصوب به همراه تنوع ارگان ها و سازمان هایی که به صورت موازی در امر صنایع دستی عمل می کنند اشکالات مهم و بعضا جبران ناپذیری را به همراه داشته است لیکن بحمدالله با تصویب تغییر شرکت سهامی صنایع دستی به سازمان صنایع دستی، یکپارچگی بیشتر و نتایج بس مفیدتری را در آینده شاهد خواهیم بود.
در هر صورت در برنامه پنج ساله سوم توسعه، این مدیریت اقدامات بسیاری را در بخش های مختلف آموزش، تحقیق و توسعه رشته های رو به زوال، توسعه مراکز آموزشی، توسعه رشته های آموزشی، اعطای مجوزهای لازم و تسهیلات و بسیاری اقدامات جدی و زیربنایی دیگر به انجام رسانیده است که به صورت مدون در گزارش پیوست مراتب طرح شده و دلایل عدم و عدم تحقق اهداف پیش بینی شده مورد بررسی قرار گرفته است.

Marziyeh · 30/8/18

صنایع دستی بومی
در استان هرمزگان صنایع دستی بومی از جایگاهی ویژه در فرهنگ و سنت های مردم برخوردار می باشد. بعنوان مثال رودوزیهای سنتی که از جمله مهمترین رشته های صنایع دستی این منطقه است. جز لاینفک پوشش بومی زنان و دختران منطقه می باشد و یا نوعی حصیر به نام «تک» در نواحی روستایی هم بعنوان زیرانداز و هم بعنوان بخشی از پوشش سقف خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
نکته دیگر اینکه با درنظرداشتن موقعیت مرزی استان و رویارویی ساکنان مدرسه با فرهنگ های بیگانه، محفوظ ماندن این جایگاه و استفاده از صنایع دستی بویژه در پوشش خانم ها بسیار ارزشمند است و حاکی از توجه و عنایت مردم استان به اینگونه صنایع و حفظ نمادهای سنتی و بومی منطقه می باشد.

محصولات سفالی
تولیدات سفالگران مینابی عمدتاً ظروف سفالی می باشد که از آن جمله اند: نوعی کوزه آب به نام «جهله» انواع گلدان، قلیان، سرقلیان، اسفندسوز در باز و قفسی «گشته سوز» این ظروف سفالی بیشتر توسط ساکنین نواحی روستایی مورد استفاده قرار می گیرد.

محصولات حصیری
محصولات حصیری مشتمل بر سجاده حصیری، بادبزن، نوعی سبد حصیری گرد و دردار بلند جهت نگهداری البسه، نوعی زیرانداز به نام «تک» که در نواحی روستایی به منظور پوشاندن سقف خانه ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد، درپوش کوزه، نوعی سینی گرد و بزرگ به نام «سپ»، «دمکش»، گلدان حصیری، ظرف میوه، ظرف نگهداری نان «کفه».

Marziyeh · 30/8/18

بافته های داری سنتی
بافته های داری سنتی شامل قالی افشار، جاجیم، گبه، انواع گلیم، خورجین، نوعی روانداز با پرزهای بلند به نام «خرسک» که گاهی به عنوان زیرانداز مورد استفاده قرار می گیرد.

حصيربافی
از حصير بافی بايد به عنوان رايج ترين و معمول ترين صنعت دستی استان هرمزگان نام برد، چرا که ماده اوليه مورد نياز حصير بافی برگ درخت خرما بوده که به حد وفور در اختيار صنعتگران است و توليد انواع فرآورده های حصيری که کاملاً جنبه مصرفی دارد، روستاهای ميناب، يشاگرد، بندر لنگه و اطراف آن از مناطق مهم بافت حصير است که اکثر کار آن توسط زنان و دختران منطقه صورت می گيرد. مواد اوليه مورد مصرف عبارت است از برگ درخت خرما(پيش مُغ) و ضايعات درخت خرما و گياهی به نام "مور. حصير بافان ميناب در روستاهای بهمنی، چلو، نصيرابی، محمودی و قاسم آباد ساکن هستند.

