جهش ویروس کرونا آن را به دو نوع تقسیم کرده است

MacTavish · 7/3/20

به عقیده دانشمندان، جهش ویروس کرونا سبب تقسیم آن به دو نوع شده است. یکی از آن‌ها، با سرعت بیشتری در حال انتشار است.

کروناویروس تازه کشف شده، با توجه به شباهت بسیار زیاد آن با ویروس عامل بیماری سارس (SARS-CoV)، به صورت SARS-CoV-2 نام‌گذاری شد. بر اساس یافته‌های جدید محققان بعد از مطالعه 103 بیمار، دو نوع از ویروس SARS-CoV-2، عامل بیماری کووید 19، در حال شیوع است. این در حالی است که سازمان بهداشت جهانی عقیده‌ای به جهش ویروس کرونا جدید و تغییر آن از ابتدای ظهور ندارد.

اهمیت پی بردن به تعداد نژاد‌ها و انواع یک ویروس مشخص در چیست؟ ویروس‌ها همیشه در حال جهش هستند. این موضوع درباره مواردی همچون SARS-CoV-2 که ساختمان آن‌ها از RNA تشکل شده است بیشتر صدق می‌کند. وقتی ویروسی وارد بدن یک فرد می‌شود، خود را به دستگاه تنفسی رسانده و در آن جا شروع به تکثیر می‌کند. بر اساس گفته‌های یک متخصص در دانشگاه ریدینگ انگلستان به نام یان جونز (Ian Jones)، در هر مرتبه انجام این کار، حدود نیمی از جهش‌های ژنتیکی رخ می‌دهد.

تشخیص دو کروناویروس با ژنوم مختلف

گروهی از محققان در دانشگاه پکینگ شهر پکن چین، روی ژنوم ویروس نمونه‌برداری شده از بدن 103 مبتلا به کووید 19 مطالعه کردند. این گروه به دو قسمت در ژنوم که بیشتر جهش‌ها در آن رخ می‌دهند پی برد. با در نظر گرفتن تفاوت در ژنوم‌ها، اکنون می‌توان کروناویروس SARS-CoV-2 را به دو دسته تقسیم کرد؛ از بین 103 نفر، 72 مورد نوع ال (L-Type) و 29 مورد نوع اس (S-Type) در نظر گرفته شد.

یک مطالعه جداگانه توسط همین تیم در دانشگاه پکینگ نشان داد L-Type از S-Type مشتق شده و نوعی از آن محسوب می‌شود. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از جهش ویروس کرونا باشد. به عقیده تیم محققان این دانشگاه در شهر پکن، نخستین نوع، برای اولین مرتبه از یک عامل حیوانی به انسان‌ها انتقال یافت، اما دومین نوع، مدتی بعد از آن ظهور کرد. اکنون هر دو نوع ویروس در ابتلای افراد به بیماری کووید 19 نقش دارند.

از طرفی L-Type در مقایسه با S-Type شایع‌تر است. به عقیده تیم تحقیقاتی، از این موضوع می‌توان به پرخاشگری بیشتر نوع L در مقایسه با S پی برد. راویندار کندا (Ravinder Kanda)، محققی در دانشگاه بروکس آکسفورد نیز به جهش ویروس کرونا و وجود دو نوع از آن معتقد است. این متخصص تصور می‌کند نوع L در انتقال خود و راه یافتن به بدن فردی دیگر با پرخاش بیشتری رفتار می‌کند. با این حال، هنوز ارتباط بین دو نوع SARS-CoV-2 با تفاوت میان شدت بیماری در افراد مختلف روشن نیست. به عبارتی L-Type دارای سرعت شیوع بالاتری خطاب شده، اما بالاتر یا پایین‌تر بودن میزان کشندگی آن مشخص نیست.

متخصصی دیگر در امپریال کالج لندن نیز به وجود دو نوع از کروناویروس عامل کووید 19 اشاره کرد. به عقیده وی، جهش پیدا کردن ویروس‌ها بعد از وارد شدن به میزبانی جدید متداول است. این متخصص معتقد است باید با تحقیقات بیشتر، به تعدد و انواع ویروس SARS-CoV-2 (در صورت وجود) پی برد. در سراسر دنیا، گروه‌های تحقیقاتی، سازمان‌ها و شرکت‌های متعددی به شدت مشغول کار روی واکسن کووید 19 هستند. هر واکسن برای موثر بودن، باید با در نظر گرفتن ویژگی‌ها و تفاوت‌های انواع یک ویروس تولید شده‌ باشد.