سفالگری
سفالگری در روستاهای حکمی، گوربند و شهوار از توابع شهرستان ميناب و روستاهای لشتگان از توابع بندر عباس رواج دارد.

گلابتون دوزی
زردوزی که در نقاط مختلف ايران به «کم دوزی»، «گلدوزی»، «برودری دوزی» و «کمان دوزی» شهرت دارد، در اکثر نقاط ايران رواج دارد و در استان هرمزگان بويژه شهرهای بندر لنگه، بندر عباس و ميناب رونق بسيار دارد. از گلابتون دوزی برای توليداتی نظير دمپايی، شلوار های زنانه، سر آستين، پيش سينه، دور يقه، لبه پرده، ديوارکوب، پشتی، کوسن، سجاده، جلد قرآن و تابلو استفاده می کنند.

خوس دوزی
اين هنر به کمک نوارهای نقره ای باريک و برروی پارچه توری ريز بافت تجلی يافته و گاه ستاره هايی فلزی برروی پارچه می نشانند، و ازآن برای تزئين مقنعه، دستار(چادر زنانه) استفاده می شود. پارچه مصرفی معمولاً به رنگ های سياه، سفيد، سبز و زرشکی است که هر دو روی پارچه شکل يکسان دارند.

Marziyeh · 30/8/18

بادله دوزی

بادله دوزی يا "تلی بافی" عبارت است از بهم پيوستن چند نوع زری با يکديگر به صورتی که زری بزرگ دروسط و زری های کوچک در اطراف قرار می گيرند. بادله به شکل نوارهايی با پهنای 15 سانتيمتر توليد می شود که معمولاً برای لبه شلوارهای زنانه مورد استفاده قرار می گيرد.

وع ديگر از رودوزی است که فقط در بخش "بشاگرد" و توسط زنان و دختران روستايی به شيوه زنان بلوچ انجام می گيرد و دليل آن نزديکی منطقه به استاستان سيستان و بلوچستان است.

قاليبافی
مناطق توليد قاليبافی در استان هرمزگان عبارتند از: بندرعباس, روستای درتوجان و بخش حاجی آباد. اغلب توليدکنندگان را عشاير اسکان يافته ايلهای افشاريه ورائينی تشکيل داده که به توليد و تهيه انواع قالی و قاليچه, رويه پشتی و چنته مشغول هستند. توليدکنندگان معمولاً پشم مورد نياز خود را از سيرجان خريداری کرده و خود به ريسيدن و رنگرزی آن اقدام می کنند. نوع گره رايج "گره فارسی" است و نقشه هايی که در بخش حاجی آباد و روستای "درتوجان" بافته می شود نقشه های افشاريه است که به نامهای بوته شاهی، ماه و ستاره ای، سه کله، خشتی، گنبدی، شکارگاه، بچه بـ*ـغل، سماوری و ... معروف هستند.

خرسک بافی
خرسک عبارت است از بافت نوعی فرش با پرزهای بلند و درشت بافت که بافت آن با رنگ های بسيار محدود انجام می شود. در بافت سنتی آن از رنگ طبيعی پشم استفاده می شده است. پرز, تار و پود کلفت آن از پشم است و از پود رو استفاده نمی شود. در قديم از آن به عنوان روانداز استفاده می کرده اند. امروزه از اين نوع بافت برای توليد پادری و کناره در اندازه های مختلف استفاده می کنند. نقوش خرسک معمولاً هندسی بوده و بافت آن در روستای "درتوجان" رواج دارد.

شيريکی پيچ
از ديگر توليدات استان هرمزگان شيريکی پيچ را می توان نام برد که مرکز توليد آن روستاهای بخش حاجی آباد بوده و دليل رونق آن همسايگی منطقه با استان كرمان است.

چادر شب بافی
چادرشب بافی يا "کاربافی" از ديگر صنايع دستی استان هرمزگان است که در روستاهای کليبی و سرريگان از توابع ميناب و روستاهای سيروئيه، احمديه و فارقان رواج دارد.

چنته بافی
چنته بافی در منطقه وشاگرد به وسيله دارهای زمينی و توسط زنان انجام می شود. نقش ها اغلب به صورت هندسی و ذهنی بافت است. اطراف چنته را به وسيله صدف های دريايی و منگوله های رنگی تزئين می کنند. از چنته بيشتر برای تزئين کپرها استفاده می شود.

صنايع دستی دريايی
همه ساله به هنگام جزر و مد دريا, مقادير متنابهی از انوع صدف ها, حلزون ها و بقايای آبزيان خليج فارس در سواحل جزاير متعدد اين خليج (کيش، ابوموسی، لارک، قشم، هرمز و ...) می ريزد که توسط اهالی بومی جمع آوری شده و توسط افراد باذوق از آنها تابلو، مجسمه ها و اشياء گوناگونی توليد می شود. مواد اوليه مصرفی شامل پوسته حلزون ها، صدف ها، استخوان ماهی، گوش ماهی و مرجان است و برای اتصال قطعات انتخاب شده از چسب بی رنگ استفاده می کنند.

YeGaNeH · 23/4/24

استان هرمزگان از استان های جنوبی ایران می باشد. این استان دارای مردم هنرمندی است که صنایع دستی و دست سازه های بسیار خاص و زیبایی تولید می کنند.

صنایع دستی زیبا و فوق العاده دیدنی استان هرمزگان
هرمزگان یکی از استان های جنوب ایران می باشد که به واسطه آداب و رسوم خاص و فرهنگ قدیمی مورد توجه بسیاری از تاریخ شناسان قرار گرفته است. جالب است بدانید هرمزگان در حیطه صنایع دستی جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است و اکثر تولیدات آن توسط زنانه پشتو و هنرمند این منطقه انجام می شود.
صنایع دستی و دست سازه های این استان به خاطر طراحی و زیبایی منحصر به فردی که دارد قدمت پیشینه این استان را به رخ می کشد و ناگفته نماند که این صنایع بیشتر جنبه مصرف محلی داشته و معمولاً فصلی هستند.
از جمله صنایع دستی معروفی که در این استان بیشتر مورد توجه است می توان به سفالگری، شیریکی پیچ، عبادوزی، قالی بافی، چادرشب بافی، سوزن دوزی، صنایع صدفی، گلابتون دوزی، دوزی، حصیر بافی و... اشاره کرد.
چنانچه تمایل دارید تا با صنایع دستی معروف این استان پیش از این آشنا شوید در این بخش از فرهنگ و هنر در ادامه مطالب معرفی صنایع دستی و سوغات هنری شهرهای مختلف ایران با ما همراه باشید.
قالی بافی
در میان عشایر افشاری و رائینی هرمزگان صنعت قالی بافی رونق بسیار زیادی داشته و جالب ترین نکته این است که پس از اینکه پشم مورد نیاز از منطقه سیرجان تهیه شد به بهترین شکل توسط هنرمندان رنگرزی و ریسندگی می شود.
نقش و نگار این فرش ها بیشتر متعلق به ایل افشار بوده و گره های به کار رفته فارسی می باشند. بوته شاهی، شکارگاه، سماوری، سه کله و گنبدی و ماه و ستاره ای از جمله طرح های رایج قالی بافی در هرمزگان می باشد.

حصیر بافی
یکی از رایج ترین صنایع دستی هرمزگان که به دوره هخامنشیان تعلق دارد هنر زیبای حصیر بافی می باشد که توسط مردان و زنان سرزمین نخل و خرما انجام می شود.
برگ درختان خرما که به زبان عامه منطقه به «پیش» مشهور است مورد نیاز هنرمندان این رشته برای ساخت صنایعی همچون زنبیل، بادبزن، کلاه، سبد، جارو، زیر انداز و... می باشد و در حال حاضر در روستاهایی مثل بشاگرد، میناب آب و بندرلنگه این فرآورده های حصیری عرضه می شود.