اختلاف بین دو نوع کروناویروس نوظهور زیاد نیست، به طوری که از یک دیدگاه، حتی نمی‌توان آن‌ها را به خاطر داشتن اختلافاتی در قسمت‌هایی از ژنوم، دو نوع متفاوت دانست! بخش قابل توجهی از اختلاف‌های ژنتیکی در تولید پروتئین‌ها بی‌تاثیر هستند، به همین دلیل در نحوه عملکرد و رفتار ویروس و در نتیجه علائمی که فرد مبتلا در نتیجه ورودشان به بدن بروز می‌دهد، تفاوتی ایجاد نمی‌کنند. در نتیجه تا مشخص شدن دقیق تفاوت میان S-Type و L-Type، با در نظر گرفتن تجربه‌ای که دنیای علم در اختیار دارد، جهش ویروس کرونا سبب کشنده‌تر شده آن نشده است.

یان جونز از دانشگاه ریدینگ انگلستان عقیده دارد از لحاظ عملی، ویروس هنوز شبیه به زمانی است که آن را کشف کردیم. دولت چین در آخرین روز سال 2019 به صورت رسمی ظهور یک بیماری تنفسی جدید را گزارش کرد (دو ماه و یک هفته پیش). البته از دو ماه قبل از آن یعنی چهار ماه پیش، شیوع ویروس کرونا جدید از مدت‌ها قبل در پیام‌رسان وی چت گزارش شده بود، به طوری که کاربران چینی درباره مشاهده افرادی مبتلا به یک بیماری تنفسی با یکدیگر صحبت کرده و کلماتی همچون سارس (بیماری تنفسی که در سال 2003 جان هزار نفر را در دنیا مخصوصا چین گرفت) را جستجو می‌کردند.

محقق دانشگاه ریدینگ انگلستان عقیده‌ای به جهش ویروس کرونا به نحوی که آن را کشنده‌تر کرده باشد، ندارد. این جمله با عقیده کنونی سازمان بهداشت جهانی درباره وضعیت کنونی کروناویروس SARS-CoV-2 برابری می‌کند. در نتیجه جهش جزئی بوده و تنها به تفاوت در قسمت‌هایی از ژنوم در دو نوع محدود می‌شود.

آیا موضوع جهش شدید ویروس کرونا منتفی است؟

با این حال نمی‌توان با قاطعیت در این رابـ*ـطه صحبت کرد. در تحقیق اخیر تنها 103 نفر مورد مطالعه قرار گرفت که جامعه آماری بسیار کوچکی برای گرفتن نتیجه‌ای قاطعانه بر اساس نتیجه آزمایش روی آن‌ها محسوب می‌شود.

یان جونز معتقد است با پیش‌روی در زمان، انواع بیشتری از کروناویروس عامل بیماری کووید 19 ظهور خواهند کرد. اپیدمیولوژیست‌ها عقیده دارند وقتی کروناویروس وارد بدن فردی شده و او را بیمار می‌کند، وی بعد از بهبود یافتن، مجددا (تا یک بازه زمانی نامشخص ولی قابل توجه) مجددا به این بیماری مبتلا نخواهد شد، مگر این که جهش ویروس کرونا سبب ورود نوع متفاوتی از آن به بدن شود. در این شرایط آمادگی قبلی سیستم دفاعی بدن دیگر کاربرد نخواهد داشت.

اگر یکی از چهار کروناویروس عامل سرماخوردگی به بدنتان ورود پیدا کرده و شما را بیمار کند، بعد از بهبودی، حدود یک الی دو سال در برابر آن‌ مصنونیت خواهید داشت. اما با توجه به وجود تعداد زیادی ویروس عامل سرماخوردگی، در طول یک سال احتمال ابتلا به این بیماری بین دو تا سه مرتبه است. به عبارتی مصونیتی که بعد از بهبودی پیدا کرده‌اید در مقابل همان ویروس خاص است و در برابر بقیه محافظتی ایجاد نمی‌کند.