خرسک بافی
نوعی بافت فرش که دارای پرزهای بلند و درشتی است و با استفاده از پشم طبیعی با رنگ های طبیعی بافته می شود خرسک نام دارد. در این نوع فرش پود رو کاربردی ندارد و تار و پود آن از پشم است. نخ هایی که در این فرش به کار رفته است غالباً هندسی می باشد.
درتوجان از مناطقی است که خرسک بافی در آن رایج است، ناگفته نماند این محصول در گذشته به عنوان روانداز کاربرد داشت اما در حال حاضر به عنوان پادری از آن استفاده می شود.

سواس بافی
نوعی پاپوش که دارای یک کفی و دو بند روی پا که از وسط دو انگشت گذشته و یک بند در عقب می باشد سواس نام دارد که با الیاف خرما بافته میشود که در بشاگرد و فین با برگ داز ساخته می شد و نوع زنانه و مردانه آن متفاوت است. در بافت این پاپوش تبحر خاصی نیاز است.

سوزن دوزی
یکی دیگر از انواع رودوزی ها که از صنایع دستی معروف بشاگرد استان هرمزگان می باشد سوزن دوزی نام دارد و به روش زنان بلوچ انجام میشود. جالب است بدانید که سوزن دوزی از مهم ترین شیوه های تزیین لباس به شمار می رود که با کوک بخیه های رنگی روی بخش هایی از پارچه لباس انجام می شود بدین گونه طرح های فوق العاده ای روی لباس به نمایش در می آید.

شیریکی پیچ
نوعی بافت که از لحاظ فنی مابین قالی و گلیم قرار دارد به شیریکی پیچ معروف است جالبست بدانید که بافت آن شبیه قالی و دار آن به گلیم شباهت دارد. مواد اصلی که در آن به کار می رود پشم است و پود آن از نخ پشمی و نخ ابریشمی میباشد.
تنوع بسیار بالایی در نقش های شیریکی پیچ وجود دارد چرا که ترکیب بندی ها و رنگ ها اندیشه و احساسات بافنده را بیان می کند و این تاثیر گذار از محیط و طبیعت می باشد. ناگفته نماند که از این محصول به عنوان زیر انداز استفاده می شود.

خوس دوزی
خوس دوزی همان هنر سوزن دوزی روی مخمل یا تور است که با نخ نقده یا خوس که یک نوع نخ پلاستیکی به شمار می رود و در رنگ های مختلف است و در تزیین روسری، پرده، لباس های محلی، روتختی، رومیزی و چادرهای توری کاربرد دارد.
در خوس دوزی نقشه هایی همچون ستارگان شش پر، هشت پر و دوازده پر اجرا می شود. معمولاً این نوع سوزن دوزی پشت و روی پارچه به طور یکنواخت می باشد و بازتاب منحصر به فردی از خود به نمایش می گذارد.

چادرشب بافی
از دیگر صنایع دستی و اصیل استان هرمزگان چادرشب بافی می باشد که در گذشته با استفاده از پشم گوسفند، پنبه، کرک شتر ساخته می شود اما امروزه با الیاف مصنوعی تولید می شود. به دلیل اینکه این محصول را در شب به عنوان روانداز به کار می برند چادرشب نام گرفته است. از انواع معروف چادرشب می توان به دوگردی و کلندری اشاره کرد.

برقع
برقع از جمله وسایل پوششی و زینتی زنان هرمزگان، کرانه های دریای عمان و جزایر خلیج فارس به شمار می رود. این محصول در استان هرمزگان و خطه ی ساحلی بلوچستان به «برکه» در حوزه بندر لنگه به «بتوله» و در جایی از لارستان به «تبیله» مشهور است.
اوج استفاده از آن متعلق به زمان پرتغالی ها میباشد و اینطور به نظر می رسد که بیشتر به علت وجود سربازهای پرتغالی در سطح روستاها رایج بوده است.

گلابتون دوزی
هنر گلابتون دوزی متعلق به دوره هخامنشیان می باشد که از مهمترین و معروفترین رشته های صنایع دستی استان هرمزگان به شمار می رود و به عنوان اجزای اصلی پوشش بومی زنان و دختران محسوب می شود.
این هنر نوعی رودوزی سنتی است که جنبه تزیینی داشته و در گذشته از نخ های ابریشمی با روکش طلا یا نقره روی پارچه های مخمل، کرباس، ماهوت، پشم و... کار می شود. اما امروزه با نخ طبیعی گلابتون که روکش فلزی سفید و زردی دارد روی لباس، آستین، لبه آستین، پیراهن و یقه دوخته می شود.

چنته بافی
چنته به نوعی ساک، کیسه و توبره اطلاق می شود که معمولاً در نگهداری قاشق، قرآن، سوزن، آینه، شانه، لوازم خیاطی و حمل غذا مورد استفاده قرار می گیرد. نقش هایی که در این هنر اجرا می شود بیشتر هندسی و ذهنی است. چنته با استفاده از دارهای زمینی، توسط زنان هنرمند هرمزگانی ساخته می شود.

صنایع دستی دریایی
هرسال در مواقع جزر و مد دریا، مقدار قابل توجهی از انواع حلزون ها، صدف ها و بقایای آب زیاد خلیج فارس در سواحل جزایر متعدد این خلیج انباشته می شود که توسط اهالی این منطقه جمع آوری شده و توسط افراد هنرمند و خوش ذوق مجسمه ها، تابلوها و اشیا گوناگون تزیینی ساخته می شود. ناگفته نماند در ساخت این مواد اولیه مصرفی برای اتصال آنها از چسب بی رنگ استفاده می شود.

بادله دوزی
یکی از رودوزی های سنتی و صنایع دستی هرمزگان بادله دوزی نام دارد که در لغت نامه به معنای یراق بادله به جامه دوختن یا یراق دار کردن جامه اطلاق می شود.
نواری که با پهنای 15 سانتی متری از به هم پیوستن چندین نوع زری با هم به طوری که زری بزرگ در وسط زری های کوچک در اطراف باشد تهیه می شود. از این هنر معمولا در تزیین کردن لبه شلوارهای زنانه استفاده می کنند.

گرگور بافی
گرگور دست بافته ای از جنس سیم فلزی می باشد که بافت آن در بعضی از مناطق استان از جمله روستای گشه از توابع شهرستان بندر لنگه و شهرستان قشم رایج است. جالب است بدانید در قشم به « گل گیر» معروف است. گرچه امروزه کمتر از این نوع تور ها می بافند اما همچنان برخی از صیادان بافت گرگور به بافندگان سفارش داده می شود.

سفالگری
در صنعت دست ساز بشر پس از سبدبافی، کهن ترین صنایع دستی سفالگری می باشد که قدمت آن به 3500 سال پیش از میلاد برمی گردد. ظروف سفالی، سر قلیان، مجسمه های سفالی، قلیان و کوزه های آبخوری بی نظیری که در این منطقه توسط هنرمندان تولید می شوند معروف به «جهله» هستند.

کلاه دوزی
در بین ساکنان عرب زبان هرمزگان، هنری به نام کلاه دوزی رایج است که در آن با استفاده از قالبی ویژه ای پارچه ها را آغشته به نشاسته می کنند و سپس با نخ سفید ابریشمی، با گل های مختلف در فاصله های معین پارچه را با ابزاری خارمانند سوراخ کرده و اطراف آن را با ظرافت می دوزند و بعد برای هر طرح و نقشی که خلق کرده اند اسمی برمی گزینند. همه گونه های کلاه «کلاه نجومی» نام دارد و بهترین نوع گونه کلاه با نام «مرغ شاه» معروف است.

منبع: نمناک

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

صنایع دستی استان هرمزگان

Marziyeh

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

Marziyeh

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

Marziyeh

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

Marziyeh

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

YeGaNeH

معاونت کل سایت رمان ۹۸

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ | دانلود رمان

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

مدیر بازنشسته تالار ادبیات

معاونت کل سایت رمان ۹۸

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین